Maitasun lesbikoari guraizeak

Cartoon Network kateak ‘Steven Universe’ saioko eszena bat zentsuratu du Erresuma Batuan

Perla eta Kuartzo Arrosa Steven Universe saioko pertsonaiak, zentsuratu duten eszenan

Perla eta Kuartzo Arrosa Steven Universe saioko pertsonaiak, zentsuratu duten eszenan. BERRIA

Azkeneko egunetan zer esana eman du Cartoon Network kateak Erresuma Batuan Steven Universe animaziozko saioko eszena batean egin duen zentsura. Editatze lan originala eta britainiarra argitaratu ditu PinkNews-ek, lesbiana, gay, transexual eta bisexualen berriak argitaratzen dituen webak, zentsura agerian utziz. Bigarren denboraldiko bederatzigarren atalean, What can I do for you? abestia kantatzen ari direnean elkarrekin dantzan hasten dira Pearl eta Rose Quartz pertsonaiak (Perla eta Kuartzo Arrosa). Emakumezkoak biak. Hala ageri dira jatorrizko lanean. Erresuma Batuan ez dute halakorik ikusi, orduantxe Greg gaztearen irudiak sartu baitituzte.

Erresuma Batuko Cartoon Network-ek salaketari erantzun dio ohar baten bidez, zentsura justifikatuz: «Ameriketako Estatu Batuetan, legeek exijitzen dute saio bakoitzak sailkapen bat izatea. Kasu honetan, 12 urtetik beherakoentzat gomendatzen ez den saioa da». Eta kateak gaineratu du: «Ziurtatu behar dugu emititzen dugun guztia haurrentzat egokia dela, ordutegia bat ala bestea izan». Erresuma Batuan editatutako bertsioa «erosoagoa» da haurrentzat eta haien gurasoentzat, katearen iritziz.

Halakoetan maiz gertatu ohi den moduan, zentsuratzen den edukiak oihartzun handiagoa hartzen du, eta lan originala Internet bidez berehala zabaldu da —Youtuben ikus daiteke—.

Iratxe Fresneda Euskal Herriko Unibertsitateko Ikus-Entzunezko Saileko irakaslea kritiko mintzatu da katearen erantzunarekin. «Cartoon Network UK-ek ‘onargarriak’ diren edukiez hitz egiten duenean zertaz ari da? Gizarteari bizkarra emateaz ari da batez ere, hau da, identitate, maitasun eta sexu harreman desberdinak existitzen direla ukatzen ahalegintzen da bere erabakiarekin, haurrak aitzakiatzat erabiliz». Telebista katearen erabaki eta jokamoldea «arriskutsua» iruditzen zaio irakasleari. «Are gehiago, haurren sexu hezkuntza osasuntsuaren kontra egiten du. Oso atzerakoia da».

Ez da lehen aldia Steven Universe saioaren eszena bat zentsuratzen dutena —aurrekoetan, antzeko arrazoiengatik—. 2013. urtean estreinatu zutenetik saioak zale ugari lortu ditu. Animaziozko saio gehienek ukitzen ez dituzten gaietan barneratzen da, tarteka. Protagonista mutiko bat da, eta hiru emakume borrokalarik zaintzen dute. Emakumezko pertsonaiek superbotereak dituzte, trametan funtsezko rolekin.

Gaur egun jarrera homofobikoak ez dira desagertu ikus-entzunezkoen sektorean. Fresnedaren arabera, homofobia ez da soilik azaleratzen estereotipo negatiboak «esplizituki» ikusgarri egiten direnean. «Homofobia LGTB kolektiboak ikusgarritasunik gabe uzten direnean areagotu egiten da, existituko ez balira bezala uzten baitira».

Transfobia eta homofobia: hezitzaileon eginkizunaz

Demagun gure umea ez dela janzten bere generoarengatik askok espero duten bezala, demagun bere zaletasunak ere ez direla espero direnak, edo bere generoko norbaitek erakarria sentitzen dela… eta demagun hori guztia agerian dagoela, ez duela soilik bere logelako intimitatean adierazten (ume batzuei irakatsi baitiegu haien logelan edo etxean daukaten askatasuna kalean ez erakusten, zuhurtziaren izenean). Eta umea eskolara bidali behar dugula. Sentituko gara untxi bat txakalez betetako oihanera bidaliko bagenu bezala?

