«Imajinatzeko gaitasun hori berreskuratu behar da»

IMANOL ALVAREZ ETA EKAITZ HERRERO
EHGAM EUSKAL HERRIKO GAY-LES ASKAPEN MUGIMENDUA

Imanol Alvarez Ehgam Euskal Herriko Gay-Les Askapen Mugimenduaren sortzaileetako bat da. Berrogeigarrenez, ekainaren 28ko manifestazioan parte hartu zuen bere hirian, Bilbon, eta harrigarria izan zela adierazi digu. Batez beste 1.500 lagun inguru biltzen omen dira; asteazkenean, ordea, 4.000tik hurbil izan ziren. «Moyua plazako abiapuntura heldu eta jada ikusten zen aurreko urteetan baino askoz jende gehiago zegoela. Asko gaztetxoak, gainera. Pozteko modukoa da hori».

Bertze aldean, gero eta eraso homofobo gehiago daude. Mikrohomofobia ere bada, mikromatxismoa dagoen bezala. «Ezin da esan gizartea homofoboa denik kontzienteki, baina badaude sektore batzuk ideologikoki homofoboak direnak. Uste dut konturatzen hasiak direla gero eta gutxiago direla. Legeak aurrera doaz, gero eta erakunde gehiago agertzen da kolektiboaren alde, eta amorratuta daude. Hortik sortzen dira erasoak: batzuk hitzezkoak, besteak HazteOir bezalako talde antolatuenak, eta fisikoak ere bai. Gasteizen gertatu zen duela gutxi».

Alvarezek dio balitekeela akzio-erreakzio efektua gertatu eta gazteek ikusi izana aurre egin behar dietela eraso horiei. Lakuako Gobernuak emandako datuen arabera, 2015ean baino bi aldiz salaketa gehiago jaso zituzten iaz Araba, Bizkai eta Gipuzkoan arraza, genero eta identitate sexualarengatik izandako erasoekin lotuta. Horrek ez du erran nahi kasuak hainbertze goititu direnik, gehiago salatzen da eta horregatik gehiago azaltzen da arazoa, baina, Ehgamen sortzaileak ohartarazi duenez, aunitzek ez dute salatzen oraindik, beldurragatik sarri, bai jendarteari bai poliziari.

Filosofia eta antropologia

Ekaitz Herrerok 30 urte ditu. Ikasle Abertzaleak mugimenduan ibili zen urte luzez. Hura utzi gabe, 2010 inguruan, Ehgam-en sartu zen eta gero bertako gazte taldean, Gaztehgam-en. Ondotik, sexualitatea eta ekintza politikoa elkartuz, Kitzikan gazte antolakundearen sortzaileetakoa izan zen. Oraintxe «impasse» egoeran dagoela aitortu digu, hausnartzen.

Filosofia eta antropologia maite ditu, eta sexu askapeneko mugimenduan duten pisuaz ohartarazi gaitu. «Adibidez, jendartearen eraikuntza munduan eta historian beste modu batekoa izan da. Bestelako sustraiak dituzten herri batzuetan oraindik ikusten da. Brasil eta Txina inguruko hainbat kolektibitate edo naziotan ez da existitzen generoa bezala ezagutzen dugun hori, edo beste itxura bat hartzen du. Maitasuna bera Asian ez da ulertzen hemen bezala. Indian eta Pakistanen ez dute ulertzen beste pertsona batenganako maitasun posesibo edo erromantiko hori».

Bere ustez, etorkizuna eraikitzeko komenigarria da horri guztiari begiratzea eta hainbat gauza berreskuratzea iraganetik, «gure kasuan eliza kristauak eta bestek desitxuratu edo desagerrarazi dituztenak».

Heteropatriarkatuak hitz potoloa, abstraktua eman dezake, baina, Getxon bizi den gaztearen iritziz, hagitz gauza zehatza da. «Jendartearen eraikuntza heterosexualitatean bertan hasten da, ez bakarrik orientazio edo praktika bezala, baizik eta erregimen politiko bezala. Heterosexualitateak antolatzen ditu giza arlo guztiak, kontzienteak eta inkontzienteak».

Jaiak ez dezala muina estali

Harrotasunaren Egunean gertatzen den «merkantilizazio lotsagabea» gaitzetsi du Alvarezek. «Ondo dago ekitaldi ludikoak eta kulturalak antolatzea. Guk ere egiten ditugu. Baina halako muntaiak prestatzen direnean, batez ere hiri handietan, aurten Madrilen bezala, muina estaltzen da. Jaia eta negozioa dira gelditzen direnak».

Ez da ahantzi behar ekainaren 28a aldarrikapen eguna dela. Data horretan, 1969an, gay, lesbiana eta transexual batzuek, New Yorken, poliziari aurre egin zioten, erasotzen zituelako nazka-nazka eginda. «Aldarrikapen hori oraindik ere oso inportantea da».

Bilbon talde txiki ugari dago LGBTIQ+ kolektiboan. «Denok batera egon beharrean, taifa erresumetan gaude, baina zorionez, manifestazioa eta manifestua elkarrekin egiten ditugu. Kostatzen da adostea, baina lortzen dugu».

