Sexismoa desagertuta, denok izango gara askeagoak

June Fernández. (Beldur Barik)

Genero gaietan espezializatzen joan da urteekin June Fernandez gaztea, eta horren inguruko lan asko egin du, dela kazetari moduan edo era aktiboago batetan. Emakunderekin kolaboratzen du, SOS Arrazakeriarekin, eta gainera, Berdinsareak abiatutako Beldur Barik lehiaketan ere topatu dugu, komunikazio arduradun moduan. Feminismoak izan beharko lukeen garrantziaz eta gazteengan oraindik ere, matxismoa gogor errotuta dagoenaren kezkaz mintzatu zaigu bizkaitar gaztea.

beldur barik lehiaketa 2011

Beldur Barik lehiaketaren bigarren edizioa martxan dago dagoeneko.

Ekimen hau Berdinsareak sortua da —Eudel barruan berdintasunaren alde diharduten berdintasun teknikarien koordinazioa eta elkarlana sustatzeko sorturiko sarea. Jakingo duzuen moduan, azaroaren 25a Indarkeria Sexistaren Aurkako Nazioarteko Eguna da eta Berdinsareak urtero kanpaina bat bultzatzen zuen gaia lantzeko; gizonen inplikazioa bilatzeko kanpaina burutu zuen urte batetan, bestean gazteriari zuzendutakoa izan zen…

Hain justu konturatu ziren gazteekin lan egitea lehentasun nagusia zela, bi arrazoiengatik. Alde batetik, prebentzioa ezinbestekoa delako, eta bestetik, ditugun datuei erreparatuta, salaketen %36a 30 urte azpikoek ipintzen dituztela ikus baitaiteke. Beraz, prebentzioa bultzatzen dugu baina ahaztu gabe indarkeria sexista errealitate bat dela gazteen artean.

Kezkagarria da, ezta?

Bai noski! Gainera, gazteek indarkeria sexistaren gaineko irudi estereotipatu bat daukatela argi dago; adibide bat ipintzearren, normalean gai honi buruz hitz eginda, emakume nagusi bat etortzen zaie burura, eta indarkeria soilik tratu txar fisikoekin lotzen dute.

Garrantzitsua da gaur eguneko indarkeriak zer–nolakoak diren identifikatzeko gai izatea. Esate baterako, bikotea zure Tuentin sartzen bada norekin hitz egiten duzun ikusteko, edo telefono mezuak kuxkuseatzen badizkizu, horiek kontrol estrategiak dira, eta noski, indarkeria mota bat dela argi eduki behar dugu. Guzti horregatik ikusi zen garrantzitsua zela gazteekin lan egitea.

Funtsezkotzat hartzen zen halaber, gazteak eurak izatea protagonista, helduak balira, ziur aski mezuak ez lukeelako eragin bera izango; modu horretan, beraiek izan daitezela hausnarketa burutzen dutenak eta hori hedatzen dutenak.

Gazteei zuzendutako lehiaketa da, baina zertan datza?

Bi kategoria daude; 12–17 urteko neska–mutilentzat bata eta 18–26 urte artekoentzat bestea. Kategoria bakoitzean aurkeztutako lan onenari 1000 euroko saria emango zaio. Zein da lanik hoberena? Beldur Barik jarrera hoberen transmititzen duena. Hau da, eguneroko bizitzan diskriminazioari eta erasoei aurre egiten dieten nesken jarrera: mugak eta beldurra gainditzen dituztenak, bakarrik gauzak egitera ausartzen direnak, beste neskekin elkartasuna indartzen dutenak… Baita matxismoaren kontra egiten duten mutilen jarrerak. Hoiek espresatzeko edozein formatu erabili daiteke: bai artelanak, musika, dantza, performance, idatziak, bideoak, etab., zein kontzeptuak, proiektuak, egunerokoak… Garrantzitsuena edukia da, transmititzen den mezua.

