XABI SANCHEZ GORONAETA. SEXUA ERDIGUNEAN JARRITA “Sexuan arreta jartzea gorputzera itzultzea da”

ruñeak badu LGTBQI politikak garatu ahal izateko bulegoa. Kattalingorriko kideak gogor ibili dira lanean azken hilabete hauetan, ikasturte berriarekin batera bulegoko baliabide guztiak martxan jarri ahal izateko. Ekimena ez dator komunitate zehatz bati zerbitzu asistentziala ematera bakarrik, gizarte osoari egin nahi dio ekarpena: erreferentzia sexologiko berri bat izan nahi du pertsona guztientzat.

xabi-sanchez-goronaeta

XABI SANCHEZ GORONAETA. SEXUA ERDIGUNEAN JARRITA

Sexua ala generoa, non jarri arreta?
Argi dago eraldaketa sozialean urratsak emateko bietan lan egin behar dela. Halere, uste dut azken urteetan denbora gehiago eskaini diogula generoaren auziari sexuari baino. Hamaika teoria garatu dugu horren inguruan eta asko aldendu gara sexutik. Generoa sexu soziala da, gertatzen dena da genero izena eman diogula, baina funtsean sexutik eratortzen da. Nire ustez, sexutik aldentzean “gorputzak” eskaintzen duen osotasunetik urruntzen gara, baita norbanakoen artean ematen den elkartzetik (enkontrutik) ere.

Sexutik aldentzean, zer ahazten dugu?
Norbanakoak elkartzean ematen diren aukerak, berezitasunak eta aldagaiak. Sortzen ditugun harremanetan, arreta jartzen dugunean, konturatzen gara generoaren eta botere harremanen inguruko teorizazio guztiak ez direla nahikoa enkontrua bera ulertzeko. Sexua bizitzea pertsonen arteko erlazio moduak zentrora ekartzea da: azken batean, hainbeste teoriaren artean, nola demontre egiten dugu zuk eta biok elkarren arteko harremana gauzatzeko? Badakigu subordinazio egoerak bizi gaituela, baina ez dakigu nola harremana egin elkarrekin.

Gure inguruan, zein da esparru honetan ikusten duzun beharrik handiena?
Euskal Herria oso herri bizia eta bitxia izan da beti. Dena dela, edozein herrialdetan dagoen bezainbesteko aniztasuna dago hemen, ez gara bereziki ezberdinak zentzu horretan. Alabaina, egia da Euskal Herrian korronte politiko handien eragina nabarmena izan dela; esate baterako, feminismoak potentzial izugarria dauka. Baina berriz ere diot, buruan eta teorizazioan gehiegi aritu gara eta gorputzaren ingurukoak ahaztu ditugu gehiegitan. Sinistuta nago gorputzaren inguruko ezagutzak eta jabetzeak potentzial politiko handia izan dezakeela, eta gurean horretaz jabetzea askapen prozesuetarako erabakigarria izan daitekeela.

LGTBQI kolektiboak eta feminismoak bat egiten duten une hori; zein da?
Nire ustetan gehiago elkartu beharko lirateke; iturburu errepresibo berbera konpartitzen dute, heteropatriarkatua, hain zuzen. Halere, oso bilakaera ezberdina izan dute. Emakumeen borroka batetik, homosexualitatearena bestetik eta transexualitatearena azkenik. Ordena honetan garatu dira aldarrikapenak, neurri batean itxarote-zerrendak eta hierarkiak izan badirelako.

Eskua emanda aritu beharko lirateke, beraz?
Jakina. Eta ez dut kritika modura esaten, azken batean, jendea gauzen alde mobilizatzen denean mugitzen dira gauzak, eta emakumeen aldeko borrokak jende asko mugiarazi du. Halere emakume/gizon kategoriak aldarrikatzea politikoki baliagarria izan badaiteke ere, nire ustez intersekzionalitateaz hitz egiten hasi behar gara. Aliantza horrek, beraz, horretan egin dezake indarra: nola egin dezakegun denborarekin binarismoa gainditzeko eta bestelako identitateak aldarrikatzeko.

LGTBQI, gero eta gehiago luzatzen den terminoa…
Ulergarria da guztiz. Pentsa, pertsonen baitan ordena guztietako maskulinoek eta femeninoek bat egiten dute: sozialek, kulturalek, endokrinoek, biologikoek… Horiek guztiek norbanako intersexualak garela adierazten digute, eta horrek ez du zerikusirik genitalitatearekin. Zentzu horretan, LGTBQI mugimendua kluster bat da. Akronimo horrek identitateaz eta orientazioaz hitz egiten digu: denborarekin adieraziz joan gara zer ari garen aldarrikatzen, eta aniztasun horri guztiari buruz hitz egiten dugu norbera nahi duen lekuan koka dadin.