LGBTIQ+ baino nahiago du Herrerok “disidente sexuala” izendapena erabiltzea. Ehgameko beteranoarekin bat dator erratean «irla txiki pila bat daudela ozeano handi batean». Konturatzen da «horrela ez dela posible aurrerapausoak ematea». Defendatu duenez, mugimenduak bateratua eta artikulatua izan behar du. «Ehgamek iraultzailetzat du bere burua eta ez du lan egiten soilik legedia baten alde, baizik eta batez ere jendarte iraultza baten alde. Aldarrikapen guztiz berritzaileak egin zituen bere garairako eta imajinatzeko gaitasun hori, benetan beldurrik gabe gurea dena aldarrikatze hori berreskuratu behar da».

Lehenbiziko manifestazioa

Justu duela 40 urte, azaroaren 25ean, manifestaziora deitu zuen Ehgamek Bilbon bertze kolektibo batzuekin batera homosexual izatearen susmo hutsa zigortzen zuen legearen aurka. Antolatzaileen artean zen Imanol Alvarez. «Oso arrakastatsua izan zen: 4.000 lagun inguru batu ginen. Poliziak jipoitu gintuen, baina handik gutxira lege hura aldatzea lortu genuen. Hurrengo urtean, 1978an, manifestazioa egin genuen ekainaren 28an, eta esango nuke publikoki lehen aldiz erabili genuela ‘harrotasun’ hitza».

Bi lagunek sortu zuten mugimendua. «Martxan ikusi zuenean kideak utzi egin zuen. Ni gustura nengoen, nire ume kuttuna zen, eta segitu egin nuen, orain arte. Tentaldi asko izan ditut uzteko, eta egin dudana izan da azeleragailua hainbeste ez zapaltzea eta gauza batzuei ezetz esatea».

Hasieran, ez zekiten nola antolatu. Franco hil berria zen. «Bileratxoak egiten hasi ginen. Kanpotik informazioa lortzen saiatzen ginen: Kataluniatik, Londresetik, Ipar Amerikatik… Zaila zen Internetik gabeko munduan. Aldizkariak eskuratzen genituen frantsesez edo ingelesez eta katalanekin harremanetan geunden».

Korronteak eraman zituela dio. «Oraindik gauzak nola egin ez genekiela, Euskal Herrian izugarrizko aldaketa gertatu zen. Gogo bizia zuen jendeak aldaketa politikoak egiteko, mugitzeko, eta halako batean gu ere alderdien mahaietara deitzen gintuzten. Alderdi pila zeuden, gehienak txiki-txikiak. Esaten genien ‘gu ez gara alderdia, elkartetxo bat gara’. Baina joaten ginen eta hala hasi ginen nola antolatu ikasten».

Beti izan dira asanblearioak. Hasieran nahiko bilera informalak egiten zituzten, kafe zaharretan, ez zuten-eta lokalik. Noizbehinka, bilera serioago edo handiago bat egin behar bazuten, norbaiti eskatzen zioten lokala. Bitxia da lehen asanblada inportantea, jendaurreko aurkezpena, Bilboko frantziskotarren lokalean izan zela. Ez hori bakarrik, lehen gutuna prentsara bidali zutenean, atera zuen bakarra “Anaitasuna” frantziskotarren aldizkaria izan zen. Lehen elkarrizketa ere bertan egin zieten.

Txoko Landan lokalean eman zituzten hogei urte baino gehiago. «Orain, klandestinitatean geundenean bezala, kafetegietan biltzen gara».

Euskal Herrian errotua

Euskal Herrian errotutako mugimendua da Ehgam. Hortik izena. Bizkaikoaren ondotik Gipuzkoan osatu zen taldea eta aurrera segitzen du. Arabakoa egin, desegin, egin… Hala ibili da eta orain ofizialki ez dago Ehgamik bertan, nahiz eta harremana izan bertako jendearekin eta batzuetan gauzak egin.

Nafarroan nahiko talde indartsua egon izan da urteetan, gehienbat emakumez osatua. Hori berezia izan da, mugimendua irekia izan arren, batez ere gizonak ibili izan direlako. Azkenean Nafarroako taldea desegin eta Katalingorri osatu zen. Ipar Euskal Herrian ere egon ziren hasieran, baina gazte ugarik Parisera edo Bordelera lanera alde egin behar izan zuen, tartean Ehgamekoek. Orain Les Bascos kolektiboa indartsu dabil.

Pentsatu gabe irentsi

24 bat urterekin hasi zen Ekaitz Herrero mutilekin. «Niretzat berria zen eta neure burua ulertu nahian informazioa bilatu nuen. Ehgam-era jo nuen». Orduan gazte gehiago zegoen mugimenduan. «Sentitzen dut horrela esatea, baina uste dut gaur egun gazteak ez daudela neke-lan askotarako. Tamalez, beste gauza batzuetan pentsatzen ari direla iruditzen zait».

