Transexualitate egoeran dagoen 4 urteko ume baten izen aldaketa onartu dute

/in , , , /by

Tolosako Instrukzioko 3. Epaitegiak aintzat hartu du adingabearen familiaren eskaria. 2013an Gasteizko epaitegi batek berdin ebatzi zuen

Katalunian suizidatutako gazte transexuala omendu zuten abenduan

Katalunian suizidatutako gazte transexuala omendu zuten abenduan. J.C.R. / ARP

Luciaren izena eta haren sena bat datoz Erregistro Zibilean, 2015eko urriaren 28tik geroztik. Egun hartan, Tolosako Instruzioko 3. Epaitegiak (Gipuzkoa) izen aldaketa aitortu zion adingabe transexualari, haren familiak galdeginda. 4 urte ditu haurrak. Epaileak «bidezko arrazoia» antzeman du gurasoen eskaeraren atzean; «erregistroaren datuak haurraren errealitate sozialera egokitzeko beharra» ikusi du.

Epaileak frogatutzat jo du Luciaren «sexu morfologikoa» ez zetorrela bat bere «genero nortasunarekin». Egoera hori egiaztatu zuten gurasoek, txosten bidez: Luciak «genero disforia» du diagnostikatua. Halaber, neskatoaren klasekide baten lekukotasuna aintzat hartu zuen; eskolan zein herrian denek Lucia deitzen dutela azaldu zuen umeak.

Chrysallis Euskal Herriko adingabe transexualen familien elkarteak eman du albistearen berri. Gipuzkoan ildo horretan ematen den lehen ebazpena dela argitu du, eta 2013an Araban beste bat izan zela oroitarazi du. Dena den, salatu dute ez dagoela irizpide bakarra kasu horien gainean ebazterakoan: «Espainiako Estatuan izena aldatzearen aldeko 30 auto inguru daude, baina erabakia epaile bakoitzaren esku geratzen da». Hots, Luciaren eskaera beste epaile batek hartu izan balu emaitza bestelakoa izan zitekeela azaldu du Chrysallisek.

Hori dela eta, transexualitate egoeran dauden adingabeen egoera aintzat hartu eta araudia aldatzea galdegin du elkarteak. Izena aldatu ez ezik, Erregistro Zibilean ageri den sexua ere aldatzeko aukera izan dezaten.

Tolosako epaile batek baimena eman dio 4 urteko ume bati izena aldatzeko

/in , , , , , , /by

 

Lucía, con sus hermanos. Ellos le ayudaron a elegir el nombre cuando decidió que no quería llamarse Luken

Lucia nebekin

 

BERRIA MEDIOETAN:

Fiskaltzak 5 urteko espetxe zigorra eskatzen du Txema Gonzalorentzat, Javier Madrazorekin Etxebizitza ordezkaria izan zena eta Hegoakeko presidente ohia, ondasun publikoen bidegabeko eralgitzeagatik

/in , , /by

 

BILBAO(27-6-2003)EL CONSEJRO DE VIVIEDA Y ASUNTOS SOCIALES,JAVIER MADARZO ACOMAÑADO POR TXEMA GONZALO,DURANTE LA PRESENTACION DEL ANUNCIO PARA LA CELEBRACION DEL DIA DEL ORGULLO GAY .//TELEPRESS// //TELEPRESS//TELEPRESS//TELEPRESS//TELEPRESS//

Serafín Llamas y Txema Gonzalo, en el festival. Txema Gonzalo y Jon Alonso, ayer, en la sala de vistas

MEDIOETAN:

Chrysallisek Nafarroako transexualitatearen legea aldatzeko eskatu du

/in , , , , , /by

Aingeru Mayorrek, Chrysalliseko presidenteak, transexualitatea  autikonstzientzia  dela eta ez genitalak adierazi du, eta legea aldatzeko eskatu dio Nafarroako gobernuari, gurasoak haien seme-alabak lagundu ahal izateko

0123_eh_chrysallis

MEDIOETAN:

Zinegoak jaialdiak sail bat eskainiko dio Mexikoko transexualitateari

/in , , , , , , /by

ZINEMA. Hilabete pasatxo falta da Bilbon egiten den Zinegoak zinema jaialdirako. Aurtengoak sail bat eskainiko dio Mexikoko transexualitateari. Lau filmek osatuko dute sail hori; bi fikziozkoak izango dira, eta beste bi, dokumentalak. Otsailaren 23tik 26ra bitartean proiektatuko dira, doan. Horietatik nabarmentzeko modukoa da Carmín Tropicalfilma, sari asko jasotakoa. Ventura Pons zuzendariak itxiko du jaialdia, El virus del miedo lanarekin.