Baina hori ez da guztia, berritasunekin baitator bigarren edizioa. Esaterako, webgunean zintzilikatuko dira proiektu guztiak, eta herri bozkatzea egingo da, eta boto gehien eskuratzen duenak 300 euro jasoko ditu. Beste berritasun bat, euskal instituzio ezberdinak daudela sartuta —Eusko Jaurlaritza, hiru diputazioak, EHU eta EITB— eta esaterako, EHUn, urrian zehar hiru kanpusetan jarduera ezberdinak, eta azaroan, topaketa batzuk burutuko dira, eztabaida–guneak eta tailerrak antolatuz, besteen artean.

Eta Eudelen udal–sarearen ekimena denez gero, udalerri ezberdinetan ekintzak egin ditzaten nahi dugu, eta tokian tokiko sariak egongo dira… Ez dago beraz, parte ez hartzeko aitzakiarik!

Gauza oso serio baten gainean hausnarketa egiteko modu arin eta erakargarria bilatu gura izan da, ezta?

Bai, izan ere, betiko txapa botatzea zaharkituta dagoela ikusi da. Eskoletan–eta jasotzen dute diskurtso formala, hau da, denok berdinak garela, indarkeria sexista oso larria dela eta abar. Baina sormen eta sorkuntzaren bitartez beste bide batzuetatik joan eta emaitza ezberdinak lor daitezkeela ez dugu zalantzarik.

Matraka taldeko neskak zuzenean.

Matraka taldeko neskak zuzenean. Argazkia: © Beldur Barik.

Esaterako, iazko irabazleetariko bat Olaia Aretxabaleta izan zen, eta berak bertso–rap bat egin zuen, euskaraz eta gaztelaniaz. Mezu argi eta zuzenak sortu zituen (“ama, gaur ez zaitut entzungo egingo dut nahi dudan hori”, “no voy a ser ni un jarrón ni un florero”, edota “eta nahi zaitut nire alboan ze zure besoak ematen didate niri bero, baina ez naiz inoiz sentitu preso”), erakargarriagoak dira eta jende gehiagorengana iristeko aukera ematen dute.

Baina gainera, egunerokoan ditugun grinak, haserrealdi txiki edo hausnarketei aterabidea eman eta jendarteari nola bizi nahi dugun adierazteko modu bat da. Eta bide batez, dirua irabazi daiteke, ezinegon berdinak dituzten pertsonak ezagutu, eta gazteok zeresana daukagula sentitzeko aukera ematen du Beldur Barik egitasmoak.

Iazko sariketa aipatu duzula, bistan da ez zela makala izan parte hartzaileen kopurua…

Lehenengo edizioa izateko, pentsatu baino jende gehiagok hartu zuen parte; 500 pertsona inguru, eta guztira, 100 bat proposamen jaso ziren, imajinatu! Gainera, azpimarragarria da, sare sozialen bitartez horietariko asko kontaktuan daudela, eta gai honen gainean lanean jarraitzen dutela.

Beste irabazleetariko bat Matraka talde feminista izan zen; Gure artean izeneko dokumental bat aurkeztu zuten, baina gainera, oso talde aktiboa da urte guztian zehar, futbol eta rock talde bat daukate… Hauek ere aurten hor daude, dokumentala beste gazte batzuei erakutsi, eta eztabaidak pizten… Oso garrantzitsua da beraien ekarpena.

Indarkeria sexistaren gainean gaur egun informazioa egon badago, baina lehen aipatu duzun bezala, oraindik askok ez dute identifikatzen. Non egon daiteke arazoa?

