Zahartzean ere, gordeka
Alain. 85 urte. Birgaitze zentro batean egon da denbora batez, etxean erori ondotik. 85 urterekin, bakarrik bizi da, alokairuan ordaintzen duen etxebizitza batean. Ez familiarik, ez lagunik; astean behin etxera heltzen zaion laguntzailea soilik; baina zangoen gainean altxatu eta salbatzeko inor ez. Pentsa daiteke bakarrik bizi diren adineko jende anitzen kasua dela. Baina, hilabete batzuk lehenago, karitatezko elkarte batek hots egin zion tarteka bisitatzera joatea proposatzeko. Ezetz erantzun zien Alainek; tarteka dei zezatela. Ezezko horren arrazoia azaldu du Francis Carrierek: «Ikusi bezain laster ulertu nuen homosexuala dela, eta, berehala, nire bikotea zain nuela erran nion, nihaur ere banaizela ulertaraziz. Geroztik, behin baino gehiagotan egon naiz berekin, eta erregularki bere etxera joan nadin onartu du». Grey Pride kolektiboaren sortzaile eta bultzatzaile nagusia da Carriere. «Galdera da: zergatik ukatu zien bisitatzeko aukera boluntarioei, eta niri gomita egin? Erantzuna argia da, niretzat: beldurra. Bere historia ulertuko ez luketen pertsonak bere intimitatera sartzen uzteko beldurra; defendatzeko gaitasunik gabe, bere kontra jar litekeen jende bati atea irekitzeko beldurra. Beldurragatik, autobazterketa eta bakardadea dira aterabide bakarra».
Helburu horrekin sortu dute Grey Pride kolektiboa. LGTBengan zahartzaroak sor ditzakeen kezkei erantzun eta zinezko aterabideen xerka hasteko. Frantziako elkarte andana sartu dira kolektiboan, baita Les Bascos ere, Ipar Euskal Herriko LGTB elkartea. Oraingoz, proiektua lantzen ari dira, ekintza konkretuak prestatzen hasi aitzin.
Bakartzearen kontra borrokatzen den Frantziako elkarte bateko kide izan da urteetan Carrier. Horrela ezagutu zuen Alain; horrela etorri zitzaion «zerbait» egin behar zen ideia. «Homosexualen zahartzaroa ez da aipatzen den gai bat; LGTB mugimenduak ere ez du gogoetarik horren inguruan, edo arras gutxi. Atzerrian badira ekintzak hainbat herritan, baina Frantzian, deus ez». Beste herrietan zer egiten den begiratu eta egin lezaketenaz gogoetan hasi ziren, Grey Pride kolektiboa sortu zutenean.
Baina ba ote da desberdintasunik adineko heterosexualen eta homosexualen artean? Cyril Do Vale Les Bascos elkarteko kideak argi du baietz. Laguntzaile soziala da, Elbarrituen Departamenduko Etxean. «Zaharren sexualitatea —elbarrituena bezala, funtsean—, tabu bat da, eta homosexualitatea sexualitatearen ikuspegitik aipatzen da gehienetan. Ondorioz, homosexualen zahartzaroa ez da aipatzen». Do Valeren hitzetan, homosexualitatea bera gai «berria» da; orain dela gutxi hasi dira botere publikoak horri buruz lanketa bat izaten. Eta Frantzian ezkontza eskubidea zabaltzeak ekarri dituen gatazkak ikusi besterik ez dago sortzen dituen zailtasunez ohartzeko. Iritzi berekoa da Carrier. Zahar etxeetan eta bestelako egituretan sexualitatea ez dela aipatzen dio hark ere, eta, beraz, ez dela kontuan hartzen. «Sexualitatea gordetzea norbere bizia gordetzea da, norbere historia gordetzea: norekin bizi izan garen, zer harreman izan dugun…». Gehienak «armairura» itzultzen direla dio, eta berriro atera ez: «Isiltasunera itzultzen dira». Grey Pride kolektiboa sortzearekin batera ireki duten webgunean, adinekoen lekukotasunak biltzen saiatu dira. Gogora ekarri du Suitzako gizon baten lekukotasuna: «Hiru aukera dituzu: heterosexuala bilakatu, zeure buruaz beste egin, edo borrokatu; baina, adinaren ahultasunarekin, zaila da borrokatzea».