Carmín Tropical filmeko irudi bat

Carmín Tropical filmeko irudi bat. Z / EZEZAGUNA

Bilbo, ‘gay friendly’? Bai zera!

/in , , , , , , , /by
Bilboko Udalari gayak interesatzen zaizkio. Politak, gazteak, dibertigarriak eta diru askorekin. Bilbotik kanpoko gayak, noski. Horregatik joan da FiturreraBilbao Gay Friendly sustatzera. Baina lesbianek eta transexualek ez bide dute horrenbeste diru eduki, Bilboko Udalari ez zaizkiolako hainbeste interesatzen. Noski, lesbianek familiak osatzera jo ohi dute amatasun instintuaren kontuarengatik, eta transexualek nahikoa lan izaten dute egin behar dituzten ebakuntzak ordaintzen, eta ezin dute diru asko gastatu oporretan. Antza denez, hori da Bilboko Udalean pentsatzen dutena. Aldiz, udalak ez ditu oso gustuko Bilboko transexualak, lesbianak eta gayak. Hori, edo publikoki bere afektibitatea adierazteko arazoak dauzka. Izan ere, udal hau gogotik saiatzen da afektibitate ez-normatikoko adierazpen oro erreprimitzen; normatiba bat eta guzti idatzi du horretarako. Bere polizia bidaltzen du normatiba hori zuzen betetzen dela zaintzeko. Gayen elkargune diren aire zabaleko eremuak jazartzen eta eraisten saiatzen da. Ez da hainbeste saiatzen, aldiz, osoko bilkuretan homofobia kontrolatzen, ezta sexu askatasunaren aldeko mugimenduentzat baliabideak ezartzen ere. Zinez ez dugu ulertzen nola ez zareten lotsagorritzen Fiturren. Bide batez, Fiturren informatzen al duzue afektibitatea publikoki adieraztea otutzen bazaie udaltzain batek isuna jar diezaiekeela edocruising-a debekatua eta jazarria dagoela? Benetan uste al duzuecruising-a debekatuta egonda etorriko dela gay bat? Ez daukazue arrastorik ere hau zertaz doan.

Zinegoak jaialdiak sail bat eskainiko dio Mexikoko transexualitateari


/in , , , , , , , /by

Bilboko Zinegoak jaialdiak Mexikoko transexualitateari eskainitako sail bat izango du. Zinegoak otsailaren 22tik 29ra ospatuko da, eta TransMex saila 23 eta 26a bitartean. Bertan lau film luze eta zazpi dokumental lehiatuko dira.

Zinegoak jaialdiko TransMex saila iragartzen duen kartela

Zinegoak jaialdiko TransMex saila iragartzen duen kartela. (Zinegoak)

Zinegoak Bilboko Gaylesbotrans Nazioarteko Zinema eta Arte Eszenikoen jaialdiak TransMex izeneko saila eskainiko dio Mexikoko transexualitateari. Roberto Caston jaialdiko programazio buruak azaldu duenez, «mexikar queer zine berriaren azpigenero ere dei diezaiokegunaren askotariko azken ekoizpenak» eskainiko dira sail horretan.

Zinegoak otsailaren 22tik 29ra bitartean ospatuko da, eta fikziozko 12 film luze eta zazpi dokumental lehiatuko dira. Guztira, TransMex sailak lau film luze ta zazpi dokumental lehiatuko dira. Guztira, TransMex sailak lau film luze eskainiko ditu BilbaoArten, otsailaren 23tik 26ra bitartean, doako sarrerarekin. Sari ugari jaso dituen Rigoberto Perezcanoren ‘Carmin Tropical’ nabarmendu du antolakuntzak. Protagonista muxe bat da, zapoteken kulturan kolonaurreko garaitik existitzen den figura da, eta emakume transgeneroei izena ematen die ofizialki.