(Edo demagun gure alaba potoloa dela eta irakasleak jarritako heziketa fisikoko ariketak ez direla bere gorputzera egokitzen, edo hilekoa besteei baino lehenago etorri zaiola, edo gure ume betaurreko lodiak jarri dizkioten lehenengoa dela bere gelan, edo altuagoa edo baxuagoa dela bere adineko gehienekin konparatuta, edo sudur edo belarri handiak dituela, edo irakurketan edo matematikan beste batzuk baino mantsoago dabilela, edo, berriz, oso azkar…).

Oso zaila da gure umea horietako bat edo bat ez izatea, ezta? Untxiak oihanean dira gure umeak; baina txakalak ere bai. Eta ez gutxitan biak aldi berean, ilarako azkenak ez izateko lehia ezkutuan. Ez dago zuri edo beltzik.

Urtea bukatzear zegoela, Alan gazte transexual katalanak bere buruaz beste egin zuen, ikastetxean pairatutako jazarpenak saminduta eta aurrera jarraitu ezinik. Bere heriotzak hamaika sentimendu eta gogoeta sortzen dizkigu.

Aniztasunaren diskurtsoa denon ahotan dago; aniztasun hitza hezitzaileoi ez zaigu mingainetik joaten, hezkuntzaren egungo ikuspegiaren ezinbesteko parte delako. Zorionez, bestalde. Baina zer gertatzen da praktikan, benetako bizitzan?

Estandarra izateko beharra

Gure gizartearen ezaugarri bat horixe da: erdibidea zein den jakiteko sozializatzen gara, ingurune bakoitzeko estandarra zein den kalkulatzeko, batezbestea edo normala detektatzeko. Hortik ateratzen dena bestea kontsideratuko da, arrotza, eta marka negatibo horren arabera tratatua izan daiteke. Nabarmentzeak, estandarretik ateratzeak, zigor soziala ekartzen du. Izan ere,bullying-aren kontra adierazten diren batzuek oraindik ere aldarrikatzen dute besteari errespetua zor zaiola, eta ez dute zalantzan jartzen bestea/desberdina/bitxo arraroa etiketa. Baina, ikusi dugunez, guztiok gara besteak, edo beste modu batean esanda, inor ez litzateke bestea izan beharko. Bakoitza den bezalakoa izateko aukera ematen duten inguruneak eraiki beharko genituzke, ez arrarotxoak ere errespetatzen diren inguruneak.

Estandarra/bestea binomioa gure umeei ezartzen diegun bortizkeria sinbolikoa da. Jaio diren gizartean ikasten dute. Ez da bortizkeria fisikoa, baina bortizkeria da: inplizitua da, eta hezkuntzan inplikatutakook ere egiten dugu, konturatu gabe. Umeen eskura jartzen ditugun produktu kulturalek ere horrela jokatzen dute. Izan ere, hori da hezkuntzan daukagun erronka nagusienetako bat: nola eraiki ingurune benetan inklusiboak, nonestandarrak eta besteak ez dauden, non denak komunitatearen parte diren.

Neska/mutil binarismoa beste bortizkeria sinboliko bat da: jaio baino lehen bizitza desberdin bat diseinatu dugu txikientzat, hankartean daukaten organoaren sailkapenaren arabera (gelaren dekorazioa, arropa, zapatak, belarritakoak, orrazkera, konplementoak, jostailuak, komunikatzeko moduak, espektatibak, rolak…). Eta horrekin lotuta heteroaraua dator. Ume batzuk esleitu zaizkien ezaugarri eta funtzioetara egokitzen dira, goza zitzaketen beste aukerak kimatutakoan; beraz, hezitzaileon esku hartze bitarra ia ez da nabaritzen eta ez da zalantzan jartzen. Beste ume batzuk, baina, ez dira ondo egokitzen, eta besteakbihurtzeko arriskua pairatuko dute. Generoaren poliziak ez dira faltako, bidetik atera dena zakarki seinalatzeko.