Niretzako oraino, ez da egin benetako hausnarketa sakonik. Indarkeria gaia erailketa matxistarekin lotuta soilik landu izan dela iruditzen zait. Hala, genero indarkeriaz hitz egiten denean, asko ez dira ohartzen oinarrian indarkeria sistematiko eta estruktural bat dagoenik, eta sufritzen dutenak, emakume izateagatik soilik pairatzen dutela egoera hori. Eta komunikabideetan ere, kazetariek ez dute hori ulertzen eta sarri bestelako azalpenak ematen saiatzen dira, gizona oso estresatua zegoela zorrak zituelako, adibidez.

beldur barik lehiaketa 2011

Argazkia: © Beldur Barik

Nire ustez, erailketak izebergen puntak bakarrik dira. Historian zehar eraiki diren harreman eta botere erlazioak daude oinarrian eta noski, horrek zuzenean eragiten du ditugun maitasun ereduetan. Adibide bat ipintzearren, jeloskorra izatea amodioaren sintomatzat hartzen dute askok; nahiz eta ideia hori pixka bat atzerakoia iruditzen zaigun, gazteen artean dagoen ustea da.

Zure buruari egoera aldatuko ote den galdetuko bazenio, baikorra zarela esango zenuke?

Izan beharko! Halere, berdintasun formal horretan hezi gaituztenez, uste dugu dena lortuta dagoela, eta arazo bat dagoela identifikatzen ez dugun bitartean askoz zailagoa da aurrera egitea. Gazteekin hitz eginda ikusten dut hori, eta ohartzen naiz oraindik lan asko daukagula egiteko.

Askoz errazagoa zen feministen borroka 70ko hamarkadan ulertzera ematea, frankismo garaian eskubiderik ez zutela argi eta garbi ikusten baitzuten. Baina egungo gazteek ez dituzte bazterkeria motak antzematen, zantzuak ez direlako horren bortitzak, noski. Askotan lan mundura sartzerakoan errealitatearekin aurkitzen dira: gizonezko lankideak baino soldata baxuagoa daukatela ikustean, edota haurdun geratzeagatik baztertuak izaten direnean…

Baina baikor begiratzen diot etorkizunari bai. Zergatik? Geroz eta gehiago garelako borroka honetan gaudenak, eta Olaia Aretxabaleta edo Matraka taldeko moduko neskak ezagutzen dituzunean, errelebo bat badatorrela ohartzen zara; hauexek dira beste gazte batzuei errealitatearen berri eman eta bestelako egoera eraikitzen joatearen arduradunak.

Zuk zeuk genero gaietan aditu moduan, esparru ezberdinetako egoera ezagutzen duzu.

Hala da. Askotan ez da ulertzen gizarteko sektore ezberdinei eragiten dien arazoa dela. Har dezagun indarkeria matxista, esaterako. Gizon batzuk matxistak dira eta tratu txarrak eragiten dituzte; baina matxismoa oraindik ere gutxi batzuen gaixotasun moduan ikusten da, eta ez gizarte oso baten gaitz moduan.

Ikastetxe batetako patiora joatea besterik ez dugu egin behar matxismoaz ohartzeko. Han ikusiko ditugu neskak jolastokiko albo batean, toki txiki batetan jolasten; eta mutilak aldiz, futbolean dabiltza ia toki osoa okupatuz. Panpinekin batzuk eta gerretara jolasten besteak…

Toki guztietan dago desberdintasuna eta sexismoa: lanean, harremanetan, familian, gorputzari lotutako presioan… Gainera, edozein gizarte taldeetan emakume izateak bazterkeria faktore bat gehitzen du: emakume etorkina, zaharra, landatarra, homosexuala…

Egun, garai batean horren baloratua egon zen feminismoaren irudi distortsionatu bat dagoela iruditzen zaizu?

Beno, feminismoa beti mesfidantzaz begiratu izan da, baina emakumeen eskubideen aldeko neurriak lortu diren heinean, erresistentzia matxista sendotu egin da. Nik uste dut badagoela guzti honen atzean feminismoa desprestigiatzeko nolabaiteko kanpaina ez–formal bat. Post–matxismo deitzen dugun korronte bat existitzen da, eta hauek berdintasunaren alde daudela esaten dute, ez direla matxistak; oro har, mezuak geroz eta konplexuagoak dira, eta geroz eta makilatuagoak daude. Genero politikei iseka egiten diete, egun gizonak direla baztertuak esaten dute, feminazikontzeptua erabiltzen dute gure kontra egiteko, gizonek ere tratu txarrak pairatzen dituztela azpimarratzen dute eta emakumeek askotan dirua irabazteko edo gizona izorratzeko salaketa faltsuak ipintzen dituztela sinestarazten dute…