Halaber, ‘Made in Bangkok’ dokumentala ere aipatu dute antolatzaileek. Gainera, dagoeneko ezagutzen dira jaialdiaren hasierako eta amaierako filmak. Hasierako galan, Stephen Dunn zuzendari gaztearen lehen lana den ‘Closer Monster’ film kanadarraren nazioarteko estreinaldia izango da. Kanadako Film Onenaren Saria jaso zuen Torontoko zinenaldiaren azken edizioan, eta LGTB urteko bost film onenetakoen artean sailkatu du ‘Vice’ aldizkariak. Bere herritik alde egiteko irrikan dagoen gaztearen istorioa kontatzen du; erabat isolatuta sentitzen da herrian, eta bitartean, berak sortutako fantasiazko munduan bizitzea erabakitzen du.

Azkenik, jaialdiaren amaiera galan, Ventura Pons bartzelonarraren azken filma proiektatuko da: ‘El virus de la por’ (Beldurraren Birusa). Josep María Miróren ‘Arkimedesen Printzipioa’ antzezlanean oinarritzen dena..

Abel Azkona artistak profanazio deliturik egin zuen ikertuko du Iruñeko epaitegiak

/in , , , , , , , , /by

ARTEA. Abel Azkona artistak Iruñean egindako erakusketan deliturik egin ote zuen aztertuko du Iruñeko Instrukzioko 2. Epaitegiak. Izan ere, Espainiako Abokatu Kristauen Elkarteak egindakoa tramiterako onartu du epaitegiak, eta sortzaileak profanazio deliturik eta erlijio sentimenduen aurkako deliturik egin ote duen aztertuko dute orain. Ostia kontsakratuekin osatutako pieza batek hainbat elkarte katolikoren haserrea piztu zuen, eta hortik heldu da helegitea.

“Transexualitate legea arras abangoardista da Nafarroan, baina garatzeke dago”

/in , , , , , /by

Alizia Izal apaiza izandakoa (Atarrabia, 1959) munduan batetik bestera bizi izan da duela urte batzuk arte. Chiapastik bueltan, Lizarran finkatu zenean, betiko korapiloa askatzeari ekin zion: gizon gorputzean ezkutatzen zen emakumea azaleratzeari.

'Apaiza izateari utzi nion, eta orduantxe hil ala biziko premia sortu zitzaidan, nintzen bezala bizitzea'

“Apaiza izateari utzi nion, eta orduantxe hil ala biziko premia sortu zitzaidan: nintzen bezala bizitzea”.Koldo Azkune

Zer iritzi duzu transexualen eskubideak defendatzen dituen Nafarroako legeaz?

Kontu handiz eta egoera ongi ezagututa egindako legea da. Gure tratamenduak Osasunbidearen bitartez jarraitzea ahalbidetzen digu. Nafarroan Transexualitate eta Intersexuko Unitatea daukagu, beharrezkoa dugun laguntza psikologikoa eta endokrinologikoa errazten digu. Hormonatze botikak beraiek ematen dizkigute, eta ebakuntzak ere diruz laguntzen dizkigute, nahiz eta baginoplastia egiteko, adibidez, hiru urtez itxaron behar izaten dugun. Eta eskaera, gainera, 18 hilabeteko hormonatzea eta gero egin behar dugu. Laburbilduz, bost urtez zain egon behar dugu ebakuntza Malagan egiteko. Horregatik gutako batzuek medikuntza pribatura jotzen dute. Thailandian 8.000 euroren truke ebakuntza egiten dizute. Herrialde hori dugu ebakuntza mota horren paradisua, eta profesional onak dituzte. Diru munta hori, alta, bildu beharra dago. Bartzelonara ere joan zaitezke, klinika pribatura, eta 20.000 eurotik gora ordaindu. Lege horri esker izan ez balitz, nik ez nuen lortuko. Arras lege abangoardista da, baina oraindik garatzeke dago, onartu zenetik sei urte pasatu eta gero osasun-atala bakarrik jorratu baitute.

