Chrysallis Euskal Herria elkarteak ibilbide berria iragarriko du larunbateko jaian

/in , , , /by

Antolaketa modua, izena eta irudia aldatuko ditu transexualitate egoeran dauden adin txikiko gurasoen elkarteak. Aldaketon berri emateko jaia antolatu du Donostiako Principal Antzokian, urtarrilaren 26an.

Chrysallis Euskal Herria abian jarri zuteneko argazkia.

Araba, Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafarroako zortzi familiak sortu zuten Chrysallis Euskal Herria elkartea. Gaur egun ehun familiek osatzen dute. Elkarteko kideek ibilbide berriaren arrazoiak eman dituzte: “Bazkide diren familien kopuruaren hazkunde handiak, eguneroko lanaren konplexutasunak, eta Euskadi eta Nafarroako berezitasun administratiboek Chrysalliseko lurralde ordezkaritza izaera gainditzera eraman gaitu”.

Elkartearen ibilbide berria larunbateko jaian iragarriko dute. Jairako ez dago sarrerarik salgai, senideen eta gonbidatuen artean antzokia bete baitute. Jaian zientzia, ikuskizun eta kirol munduko pertsona ezagunek eta elkarteko kideek egindako spota aurkeztuko dute. Baita nazioartean eredu izan nahi duen webgunea ere.

EHGAMek “Madelon Sariak 2018” eman ditu gaur

/in , , /by

Saridunak honako hauek izan dira:

  • 14-17 urtekoen artean, lehenengo saria Azkoitiako Julene Iturbe Epelderentzat izan da “Nik ere hegan egin nahi dut” ipuinagatik, eta bigarrena Oreretako Lili Aduriz Eturarentzat, “Hezi” izeneeko ipuinagatik.
  • 18-25 urtekoen artean, Oreretako Ainhoa Learte Usabiagarentez, lehena, eta Gasteizeko Ania Latorre Armantia, bigarrena, “Koloreztatzeko mihisea” eta “Arazoak arazo” lanengatik.

 

ZUEN AHOTSAK GARA!

/in , , /by

Sexu indarkeriaren aurkako elkarretaratzea
Larunbata 24an, Donostiako Zabaltza Plazan, 12:30etan

Espainiako LGTBI legea «desblokeatzeko» eskatu dute 49 elkartek

/in , , , , , /by

Diskriminazio jarrerak zigortzeko aukerak eta transexualen eskubideen berdintzeak eragin du eztabaida handiena Kongresuko taldeen artean

Jesus Estonba, Donostian atzo eginiko agerraldian. GORKA RUBIO / FOKU

Espainiako gobernu aldaketa eta hori ahalbidetu duen gehiengo politikoa baliatu nahi ditu LGBTI kolektiboak. Lesbiana, gay, bisexual, transexual, transgenero eta intersexualen berdintasun sozialerako lege proposamena zuzenketen fasean dago Kongresuan. Kolektibo horretako 49 elkartek —tartean Euskal Herriko Gehitu—tramitazioa «bizkortzea» nahi dute. Eskaera hori egiteko, prentsaurrekoak eta mobilizazioak egin zituzten atzo Espainiako Estatuaren menpeko herrialdeetako sei hiritan, talde horiek biltzen dituen FELGTB federazioak deituta.

Lege egitasmoa Unidos Podemosek aurkeztu zuen, 2017ko maiatzean, eta, PPren osoko zuzenketa atzera bota ostean, aurrera egin zuen. Dena den, Gehituko kide Jesus Estonbak kritikatu du «talde batzuk» ez direla betetzen ari «hartutako konpromisoak», eta beste batzuen «uzkurkeriak» direla-eta «atzeratzen» ari dela legea onartzea. Hala ere, «baikor» azaldu da, ziur baitago gehiengoaren babesa izango duela. «Bat egite politiko zabal bat lortzeak, gainera, eragin pedagogiko handia izango luke herritarrek gai hauekiko duten iruditerian», azpimarratu du.