Gogoeta orokorra
Barne lanketa abiatua dute Les Bascos elkartean ere. Aurtengo ikasturtetik aitzina izanen duten lan ildo nagusietako bat izanen da. Vieillir sans tabou (taburik gabe zahartu) erakusketa atxiki zuten Baionako Txalaparta egoitzan, eta elkarteko kideen artean ere galdeketa bat zabaldu dute, gaiaren inguruan «tenperatura» hartzeko. Erantzunak argiak dira: zahartzaroa kezka iturri da Ipar Euskal Herriko LGTB mugimenduko kide anitzentzat.
Galdetegiari egindako erantzunen arabera, beren zahartzeak bezala (%46,5) ingurukoen zahartzeak ere anitz kezkatzen ditu (%60,8). «Familia batean gurasoak zaintzeko tenorea heltzen denean, seme-alaba homosexualarengana joko da anitzetan», Do Valeren hitzetan. «Denek dakigu homosexualak sentiberagoak garela», dio, ironiaz; izan ere, anitzek familiarik osatu ez dutenez «libreago» daudela pentsatzen dela azaldu du.
Baina, familiarik osatu ez dutenentzat, norbere zahartzaroa ere kezka iturri da. Lehen galdera da: «Nor arduratuko da nitaz?». «Homosexualen kasuan mahai gaineratzen diren galderetako bat da ea nor den erantzule legitimo, pertsona batek bere gaitasunak galtzen dituenean. Epaile bat anai-arreben, lehengusuen eta abarren bila has daiteke, baina haiekin harremana galdua badu, haiek al dira pertsona horren bizitzari buruzko erabakiak hartzeko egokienak? Ez ote da zabaltzen ahal familia eta hurbilekoen kontzeptu hori? Anai-arrebekin harremana moztua badugu, baina bizitza guztia pertsona berarekin pasatu badugu… Non da familia? Homosexualitatearen gaia aipatzean, ezinbestean familiaren oinarria mugitzen dugu. Zer da familia? Zer da lagun sarea? Nola osatzen da? Eta guk nola bukatu nahi dugu gure bizia? Gure familiarekin bukatu nahi dugu, ala gure lagun sarearekin?».
Hego Euskal Herrian, bai Gehituk eta bai EHGAMek barne gogoetak egin izan dituzte, baina sekula gaiari heldu gabe. «Orain dela urte batzuk, barne batzorde bat osatu genuen, baina geroztik ez da askorik aurreratu. Lanketa ideologikoa izan zen bereziki, elkartearen jarrera finkatzeko», azaldu du Joxean Zapiain Gehituko kideak. Haien ustez, administrazioaren ardura da sor daitezkeen arazoei konponbidea ematea, eta, beraz, haiei bideratu diete aldarrikapena. Hala ere, onartu du ez dela bereziki «gehien» lantzen duten gaia. EHGAMen ere elkarrizketa «informalak» dituztela esplikatu du Imanol Alvarezek; nahiz eta kezka egon, onartu du oraindik ez diotela gaiari heldu. Grey Pride kolektiboak azaleratutako arazo berak ikusi dituzte Bai Alvarezek eta bai Zapiainek: bakartzea, autobaztertzea, formakuntza falta, eta abar.
Bilbokoa da egitasmo ezagun bakarra. Aldarte lesbianen kolektiboak bultzatuta sortu dute Zaharrok elkartea, baina beste taldeetako jendeak ere parte hartzen du. Horien artean da Jose Ignacio Sanchez, EHGAMeko kidea. «Madrilera egin genuen bidaia batean, 26D taldea ezagutu genuen, Madrilen bertan adineko gay eta lesbianei harrera egiteko egoitza bat sortzeko asmoarekin ari zena. Guk ere Euskal Herrian zerbait egin behar genuela erabaki genuen». Zaharrok talde «independentea» dela dio, nahiz eta Aldarteri oso lotua egon. Gaur egun gogoeta prozesu batean daudela azaldu du. «Azkenaldian, bospasei adineko behintzat hurbildu zaizkigu, sekula armairutik atera ez direnak. Zer funtzio izan behar dugu, horiei laguntzea? Ala kalera irten behar dugu pankartekin, adinekoentzat baliabideak eskatzera? Gogoeta prozesu hori aurrera eramaten ari gara». Uste dute heldu den urtarrilean prest edukiko dutela proiektua.