Bi alderdi adigarri

Bat. Alan ezagutu duten heldu batzuk lasai egongo dira: «Ni ez naiz homofoboa ez transfoboa, nik ez diet hori transmititu hazten ari naizen umeei, ez daukat erantzukizunik». Nahikoa izango da ez egite hori? Eman diezaiogun buelta ideiari: homofoboa eta transfoboa den gizarte batean, zer egiten dut nik hori iraultzeko, ze lanketa egiten dut umeekin propio jende guztiarekin jarrera positiboak izan ditzaten? Eta ez naiz ari umeei diskurtso hanpatuak botatzeaz. Adibide grafiko bat jarriko dut. Posible da umeak eskolan hamar urte pasatzea eta ipuin bakar bat ez topatzea non genero bereko bikote bat agertzen den. Harrigarria, ezta? Bada, ez; esango nuke hori dela ume gehienen esperientzia gure gizartean.

Umeak ez du ipuin homofoborik irakurri, ados, baina homofobiak zipriztindutako gizarte batean hori ez da nahikoa jarrera homofoboak ez garatzeko. Familian antzera gertatzen bada, eta ikusten uzten diogun marrazki bizidunetan eta filmetan ere bai, nora zuzentzen ari gara umea hezitzaileok?

Bi. Gure txikien ongizateak kezka handia sortzen digu. Egia izango da zailago egiten zaigula haiek beste ume batzuk gaizki tratatu ahal dituztela imajinatzea? Egia izango da agian hori ez zaigula horren kezkagarria iruditzen? Denbora gehiago inbertitzen dugula alabari azaltzen zein arriskutsua den gauez bakarrik kaletik ibiltzea eta zein neurri har ditzakeen, semearekin neskak molestatzea eta gaizki tratatzea ez dela onargarria lantzen baino? Ahalegin gehiago egiten dugula semeak goiza zer moduz pasatu duen galdetzen eskolara azazkalak margotuta joan ondoren, alabak bere ikasgelan dagoen neska marjinatu batekin zein harreman daukan ikertzen baino?

Azkeneko galderak: nolakoa da gure eskola, leku segurua ume guztientzat, berdin haien ezaugarriak zeintzuk diren? Gure familia ere leku segurua ote da? Eta galdera nagusiena, noski: zer egiten ari gara gu ingurune seguru horiek eraikitzeko?

Gaur arratsaldean Donostian adingabe transexualei babesa erakutsiko diete

DONOSTIA. Chrysallis Euskal Herria elkarteak deituta elkarretaratze bat egingo da gaur arratsaldean Donostian, Alderdi Ederren, udaletxe parean. Elkarteak adingabe transexualen familiak batzen ditu, eta batuko dira Bartzelonan 17 urteko transexual bat —eskola jazarpenaren biktima— bere buruaz beste eginda hil dela salatzeko. Eraso klase guztiak gaitzetsi, eta sostengua erakutsi nahi diete haurrei. 17:00etan da.

Transexualek dokumentazioa edukiko dute erregistroan aldaketa egin aurretik

BILBO. Hormonak hartzen hasten direnetik erregistroan dokumentuak aldatu arte, ia bi urteko tartea pasatu behar izaten dute transexualek. Bitarte horretarako, behin-behineko dokumentazioa emango die Jaurlaritzak. Hartara, ez dute esplikazioak ematen aritu beharko beren nortasun agiriagatik. «Pauso handitzat» jo dute erabakia.

«Emakume lesbianak ikusezin egin dituzte»

Chiapasko emakume lesbianen borrokaren inguruko ‘Esas, ellas, nosotras’ dokumentala aurkeztu du Gutierrezek Euskal Herrian, Yolanda Garciarekin batera. «Memoria historikoa» du ardatz lanak.