Gehituko bozeramaileak jakinarazi duenez, bi atalek sortzen dute eztabaidarik handiena: zigorrak ezartzeko aukerak eta transexualen eskubideekin loturikoak. Lege egitasmoan, besteak beste, iritzi LGTBIfobikoak zigortzea aurreikusten da, eta, «talde batzuen» ustez, horrek «talka» egin dezake adierazpen askatasunarekin. Gehituko Ander Prolek azaldu duenez, «ohikoa» izaten da eztabaida hori «gutxiengo sozialak babesteko legeetan». «Gure ustez, baina, zigortu egin beharko lirateke iritzi eta jarrera horiek».

Lege proiektuan jasotzen diren transexualen eskubideei buruz, berriz, osasun neurriekin loturikoa da punturik gatazkatsuena, Estonbak jakinarazi duenez. LGTBI taldeen aspaldiko eskaera da 16 urtetik gorakoek askatasun osoa izatea erabakiak hartzeko, gurasoen-eta baimenik gabe, gainerako herritarrek bezala. Transexualekin ere, eztabaidan dagoen beste puntu bat da pertsona horiek genero berdintasun politiketan integratzearena.

Euskal Autonomia Erkidegoan eta Nafarroan badaude LGTBI kolektiboaren eskubide batzuk jasotzen dituzten legeak —baita Espainiako Estatukoak ere—, baina, Gehituko kideen arabera, «oso garrantzitsua» litzateke «estatu mailako lege integral» bat egitea; Estonbak azpimarratu duenez, Kongresuan dagoena bere hartan onartuko balitz, «berrikuntza sakonak» ekarriko lituzke Hego Euskal Herriko legezko esparrura. Besteak beste, familia eremukoak, lan alorrekoak, hezkuntzakoak eta asilo eskaerekin loturikoak.

Harro, ez ‘pride’

/in , , , /by

Jakin berri dugu EPOAk (European Pride Organisers Association) hurrengo bilera Bilbon egingo duela, 2019ko irailean. Bilbao Bizkaia Pride delakoa antolatzen dutenena izan da ekimena, Europride ospakizuna Bilbora ekartzeko asmoz.

Gauza jakina da Bilboko Udalak eta Bizkaiko Aldundiak bultzatutako Pride ekitaldiak, Bizkaiko Ekainaren 28ko Koordinakundearen laguntzarik ez izateaz gain, haren iritzi eta gogoen kontra antolatzen direla. Ez da horren ezaguna, aldiz, Josu Bergarak, Bizkaiko Aldundiko Gizarte Ekintzako arduradun zelarik, Koordinakundeari eskaini ziola gerora Pride izango zena antolatzea, behar izango genituen baliabide guztiak ziurtatuta, eta Koordinakundeak ezezko borobila eman ziola, ez baikenuen parte hartu nahi mota horretako inongo asmotan.

Dena ez da erabat negatiboa delako Pride ospakizunetan; hori ere argi daukagu. Orain gutxi arte marjinala izan den giza multzo bati ikusgarritasuna ematen diote, eta, nolabait, berorren botere-adierazpena ere bada. Gainera, badago horri baino erantzuten ez dion jenderik. Aniztasunarekiko begirunea europar proiektu politikoaren ikur bilakatu da, eta Pride-a da errealitate horren ageriko adierazpena. Bere eragina munduan —Europan ere bai— ukaezina da.

Pride-ak duen balioaren aitortze horrekin batera, ezinbestekotzat jotzen dugu horren positiboak ez diren alderdiez ere hausnartzea, hala nola ondo pentsatzea gaur egun Bilbo ote den bilatzen duten errekonozimendua merezi izateko bezain friendly.

Pride-a gaytasunaren gorespen-erakustaldia da. Baina gaytasun oso zehatz baten goraipamena baino ez: gizon heldu (oraindik gazte), zuri, gay, zis eta Schengen hiritartasuna eta ongizate ekonomikoa dituenarena. Pride ospakizunetan parte hartzen duten gehienek betetzen dituzte baldintzok, edo bete nahiko lituzkete. Pride-k ez dio inolako kritikarik egiten kategoria horiek dakartenari; are txarragoa dena, bedeinkatu eta betikotu egiten ditu, kategoriotan sartzen ez direnak kanporatuz. Lagun horiek ikusezin bihurtu, zokoratu egiten ditu, eta babesik gabe utzi, gure gizartea ez baita gauza beste errealitate horiek ikusteko Pride-n distirak itsuturik. Norbait marikoia bada, baina baita ere txiroa, gaixoa, zaharra, etorkina… homo-les-transfobia jasan ez ezik, bere txirotasunean bizitzera zigortuta dago. Horregatik guztiagatik, Pride-kin kritiko garenok diogu ez dela egiatan askatzailea, geure eskubideen salerosketa baizik. Gizarte heteropatriarkalak buldak saltzen dizkigu bere pribilegioez gozatu ahal izan dezagun, erosteko diru nahikoa izanez gero, noski.