Madrilgo 26D taldea bezala, Grey Pride kolektiboa ere bizitegi partekatuaren ideia lantzen hasi da. «Gaur egun, badira iniziatiba andana bat etxebizitza partekatuari buruz. Osasun Ministerioa horiek zerrendatzeko lan bat egiten ari da, eta LGTB mugimenduan ere lan horretan hasi gara, ikusteko ba ote dugun zerbait berritzailea aurkitzeko modurik arlo horretan, gure kideen arteko anitzek duten eskaera bat baita. Helburua ez da soilik homosexualentzat diren egiturak sortzea, homosexualak errespetatuko dituen publiko zabalarentzako egiturak baizik», azaldu du Philippe Casenave gizarte langile eta Les Bascoseko kideak. «Bi lan ditugu aurrean. Batetik, gure publikoarentzat espezifikoak diren elementuak argitzea. Baina landuko dugun gai anitz baliagarriak dira jendarte guziarentzat».
Prestakuntza
Emakume bikote bati gertatutakoa dakarte Grey Priden webgunean. Biak alzheimerrak joak ziren, eta erizain bat etortzen zitzaien etxera laguntzera. Bietako bat erizainarekin ligatu nahian hasi zen, behin eta berriz, erizainak alde egitea erabaki arte. Do Valek argi du egoera hori saihets litekeela. «Erizain emazte bat formatua izanen da agure zahar baten lizunkeriak entzun eta gibelapena hartzeko, baina, emazte bat hasten bazaio, anitzetan ez du jakinen nola erreakzionatu». Gizarte langileen eta erizainen formakuntza dute jomugan. «Gai horretan engaiatuak diren elkarteek parte har dezakete profesionalekin sentsibilizazio lana eginez», esan du Casenavek.
Transexualitatearen inguruan nola erreakzionatu jakiteko ere trebakuntza beharko litzatekeela uste dute Les Bascoseko kideek. «Transexualitatea ez da eritasun bat, baina sor ditzakeen sufrimenduak araberan tratatu behar dira. Era berean, ez da orokortu behar: badira biziki ongi bizi diren transexualak ere, arazorik ez dutenak. Erizain batentzat hasieran bitxia izanen da, baina berak ere jakin behar du egoera guztietarik izan dezakeela, eta bakoitzaren aitzinean nola erreakzionatu. Lehen egitekoa da bakoitzak ditugun irudikapenak deseraikitzea; familiaren, sexualitatearen, eta homosexualitatearen gure irudi propioak eraiki behar ditugu», nabarmendu du Cyril Do Valek.
Hiesaren gaiari begira ere sentsibilizazio beharra ikusten dute. «Aurten betetzen dira hogei urte triterapia hasi zela. Hiesarekin zahartzen ahalko zirela erran zitzaien lehen belaunaldia da. Hilko zirela uste zutenean, bizi proiektuak egiten hasi behar izan zuten», gogoratu du Casenavek. Tratamendua biziki gogorra da, gorputzean eragin handia duena. «Baina bereziki lantzekoa da zer eragin izan duen pertsonaren bizian, lan arloan, harremanetan… Badakigu hiesa dutenak, gaur egun oraindik, aski bakartuak direla, beren lana gal dezaketela… Baina bereziki, nola zahartuko diren da kezka nagusia. Nehork ezin dezake irudika nola zahartzen den hiesarekin, nehor ez delako oraindik hiesarekin zahartu».
EHGAMek “Madelon Sariak 2016” eman ditu gaur, Giza Eskubideen Nazioarteko Eguna den abenduaren 10ean, Errenteriako Udaletxean
Lehenengo saria Alicia Costak erabazi du, bere ‘La batalla de 1031′ lanarekin, eta bigarren saria Saioa Etxegik,’Lokarriak’ izeneko idatziarekin.
MEDIOETAN:
“Begira zer gertatu zaizun zuri, imajinatu futbolariok armairutik aterako bagina!”
“Normala da futbol jokalariak armairutik ez ateratzea. Begira zer gertatu zaizun zuri, imajinatu guri zer gertatuko litzaigukeen!”. Andrés Iniesta Bartzelonako kapitainaren hitzak dira, homosexuala dela publikoki adierazi eta eraso homofoboak jasan dituen Jesús Tomillero arbitro andaluziarrari esanak. Adierazpenek piztu duten eztabaidatik harago, Espainiako Liga jokatzen hasi zenetik izandako 15.000 futbolarietatik nolatan ez da gayrik agertu? Edota zergatik ez zen azkenean argitara atera euren sexu-joera publiko egiteko prest zeuden Lehen Mailako sei jokalariei (tartean Realeko eta Athleticeko hainbati) buruzko artikulua? Gako batzuk, segidan.