Yolanda Garcia eta Marla Gutierrez Mexikoko dokumentalgileak, Bilbon

Yolanda Garcia eta Marla Gutierrez Mexikoko dokumentalgileak, Bilbon. MARISOL RAMIREZ / ARGAZKI PRESS

K‘inal Antzetik erakundeak sortu du Esas, ellas, nosotras dokumentala (Horiek, haiek, gu). Chiapasko (Mexiko) emakume indigenekin lan egiten duten emakume mexikar lesbianen inguruko lana da. Marla Gutierrez (Mexiko Hiria, 1974) da egileetako bat, eta Euskal Herrian izan da dokumentala erakusten.

Dokumentala lesbianen memoria historikoa berreskuratzeko ariketa bat da, Chiapasko emakume lesbianek egina; kolektiboak 1980ko hamarkadatik egindako erresistentzia jaso du. Nolakoa izan da etengabeko borroka hori?

Dokumentalarekin, memoria historikoaren bidez, emakumeek mugimendu sozialetan izan duten parte hartzea erakutsi nahi izan dugu. 1980ko hamarkadan San Cristobal de las Casasen [Chiapas] bizi ziren emakume lesbianak egiten ari zirena jaso nahi genuen: sindikalismoan, emakume indigenen borrokan eta abortuaren despenalizazioan.

Chiapasko emakume lesbianak erresistentzia borroka guztietan egon dira: nekazari indigenen mugimenduan, emakumeen aurkako indarkeriaren kontrakoan, zapatista zibilean… Mugimendu horietan desagertu diren emakume lesbianen egiazko erregistrorik ez dagoela diozue.

Erresistentzia mugimenduetan beti egin da ikusezin emakume lesbianen parte hartzea. Dokumentalak ikusarazi nahi du emakume lesbianak borroka horietan guztietan egon direla. Badaude emakume desagertuen estatistikak, baina emakume moduan soilik izendatzen dituzte. Ez da aipatzen desagertuen artean emakume lesbianak daudenik. Emakume lesbianak ikusezin egin dituzte. Emakume desagertuen estatistikak daude, eta kito, lesbianak zehaztu gabe.

Beharrezkoa da emakume horiek lesbianak direla esatea?

Hain zuzen.

Lesbiana izatea jarrera politikoa da, beraz?

Bai.

«Emakume lesbianak ikaragarriak gara». Dokumentaleko hitzak dira. Hori ozenki aldarrikatzea garrantzitsua dela uste duzu, ezta?

Esaera bat da, hau esatea bezala: «Ez dira gelditzen, borrokalariak dira, indar handia dute, etengabe ari dira gauzak aldarrikatzen».

Emakume «eroak» zaretela diozue. Pixka bat eroa izatea ezinbestekoa da nahi dena lortzeko?

Eroa, markatutako bideari ez jarraitzearen zentzuan. Hau da, heteronormatibitatearen bidetik atera, konbentzioei ihes egin, eta txikitatik egin behar duzula uste duten hori ez egin. Horrekin guztiarekin apurtu, eta zu zeu izaten saiatzea da gakoa.

Baina dokumentalean emakume batek dio lesbianak ez direla ausartzen hala direla esatera. Beldurra eta segurtasunik eza dira horretarako arrazoiak.

Oraindik bazterkeria eta indarkeria handia dago. Mexiko Hirian bakarrik da posible gay eta lesbianak eskutik helduta egotea leku publikoetan, eta horregatik kartzelatuak ez izatea. Chiapasen eta halako estatuetan gaia lantzea falta da oraindik, gay eta lesbianek kalean libreki pasea dezaten.

Filma Chiapasko emakume lesbianek egin duzue. Ez duzue beldurrik izan horretarako?

Bai, beti dago beldur hori. Baina une koiunturala da kalera ateratzeko, ikusezintasuna amaitzeko eta bakoitza den modukoa izateko. Uste dut gizarteak aldatzen ari direla, eta bada garaia nor zaren, zein maite duzun eta zer gustatzen zaizun esateko. Eta baita askatasunik handienarekin egiteko ere.

Ba al dago alderik Euskal Herriko lesbianen borrokaren eta Chiapaskoenaren artean?