Nafarroan dagoen transexualen kopurua ezaguna al da?

Sekula ez da jakin ahal populazioaren zein portzentaje den transexuala. Gai tabua da, guztiz, oso ezkutua. Urtetan guk geuk benetako nortasunari uko egin diogu. Nik banekien zer zen gertatzen ari zitzaidana, baina ezin nuen onartu: zer esan behar zuten nire familian, nire inguruan? Komunikatzen ez den kontua da, erokeria, gizartearentzat arriskutsua den zerbait. Eta zure lanari eutsi nahi badiozu, zer esanik ez. Ni karrikaratu ninduten enpresako nagusiak ez zuelako nire transexualitatea onartzen. Transexualitate femeninoaz ari garela, mundu matxista honetan gizarteak ezin du onetsi gizona izatetik emakume izatera pasatu izana, alegia, “mailaz jaitsi” izana.

Zergatik ez zenuen erabakia lehenago hartu?

Oso nomada izan naiz. 20 urterekin Madrilera egin nuen, eta 23rekin Hego Amerikara. 1995ean Mexikoko poliziak eta militarrek atxilotu, desagerrarazi, eta handik kanporatu ninduten. Etxera itzuli eta, Chiapaskoa bor-bor zegoela, batetik bestera ibili nintzen. Handik denbora batera gelditzea erabaki nuen. Apaiza izateari utzi nion, eta orduantxe hil ala biziko premia sortu zitzaidan: nintzen bezala bizitzea. Amerikan esaten zuten urgenteak ez diola garrantzitsua denari tokirik uzten. Eta nomada nintzenean garrantzitsuena hurrengo minutua zen, ni eta inguruan nituenak bizirik jarraitzea.

Nola sortu zen emakumea izateko azken erabakia?

Ikaragarrizko indarrarekin, kaxa baten barruan sartuta dagoen malgukia bezala, kaxa zabaldu eta bat-batean jauzi eginez irteten den horietarikoa. Transexualitate Unitateko lehenetariko bezeroa izan nintzen. Eta dena kasualitatez izan zen. Tiroide arazo bat izan nuen, eta nire medikuak endokrinologoarengana joateko gomendatu zidan, eta bide batez, nire sexualitateaz nituen kezken berri emateko probestu nezala. Nik probidentzian sinesten dut, goiko indar batzuek bidean lagundu nautela. Tiroide arazoa azaldu behar, egoera horri aurre egin niezaion. Osterantzean, oinean mina hartu izan banu podologoarengana joko nuen… Prozesuari 2011n ekin nion, 2013an izena aldatu ahal izan nuen eta ofizialki emakume bezala agertu, eta horrela urratsak ematen jarraitu nuen.

Goizean esnatu eta ispiluaren aurrean emakume bat ikusten duzularik, zer sentitzen duzu?

Poza ematen dit, eta aurrera egiteko jarrera hobea. Nahiko pertsona alaia izan naiz beti, baina bazen zerbait nire barruan gezurrezkoa zena, eta banekien. Orain hori ez dago. Osoagoa naiz. Ispiluari begiratu eta nire buruari esaten diot: “Emakume izatea lortu dut!”. Zuk zer zaren jakin dezakezu, baina munduak zaren bezala onartzen ez bazaitu, ezin zara ongi bizi.

Apaiz izatea aukeratu zuen pertsona hartatik zer gelditu da?

Ez naiz gehiegi aldatu, eta nire ideiak ere ez. Espiritualitatea bizi dut, Eliza katolikoak gogaitu banau ere. Sinestuna naiz, baina ez praktikantea. Jaungoikoarekin dudan harremana axola zait, eta ez Elizarekin izan dezakedana.

Aita santuak zer pentsatuko du zutaz?

Berarekin hitz egitera joatea bururatu zait inoiz. Alabaina, pertsonak ataka konplikatuetan jartzea ez dut gogoko. Eta ez diot konplikatuegia duen aitasantutza gehiago zaildu nahi. Aukera izango banu honakoa esango nioke: Elizarentzat apaiza izaten jarraitzen dut, oraino ez didate dispentsarik eman. Gainera, emakumea naiz eta, are okerrago, nire bikotekidea ere emakumea da, lesbiana naiz beraz. Ea zein irtenbide ematen diogun honi!