Zein izan da Iruñean ireki berri duzuen bulegoaren ibilbidea?
Oso luzea izan da. Duela hamasei urte hasi ginen honen aldeko lanean Iruñean. Dena hasi zen EHGAMen geundenean LGTB zerbitzu baten beharraren inguruko eztabaida egin ondoren, Gomik eta biok Amsterdamera egin genuen bidaia batekin. Bagenekien han mugimendu asko ematen ari zirela. Egin kontu, udal igerilekuak igandeetan homosexualentzat irekitzen zituzten, elkargune bat izan zezaten, eta horrekin guztiz liluratu ginen. Handik etorri eta Kattalingorri bulegoa ireki genuen Iruñeko alde zaharrean. Hamasei urte pasatu dira eta oraingo honetan bulegoa martxan jartzeko lagundu diguten arte ez dugu izan inolako babes instituzionalik.

Honetan guztian, instituzioek zertan lagundu dezakete?
Bada, hasteko, publikoa dena esanahi berriz betetzen. Alor publikoa jendearen alorra da, ez gehiago eta ez gutxiago ere. Zentzu horretan udal baliabideak, hau da, jendearen baliabideak, LGTBQI komunitatearen esku uztea publikotasunari beste dimentsio bat gehitzea da. Pertsona horiek guztiak instituzioen zerbitzurik eta arretarik gabe egon dira, eta hori ez da zuzena. Edozein kasutan, ez da zerbitzu asistentzial bat bakarrik izango, gizarte osoari begirako kanpainak egin nahi ditugu. Erreferentzia sexologiko berria izan nahi dugu Iruñeko herritarrentzat.

Identitatea eta orientazioa

“Askotan gertatzen da identitatea eta orientazioa nahasten direla. Nire baitan elementu maskulinoak eta femeninoak aurkitzen ditut, ordena guztietako maskulino eta femeninoak, kontua da horiek nola bizi ditudan. Emakume femeninoa izateak –nolabait esatearren– ez zaitu heterosexual bihurtzen ezinbestean, eta alderantziz, gizon oso maskulinoak ezagutu ditut orientazio homosexuala dutenak”.

Irungo taberna batean gertatzen ari diren jazarpen homofoboak salatu dituzte

Eskina Mosku tabernako jabeak zein langileek irainak eta mehatxuak jasaten dituzte egunero. Salaketak jarri dituzte, baina egoera ez da aldatu. Gehituk «urgentziazko neurriak» eskatu ditu hauek babesteko.

2014-05-17, Donostia. Homofobiaren kontrako elkarretaratzea. Irudian, homofobiarekin lotutako egunkarietako artikuluak zintzilikatuta. 17-05-2014, Donostia. Concentración con motivo del día contra la homofobia. En la imagen, articulos periodísticos relacionados con la homofobia colgados en un tenderete.

Irungo Eskina Mosku tabernako langileek egunero jasaten dituzten «jazarpen homofobo errepikakorrak» salatu ditu Gehitu elkarteak. Azaldu duenez, egoera ez da berria, azken urteetan jazotzen ari dena baizik.

Duela hiru urte hartu zuen tabernako ardura Pablo Campok eta, aurreko jabeak bezala, irainak, mehatxuak eta jazarpenak pairatzen ditu bere orientazio sexualagatik; beste hainbeste gertatzen zaie langileei. Gertaera onartezinok kalean zein tabernan gertatzen dira, eta salatu egin ditu hainbatetan Campok, baina ez du egoera aldatzea lortu, Gehituk GARAri kontatu dionez. Elkarteak hain zuzen oharra plazaratu zuen atzo, «pertsona hauen segurtasuna bermatuko duten urgentziazko neurriak» eskatzeko.

Burnizko barrarekin ere mehatxatu dituzte, beldurtzeko, kikiltzeko asmoz. «Azkenean sarrera ukatzeko eskubidea indarrean jarri behar izan dute tabernan, baina horrek ere ez du egoera aldatzea lortu», diote Gehitutik.