Uste dugu paralelismo asko daudela. Euskal Herriko emakume lesbianen kolektiboekin izan gara, eta, gure iritziz, garrantzitsua da memoria historikoa berreskuratzea. Euskal Herrian ere gogoeta asko falta da, eta aurrez egindakoa sistematizatzea. Espazio batzuk irabazi badira, aurretik emakume batzuk eskubide horien alde borrokan aritu zirelako irabazi dira. Uste dugu hori gogoratzeak beste ikuspegi bat ematen duela. Egungo gazte lesbianak eta gayak beste espazio batzuetan daude: ziberespazioan, nork bere burua nola irudikatu lantzen…

Ezberdintasunak baino gehiago dira paralelismo horiek?

Europan edo AEBetan, transgeneroaz eta halako gaiez ari dira hitz egiten. Mexikon, beste gauza batzuk aldarrikatzen ari gara: besteak beste, kalean eskutik helduta ibiltzea ekintza moralgabea ez izatea nahi dugu; eta komunitate indigenetan, lesbianak ikusaraztea, haiek onartuak izatea eta lesbiana izateagatik komunitatetik ez kanporatzea eskatzen dugu.

Nola ikusten duzu etorkizuna?

Gutxiengoa izango gara gero ere. Garrantzitsua da hausnarketarako espazioak eraikitzea; baina, aldaketa gauzatu dadin, gizarteko eragile guztiek aldatu behar dute.

Abenduaren 8ko eraso homofoboa gaitzetsi du Bilboko Udalak

Udaleko Bozeramaileen Batzordeak arbuioa adierazi du eraso homofoboaren aurrean, eta ohartarazi ez dela aurten gertatutako aurrenekoa. Halaber, babesa azaldu dio biktimari.

2015-12-12. Bilbo. Eraso homofobo bat salatzeko elkarretaratzea. 12-12-2015. Bilbao. Concentración contra una agresión homófoba.

Arriagan hilaren 12an eginiko elkarretaratzea. Monika del Valle / Argazki Press

Gisa honetako erasoak eguneroko bazterketa testuinguru zabalago batean kokatzen dira”, udalak azaldu duenez: “Homo-lesbo-transfobia giza eskubideen urraketa onartezina da”. “Askatasunaren eta berdintasunaren aurkakoak” izateaz gain, udalak azpimarratu du erasoak “gizartearen elkarbizitzaren muinean dauden balio eta printzipio demoktratikoen aurkako mehatxu bat” direla.

Kitzikan elkarteak deituta, elkarretaratzea egin zuten larunbatean Arriaga plazan.

Fanatismoaren kontrako protesta egin dute Iruñean

Ehunka lagun bildu dira udalari babesa agertzeko. Antolatzaileen ustez, memoriaren auzia oztopatzea da integristen asmoa.

2015-12-01, Iruñea. Fundamentalismo eta fanatismo erlijiosoaren kontrako manifestazioa.  01-12-2015, Pamplona. Manifestación contra el fundamentalismo y el fanatismo religioso.

Manifestazio burua. Iñigo Uriz / Argazki Press

Abel Azkona artistak ostia sagaratu batzuekin pederastiahitza idatzi zuela-eta, haren Desenterrados erakusketak polemika eragin zuen iragan astean. Erakusketa iketzeko eskatu zioten fiskalari, eta ehunka kristau elkartu zen erakusketan bertan, errezatu eta Azkonaren lana gaitzesteko. Halaaber, Gazteluko plazan bilkura egin zuten 200 sinestun inguruk.

Protesta horien harira, “fundamentalismoaren kontrako martxa” egin dute Iruñean. Udaletxeko plazan amaitu da, eta bertan irakurri dute oharra. Carlos Otxoa (Memoriaren Autobusa): “Interes politikoa dago fundamentalisten atzean. Frankismora itzuli nahi dute”. Azkonaren erakusketaren aurkako elkarretaratzean, “Asiron, exekuzioa” oihukatu zuten, eta horiek gogoan izan ditu Otxoak: “Alkatearen exekuzioa eskatzen duten horiek ez dute inoiz demokrazian sinetsi”.

