Ekainaren 28an plazerez desobeditzera dei egin du Bilgune Feministak
Familia nuklearraren nagusitasuna ezbaian jarriz, «heteroaraua plazerez desobeditzeko» hautua babesten du Bilgune Feministak ekainaren 28ko «borroka egunaren» atarian. Parte hartzera animatu du.
Sexualitateari eta plazerari dimentsio politikoa emateko saialdi erabatekoa izan dadin lanean jarraitzen du Euskal Herriko Bilgune Feministak. Ez dituzt e «praktika lesbikoak arauaren barnean sartu» nahi, baizik eta araua bera deslegitimatu. Praktika-aniztasuna errealitate bat dela ohartarazi eta denak erdigunean gaudela aldarrikatzen dute.
«Gero eta gehiago gara patriarkatuaren oinarria den famili a nuklearraren nagusitasuna eta gailentzen den harreman eredua ezbaian jarriz, heteroara ua plazerez desobeditzeko hautua egiten du gunak: guraso bakarrak, lesbianak, bi guraso baino gehiagoko haurrak, harreman poligamikoak dituztenak…». Era berean, agertzen dutenez, gero eta ageriagoa da aniztasuna oinarri duen jendarte baten premia. Eta bide horretan jendarte feminista baten alde lanean segitzeko beharra ikusten dute. «Honetan herritar orok badugu zer egina».
«Heteroaraua ez da gure bakea» diote, eta haitz honen arrakalen ugaritzearen aitzinean erresistentziak eta indarkeria areagotzen doazela ohartarazten dute. Hor kokatu dituzte kaleko erasoak eta «Espainiako Gobernu ultraeskuindarrak krisiaren aitzakiapean egindako erreformak eta bultzatutako neurriak»; gay, lesbiana eta etorkinen sendiak arazoak dituzte nen multzoan sartu ditue n Familia Plana eta osasunean transexualen operazioetan egindako murrizketak kasu. «Honek familia patriarkal nuklearraren indartzea eta sexualitatea plazeraren kudeaketa gisa ulertu beharrean erreprodukziorako bitarteko gisa ulertzean sakontzea ditu ondorio, besteak beste».
Bilgune Feministak plazerez desobeditzen segituko du «musu, begirada, koska, masaje, mimo eta laztan bakoitzean», eta ekainaren 28ko «borroka egunean» parte hartzera deitu du.
BilbaoPride, una ola positiva a la altura de la ciudad
BilbaoPride es una iniciativa para celebrar la diversidad y la visibilidad del colectivo de Lesbianas, Gays, Bisexuales y Transexuales (LGTB). Ha nacido en Bilbo gracias al esfuerzo de mucha gente. Se ha creado la comisión HarroBi, en la que participan Bilbao Bizkaia Be Friendly, Ortzadar GLBT, Bilbao Historiko, “Blue magazine” y personas de distintos ámbitos.
Combinando la visión social y comprometida con otra de tipo lúdico-cultural, presenta un potente programa de cuatro días, desde hoy hasta el domingo, con una gran variedad de artistas, animación, ruta gastronómica, decoración callejera, conferencias, exposiciones… y un evento único que aspira a convertirse en icono: un desfile en la ría con varias embarcaciones que reunirá todos los colores del arco iris. Quieren celebrar un Pride a la altura de la ciudad, y lograr que Bilbo esté a la altura de esta ola positiva que muestra que «el derecho a ser felices siempre será una forma de reivindicar».GARA
EHGAMek gaur arratsaldeko 8etan, Bilboko Arriaga plazan izango den elkarretaratzera deitzen du, Orlandorekiko elkartasunean
Iruñan arratsaldeko 8etan Udaletxe Plazan ospatuko den elkarretaratzera parte hartzera ere deitzen du
Oihu geldiezina, aho batez
Euskal Herriko mugimendu feministak indarkeria matxisten aurka antolatutako manifestazioak 12.000 lagun bildu ditu Gasteizen. Emakumeek euren bizitzen protagonista izatea aldarrikatu dute. Bideoa: Mobilizazio eguneko erreportajea (Lara Madinabeitia, BERRIA TB).