Iniestaren hitzek hainbat internauten haserrea eragin dute: aitzakiak jarri ordez, eliteko jokalari homosexualek publikoki aurpegia ematea garrantzitsua litzatekeela uste dute, normalizazioaren mesedetan, eta ume askorentzako erreferentzia direlako. Beste batzuen iritziz, ordea, intimitatearen esparruari dagokion gaia da eta jokalariek ez dute zertan horren berri eman.
Kontuak kontu, gizonen futbolean ikusezina da homosexualitatea. Arbitro andaluziarrak berak esan zuen, armairutik irten zenean: “Gay asko dago ezkutuan Espainiako futbolean, baita Lehenengo eta Bigarren mailetan ere. Diskriminatuak izateko beldur dira eta ulertu dezaket. Baina nik jada ez dut beldurrik”. Handik bi hilabetera, arbitro izateari utzi behar izan zion, publikoaren eraso homofoboengatik eta ez duelako Andaluziako eta Espainiako federazioengandik inolako babesik sentitzen.
Gaia jorratzen duen erreportaje interesgarri honetan, hiru gako nagusi aipatzen dituzte: kluben eta futbol munduko erakundeen presioa, ikusle askoren jarrera intolerantea, eta futbolarien bizitza pribatua espektakulu bilakatzen duten hedabideak.
Kluben presioa, edo nola gelditu zuten argitalpen deserosoa
Klub eta erakundeek egiten duten presioaren erakusle, 2008an Zero aldizkarian homosexualak zirela agertzeko prest zeuden Lehen Mailako sei jokalarien kasua. Azkenean bertan behera geratu zen artikulua, klubetatik bai aldizkariak bai jokalariek eurek jaso zituzten presioengatik. “Futbolariek gogo handia zuten egiteko, baina kluba da agintzen duena, zelaira ateratzen edo bazter batean uzten dituena”, dio aldizkariko kazetariak. “Futbola oso mundu kontserbadorea da eta gayrik ez balego bezala jokatzen dute. Beldur handia dute, interes ekonomiko handiak daude tartean”.
Harmailetan, zirko erromatar inpunea
Partidua ikustera joaten diren zaleen artean irainik errepikatuenak homofoboak izatea (“marikoia!” da kuttunenetakoa) ez da kasualitatea. Ikusleek edozer esan arren duten inpunitatea salatzen dute erreportajean, eta gehitzen dutenez, irain arrazistekin egiten hasiak diren bezala eraso homofoboak zigortzen ez dituzten bitartean, gayak bistaratzeko oztopo handia izaten jarraituko du horrek. Beste herrialde batzuetan ohituta omen daude harmailetan ortzadarraren bandera ikustera, ez ordea Espainiako Ligan.
Hedabideen fribolitatea
Azkenik, hainbat hedabideren jokabidea kritikatzen du erreportajeak: futbolarien bizitza intimoa dutelako jomuga eta inongo errespetu eta duintasunik gabe sexu-joerari buruzko zurrumurruak zabalduz kaltea besterik ez dutelako egiten.
LGTBI zentro bat irekiko du Iruñeko Udalak abenduan
LGTBI (Lesbiana, gay, transexual, bisexual eta intersexual) zentroak abenduan zabalduko ditu ateak. Sexu eta genero aniztasuna tratatuko ditu eta arreta sexologiko eta psikosoziala eskainiko du.
LGTBI zentro bat irekiko du Iruñeko Udalak abenduan
Iruñeko San Gregorio kaleko 28. zenbakian egongo da LGTBI zentroa. Abenduan jarriko dute martxan, eta sexu eta genero aniztasunari buruzko formazio eta informazioa eskainiko dute bertan.
Sexu orientazio edota genero eraikuntzari dagokionez, “irizpen heteronormatiboekin bat ez datozen” pertsonei zerbitzua eman nahi die Iruñeko Udalak. Sektore hauek oraindik ere bazterkeria eta mespretxua jasaten dutela adierazi dute udaletxetik. Hori dela eta, arreta sexologiko eta psikosoziala eskainiko die pertsona eta familiei. Horrez gain, homofobia, lesbofobia eta transfobiaren gaineko prebentzio eta sentsibilizazio ekimenak ere antolatuko ditu zentroak.
Ordutegiari dagokionez, zabalik egongo da astelehenetik ostiralera 10:00etatik 14:00etara eta 17:00etatik 21:00etara bitartean.