https://youtu.be/2gop-5z31xQ

Horregatik, garrantzitsutzat ikusten dut feminismoaren historia berreskuratu eta horren aldeko aldarria egitea, inolako mozorrorik gabe. Eta ezin dugu ahaztu feminismoa oso mugimendu iraultzailea bai, baina betidanik izan dela giza eskubideen aldekoa eta bakezalea. Feminista izateaz arro agertu eta gizon eta emakumeen arteko berdintasunaren alde gaudela esan behar dugu, eta bide batez, askok pentsatzen dutenaren kontra, argi utzi behar dugu emakumeak ez garela gizonezkoak baino gehiago sentitzen.

Azken finean guztion hoberako da, emakumeentzako bai, baina gizonezkoek ere onura bat aterako baitute berdintasun egoera batetara iritsiz gero. Matxismoak, azken finean, muga batzuk ipintzen dizkigu denoi, rol batzuk banatuz eta nahi duguna egiteko oztopo bilakatuz.

Denon eskuetan dago aldaketarako bidea orduan!

Zalantzarik gabe. Beldur Barik lehiaketara bueltatuz, gainera, mutilek ere parte hartzeko aukera daukate, eta Beldur Barik jarreraren gainean hitz egiten dugunean, ezin dugu ahaztu gizonezkoek ere aurreiritzi asko apurtu behar dituztela oraindik. Besteen artean, ezin dituztela euren sentimenduak azaleratu, edo zer den edo zer ez gizonezkoen gauza, homofobiaren itzala ere hor dago…

Sexismoa desagertuta, denok izango gara askeagoak, eta hori argi izan behar dugu.


Parte hartzeko:
jarrera@beldurbarik.org
Epea: 2011ko azaroak 11
Sare Sozialetan: Facebook, Twitter eta Tuentin

Denuncian una agresión sexista a una pareja de mujeres

NAIZ|18/07/2015

Según ha relatado la comisión en un comunicado, en las inmediaciones del recinto festivo dos jóvenes fueron insultadas y vejadas durante la noche del pasado miércoles, motivo por el que este viernes se tomó la decisión de dejar de servir y apagar las luces de las txosnas durante 30 minutos.

La comisión de txosnas ha querido además mostrar su compromiso en favor de un «recinto y unas fiestas libres de agresiones sexuales o sexistas».

Bi eraso homofobo aste batean

Gizon batek neska-bikote bati iraundu eta erasotu zion Barakaldon, eta Gasteizko mutil bat iraundua eta jarraitua izan zen, hilak 17an

Lokal bat okupatu dute Bilbon emakume lesbiana, transexual eta feministen topagunea sortzeko

Artikulu hau topatu.infok argitaratu du

errekalde_okupazio_feminista_2015_uztaila_laneguna

“Ezinbestekoa ikusten dugu inolako zapalkuntzan oinarritutako topagunea sortzea”, azaldu dute okupazioa gauzatu dutenek. Pentsamendu kolektiboa ardatz, borroka eta bizi espazio ez partriarkala sortu nahi dute bertan, eta, dituzten behar eta desirei erantzunez, espazioa emakumeentzat soilik izatea erabaki dute. “Bilbon ez dago borroka feminista garatzeko espazio autogestionatu eta autonomorik”, azaldu dute.

Sare feminista ehuntzeaz gain, zaintza eta babesa berreraiki eta emakumeentzat segurtasun espazio bat sortu nahi dute: “Etxe hau, bertako pertsonak subjektu politiko bilakatzeko espazioa izateaz gain, auzoko eta inguruetako emakumeak feminismoaren bueltan biltzeko tresna izatea nahi dugu”.