«Ez dugu atzera egingo. Geldiezinak gara. Zuen indarkeriek erantzuna jasoko dute!». Andre Maria Zuriaren plazan hasitako oihua ozen zabaldu zen bazter guztietatik. Feministok Prest plataformak deitutako manifestazioak 12.000 pertsona inguru bildu zituen Gasteizko bihotzean, antolatzaileek emandako datuen arabera. «Gora borroka feminista» oihukatzeko bat egin zuten 12.000 ahotsek. Tonu, tinbre eta kolore askotako ahotsak, lelo bera zabalduz: 11 eraso, 12 erantzun.
Indarkeria matxisten aurkako manifestazioak lepo bete zuen Andre Maria Zuriaren plaza. «Egun historiko bat» izango zela iragarri zuen Euskal Herriko mugimendu feministak manifestazioaren aurreko astean, eta aurreikuspenak bete-betean gauzatu ziren. Euskal Herriko bazter guztietatik heldutako jendea bildu zen, baita beste hamaika txokotatik etorritakoak ere. Besteak beste, Madrildik eta Bartzelonatik autobusak heldu ziren, eta Asturiasko banderaren bat edo beste ere ikusi zen manifestazioan.
Natalie Van Puten hilketari egindako erreferentziak etengabekoak izan ziren egun osoan —asteon hil dute Bidarten (Lapurdi)—. Ekitaldi nagusian ekarri zuten gogora. «Zenbat gehiago zenbatu beharko ditugu? Ez gara hiltzen, hiltzen gaituzte», salatu zuen Gladys Giraldo Feministok Prest plataformako kideak. «Ez dira kasu bakanak, eta ez dira burua galdu duten gizonezkoak: indarkeria matxista da». Bidarteko hilketa gogorarazten zuten afixak ere baziren manifestazioan.
Van Putek indarkeria matxistarik «bortitzena» pairatu zuela gaineratu zuen Marina Sagastizabal plataformako kideak. Ordea, zehaztu zuen hori ez dela indarkeria matxista bakarra. 11 eraso, 12 erantzun lelopean atzoko manifestazioak indarkeria horiek guztiak plazarazteko helburua zuen, baita horien gaineko hausnarketa hastekoa ere. Ibilbidean indarkeria horietako hainbat islatu zituzten antolatzaileek.
Horien artean manifestazioan egoterik izan ez zuten emakumezkoek lehentasunezko lekua izan zuten. Batetik, errefuxiatutako emakumeak izan zituzten gogoan, Europako Batasuna hiltzaile, SOS emakume errefuxiatuak lelodun pankartarekin. Bestalde, espetxeetan dauden Euskal Herriko emakume presoak ere presente izan ziren Gasteizko kaleetan, kartelen bitartez. «Kartzelaren egitura patriarkalaren biolentzia gordinari aurre egiten diote», nabarmendu zuen Aitziber Perez de Karkamok. «Zigor bakoitza jasotzen dute, gainera: zigor penala, eta jendartearen zigor morala».
Sistema heteropatriarkalak emakumeari ezarritako moldea gogora ekarri zuten ekitaldian: «Maitasun eredu toxikoen morroi; heterosexuala; sexu objektua, gorputz desiragarriekin; hierarkikoki gizonen osagarria; derrigorrezko ama eta zaintzaile: emazte finak…». Indarkeria matxistak molde horretatik ateratzen direnen aurka jotzen duela salatu zuten, eta horiei aurre egiteko zilegitasuna aldarrikatu. «Bizi nahi dugu, gure bizitzen protagonista izan nahi dugu; horregatik defendatuko gara, eta erantzungo dugu», ohartarazi zuen Sagastizabalek.
Ekitaldiko mezuak, aldarrikapenak, sutsuki txalotu zituzten plazan bildutako 12.000 pertsonek. «Instituzioak, agente politiko zein sozialak, Euskal Herriko jendartea osatzen dugun pertsona oro norabide berean bultzatu behar dugu», eskatu zuen Sagastizabalek.