XABI SANCHEZ GORONAETA. SEXUA ERDIGUNEAN JARRITA “Sexuan arreta jartzea gorputzera itzultzea da”
XABI SANCHEZ GORONAETA. SEXUA ERDIGUNEAN JARRITA
Sexua ala generoa, non jarri arreta?
Argi dago eraldaketa sozialean urratsak emateko bietan lan egin behar dela. Halere, uste dut azken urteetan denbora gehiago eskaini diogula generoaren auziari sexuari baino. Hamaika teoria garatu dugu horren inguruan eta asko aldendu gara sexutik. Generoa sexu soziala da, gertatzen dena da genero izena eman diogula, baina funtsean sexutik eratortzen da. Nire ustez, sexutik aldentzean “gorputzak” eskaintzen duen osotasunetik urruntzen gara, baita norbanakoen artean ematen den elkartzetik (enkontrutik) ere.
Sexutik aldentzean, zer ahazten dugu?
Norbanakoak elkartzean ematen diren aukerak, berezitasunak eta aldagaiak. Sortzen ditugun harremanetan, arreta jartzen dugunean, konturatzen gara generoaren eta botere harremanen inguruko teorizazio guztiak ez direla nahikoa enkontrua bera ulertzeko. Sexua bizitzea pertsonen arteko erlazio moduak zentrora ekartzea da: azken batean, hainbeste teoriaren artean, nola demontre egiten dugu zuk eta biok elkarren arteko harremana gauzatzeko? Badakigu subordinazio egoerak bizi gaituela, baina ez dakigu nola harremana egin elkarrekin.
Gure inguruan, zein da esparru honetan ikusten duzun beharrik handiena?
Euskal Herria oso herri bizia eta bitxia izan da beti. Dena dela, edozein herrialdetan dagoen bezainbesteko aniztasuna dago hemen, ez gara bereziki ezberdinak zentzu horretan. Alabaina, egia da Euskal Herrian korronte politiko handien eragina nabarmena izan dela; esate baterako, feminismoak potentzial izugarria dauka. Baina berriz ere diot, buruan eta teorizazioan gehiegi aritu gara eta gorputzaren ingurukoak ahaztu ditugu gehiegitan. Sinistuta nago gorputzaren inguruko ezagutzak eta jabetzeak potentzial politiko handia izan dezakeela, eta gurean horretaz jabetzea askapen prozesuetarako erabakigarria izan daitekeela.
LGTBQI kolektiboak eta feminismoak bat egiten duten une hori; zein da?
Nire ustetan gehiago elkartu beharko lirateke; iturburu errepresibo berbera konpartitzen dute, heteropatriarkatua, hain zuzen. Halere, oso bilakaera ezberdina izan dute. Emakumeen borroka batetik, homosexualitatearena bestetik eta transexualitatearena azkenik. Ordena honetan garatu dira aldarrikapenak, neurri batean itxarote-zerrendak eta hierarkiak izan badirelako.
Eskua emanda aritu beharko lirateke, beraz?
Jakina. Eta ez dut kritika modura esaten, azken batean, jendea gauzen alde mobilizatzen denean mugitzen dira gauzak, eta emakumeen aldeko borrokak jende asko mugiarazi du. Halere emakume/gizon kategoriak aldarrikatzea politikoki baliagarria izan badaiteke ere, nire ustez intersekzionalitateaz hitz egiten hasi behar gara. Aliantza horrek, beraz, horretan egin dezake indarra: nola egin dezakegun denborarekin binarismoa gainditzeko eta bestelako identitateak aldarrikatzeko.
LGTBQI, gero eta gehiago luzatzen den terminoa…
Ulergarria da guztiz. Pentsa, pertsonen baitan ordena guztietako maskulinoek eta femeninoek bat egiten dute: sozialek, kulturalek, endokrinoek, biologikoek… Horiek guztiek norbanako intersexualak garela adierazten digute, eta horrek ez du zerikusirik genitalitatearekin. Zentzu horretan, LGTBQI mugimendua kluster bat da. Akronimo horrek identitateaz eta orientazioaz hitz egiten digu: denborarekin adieraziz joan gara zer ari garen aldarrikatzen, eta aniztasun horri guztiari buruz hitz egiten dugu norbera nahi duen lekuan koka dadin.
Zein izan da Iruñean ireki berri duzuen bulegoaren ibilbidea?