Auzolanean lokala txukuntzeko lehen hitzordua jarri dute dagoeneko: uztailak 11.

 errekalde_okupazio_feminista_2015_uztaila_1-300x225errekalde_okupazio_feminista_2015_uztaila_2-300x225

Bizkaiko Ekainaren 28 Koordinakundeak manifestaziora deitzen du, ekainaren 28an bilboko Moyua plazan, goizeko 12:30etan

Homo-Les-Trans-fobook, kontuz gurekin!!!

Beste behin manifestatzen ari gara Ekainaren 28 batean, garen bezalaxe erakusteko: geure penekin eta geure pozekin, baina gizartekide. Urte asko daramatzagu horrela eginez, etenaldirik gabe; eta urte horietan zehar gure aldarrikapen historikoetako batzuk lortuz joan gara. Hala eta guztiz ere, gaurko egoera kezkatzeko modukoa da oraindik, oraindik arautik kanpoko sexualitatea bizi dugunon kontrako erasoak ohikoak baitira: eraso fisikoak, psikologikoak edota erakundeen aldetikoak ere  bai.

Horregatik guztiagatik, erne jarraitu behar dugu; bestela, geure borrokarekin lortu dugun askatasun-espazioa galtzeko arrisku bizia dugu, espazio hori txikiagoa edo handiagoa izanik ere. Erne ez bagaude, ezin izango dugu espazio berririk eta askatasun handiagorik lortu.

Este año está siendo especialmente duro en cuanto a las agresiones de odio sufridas por  nosotras. Desde la Coordinadora 28J de Bizkaia queremos denunciar que hemos detectado un incremento radical en las agresiones en nuestro entorno, ante las cuales debemos dar una respuesta enérgica si queremos pararlas. Aunque es posible que el incremento detectado no se deba a que realmente estén ocurriendo ahora más agresiones, sino al hecho de que se están denunciando más que antes.

Especialmente dolorosas nos resultan aquellas agresiones dirigidas contra nosotras desde las instituciones que deberían protegernos; agresiones éstas que son legitimadas por las propias instituciones quienes aplican, por medio de normativas municipales, la heteronorma, llegando a mezclar inseguridad con cruising en un pleno municipal lleno de sexofobia. Hablamos, todas lo habréis ya adivinado, del Ayuntamiento de Bilbao, que en pleno del pasado marzo atacó las libertades sexuales de gays y lesbianas de Bilbao, haciendo uso además de la normativa de uso del espacio público aprobada hace unos años. En este Bilbao que algunos quieren presentar como gay-friendly, la policía puede detenernos y multarnos por expresar nuestra afectividad en público. Es por eso por lo que exigimos al Ayuntamiento de Bilbao la inmediata derogación de la actual  normativa de uso del espacio público.

Politikari batzuek euren homosexualitatea modu partidistan erabiltzen dute, pertsona solidario eta moderno itxura emateko, baina gero jokamolde xenofobo eta arrazista izaten dute. Batzuei, horrek nazka ematen digu. Euskal Autonomia Erkidegoan azkenaldian ezagutu ditugun bi kasuetan, protagonistak armairutik publikoki atera diren politikariak izan dira, eta armairutik irtetea sinpatia politikoak eragiteko erabiltzen dute. Batzuei, hori bitxia iruditzen zaigu. Norbaitek beldurra balu pertsona horiei zer diren esateko, agian homofobotzat hartuak izan litezkeelako, E28 Koordinakundetik ez dugu inolako beldurrik eta aurpegira esaten diegu; are gehiago irudi publikoa leundu nahian bere ezkontza ere erabiltzeko gauza izan den norbaiti.

Por supuesto, más graves aún  son las agresiones físicas que han sufrido en este último año gays, lesbianas y transexuales de nuestro entorno más cercano. En Getxo, en Deusto, en Santutxu… En tantos y tantos sitios: en la escuela, en el centro de trabajo, por la calle… Recibid la solidaridad de todas las que estamos aquí, recibid el apoyo de todas las que estamos aquí, y recibid el compromiso de todas las que aquí estamos de que vamos a responder a cada agresión con contundencia, porque no podemos permitirnos que se queden en el anonimato. Por ello, os pedimos que, si tenéis conocimiento de cualquier agresión, os pongáis en contacto con cualquiera de los grupos que formamos esta coordinadora para, entre todos, poder dar la respuesta oportuna.