Eta Bilbon, nola gaude? Udalaren esanetan, gay-friendly gara. EPOAko Bilboko hautagaitzaren esanetan, «Bilbo lideratzen ari da elkartasun — eta ikusgarritasun— LGTB+ espazioa ardatz atlantikoan». Bilbok eta Bizkaiak milaka euro xahutu dituzte azken urteotako Pride-ak antolatzean eta Europan zeharko hainbat bileratan. Baina, badakizue zenbat gastatu duten azken urteotan LGTB+ adinekoei edo gaixoei artatzeko? Egoitzetan daudenen beharrak ezagutzeko eta bideratzen saiatzeko? LGTB+ etorkinen egoeraren berri izateko? Eta ijitoenaren berri? Homo-les-transfobiaren eragina emaitza akademikoetan zein den jakiteko? Eta txirotasunean? Gorroto-delituen kontra borrokatzeko? Erantzuna erraza da: 0 euro. Benetan, uste duzue esan litekeela Bilbo zerbait lideratzen ari dela lotsaz lehertu gabe?

Ezin ahaztu, gainera, 2010ean onartua izan zen eta indarrean dagoen Bilboko Udalaren espazio publikoaren arautegiko 16. artikuluak debekatzen dituela espazio publikoan izaera intimo eta pertsonaleko adierazpen afektiboak, eta, artikulu hori aplikatuta, udalak eragotzi zuela orain ez asko hainbat gunetan cruising-ean aritzea.

Euskal Herrian usu esan eta entzuten da jaia eta borroka uztartu behar direla. Ados. Betiere jaiak estaltzen ez badu aldarrikapena. Gure ustez, tamalez, oraindik asko dugu aldarrikatzeko gure herrian askatasun afektibo-sexualari dagokionez, eta Pride bezalakoetan, nahiz eta ekitaldi kultural franko egoten diren, ukaezina da jaiak indargabetzen duela aldarrikapen oro, entzunezin bihurtu arte. Antola dezatela, gura izanez gero, gay edo dena delako inauteri, jaialdi… nahi beste, eta jar diezaiotela Pride izena gustuko badute; baina utz dezatela bakean ekainaren 28a, hori erreibindikazio eguna baita.

Amaitzeko, ezkerreko erakundeen jokabideaz ere hausnarketa txikia: ez dute txintik esaten gaiaz. Edo pozarren daude Pride delakoarekin, planteamenduekin erabat ados. Edo beldur dira, kritikarik txikiena ere eginez gero, homofobotzat jo lezaketelako. Azken hori bada kasua, lasai egon daitezke, alde izango gaituzte eta.

Jaime Mendia eta Imanol Alvarez – Bizkaiko EHGAMeko kideak

2018ko irailak 18

EHGAMek 5.aldiz Francis oroitzeko Homofobiaren aurkako Zebrabidea pintatzera deitzen du, ekainaren 9an, Errenterian

/in , , /by

EHGAMek gazteentzako “MADELON SARIAK 2018” literatura lehiaketa antolatzen du

/in , /by
Aurten seigarren aldiz EHGAMek Madelon gazteentzako literatur lehiaketa antolatu du. Sari hauei XANTI ALTXU “Madelon”, Ehgam Gipuzkoa-ko fundatzaile izandakoaren izena eman diegu, bera izan zelako Euskal Herrian gay mugimenduaren gizarteratzaileetako bat, eta sari hauek helburu bera dutelako: gazterian ere LGTB borroka eta bisibilitatea bultzatu eta ikustaraztea.
Gaia librea izango da, baldintza bakar batekin, gay, lesbiana, bisexual edo transexualei buruz izatea. Bi kategoria izango ditu, bata 14-17 urte bitartekoa eta bestea 18-tik 25-era bitartekoa. Lanak euskaraz nahiz gaztelaniaz aurkeztu daitezke kategoria berean.