Dioenez, jada ez dagoela deus lortzerik sentitzen du aunitzek. «Mugimenduak ere badu erantzukizunik hautemate horretan. Ezjakintasun handia dago eta gauza asko irensten ditugu pentsatu gabe».

Ehgam-ek sare herritar batek bezala funtzionatzen du. «Badaude pertsona batzuk hasieratik dena eman dutenak, garai oso gogorretan gainera, hau aurrera ateratzeko eta gaur ditugun askatasun mugatu eta kontrolatu hauetaz gozatzeko. Uste dut gazteok baino hobeto baloratzen dutela zelako neketsua izan den eskubide eta askatasun hauek eskuratzea. Halere, ez dago ezer galdua. Historia ziklikoa da eta lantzen baldin bada mugimenduak esateko eta irabazteko asko izango du».

 

«Hori gay-a da, baina oso jatorra da»

Imanol Alvarezek baieztatu du legeak inportanteak direla, baina jendartea aunitzez gehiago. Legearen arloan gauza asko lortuta daude, baina oraindik bada zer aldatu. Adibidez, Estatu espainoleko Immigrazio Legean badago zereginik etorkin batzuek errefuxiatu estatusa eskatzen dutelako beren herrian gay, lesbiana edo transexuala izateagatik jazarriak direlako, baina ia ezinezkoa da onartzea. «Erabiltzen dituzten aitzakiak nahiko zentzugabeak dira. Gay edo lesbiana direla demostratzeko eskatzen diete. Nola demostra daiteke? Batzuetan jatorrizko herrietako egunkariak erakutsi dituzte nola eraso zieten azaltzeko eta, halere, ez dituzte onartu».

Orain dela gutxi Nafarroan lege interesgarria egin dela deritzo. «Halako lege integral bat behar da, ez bakarrik zigortzeko, baizik eta hezkuntzan zerbait egitea, diskriminazioa ekiditea eta transexualitatea patologiatzat ez hartzea posible egiteko. Nafarroan egina dago, eta EAEn ere egin beharko litzateke».

Jendarteari dagokionez, «mikrohomofobia asko dago. Ez bakarrik lehenengo iraina beti ‘marikoia’ delako. Ohartu gabe, norbaitek esaten du ‘hori gay-a da, baina oso jatorra da’. Lan handia dago egiteko jendeak benetan normaltasunez ikus gaitzan, besteak beste, hezkuntzan (zentzu zabalean, ez soilik eskolan) eta komunikazioan. Fobiak beldurra esan nahi du. Nola galdu beldurra? Ezagutuz». M. I.

Transexualek aldagela aukeratu ahalko dute Durangoko kirol instalazioetan

Durangoko Udalak aldaketa batzuk ezarri ditu kirol instalazioen araudian, eta transexualei identifikatzen diren sexuaren arabera aldagela aukeratzeko eskubidea ematea da esanguratsuenetako bat.

Osoko bilkuran aurkeztu zuen proposamena Pilar Rios alkateorde eta Durango Kirolak erakundeko presidenteak.

Bigarren aldaketa garrantzitsu lez, pertsonak baimen barik grabatzea falta larria izango da hemendik aurrera, eta baita eraso egitea edo irain egitea ere. Hori gertatuz gero, bazkide izaera galduko litzateke, eta gertakariaren arabera, polizia informatuko du udalak.

Bestalde, instalazioetako lengoaia parekidetasun eta irisgarritasun irizpideen arabera berrituko dute.

Albiste hau Anbotok argitaratu du eta CC-by-sa lizentziari esker ekarri dugu ARGIAra.

Bus transfoboaren aurka protesta egiteagatik isunak jaso dituzte hainbat herritarrek

Lesbofobia, homofobia eta transfobiaren kontra protesta egitea “funtsezkoa” dela esan dute Ekainaren 28ko Plataformak eta LABek, eta sexu askatasunaren aldeko konpromisoa berretsi dute.

Hazte oir elkarte katoliko eta transfoboaren autobusari ezezko biribila eman zion Iruñeak, eta mobilizazioen bidez erantzun. Orain, herritar hainbati isunak iritsi zaizkiela salatu dute Ekainaren 28ko Plataformak eta LABek.

“LGTBIQen Giza Eskubideen ukazioa, probokazioa eta ideologia transfoba hedatu nahi zuen gorrotoaren busa geldiaraztea ezinbestekoa zen eta kaletik busa ez ibiltzea administrazio publikoaren eginkizuna bazen ere, zenbait herritar eta militanteek egin behar izan genuen”, ziurtatu dute, prentsa ohar bidez..

“Gobernu Delegazioak baimendu eta babestu egin zuen bus transfoboa eta ekimen transfoboa salatzera joan ziren hainbat militanteen kontra isunak inposatu ditu. Zehazki LAB sindikatuko hiru kidek pairatu dituzte isun ekonomikoak”.

Harrotasun Egunarekin bat

“Euskal Herria anitza, pertsonen arteko harreman parekideak eta diskriminaziorik gabeko jendarte baten alde gauden langile guztiei deia egin nahi diegu aniztasun sexualaren alde borrokan jarraitzeko, honen aldeko sentsibilizazioa areagotzeko eremu guztietan lanean jarraitzeko eta edozein diskriminazio mota salatzeko”, adierazi du LABek. Horregatik, gaur, ekainaren 28an, 19:00etan autobus geltoki zaharretik aterako den mobilizaziora bertaratzeko deia zabaldu dute.