LGTB komunitatearen eskubideak defendatzen dituen elkarteari deigarria egiten zaio, eta irmoki salatzen du, dagoen zigorgabetasuna. «Izugarria da zein inpunitaterekin egin daitezkeen irainak eta mehatxuak», kexatzen da. Gogorarazi duenez, gainera, ez da kasu ezohiko bat, eta orain gutxi Bilbon bi emakumek taberna batean jasan zuten bazterkeria gogora ekarri du. «Ez baita gertaera isolatu bat, azken hilabeteetan izan diren ezaugarri antzekoko eta benetan kezkagarriak diren gertaeren artean beste kapitulu bat baizik», dio oharrean.

Era berean, «pertsona hauek neurri baliagarrien ezak eraginda egunerokotasunean pairatzen duten normaltasun eta segurtasun eza» salatu du. Antza, Irungo Udalak bi kamera jarriko ditu inguruetan, segurtasuna bermatzen saiatzeko.

Bilbon izandako eraso lesbofoboa salatu du Euskadiko Gazteriaren Kontseiluak

BILBO. Euskadiko Gazteriaren Kontseiluak joan den larunbatean Bilbon izandako eraso lesbofoboa salatu du. Gizon batek bi emakume jo zituen elkarri musu ematen ari zirelako, EGK-k azaldu duenez. «Guztiz onartezina» dela adierazi dute; erasoen lekuko izan daitezkeenei dei egin diete ez daitezen isildu eta halakoen kontra jardun dezaten.

Bigarren eraso lesbofobo aste berean Bilbon

Baserri tabernan gertatukoaren aurkako elkarretaratezea eta ordu gutxi geroago, Bilboko Iturribide kalean gizon batek erosotu du neska bat, haren neska-lagunarekin musukatzen ari zelako

 

BERRIA MEDIOETAN:

Bilboko Gordoniz kaleko Baserri tabernak bi neskak bota ditzute, elkarrekin lantantzeagatik.

Bilboko sexu askapenerako elkarteek musukada batera deitu dute, gaur larunbata 24an, arratsaldeko 19etan, Etxaniz suhiltzailaren plazan.

carolina-y-patricia-delante-del-teatro-arriaga

Carolina eta Patricia

Bi neskak, afaltzeko asmoarekin tabernan zeudela, lokaleko jabeak lehenago publikoki ondo portatzeko eta gero tabernatik joateko eskatu zien,

BERRIA MEDIOETAN;

ELKARRETERATZEKO ARGAZKIAK

14479509_654033564746583_2193768938797065162_n 14479614_654033831413223_4619249398319332751_n 14479774_654033981413208_2874039459260702710_n 14480662_654034161413190_4852827207496884714_o 14359081_654034031413203_1469213013277873330_n 14359144_654034114746528_3433339959210336607_n 14368658_654033634746576_3030107703866356176_n 14370318_654033404746599_5589793502123133629_n 14370340_654034028079870_2812481409997671055_n 14370424_654033514746588_199379366121197634_n 14379838_654033828079890_1372572131039631799_o 14379884_654034058079867_2861827352629843092_o 14390843_654033638079909_2462582865262561182_n 14409427_654033651413241_6634960741126743354_o 14424887_654034091413197_9107098350693752079_o 14433016_654033408079932_390163592535078094_n 14435013_654033398079933_2555550013950594026_o 14440625_654033948079878_9197467465736472577_n 14440718_654033521413254_6915464683228298192_n 14441036_654033358079937_3612353534566501292_n 14444609_654033738079899_3900251756429442989_o 14445098_654033758079897_6862902506972762857_o 14457407_654033351413271_7361859236637613694_n 14462925_654033354746604_4308761549155278776_n 14463068_654033651413241_6634960741126743354_n 14468468_654033724746567_6734296007462731343_o 14469502_654033901413216_974993671045787139_n 14470400_654033801413226_4262335549139829179_n 14470526_654033938079879_6753573697181636263_n

 

 

Iruñeak frankismo garaian bainugela publikoetan sexua egiten zuten gayei omenaldia egiten die

Plaka bat jarri du Udalak Autobus Geltoki zaharrean. Plaka ez da berria, ordea, duela urte batzuk Ekainak 28 Plataformak (Ehgam-Nafarroak barne) jarritakoa baizik, baina artean kendu behar izan zuten udaleko baimena ez baitzuten.