Sexu eta genero aniztasuna eskolan lantzeko unitate didaktikoa

/in , , , , , /by

Iraultzeko prest! unitate didaktikoa argitaratu berri dute, sexu eta genero aniztasuna ikasgelan lantzeko. Haur Hezkuntzatik Batxilergoraino, maila bakoitzera egokitutako materiala eta ekintzak proposatzen dira. “Jaio aurretik heterosexualak izango garela aurreikusten duen araua zalantzan jartzea” du helburu unitateak, “neska eta mutiletan, femeninoan eta maskulinoan banatzen gaituen eta rol jakinak esleitzen dizkigun heteroarauak guztiongan nola eragiten duen hausnartzea”.

Maiatzaren 17a Homofobiaren, Bifobiaren eta Transfobiaren Aurkako Nazioarteko Eguna dela aprobetxatuz atera du unitate didaktikoa Steilas sindikatuko LGTBI+ lantaldeak.

Gonadun mutilak

Oinarrizko hiztegia du abiapuntu (matxismoa, maskulinitatea, feminitatea, generoa, sexu-genero sistema bitarra…) eta ondoren, hainbat ekintza, artikulu eta ikus-entzunezko proposatzen ditu. Adibidez, ikasle eta irakasleak itxuraldatzea, arropa, osagarriak eta makillajea elkar trukatuz: “Mozorrorik ez –dio unitateak–, gure generoagatik egunerokoan erabiltzeko baimenik ez dugun arropa baizik”. Estereotipoak lantzeko, ipuinak “hankaz gora” jartzera gonbidatzen du, edota arraza/erlijio/genero-identitate/orientazio sexu-afektibo anitza duten hainbat pertsona ezaguni buruz galderak erantzutera (beheko irudian, horietako batzuk).

Heterosexual bat armairutik ateratzen

Enpatia garatzeko, armairutik ateratzen den heterosexualaren ariketa planteatzen du, baita rolen jokoa ere (“zuetako bat gay da; zu sokasaltoa maite duen mutila; zuk lesbiana zarela esan diozu lagun-minari eta klasean zabaldu du…”). Lumafobia, transexualitatea, feminitatea eta abarren inguruan ere hausnartuko dute ikasleek.

Unitate didaktikoa ondorengo loturan deskargatu dezakezu: Iraultzeko prest!

Euskaltzaindiak eta Ortzadar LGBT elkarteak hiru urterako hitzarmena sinatu dute

/in , , , , , , , , /by

Euskarari dagozkionetan, Akademiak aholkularitza eskainiko dio elkarteari

LGTB kolektiboaren eskubideen aldeko manifestazioa, Bilbon. / JORDI ALEMANY

Euskaltzaindiak eta Ortzadar LGBT elkarteak bien arteko lankidetza hitzarmena sinatu zuten lehen aldiz atzo, Bilbon. Hitzarmena hiru urterako egin da, eta, euskarari dagozkionetan, Akademiak aholkularitza eskainiko dio elkarteari.

Bereziki, hitzarmenaren aurkezpenean azaldu zuten bezala, gradu bukaeran eta Master ikasketetan elkarteak sustatzen dituen deialdietan euskararen erabilera normalizatua eta jasoa ziurtatzeko, eta elkarteak bideratzen duen aldizkari zientifikoan euskarari toki egokia eta duina emateko aholkularitza emango dio Euskaltzaindiak.

Aurreko bi xedapenen ondorioz sortzen den euskararen testu masa eskuratuko dio Ortzadar LGBT elkarteak Euskaltzaindiari, eta Akademiak, besteak beste, Euskaltzaindiaren Hiztegia elikatzen duen Lexikoaren Behatokia elikatzeko baliatuko du euskarazko testu masa hori.