Albiste hau Euskalerria Irratiak argitaratu du eta CC-by-sa lizentziari esker ekarri dugu ARGIAra

«Intersexualitatea tabu itzela da, gaixotasun gisa aurkeztua izan delako»

«Gizon ala emakume. Hortik kanpo gelditzen den guztia, gaitz edo anormaltasun bat da», uste du Cira Lopez antropologoak. Intersexualak ez baztertzeko, gizartea osoki aldatu behar delakoan da.

Argazkia: JAGOBA MANTEROLA / ARGAZKI PRESS

LGTBI akronimoan, I letra da guztien artean ezezagunena. Intersexual hitzari egiten dio erreferentzia, baina jende askok ez daki zer den ere. Horren inguruan hitzaldia eskaini zuen Cira Lopez antropologoak (Sevilla, Espainia, 1975), Iruñeko Udalak gonbidatuta.

Zer da intersexualitatea?

Egoera biologiko bat da. Pertsona intersexualen gorputza ez da gure sistema bimorfikoaren arauetara moldatzen, sexuari dagokionez. Zer esan nahi du horrek? Bada, sexualitatea bi multzotan sailkatzen duen sistema honetatik kanpo daudela pertsona intersexualak. Jaiotzean, ez datoz bat ezartzen zaien ezein sexurekin, ez gizonezkoa, ez emakumezkoa.

Halakoetan, medikuek haur jaioberrien sexua eta generoa aukeratzera behartzen dituzte gurasoak…

Bai, hori da prozedura. Eta aukeraketa horrek bestelako ondorioak dakartza: ebakuntza, hormonatzea… Eta zergatik? Gure sistemaren barruan, ezin zarelako gizonezkoa edo emakumezkoa ez den beste ezer izan. Eta zure genitalak ez badatoz bat eredu horietako batekin ere, nahasmendu edo patologia bat duzula ondorioztatuko dute. Horrekin ez dut esan nahi nahasmenduak, anomaliak eta patologiak existitzen ez direnik, baina zaku berean sartzen dituzte gaixo dauden pertsonak eta gaitzik gabekoak. Berrogei tipologia baino gehiago sartzen dituzte intersexualitatearen barruan. Hortaz, pertsona osasuntsu asko pasarazi dituzte sexu eta genero egokitze prozesu horretatik.

Zeintzuk izan daitezke ume intersexualei ebakuntza eta hormona bidezko tratamendua ematearen ondorioak?

Jaiotzean eginiko sexu egokitzapenak ez dira ebakuntza soilak; jarraipena egin behar zaie gaztaroan eta helduaroan, eta, askotan, bizi osorako tratamendu farmakologikoa eskatzen du horrek. Finean, pertsona baten sexua moldatzea da, bere baimenik gabe. Eta horrek kalte izugarria eragiten ahal dio. Medikuek edo gurasoek aukeratzen dituzte jaioberriaren sexua eta generoa, eta hautu hori bat etor daiteke pertsona horren berezko sexualitatearekin, ala ez. Hautua zuzena bada, primeran, baina haur hori hazi, eta, nerabezaroan, beste genero eta sexu identitate batekin identifikatzen bada? Kaltea egina dago jada, eta horrek gaitz eta nahasmendu ugari eragiten ahal dizkio. Edonola ere, erabakiak ez luke egon behar medikuaren edo gurasoen esku, pertsona intersexualen esku baizik. Hori da gakoa: itxoin, pertsona horrek erabakitzeko gaitasuna eta adina izan arte, eta, gero, hark hautatuko du jarraitu beharreko bidea.

LGTBI kolektiboaren barruan ere, errealitate ezezagunena da intersexualitatearena. Tabua al da oraindik?

Tabu itzela da, lehen aipatu ditudan arrazoiengatik: patologizatu egin da. Gaixotasun gisa ikusia izan da, historikoki. Eta pertsona intersexualak patologien zakuan sartuta, ezin izan dute haien sexu eta genero identitatea horren arabera garatu. Nola identifikatuko duzu zeure burua gaixotasun gisa aurkezten dizuten zerbaitekin? Ezinezkoa da. Horregatik, intersexualitatearen aldeko aldarrikapena oso berandu heldu da. Nazioarteko LGTB mugimendu sozialen borrokari esker sortu zen, patologizazioaren aurkako erreakzio gisa. Baina LGTBI siglen bukaerako I hori oso gauza berria da, eta, tamalez, ez da ongi errotutako mugimendua, inondik inora. Kontzeptua bera oso berria da, eta jendeak topikoetara edo hitz arkaikoetara jo izan du, intersexualitateaz hitz egiteko.

Hermafrodita hitzaz ari zara, ezta?

Besteak beste, bai.

Zeintzuk dira gizarteak eman beharreko pausoak, errealitate hori aldatzen hasteko?