Nola uste duzu hartuko zintuzketela Chiapasko chol indigenen komunitateetan?

Ez dut uste arazorik izango nukeenik. Ibili nintzen komunitateetan ‘homosexualak’ esaten zieten pertsonak bazeuden, edo ‘diferenteak’, baina ez zituzten mespretxatzen. Han, kasu, nesken taldetan ibiltzen zen gazte bat ezagutu nuen, eta han sexuen arteko banaketa oso nabarmena da eguneroko jardueretan. Bada, gazte hura emakumeekin hobe sentitzen zen, eta komunitateko zereginetan hobeki hartzen zuen parte. Onartzen zuten, ez zegoen inolako arazorik. Komunitateetara itzultzen banaiz, hasieran pixka bat kostatuko zaiela pentsatzen dut, baina onartuko naute. Ez dakit ‘ladinoekin’, indigenak ez direnekin, berdin gertatuko litzatekeen.

Azken nomada

Sabanillako (Chiapas, Mexiko) parrokian apaiz lanetan zebilen, chol indigenen lurraldean, ejertzitoak eta poliziak beste bi apaiz atzerritarrekin batera atxilotu eta Mexikotik kanporatu zutenean, afera politikoetan esku hartzea egotzita. Urte eta erdi lehenago, 1994ko urtarrilaren batean, komunikabideek Guatemalarekin muga egiten duen Mexikoko lurralde pobre horri erreparatu zioten, Ejertzito Zapatista hemen altxatua baitzen, Marcos komandante-ordea ikur ezagunena izan zuelarik.

Nafarroan berriz finkatu zelarik, Honduras eta El Salvadorren ere ibilitako apaiz nomada honen bizimodua egonkortuz joan zen, eta Elizarekin lotzen zuen soka hautsi, harik eta “ikaragarrizko indar batekin” bizitzan edukitako kontraesanik handienak eztanda egin zion arte: emakume zen gizonaren gorputzean. Orain, Nafarroako Transexualitatearen Legeari esker, burua eta gorputza uztartzea lortu du eta Lizarrako Café con letras kulturgune eta kafetegiaren kudeatzailea da. Alizia Izal du izena eta, goizero, ispilura begiratu eta zera esaten dio bere buruari: emakume izatea lortu dut!

JOAN IRUZKINETARA

LUIXA REIZABAL. PSIKOLOGIAN DOKTOREA: «Sexismoa transmititzen du hezkuntza sistemak»

/in , , , /by

Eskolak sexismoa transmititzeko dituen moduak aztertu ditu Reizabalek. Dioenez, hezitzaileek eduki eta balio «maskulinoak» lehenesten dituzte.

LUIXA REIZABAL. PSIKOLOGIAN DOKTOREA

LUIXA REIZABAL. PSIKOLOGIAN DOKTOREA Argazkia: MONIKA DEL VALLE / ARGAZKI PRESS

Luixa Reizabal Arruabarrena (Donostia, 1964) Psikologiako doktorea eta EHUko Donostiako Psikologia Fakultateko irakaslea eta ikertzailea da. Iaz,Genero berdintasunean hezteko gida. Familia, irakasle eta bestelako hezitzaileentzat liburua argitaratu zuen. Emakundek eskolako sexismoaz antolaturiko jardunaldietan izan zen atzo.

Zer da hezkidetza?

Emakume eta gizonek eskubide, aukera, betebehar, lan… berdinak izan ditzaten lortzea helburu duen hezkuntza mota da. Matxismoa, sexismoa eta antzekoak baztertuta.

Egungo hezkuntza sistema matxista al da?

Androzentrikoa da. Hau da, gizonetan jartzen du arreta. Gizonezkoen eredua da ardatz nagusia, eta, gainera, sexismoa transmititzen du.

Zein modutan transmititzen da sexismo hori?