Queremos manifestar que nuestros cuerpos, deseos y libertades son derechos. No queremos que nadie sea “Friendly” con nosotras. Queremos lo que nos pertenece. Los colectivos LGTBIQ hemos reivindicado y peleado mucho para llegar a donde estamos. Es necesario seguir reivindicando. Las actividades despolitizadas encaminadas al consumo y el Capital Rosa que representa el Bilbao Friendly Pride nos cosifica como atractivo turístico. Las libertades no se ganan a golpe de talonario. No somos producto de mercado. El 28J es y será en Bilbo una fecha de reivindicación social y de calle del Movimiento de Liberación Sexual. No a la mercantilización de las libertades y derechos sexuales

Gutako batzuek horretarako gaitasuna dutenei, gorroto-delituen kontrako lege eraginkorra egin dezatela exijitzen diegu, eta gorroto-delituen kontrako fiskaltza ere benetan eraginkorra izan dadila. Guk dakigula, fiskaltza horrek oraindik ez du ezer egin aurten jasandako erasoetako bakar batean ere. Era berean, neurri horiek jende guztiak erraz erabiltzeko modukoak izatea ere exijitzen diegu.

Eraso bakar bat ere ez erantzunik gabe! Bat ukituz gero, denok ukitzen gaituzte!

 

Homo-Les-Trans-fobook: kontuz gurekin!!!

 

COORDINADORA 28J de BIZKAIA/ BIZKAIKO E28 KOORDINAKUNDEA

LAB eta Steilas saritu ditu EHGAMek sexu askapenaren egunaren harira

Ekainaren 28a bertan da eta EHGAMek urteroko sari eta zigorren berri eman du. LAB eta Steilas sindikatuek jasoko dute aurten Urrezko hirukia, zigor edo salaketa modura ematen duten Trapuzko espartina, berriz, Bilboko Udalarentzat izango da, ‘cruising’-a debekatzeagatik.

Sexu askapenaren eguna izango da igandean eta horren harrira urteroko Urrezko hirukia sariak eta Trapuzko espartina zigor edo salaketa izendapenak egin ditu publiko EHGAMek. Zoriontzeko lanen artean LAB eta Steilas sindikatuak aipatu ditu aurten EHGAMek eta eurentzat izango da Urrezko hirukia. Lehena, Genero eta aniztasun sexualerako Gida argitaratzeagatik eta bigarrena Lantokietako bazterkeria eta jazarpen homofobikoaren aurkako protokoloa abiaratzeagatik.

Lehen atal honetan, gainera, Iñaki Perurena eta Bizkaiko Diputazioak homofobiaren aurka garatu zuen kanpainaren baitan parte hartu zutenak aipatu ditu bereziki.

Beste aldean, Trapuzko espartina Bilboko Udalarentzat izango da. Espazio Publikoaren Erabilera Arautzeko Ordenantza eskutan Santo Domingo gainean gizonen arteko harremanak edo ‘cruising’ delakoa debekatu zuelako. Eremu honetan aipamen berezia Ignacio Munilla gotzainarentzat izan da, ‘Sexo con alma y cuerpo’ liburuan esan zituenengatik, baita Europako Justizia Auzitegia ere, homosexualek odola ematea ez dela diskriminazioa ebazteagatik.

Mobilizazio deialdiak

Iganderako hainbat eragile eta elkartek egin du mobilizaziorako deia. Horien artean Ernai gazte antolakundeak ohar bidez «sexualitatea askatasunez bizitzea sistemari aurre egiteko borrokarako tresna» dela adierazi du. Asteburuko ekintza eta mobilizazioetan parte hartzeko deia egin du.

Nafarroako Parlamentura gaur iritsi da sexu askapenaren aldeko aldarria:

nafarroa 2015