Gizartea bera aldatu beharko dugu lehenbizi, goitik behera. Oinarri-oinarrizko kontzeptuak berrikusi behar ditugu. Ezin ditugu haur txikiak hezi bi sexu daudela esanez, eta, gero, helduak direnean, hori ukatu eta beste gauza bat esan. Absurdoa da. Bigarren Hezkuntzako institutu batzuetan, biologia irakasleak dio bi sexu daudela, gizona eta emakumea; eta gizarte gaietako irakasleak, berriz, kontrakoa esaten die ikasleei. Ba al du zentzurik horrek? Gure nerabeek kontraesanezko diskurtsoak entzuten dituzte etengabe, gaizki ari garelako auzia jorratzen. Ez diogu arazoari errotik heldu oraindik.

Eta nondik hasiko zinateke?

Jendearen mentalitatea aldatzen hasteko, ezinbestekoa da hezkuntza, baina, horrez gainera, badira era askotako neurriak ere; besteak beste, jazarpenari eta gorroto delituei aurre egiteko protokoloak eta zigorrak; kode zibilaren erreforma, gurasoek askatasun handiagoa izan dezaten haurrak mutiko ala neskato gisa erregistratzeko garaian… Edozer! Kode Zibilarena, adibidez, garrantzitsua da. Espainian, legez, gurasoek 72 ordu dituzte haurrak gizonezko edo emakumezko gisa erregistratzeko. Oharkabean pasatzen zaizkigu gauza asko, gure gizartea aspalditik dagoelako horrela egituratuta.

Plazera, borrokarako bidea

LGTBI kolektiboaren eskubideak aldarrikatzeko beharra gogorarazi dute milaka lagunek, Hego Euskal Herriko hiriburuetan. Les Bascosek etzi egingo du askapen ibilaldia, Miarritzen

Manifestazio jendetsuenak Hego Euskal Herriko hiriburuetan egin zituzten atzo. Irudietan, Donostiakoa eta Iruñekoa. JUAN CARLOS RUIZ – IÑIGO URIZ / ARGAZKI PRES

Plazera, borrokatzeko arma gisa. Hori aldarrikatu zuten atzo LGTBI Kolektiboaren Nazioarteko Egunaren harira antolatutako hainbat manifestaziotan. «Gure haserrea ez da nahikoa trans, bollo, marika eta gainontzeko disidenteen kontrako indarkeria eteteko: oraingo honetan, plazera aukeratzen dugu», irakurri zuten Gasteizko mobilizazioaren amaieran. Hamaika modutara lortutako plazera dela gaineratu zuten: heteropatriarkatuaren aurkako desobedientzia ekintzetan sentitutakoa, arautik ateratzen diren gorputzek ematen dutena…

Jendetza bildu zuten Hego Euskal Herriko hiriburuetan antolatutako manifestazioek. Askotariko mezuak zabaldu ziren bertan. Ordea, guztietan ideia bat nabarmendu zen: borrokari eusteko beharra. Donostiako manifestazioan irakurritako adierazpena argia izan zen. «Heteroarautik kanpoko harremanak ditugunok estigmatizatuta gaude oraindik, eskubide asko falta zaizkigu, eta isilarazi egiten gaituzte». LGTBI kolektiboko kideak, egunero, «bigarren mailako hiritar» gisa sentiarazten dituztela nabarmendu zuten. «Mundu honek marrazten duen errealitatea heterosexuala da, eta guk egunero egin behar dugu borroka onar gaitzaten». Hori dela eta, ekainaren 28a borroka eguna dela gogorarazi zuten: «Ikusgarritasunaren alde egiteko eguna».

Iruñeko manifestazioan, gogora ekarri zuten «borroka historiko baten ondorioz izugarrizko aldaketa soziala» gertatu dela. Ildo horretan, Nafarroako LGTBI+ Berdintasunerako Legea nabarmendu dute. Dena den, bide luzea geratzen dela gogorarazi zuten. «Eredu tradizionaletik dator jasaten dugun indarkeria, hein handian egitura zisheteropatriarkalak inposatzen baititu». Horrekin hausteko eredu berrien sorrera aldarrikatu zituzten.

Borroka horretan administrazioek ere ardura dutela hausnartu du Les Bascos elkarteak. Areago, borroka «gizarte osoari» dagokiola nabarmendu du. LGTBI elkarteak gizarte osoa «aitzinarazi» nahi du, eta, horretarako, «udal mailako erabakiak» eskatu dituzte. Les Bascosek «askapen ibilaldira» joateko deia luzatu du, larunbatean, Miarritzen.

Adierazpen ofizialak

Herri mugimenduak borrokarako deia egiten zuen bitartean, Hego Euskal Herriko administrazio nagusiek adierazpenak onartu zituzten LGTBI kolektiboaren eskubideen alde. Berdindu zerbitzuaren bitartez egindako aurrerapenak gogorarazi zituen Eusko Jaurlaritzak; edonola ere, oraindik ere diskriminazioa dagoela nabarmendu zuen. Arabako eta Bizkaiko Batzar Nagusiek ere adierazpen bana onartu zuten, baztertze egoerak gainditzearen aldeko aldarrikapenekin. Gipuzkoako Foru Aldundiak, bestalde, giza eskubideak babestearen alde egin zuen. Horrez gain, administrazio publikoen egoitzetan ortzadar koloreko banderak jarri zituzten. Hala egin zuten Eusko Legebiltzarrak eta Iruñeko Udalak, besteak beste.