Era berean, Ortzadar LGBT elkarteak Euskaltzaindiari aholkularitza eskainiko dio herritarren berdintasuna, bizikidetza, sexu askatasuna eta giza eskubideak Akademiaren Hiztegian zein bestelako hizkuntza baliabideetan are hobeto islatuta ager daitezen.

Euskaltzaindiak azaldu duenez, errealitate hauek guztiak «ondo gogoan» ditu, eta horiek kontuan hartuz, «erabaki garrantzitsuak» hartu ditu azkenaldian, besteak beste, familia harremanetako gaurko errealitatera moldatu ditu Hiztegiko hainbat definizio; dinastia-kontuetan ere egin dira aldaketak; Espainiako Justizia Ministerioari euskal izendegiarekin malguago jokatzeko eskatu zitzaion eta abar.

Pozik

Andres Urrutia pozik agertu zen sinatutako hitzarmen berriarekin. «Hitzarmen hau euskal gizartearekin eta beren-beregi kolektibo honekin geneukan zor bat kitatzera dator. Euskara gaitu eta erabilera berrietara moldatu eta egokitzeko agindua dauka Akademiak, eta horretara dator, neurri batean, hitzarmen garrantzitsu hau», aitortu zuen euskaltzainburuak. Bere hitzetan, «Euskaltzaindiak ezin dio muzin egin bere erantzukizun sozialari, eta LGBT kolektiboa (Lesbiana, gay, bisexual eta transexualen kolektiboa) are ikusgarriago egiteko ekarpena egin nahi du».

Bestalde, Javier García Ortzadar LGBT elkarteko presidentea ere pozarren agertu zen. «Gure elkarteak garrantzia eman nahi die euskaraz egindako ikerketei, eta horretarako Euskaltzaindiarekin bat egitea ezinbestekoa zen guretzat», azaldu zuen.

Halaber, Axier Garate Ortzadar LGBT elkarteko bozeramaileak euskal gizarteak LGBT kolektiboarekin duen konpromiso irmoa gogoratu zuen. «Ostegun honetan homofobiaren aurkako eguna ospatzen dugu, eta hitzarmen hau baliatu nahiko genuke gure gizarteak aniztasun afektiboaren aldeko apustu garbia egin duela erakusteko», esan zuen.

Besteak beste, Ortzadar LGBT elkarteak familia aniztasunaren eta genero berdintasunaren inguruko formakuntza eta ikerkuntza sustatzen ditu, eta gai horien inguruan egiten diren master, doktore tesi eta graduondokoak zabaltzen ahalegintzen da.

«Orain lasai joaten naiz aldageletara»

/in , , , /by

IÑIGO URIZ / FOKU

Duela lau urte, gestalt terapeuta ikasketak bukatzeko, Teo Vallsek (Bartzelona, 1985) bere trantsizioa grabatzea erabaki zuen. Baina ez zen horretan gelditu, Irene Navascuesek lana dokumental bihurtu baitzuen: De Berta a Teo (Bertatik Teora). Hortik lortutako diruarekin egin zuen Vallsek bularrak kentzeko operazioa. Miran foroak Iruñera gonbidatu du filma aurkeztera.

Gidoirik gabe grabatu zenuten?

Dena lehenbizikoan grabatu zen, eta agertzen garen guztion zatia oso benetakoa eta jatorra da; beraz, ez da politikoki zuzena, emozionalki gizatiarra baizik. Nire ustez, horregatik ukitzen du jendea hainbeste.

Zer esan nahi du ingurukoak zure trantsizio prozesuari buruz solasean jartzeak?

Oso polita izan zen. Maitasun keinua da jendeak hainbeste sakontasun eta intimitate oparitzea, eta ikusi nuen lotura oso handia genuela, gertatutakoaz mintza gintezkeelako, beldurrez, ziurgabetasunez… Oso ezberdin bizi izan genuen.

Ezkutuan dagoen errealitate bat agertzeko balio dezake?

Dudarik gabe, laguntzen du, zenbat eta gehiago ikusi orduan eta gehiago onartzen baita, eta, horrela, errazago egiten dira trantsizio prozesuak, transentzat eta ingurukoentzat. Arrisku handia hartzen duzu biluzten zarenean, baina jarrera adoretsua da, era berean.