Pertsona ezberdinen arteko elkarlanaren adibidea izan zen atzoko manifestazioa. Halaber, elkarlan horren adibide txikiagoak ikusteko aukera ere egon zen: Gasteizen te topaketan indarkerien gainean hausnartu zuten emakumezkoen txirikordekin apaindutako pankartak, Gora Gasteiz ekinbidean oihal koloretsuekin jositako beste kartel bat, eskubide sozialen aldekoak…
Kalea eta gaua
«Beldurra izan da gure eguneroko ogia; gure bizitza kontrolatzeko beldurrean hezi gaituzte», nabarmendu zuen Sagastizabalek. «Espazio publikoetatik kanpo nahi gaituzte gaua heldu baino lehen», gaineratu zuen Giraldok. Mugimendu feministaren salaketa hori etengabekoa izan zen Gasteizko kaleetan. Atzoko eguneko ekitaldia horren isla izatea bilatu zuten antolatzaileek.
Goizetik iluntzera arte hamaika ekintza egin zituzten kaleetan. 11:30ean zumba-reggaeton saioarekin hasi zuten eguna dozenaka emakumek, Foru plazan. Horrez gain, indarkeria matxistak salatzeko kaleko arte eskaintza zabala izan zen atzokoan. Besteak beste, Elina Chauvet artistaren Zapatos Rojos(Zapata gorriak) instalazioa egon zen ikusgai Katedral Berriaren aurrean. 2009an Ciudad Juarezen (Mexiko) inauguratu zuen artelana, emakumeen aurkako indarkeria eta justiziaren gaineko hausnarketa gisa. Orduan, 66 zapata gorri ziren, bikoteka kokatuta, falta ziren 33 emakumeren manifestazioa irudikatzeko. Gasteizen, 66 zapata baino gehiago izan ziren.
Aldarrikapen eta hausnarketaz gain, aisialdirako parada egon zen egun osoan: bazkaria eta bazkalosteko ikuskizunak Landatxo kiroldegian; iluntzean, Gasteizko Gaztetxean hasitako kontzertuak… Musika isildu zenean ere, «gora borroka feminista» oihuaren eta danborren burrunbaren oihartzun geldiezinak jarraitu zuen, kalez kale.
Zinegoak jaialdiko film laburren aukeraketa bat izango da EHUko Leioako campusean
Zinegoak 2016
BILBO. Zinegoak Bilboko gaylesbotrans nazioarteko zinema eta arte eszenikoen jaialdia Euskal Herriko Unibertsitatera (EHU) iritsiko da asteartean, martxoaren 1ean, 16:00etatik aurrera Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultateko auditoriumean (Leioako campusa) ikusgai izango den film laburren aukeraketa batekin. Besteak beste, Uxue Egia Ikus-entzunezko ikasle ohiaren “Garelako” film laburra ikusi ahal izango da.
EHUk gogoarazi duenez, Bilboko Hegoak elkarteak, beste erakunde eta enpresa batzuren laguntzarekin, 13. aldiz antolatu du jaialdia, ikus-entzunezko eskaintza kultural ezberdinen bitartez LGTBI kolektiboa ikustarazteko.
Unibertsitatean lehen aldiz antolatu den erakusketa bereziki Ikus-entzunezko Komunikazioko ikasleei zuzenduta dago. Ekimenaren antolatzaileak, Pello Maudo Herrero Ikus-entzunezko hirugarren mailako ikaslea eta Vanesa Fernández Guerra Ikus-entzunezko Komunikazioko eta Publizitateko saileko irakaslea dira.