Administrazioek ez ezik, beste eragile batzuek ere ekitaldi bereziak egin zituzten LGTBI egunean; ELA sindikatuak, adibidez, hitzaldi sorta bat antolatu zuen atzo goizean.

Protokoloa erasoen aurka

Gasteizko Transbollomarika Sareak gorroto erasoen aurreko protokoloa abiarazi du. Triptikoetan jaso dituzte eman beharreko pausoak, baita nora jo ere, laguntza bila. Sejo Carrascosa Sareko kideak gogorarazi du azken asteetan zenbait eraso gertatu direla. Hiru salaketa daudela azaldu du, eta Poliziaren jokabidea salatu du. «Polizia ez da behar beste egiten ari, erasoak ez direlako gelditu; ez dakigu trebetasun faltagatik den, edota asmo txarragatik».

Protokoloari buruzko informazioa hirira zabaldu nahi dute. Egun salatzen ez diren erasoen berri izan nahi du Sareak. «LGTBI kolektiboko kideok sufritzen dugun egoeraren mapa erreala sortu nahi dugu». Hala, kolektibo horietako kideen aurkako fobia egon badagoela gogorarazi du Carrascosak. Lorpenak egon direla argitu du, baita gaineratu ere erasoak eta bazterkeria dagoela ahulen direnen aurka: gazteak, migratzaileak, pobreak…

Administrazioei lan handiagoa eskatu diete, halaber. «Hutsune handia dago administrazioen partetik jendea ahaldundu dadin, eta eraso baten aurrean egin dezakeena jakiteko». Ildo horretan, egun jakinetan adierazpenak egiteari utzi, eta adierazpen horietan esaten dutena betetzeko eskatu diete.

Lanean izandako eraso homofobo bat epaitu dute

Langile batek jasandako eraso homofobo bat epaitu zuten atzo Bilbon

 

BILBO. Langile batek jasandako eraso homofobo bat epaitu zuten atzo Bilbon. LAB sindikatuak protesta egin zuen epaitegien aurrean; azaldu zuenez, langileak ezin izan zuen lanera joan erasoagatik, eta, itzuli zenean, kaleratu egin zuten. «Bi aldiz zapaldu» zutela salatu zuen sindikatuak.

Gorroto jarreren kontra

Sexu adierazpenen eta genero identitateen askatasunaren alde ekitaldiak izango dira gaur Euskal Herriko hamaika txokotan. Helburua, hauxe: LGTBI kolektiboaren kontrako gorroto diskurtsoak gaitzetsi eta aniztasuna ospatzea.

 

Hego Euskal Herriko lau hiriburuetan izango dira manifestazioak gaur, sexu adierazpen eta genero identitate askatasunaren aldeko eragileek deituta. LGTBI kolektiboak jasaten dituen erasoak salatzeko ekitaldiak izango dira, baina baita sexu aniztasunaren aldeko borrokan egin diren urratsak ospatzeko mobilizazioak ere.

«Sistema heteropatriarkal baten aurka borrokatzen ari gara, botere ardatzen bitartez indarkeria sortzen duela ahaztu gabe», adierazi du Bizkaiko E28 koordinakundeak. Sistema horretatik kanpoko sexu adierazpenen eta genero identitateen kontrako jarrerek elkarbizitza eragozten dutela salatu dute, aurten ere askotariko «indarkeria eta gorroto erasoak» izan baitira jarrera horien ondorioz. Aniztasunaren aurkako diskurtsoak «gorroto delituen hitzaurre eta oinarri ideologiko» dira, koordinakundearen esanetan.

Mobilizaziorako deialdiak

Iruñean, Gasteizen Bilbon eta Donostian manifestazioak izango dira gaur arratsaldean, eta larunbaterako egin dute mobilizaziorako deia Baionan.

Iruñean, 19:00etan abiatuko da manifestazioa, autobus geltoki zaharretik. Memoria historikoari begirako ekitaldia izango da 18:30etan, geltokian bertan, frankismo garaian harreman homosexualentzako babesleku izan zela nabarmentzeko. Geltokiaren memoria «duintzeko» plaka bat jarriko du E28 plataformak.

Gasteizen, kalejira egingo dute 19:00etan, eta ordubete beranduago irtengo da manifestazioa Andre Maria Zuriaren plazatik, Heteropatriarkatua desobeditu. Plazerez blaitu lelopean.

«Harrotasunez beteriko gorputz, bizitza eta larrua jotzeko modu intsumisoak» aldarrikatuko dituzte Donostian. Bulebarretik irtengo da manifestazioa, 19:30ean. Aniztasun sexuala edonon! izango da leloa.