Oso luzea izan da. Duela hamasei urte hasi ginen honen aldeko lanean Iruñean. Dena hasi zen EHGAMen geundenean LGTB zerbitzu baten beharraren inguruko eztabaida egin ondoren, Gomik eta biok Amsterdamera egin genuen bidaia batekin. Bagenekien han mugimendu asko ematen ari zirela. Egin kontu, udal igerilekuak igandeetan homosexualentzat irekitzen zituzten, elkargune bat izan zezaten, eta horrekin guztiz liluratu ginen. Handik etorri eta Kattalingorri bulegoa ireki genuen Iruñeko alde zaharrean. Hamasei urte pasatu dira eta oraingo honetan bulegoa martxan jartzeko lagundu diguten arte ez dugu izan inolako babes instituzionalik.
Honetan guztian, instituzioek zertan lagundu dezakete?
Bada, hasteko, publikoa dena esanahi berriz betetzen. Alor publikoa jendearen alorra da, ez gehiago eta ez gutxiago ere. Zentzu horretan udal baliabideak, hau da, jendearen baliabideak, LGTBQI komunitatearen esku uztea publikotasunari beste dimentsio bat gehitzea da. Pertsona horiek guztiak instituzioen zerbitzurik eta arretarik gabe egon dira, eta hori ez da zuzena. Edozein kasutan, ez da zerbitzu asistentzial bat bakarrik izango, gizarte osoari begirako kanpainak egin nahi ditugu. Erreferentzia sexologiko berria izan nahi dugu Iruñeko herritarrentzat.
Identitatea eta orientazioa
“Askotan gertatzen da identitatea eta orientazioa nahasten direla. Nire baitan elementu maskulinoak eta femeninoak aurkitzen ditut, ordena guztietako maskulino eta femeninoak, kontua da horiek nola bizi ditudan. Emakume femeninoa izateak –nolabait esatearren– ez zaitu heterosexual bihurtzen ezinbestean, eta alderantziz, gizon oso maskulinoak ezagutu ditut orientazio homosexuala dutenak”.
Irungo taberna batean gertatzen ari diren jazarpen homofoboak salatu dituzte
Eskina Mosku tabernako jabeak zein langileek irainak eta mehatxuak jasaten dituzte egunero. Salaketak jarri dituzte, baina egoera ez da aldatu. Gehituk «urgentziazko neurriak» eskatu ditu hauek babesteko.
Irungo Eskina Mosku tabernako langileek egunero jasaten dituzten «jazarpen homofobo errepikakorrak» salatu ditu Gehitu elkarteak. Azaldu duenez, egoera ez da berria, azken urteetan jazotzen ari dena baizik.
Duela hiru urte hartu zuen tabernako ardura Pablo Campok eta, aurreko jabeak bezala, irainak, mehatxuak eta jazarpenak pairatzen ditu bere orientazio sexualagatik; beste hainbeste gertatzen zaie langileei. Gertaera onartezinok kalean zein tabernan gertatzen dira, eta salatu egin ditu hainbatetan Campok, baina ez du egoera aldatzea lortu, Gehituk GARAri kontatu dionez. Elkarteak hain zuzen oharra plazaratu zuen atzo, «pertsona hauen segurtasuna bermatuko duten urgentziazko neurriak» eskatzeko.
Burnizko barrarekin ere mehatxatu dituzte, beldurtzeko, kikiltzeko asmoz. «Azkenean sarrera ukatzeko eskubidea indarrean jarri behar izan dute tabernan, baina horrek ere ez du egoera aldatzea lortu», diote Gehitutik.
LGTB komunitatearen eskubideak defendatzen dituen elkarteari deigarria egiten zaio, eta irmoki salatzen du, dagoen zigorgabetasuna. «Izugarria da zein inpunitaterekin egin daitezkeen irainak eta mehatxuak», kexatzen da. Gogorarazi duenez, gainera, ez da kasu ezohiko bat, eta orain gutxi Bilbon bi emakumek taberna batean jasan zuten bazterkeria gogora ekarri du. «Ez baita gertaera isolatu bat, azken hilabeteetan izan diren ezaugarri antzekoko eta benetan kezkagarriak diren gertaeren artean beste kapitulu bat baizik», dio oharrean.
Era berean, «pertsona hauek neurri baliagarrien ezak eraginda egunerokotasunean pairatzen duten normaltasun eta segurtasun eza» salatu du. Antza, Irungo Udalak bi kamera jarriko ditu inguruetan, segurtasuna bermatzen saiatzeko.