Asmo politikoa ikusi du Otxoak Azkonaren erakusketaren aurkako protestetan: “Aldaketa galgatu nahi dute, eta horren kontra ari gara protestan”.

GIBa: itaun berrien aroan

Hiesaren arloan dihardutenen artean gogoeta eta zalantza iturri dira norberak birusa atzemateko balio duten testak —Iparraldean salgai daude irailetik—, eta transmisioa eragozteko balio duten botikak, alegia: GIBarekiko esposizioaren aurreko profilaxia. Horien inguruan zedarritzen dira alorreko auzi nagusiak.

Etxean inoren artarik gabe egin daitezkeen test horietako bat, Lapurdiko botika batean salgai

Etxean inoren artarik gabe egin daitezkeen test horietako bat, Lapurdiko botika batean salgai. BERRIA

Joan den irailetik, Ipar Euskal Herriko farmazietan salmenta librean dira GIBa atzemateko testak; horiek erabiltzen dituztenek etxean bertan jakin dezakete birusa duten, inoren artarik gabe. Joan den ekainean onartu zuen Frantziako Gobernuak salmenta legeztatzea. Hatz puntatik odol tanta bat hartu, eta horretarako prestatutako euskarri baten jarri behar da. Hamabost minutuan birusaren presentzia identifikatzen du. Testa negatiboa bada, barra bakarra agertzen da; positiboa bada, bi.

Baionako hainbat botikatan itzulia egin du BERRIAk. Baiona Ttipiko Pannecau karrikan, oraingoz ez saltzea erabaki dute. «Hiesaren kontrako prebentzio lana egiten duen AIDES elkartea eta adikzioez arduratzen den ospitaleko Bizia elkartea biziki hurbil ditugu. Nahiago dugu jendea berengana joan dadin. Gu ez gara prest sentitzen balizko test positibo baten aurrean beharrezko laguntza eskaintzeko», esplikatu du farmaziako arduradunak. Santa Espiritu auzoko Alsace Lorraine karrikako farmazian ere, jarrera uzkurra dute: «Testen fidagarritasuna zalantzan jartzen dute batek baino gehiagok. Birusaz kutsatua izan gabe ere testa positibo agertzen omen da batzuetan. Guk nahiago dugu ez saldu». Baionako geltoki ondoko farmazian, salgai dituzte: «Jadanik bizpahiru bezerori saldu dizkiogu. Guztiei, hiesaren prebentzioan ari diren elkarteekin harremanetan jartzeko aholkatu diegu. Arriskuko sexu harreman baten ondorengo hiru hilabeteetan, birusak kutsatuta ere, testa negatiboa izan daiteke, horregatik azterketa epe horren ondotik egitea eta beti odol analisi batekin berrestea aholkatzen dugu».

Sophie Lebarbanchonek, AIDES elkarteko arduradunak, ez du testen fidagarritasuna zalantzan jartzen: «Gure prebentzio kanpainetan egiten ditugun testak bezain fidagarriak dira, eta, testa positiboa den aldi oro, odol analisi batekin baieztatzen da». Farmazia batzuk prest sentitzen ez badira, egokia iruditzen zaio testak ez saltzea. Lebarbanchonen hitzetan, ordea, biziki positiboa da komertzializazioa: «Gaur egun, Frantzian, 30.000 pertsona seropositiboak dira: jakin gabe. Horiek detektatu eta tratamendu egokia emateko gai izanen bagina, birusa suntsitzeko aukera izan genezake». Testak eragin ditzakeen kezkak ulertzen baditu ere, erlatibizatu behar dela dio, «publiko jakin batentzako» eskaintza delako. «Arrisku praktikak erregularki dituen jendea da detekzio testak egitera ohitua: zer den dakiena. Ideia ez da, preserbatiboentzat bezala, ikastetxeetan testen banagailuak jartzea».