Transexualitateari arreta «integrala» emateko gida bat aurkeztu dute

Arantza Aurrekoetxea, Guillermo Viñegra eta Lide Amilibia, atzo, gidaren aurkezpenean

Arantza Aurrekoetxea, Guillermo Viñegra eta Lide Amilibia, atzo, gidaren aurkezpenean. JAIZKI FONTANEDA / ARGAZKI PRESS

Transexualitatea despatologizatzeko lehentasuna jarri du Eusko Jaurlaritzak, baina proba batzuk mantenduko ditu. Hezkuntzan, osasunean eta eremu sozialean baliatzeko aholkuak bildu dituzte

«Transexualitatea ez da desoreka bat, ez buruko gaixotasun bat, ezta soziopatia bat ere; aniztasun gertaera bat da». Hala jaso du Eusko Jaurlaritzak transexualitate egoeran dauden pertsonei arreta emateko gidako sarreran. Arreta hori modu «integralean» emateko irizpideak zehaztu dituzte bertan. Hezkuntza, eremu soziala eta osasun arreta hartzen ditu aintzat, eta hainbat jardunbide aholkatzen ditu transexualitatea ez patologizatzeko edo estigmatizatzeko.

Eusko Legebiltzarrak 2012an onartu zuen transexualak genero identitateagatik ez baztertzeari buruzko legea. Bertan, osasun arretarako gida bat aurreikusi zuen, baina Eusko Jaurlaritzak beste esparru batzuetara ere zabaldu du. Hori dela eta, hiru sailetako ordezkariak egon ziren gidaren aurkezpenean atzo: Arantza Aurrekoetxea Hezkuntza sailburuordea, Lide Amilibia Gizarte Politiketarako sailburuordea eta Guillermo Viñegra Osasun sailburuordea.

Osasun eremuari dagokionez, Viñegrak nabarmendu du transexualitatea «despatologizatzeko» lehentasuna: hau da, ez dadila tratatu gaixotasun moduan. Edonola ere, «eskubide oinarrizkoenak» baliatu ahal izateko behar dituzten osasun zerbitzuen beharra aitortzen du. Edonola ere, osasun zerbitzu horiek jaso ahal izateko, transexualitate egoera egiaztatzeko probak aurreikusi ditu Osasun Sailak.

Tratamenduak Gurutzetako erietxean bilduko dira (Barakaldo, Bizkaia), Genero Nortasunaren Nahasteetako Unitatean. Transexualitate egoeran dauden pertsonak hara bideratzeko aholkuak jasotzen ditu gidak, dela osasun arloaren eremuan, dela hezkuntzan. Halaber, unitatean abiarazi beharreko pausoak ere jasotzen ditu: lehen mailako arreta, harrera egiteko prozedurak, kasuak identifikatzea…

Irakasle prestakuntzarik ez

Hezkuntzan, «eskola inklusiboaren» ikuspuntutik heltzen dio gaiari gidak. Lan horretan ikastetxeen, familien eta komunitateko beste eragileen arteko koordinazioa eta lankidetza nabarmendu du Aurrekoetxeak: egoerak antzemateko komunikazioa, erabakiak hartzea, ikastetxeko antolaketa neurriak, diskriminazioa saihesteko prozedurak… Elkarteek, baina, irakasleei prestakuntza falta zaiela jakinarazi dute.

Gizarte Politiketako Sailak Berdindu zerbitzu publikoaren balioa nabarmendu du. Edonola ere, hor ere kritika egin dute elkarteek: administrazioan ez dago zerbitzurik transexualitate egoeran daudenen familiei arreta emateko. Gaur egun hirugarren sektorea arduratzen da informazio hori emateaz, baina egiteko hori administrazioari dagokiola uste dute eragileek.

Eusko Jaurlaritzak transexualitateari arreta integrala emateko gida bat aurkeztu du

Despatologizazioaren aldekoa, hezkuntza, gizarte eta osasun arloetan egiten du lan.

Arantza Aurrekoetxea, Guillermo Viñegra eta Lide Amilibia, atzo, gidaren aurkezpenean

Arantza Aurrekoetxea, Guillermo Viñegra eta Lide Amilibia,gidaren aurkezpenean

 

Eskuratu hemen

 

MEDIOETAN:

BERRIA: Transexualitateari arreta «integrala» emateko gida bat aurkeztu dute

EITB: Chrysallis EH dice que la guía no contempla la atención a las familias

DEIA: El Gobierno vasco publica una guía para no discriminar a los transexuales

EL CORREO: El Gobierno vasco edita la primera guía de atención integral a a los transexuales

La identidad sexual está en el cerebro

EL MUNDO: El gobierno vasco lanza una guía para promover el reconocimiento del colectivo transexual