Eskoletan lantzen diren edukiak gizonezkoei eman ohi zaien ekoizpen rolarekin dute zerikusia. Eta beste eduki batzuk baztertu egiten dira; hain zuzen ere, emakumezkoei eman ohi zaizkien rolekin zerikusia dutenak: emozioekin, afektuarekin, bizikidetzarekin… Didaktika eta irakaskuntza metodologia boterean oinarrituta dago, eta ebaluaziorako probak askotan sexistak izaten dira. Lantzen eta transmititzen diren ereduak maskulinoak dira: lehia, irabaztea, mendekotasun harremanak… Eskoletako apaingarriak: arrosa neskentzat, urdina mutilentzat… Jolastokiak antolatzeko moduak: erdian, mutil kirolariak, eta neskak, bazterretan. Lanbide orientazioa: hezkuntzarekin eta zainketarekin zerikusia duten lanetara bideratzen dira neskak, eta mutilak, aldiz, bestelako zientzia batzuetara.

Hezitzaileek neskengan edo mutilengan jartzen dituzten itxaropen eta helburuak desberdinak dira?

Neska edo mutila izan, gauza bat edo beste bat espero da zutaz. Irakasleek ere onartzen dute hori. Hezkuntzan eta jendartean, oro har, neskengandik espero da txukunak, zintzoak, otzanak, mendekoak… izatea. Mutilengandik, berriz, indartsuak, independenteak, bizkorrak… izatea. Horrek eragina dauka haurrekiko dugun tratuan. Neskak modu batera hezten ditugu, eta mutilak, beste batera.

Zein da familien eginkizuna?

Familiek hezkuntza sistemaren pareko garrantzia edo handiagoa dute. Gurasoek generoaren ikusmolde sexista eta estereotipatua transmititzen badute, nahiz eta hezkuntza sisteman hezkidetza landu, ez du ezertarako balio. Izan ere, hezkidetzak prozesu integral bat izan behar du: familietan, eskoletan, komunikabideetan eta gizartean, oro har. Oraingoz ez da horrela, baina zorionez hezkuntza munduan hasi dira urratsak egiten.

Baina askotan inkontzienteki eta nahi gabe egiten ditugu horrelako bereizketak, ezta?

Oso barneratuak ditugu jokabide horiek, eta askotan zaila da konturatzea sexismo jarrera batzuez. Baina badago horretarako tresna erabilgarri bat: inbertsioaren edo itzulgarritasunaren araua. Demagun ume batekin gaudela eta neska dela. Pentsatu behar dugu ume hori mutila balitz gure tratua berdina izango litzatekeen edo ez. Erantzuna baiezkoa bada, ondo ari gara. Baina erantzuna ezezkoa bada, eta mutila balitz beste tratu bat emango bagenio, orduan ez gabiltza ondo: gure jokabidea sexista da.

Emakumezko erreferenteak falta dira eskola irakaspenetan?

Historia gizonek idatzi dute, eta gudan oinarrituta edo ekoizpen moduen arabera idatzi izan da beti. Ez da inoiz kontuan hartu jendarteek irauteko egin behar izan dutena: ez da jasotzen haurrak nola zaintzen zituzten, zer jaten zuten, nola antolatzen zituzten etxeak… Hori horrela, emakumeen lorpenak historiatik at geratu dira. Eredu maskulinoa errepikatu duten emakumeak bakarrik agertzen dira: boteretsuak, gerlariak… Historia oso modu lerratuan eta maskulinoan kontatzen da. Ikusmolde integral eta egokiagoa bultzatu behar da.

Haurtzaroan garatzen diren tratu desberdin horiek gerora zein neurritan markatzen dute pertsonaren izaera?

Neurri handi batean. Haurtzaroak eragin handia dauka gure izaeraren eraketan. Esaterako, harreman afektiboak eragina izango du gure etorkizuneko jokabidean. Adibidez, neskak ahulak eta babesgabeak omen diren ideiaren arabera tratatzen baditugu eta asko babesten baditugu, gero heldutasunean ere norbaiten babespean bizitzeko beharra sentituko dute, bestela ahul eta babesgabe sentituko direlako. Bestalde, ezarritako genero eredutik kanpo gelditzen direnek —homosexualak, transexualak…— baztertuak izateko arriskua daukate.