Horrelako testak saltzen hasteko eskaririk egin duen botika konpainiarik ez da izan oraindik Espainiako Botiken Agentzian ate-joka, eta, ondorioz, ez da gaia oraindik erakundetara era ofizial batean heldu. Hegoaldean, oro har, alorrean propio trebatutako gobernuz kanpoko erakundeetan, osasun sistema publikoak eskaintzen dituen ohiko bideetan eta bereziki horretarako zerbitzua eskaintzen duten botiketan egiten dira birusa detektatzeko testak. Hiru bideak iruditzen zaizkio egokiak Oiartzungo (Gipuzkoa) hiesaren kontrako Harribeltza elkarteko Joseba Errekalderi. Aldiz, duda sortzen diote etxean egiteko moduko testek. «Testaren emaitza baiezkoa bada, eta, erabiltzaileak bere etxeko bakardadean egiten badu, hori kudeatzeko moduak dudak sortzen dizkit, sufrimenduaren aldetik. Momentu hori inolako laguntzak gabe pasatzea oso gogorra iruditzen zait», ohartarazi du. «Testa etxean eginda gera zaitezke bakarrik zure mamu eta beldur guztiekin». Testaren erantzuna ezezkoa den kasuetan ere, pertsona horiek sexu hezkuntzari buruzko informazio arras baliagarria jaso gabe geratzen direla azaldu du. Ustez informazioa joria bada ere, zeregina ikusten du: «Mamu asko ditugu oraindik».

Nolanahi ere, gobernuz kanpoko erakundeek ez dutela oraindik ere auziari buruzko iritzi «adosturik» esan du Errekaldek. Osakidetzan ere, antzera: ez dute gaiari buruzko iritzirik zehaztu, baina lantalde bat martxan da propio gaia ikertzeko. Auziak gogoetarako bide asko ematen dituela onartu du Arantxa Arrillagak. Soziologoa da, eta urteak daramatza EAEko osasun zerbitzu publikoaren Hiesaren Aurkako Planean lanean. Erakundearen iritzi adosturik eman ezin duen arren, iritzi propioa argi du. Test horien erabilera zabalduko da: «Hor daude. Baliabide bat dira; ezin zaie galgarik jarri». Onartzen du, gainera, kezkagarria dela oraindik ere ezkutuan dauden kasuen kopurua —GIBdunen herenak ez daki birusa duenik—, eta, horregatik, aterik ezin dela itxi. «Arazoa oso garrantzitsua da; erraztasunak eman behar dira testak egiteko». Betiere, arta egokiarekin egindako test klaseak lehenestean. «Nork bere buruari egiteko testek, izatekotan, osagarriak izan behar dute».

Truvada pilulak hartuta

GIBaren kontrako Truvada sendagaia da eraginkorrena, gaur egun, behar bezala hartuz gero birusaren transmisioa eragozteko; alegia, GIBarekiko esposizioaren aurreko profilaxia egiteko. Berriki, Marisol Touraine Frantziako Osasun ministroak prebentzio gisara hartzea gizarte segurantzak ordainduko duela jakinarazi du. AEBetan ere urratuak dituzte botika horren bidez egindako programak, eta badira horren inguruko aldarriak egiten hasi diren gobernuz kanpoko erakundeak. Zenbaiten iritziz, ordea, sendagai horren hedapena, orain arte egin izan diren prebentzio kanpainen kontra doa. «Kontua ez da tratamendu hori eman eta jendeari nahi duen modura larrua jotzeko erratea», azaldu du Lebarbanchonek. «Gu eskaintza zabalaren aldekoak gira. Ez dugu nahi bihar jendeak erratea ‘Truvada hartzen dudanez, ez dut detekzio testik eginen, ez dut kondoirik jarriko…’. Ez! Tresna bat gehiago da. Jendeak eskaintza zabala izan dezan nahi dugu: hautua egin dezan».

Bat dator Arantxa Arrillaga: «Bide horrek ez du lehen aukera izan behar. Preserbatiboaren aukera hor ez bada, zergatik ez erabili?». Errekaldek halako hautuekin prebentzioan jendea «ahalduntzeko» egin diren ahaleginak moteldu daitezkeen kezka du. «Non geratzen da norberaren erantzukizuna?», itaundu du. «Bide horrek aurre egiten dio guk orain arte lan ildo izan dugunari; guztiaren aurrean pilulak-hartze batean sartu behar dugu? Horrela benetan laguntzen dugu ikusten benetan pertsona bakoitzak zer nahi duen?».