Nola bizi izan zenuen trantsizioa kameretatik kanpo?

Teo oso deliberatuta eta ahaldunduta ateratzen da dokumentalean, ilusioz gainezka. Uste dut hortik bizi izan dudala trantsizioa, barne bulkadatik. Neure burua zalantzan jarri dut; nire maskulinitatea hautatu dut, eta nire trantsizioaren protagonista izan naiz. Hori egia da, baina kontraesan eta frustrazio handiak izan ditut. Bidea beti ez da erraza izan, ingurukoek bete-betean babestu nauten arren.

Zein ziren zailtasunak?

Aldagelak, dokumentazioa, hormonak hartzeko zain egotea… Bestalde, identitate politiko bat utzi dut, lesbianarena, eta hori jende eta militantzia galera bat izan da. Maskulinitatea hautatzea ere bidaia bat da: jendeak gizon gisa tratatzea, eta horrek dakarrena. Kontent nago, baina kontraesanak ere izan ditut.

Zaila da ebakuntza gela batean sartzeko erabakia?

Bai, baina nire beldurra ez zen zer gertatuko ote zen; gehiago zen ez zegoela atzera egiterik.

Lau urteren ondoren, prozesu hura ezberdin ikusten duzu?

Orain dela lau urte, behar handia nuen trans gisa agertu eta hori aldarrikatzeko; orain, ez dit hainbesteko minik ematen noizbait femeninoan mintzo bazaizkit. Noski, nire identitatea indartsua da, ez da erraz kolokan jartzen. Ez dut beharrik trans naizela esateko; ezkutatu ere ez dut egiten, eta oso indartsua da ateratzen denean. Ebakuntzaren aurretik, aldagelak tentsiogune ziren; orain, kamiseta ez ezik galtzak ere kentzen ditut, eta dutxa hartu. Hori sekulako konkista izan da. Orain lasai joaten naiz aldageletara.

Transfobia bizi-bizirik dago; berriki Ekaik bere buruaz beste egin du. Zertan egin behar da lan?

Han edo hemen aurkitzen dudan transfobia ezjakintasun hutsa da. Egin daitekeena da ikusgai egin, ikusgai egin eta ikusgai egin. Bide hau hartzen duenak jakin behar du ez diola inori kalterik egiten, eta jendeak ez badu ulertzen, ez badu onartzen edo ez badio laguntzen, ez da zerbait pertsonala. Kontua da haiei gertatzen zaien zerbaiten ispilua zarela. Trans aferak gauza asko mugitzen ditu: generoa, sexualitatea… Horregatik sortzen ditu erantzun horiek: zure baitako zerbait zalantzan jartzen duelako.

Nola zabaldu genero binomioa?

Ez dakit. Generoarena da existitzen den harraparirik handiena. Askotan passing egin behar duzu lasai egoteko, baina kostu handia du, ezkutuan geratzen zarelako. Etsairik handiena da zure tokirik seguruena. Sinetsita nago jende trans gutxiago legokeela generoak ez balira hain zurrunak eta atzerakoiak, eta ez balego maskulinoaren eta femeninoaren arteko botere desoreka handirik. Neure buruari galdetzen diot transexualitatea gizon izateko barne desiratik datorren, edo horretara sarbidea izatetik. Zis gizonek ez dakizue, baina sekulakoa da maskulinitatera igarotzea, bat-batean pribilegioak dituzulako.

Sexu laguntzaile gisa ere aritu zara. Nola hasi zinen?

Egunerokoan, laguntzailea da elbarri den pertsona horren eskuak eta oinak. Zer pasatzen da sexualitatearekin? Galdera horrekin sexu laguntzaile izateko erosotasuna lortu nuen. Oso argi geratzen zen ez nintzela ez maitale eta ez prostituta.

Zergatik da garrantzitsua hori guzia zehaztea?

Horrek mugak jartzea errazten zidan, eta, bestalde, hori da modurik estrategikoena hau eskubide bat izatea nahi badugu. Ni ez nago prostituzioaren kontra, baina hortik banatuta errazagoa da laguntza mota hau diruz laguntzeko eskatzea.