Ordu bererako egin dute deia Bilbon. Moyua Plazatik hasita, manifestazioak hiriko erdigunea zeharkatuko du. Ez da adierazpen askatasuna. Gorrotoa baino ez da mezua aukeratu dute.

Sexu adierazpenen eta genero identitateen askatasunaren aldeko martxak arratsaldean

Helburua, hauxe: LGTBI kolektiboaren kontrako gorroto diskurtsoak gaitzetsi eta aniztasuna ospatzea.

2Elkarretaratzea egin dute Iruñeko udaletxeko plazan. Jagoba Manterola / Argazki Press

Hego Euskal Herriko lau hiriburuetan izango dira manifestazioak gaur, sexu adierazpen eta genero identitate askatasunaren aldeko eragileek deituta. LGTBI kolektiboak jasaten dituen erasoak salatzeko ekitaldiak izango dira, baina baita sexu aniztasunaren aldeko borrokan egin diren urratsak ospatzeko mobilizazioak ere.

«Sistema heteropatriarkal baten aurka borrokatzen ari gara, botere ardatzen bitartez indarkeria sortzen duela ahaztu gabe», adierazi du Bizkaiko E28 koordinakundeak. Sistema horretatik kanpoko sexu adierazpenen eta genero identitateen kontrako jarrerek elkarbizitza eragozten dutela salatu dute, aurten ere askotariko «indarkeria eta gorroto erasoak» izan baitira jarrera horien ondorioz. Aniztasunaren aurkako diskurtsoak «gorroto delituen hitzaurre eta oinarri ideologiko» dira, koordinakundearen esanetan.

Mobilizaziorako deialdiak

Iruñean, Gasteizen Bilbon eta Donostian manifestazioak izango dira gaur arratsaldean, eta larunbaterako egin dute mobilizaziorako deia Baionan.

Iruñean, 19:00etan abiatuko da manifestazioa, autobus geltoki zaharretik. Memoria historikoari begirako ekitaldia izango da 18:30etan, geltokian bertan, frankismo garaian harreman homosexualentzako babesleku izan zela nabarmentzeko. Geltokiaren memoria «duintzeko» plaka bat jarriko du E28 plataformak.

Gasteizen, kalejira egingo dute 19:00etan, eta ordubete beranduago irtengo da manifestazioa Andre Maria Zuriaren plazatik, Heteropatriarkatua desobeditu. Plazerez blaitu lelopean.

«Harrotasunez beteriko gorputz, bizitza eta larrua jotzeko modu intsumisoak» aldarrikatuko dituzte Donostian. Bulebarretik irtengo da manifestazioa, 19:30ean. Aniztasun sexuala edonon! izango da leloa.

Ordu bererako egin dute deia Bilbon. Moyua Plazatik hasita, manifestazioak hiriko erdigunea zeharkatuko du. Ez da adierazpen askatasuna. Gorrotoa baino ez da mezua aukeratu dute.

LGTBI KOMUNITATEAREN EGUNA “Gorroto” diskurtsoen aurka, kalera aterako dira ekainaren 28an

Manifestaziora deitu du Bizkaiko E28 koordinakundeak datorren asteazkenerako, LGTBI komunitatearen egunean. Borrokaren “merkantilizazioaren” aurka agertu dira.

Iazko manifestazioa, Bilbon. / Marisol Ramirez, Argazki Press

LGTBIfobia eta gorroto diskurtsoen aurka borrokatzeko eta komunitatearen eguna ospatzeko mobilizatuko da Bizkaiko E28 koordinakundea, No es libertad de expresióngorrotoa baino ez da lelopean. “Sistema heteropatriarkal baten aurka borrokatzen gara, botere ardatzen bitartez indarkeria sortzen duela ahaztu gabe”, esan dute koordinakundeko kideek.

Horrela, aurten ere askotariko “indarkeria eta gorrotoa” jasan dutela salatu dute. “Autobus transfoboak, trans pertsonentzako hormona hornidura falta eta markak hautsi dituzten erasoak jasan ditugu”. Ildo horretan, Txetxeniako kasua nabarmendu dute: “Torturatu eta erailtzen ari diren gizon gay eta bisexualak gogoan ditugu”. Europako gobernuen “interes” falta ere aipatu dute, “LGTB+ etorkinen babes eskaerak erantzuterakoan”.

Diskurtso horiek sexu orientazioaren eta genero identitatearen aurkako “gorroto delituen hitzaurre eta oinarri ideologiko” direla uste dute. Horregatik, “LGTB+ legedi integral” baten proiektua erdiesteko eztabaida zabaltzeko beharra dago, haien iritziz.

“Merkantilizaziorik” gabe

E28 koordinakundeak “merkantilizaziorik” gabeko ospakizuna nahi du, aniztasuna ospa daitekeen helburu “kapitalistarik” gabea. “LGTB+fobiarik gabeko Bilbo nahi dugu, eta, horretarako, ezin dugu zikinkeria ezkutatu ortzadar koloreko alfonbra baten azpian, gure irudia garbitu eta mapan agertzeko. Ez dugu Bilbo friendly bat nahi; gure borroka eta eskubideekin konprometitzen den Bilbo bat behar dugu”.