Sortzen da botiken erabilera horren inguruan, beste duda bat: «Finantzaketa publikoa izan behar al du?». Argi du Arrillagak: «Ez. Onartzen bada, ez da izango neurri orokor bat: mugatuagoa izango da».

“Fundamentalismoa” salatu dute ehunka lagunek Iruñean

Aldaketarekin, denon Iruñea. Fundamentalismorik ez lelopean, manifestazioa egin dute Nafarroako hiriburuan, Abel Azkonaren erakusketak sortutako kritiken harira.

2015-12-01, Iruñea. Fundamentalismo eta fanatismo erlijiosoaren kontrako manifestazioa.  01-12-2015, Pamplona. Manifestación contra el fundamentalismo y el fanatismo religioso.

Manifestazio burua. Iñigo Uriz / Argazki Press

Abel Azkona artistak ostia sagaratu batzuekin pederastiahitza idatzi zuela-eta, haren Desenterrados erakusketak polemika eragin zuen iragan astean. Erakusketa iketzeko eskatu zioten fiskalari, eta ehunka kristau elkartu zen erakusketan bertan, errezatu eta Azkonaren lana gaitzesteko. Halaaber, Gazteluko plazan bilkura egin zuten 200 sinestun inguruk.

Protesta horien harira, “fundamentalismoaren kontrako martxa” egin dute Iruñean. Udaletxeko plazan amaitu da, eta bertan irakurri dute oharra. Carlos Otxoa (Memoriaren Autobusa): “Interes politikoa dago fundamentalisten atzean. Frankismora itzuli nahi dute”. Azkonaren erakusketaren aurkako elkarretaratzean, “Asiron, exekuzioa” oihukatu zuten, eta horiek gogoan izan ditu Otxoak: “Alkatearen exekuzioa eskatzen duten horiek ez dute inoiz demokrazian sinetsi”.

Asmo politikoa ikusi du Otxoak Azkonaren erakusketaren aurkako protestetan: “Aldaketa galgatu nahi dute, eta horren kontra ari gara protestan”.

Ibon Iparragirreren askatasuna exijitu eta hiesaren «erabilera politikoa» gaitzetsi dute

Ehunka lagunek manifestazioa egin dute Ondarroan, larriki gaixo dagoen Ibon Iparragirre presoaren «berehalako askatasuna» exijitu eta hiesaren «erabilera politikoa» salatzeko.

2015-11-28, Ondarroa. Preso gaixoen kaleratzea eta hiesaren erabilpen politikoa salatzeko manifestazioa, bereziki Ibon Iparragirreren kasua. 28-11-2015, Ondarroa. Manifestación para exigir la libertad de los presos enfermos y denunciar la utilización política del sida, especialmente el caso de Ibon Iparragirre.

2Ibon Iparragirreren askatasuna exijitzeko manifestazioa, Ondarroan. (Andoni CANELLADA/ARGAZKI PRESS)

parra Galdu Baik plataformak eta Kitzikan mugimenduak deituta, ehunka lagun bildu dira Ondarroan, Ibon Iparragirreren «berehalako eta baldintzarik gabeko askatasuna» exijitzeko.

Gogoratu dutenez, Iparragirrek gaixotasun kroniko, sendaezin eta endekapenezkoa dauka. «Epaileak berak, Iboni 1-5 urteko bizitza gelditzen zaiola onartzen du, baina hala ere kartzelan mantentzea erabaki du», salatu dute.

Zentzu horretan, nabarmendu dute hiesa eta espetxea «bateraezinak» diren bi elementu direla. «Hiesak gaixotu egiten du, baina espetxea da hiltzen duena», aldarrikatu dute.

Horregatik guztiagatik, azpimarratu dute «gure gorputzarekin nahieran aritzeko eskubidea dugula; administrazio publikoek ezin dutela erabaki hori zigortu, ez eta Ibonen kontrako euren jarrera kriminalak justifikatzeko erabili».