Ekainaren 28a “borroka” eguna dela adierazi dute, baina ospakizuna ere bai. “Ospa dezagun Harrotasunaren Eguna gure existentzia, ikusgarritasuna, errealitateak eta harremanak aldarrikatzeko eguna gisa, geldiarazi nahi gaituen sistema baten pean zutik jarraitzeko egun gisa”. Manifestazioa 19:30ean abiatuko da, Bilboko Plaza Eliptikotik.

Mutil gazteentzat «zailagoa» da beste gizonei gay direla esatea

Eusko Jaurlaritzak ikerketa bat egin du ikastetxeetan; haren arabera, nerabeek, oro har, «onartzen» dituzte afektibitate eta sexu dibertsitatea

Mobilizazioak egin zituen atzo LGTBI mugimenduak. IÑIGO URIZ / ARGAZKI PRESS

Eusko Jaurlaritzaren ikerketa baten arabera, mutil gazteentzat neskentzat baino «zailagoa» da gay direla esatea beren lagun gizonei. Uste dute baztertu egingo dituztela, edo barregarri utziko. Arabako, Gipuzkoako eta Bizkaiko zortzi ikastetxetako 129 ikaslek parte hartu dute ikerketan, denak 14 eta 16 urte bitartekoak. Ernesto Sainz Familia Politikako eta Aniztasuneko zuzendariak eta Lucia Torrealdai Hezkuntza Berriztatzeko zuzendariak aurkeztu zituzten ondorioak, atzo, LGTBIfobiaren Aurkako Egunean.

Jaurlaritzaren ikerketaren arabera, nerabeek, oro har, «onartzen» dute afektibitate eta sexu aniztasuna, baita familia eta genero aniztasuna ere, baina oraindik badaude «fobia sotilagoak», hautematen zailagoak direnak. Adibidez, azterketan parte hartu duten LGTBI nerabeek adierazi dute «arbuiatze» motaren bat jasan izan dutela.

Erreferente falta

Torrealdaik ohartarazi duenez, badira estereotipo batzuk LGTBI pertsonen aurkako jarrerak sustatzen dituztenak. Transexualei buruzko ideia kontraesankorrak: bitxiak direla, eta, aldi berean, ausartak. Intersexualitatea, berriz, ia ez da «ezagutzen», eta ez dago «aurreiritzirik».

Ikerketaren beste ondorio batek erakusten duenez, nerabeek hedabideetan ez dute erreferentziazko pertsonarik LGTBI kolektiboen ikuspegi «osoa» emango dienik. Zehazki, emakume lesbianak dira «ikusezinenak».

Halere, Torrealdairen esanetan, aurreiritzi, gaitzespen jarrera edo jokabide lotsagabe gutxiago ageri dira, genero rolak eta heteroaraua gero eta gehiago jartzen direlako zalantzan. «Esparru horretan, nerabe askok dute emakumeen eta gizonen arteko berdintasunaren aldeko jarrera, eta gai dira rolen banaketa tradizionala zalantzan jartzeko».

Prebentziorako, berriz, Torrealdaik dio ez dela nahikoa ikastetxeetako lana. «Gizartearen inplikazioa behar da, komunikabideena, eta, nola ez, familiena».

Dokumentazio gunea

Jaurlaritzak eta LGTBI elkarteek dokumentazio gune bat sortu dute Interneten, «mugimenduaren historia antolatzeko, gordetzeko eta ikusarazteko». Aldarte, EHGAM, Errespetuz, Gehitu eta Guztiok taldeen edukiak kontsulta daitezke, eta, laster, Hegoak, Pikara Magazine eta Maite Albiz emakumeen dokumentazio gunearenak ere bai. Jaurlaritzaren arabera, «konpromisoa hartu behar da LGTBI kolektiboaren diskriminazioaren aurka».

EAEko Arartekoak ere konpromiso «irmoa» erakutsi du pertsona «guztien» berdintasunarekin eta duintasunarekin, eta elkartasuna eskatu die erakundeei eta euskal gizarte osoari. Gainera, pertsona guztiek familia bat osatu ahal izatea eskatu du.

Sindikatuek ere heldu diote gaiari. Steilasek material didaktikoa sortu du ikastetxeetarako eta euskaltegietarako, LGTBI kolektibokoen irudi «positiboa» zabaltzeko. Interneten eskuragarri ipini dituzte. LAB, berriz, bere kideak prestatzen ari da homofobia kasuetan lantokietan nola jokatu jakiteko. Sindikatu horretan duela bi urte hasi ziren «bazterkeria eta jazarpenaren» aurkako gida eta protokoloa lantzen. Elkarretaratze bat ere egin zuten atzo, Donostian, «lantokietan ere sexu askatasuna» aldarrikatzeko.

Urtero bezala, LGTBI mugimenduak mobilizazioak egin zituen han-hemen, eta, bereziki, elkartasuna adierazi zieten Txetxeniako LGTBI mugimenduko kideei, jasaten ari diren jazarpenagatik. Iruñean, «elkar musukatzeko ekitaldia» egin zuten.