‘L’ hitza filmatzea
Rose Troche zinemagile eta telesailgileari Ohorezko Saria emanez abiatu da Zinegoak gaylesbotrans zinema jaialdia, Bilbon
Rose Troche zinema zuzendari, gidoigile eta ekoizlea, atzo, Bilboko Arriaga antzokian. LUIS JAUREGIALTZO / ARGAZKI PRESS
Rose Troche zara?», galdetu dio New Yorkeko metroan neska batek Rose Troche zinemagileari (Chicago, AEB, 1964), eta Rose Trochek, baietz. «Aurrekoan joan nintzen amarekin zure filma ikustera, eta, amaitutakoan, ni ere lesbiana nintzela esan nion. Mila eta mila esker». 1994an Go Fish filma egin ostean, maiz jaso zituen gisako erantzunak Trochek, eta harritu egin zen hasieran. «Ez nuen hori espero, baina halakoek erakusten dute zeinen garrantzitsua den istorioak kontatzea». Lesbianen eguneroko bizitza erakutsiko zuen pelikula bat egitea zen bere asmoa. Garai hartako lesbianei buruzko film dramatikoen beste muturrean. Aurrekonturik gabe. Promoziorik gabe. Pelikula egiteko gogo huts-hutsez. Oihartzun zabala jaso zuen filmak, ordea, eta, besteak beste, lan horregatik saritu nahi izan dute Troche Bilboko Zinegoak gaylesbotrans zinema eta arte eszenikoen jaialdikoek. Atzo jaso zuen Ohorezko Saria, irekiera ekitaldian. Trochek eman dio hasiera, beraz, gaurtik 29ra bitarte 101 zinema ekitaldi eskainiko dituen egitarauari.
Ez da film hori Trocheren meritu bakarra, ordea: ibilbide osoa saritu diote Zinegoak jaialdikoek; zuzendari, gidoigile eta ekoizle lan guztiak. Izan ere, Trochek bitan jaso du Berlinaleko Teddy Award saria, Go Fish lana zuzentzeagatik lehenengoz, eta 2013an bigarrenez, Concussion pelikulako ekoizle modura, baina, horrez gainera, telebistan ere aritu da, esaterako, The L Word telesaila sortzen. Baina ez da soilik ibilbidea; beste motibo bat ere badago Troche saritzeko, Pau Guillen jaialdiko zuzendariaren hitzetan. «Gizonezkoak nagusi diren munduan emakumezkoen lana ikusgarri egiteagatik ere saritu dugu».
Unibertsitatean hartu zuen zinemagile egiteko erabakia Trochek, eta identifikatua du momentu zehatza ere; Koyaanisqatsi: Life Out of Balance izeneko hitzik gabeko film esperimentala ikustean izan zen. «Hainbeste hunkitu ninduen pelikulak hitz bakar bat ere erabili gabe, orduantxe erabaki bainuen zinema egitea». Film esperimentalekin hasi, eta hortik jo zuen Go Fishidatzi, filmatu eta zuzentzera. «Orduan ez nekien zer zen zinemaren industria. Lan hori egitera bultzatu ninduen bakarra film hura egiteko gogoa izan zen». Emakumeek emakumeei buruz eta emakumeentzat egindako film bat egin nahi zuen. Kito. «Gure komunitatearentzat egin nuen, baina ezin da jakin zer gertatuko den. Eta, nolabait ere, garai horretan kulturalki film horren beharra zegoen».
Askatasun gosea
Beste bi film egin zituen Go Fish-en ostean, eta telebistara pasatu zen gero. «Nire langintza zorroztu nahi nuen, eta horregatik hasi nintzen telebistan, lan gehiago zuzentzeko aukera ematen zidalako». Eta orduan sortu zuen The L World, Kaliforniako lesbiana talde baten bizitza kontatzen duen telesaila. Eta Go Fish-ekin gertatutakoa gertatu zitzaion berriz ere. Telesaila LGTB komunitatea gogoan zuela sortu, baina audientzia zabala jaso, eta bost urtez izan zen antenan.
Trochek kontatzen duenez, ordea, ez zen trabarik gabeko bidea izan, etengabe aritu behar izaten baitzuten Showtime kateko arduradunekin negoziaziotan. «Neurri batean, kate haren jabe ziren gizonen menpe aritu behar genuen, eta haien kontrolpe horretan negoziatu beharra genuen. Haiek ematen zuten gure telesaila, eta haien legeen arabera jokatu beharra genuen. Asmatu egin behar da noraino eman dezakezun amore, eta noiz jokatu behar duzun irmo».
Baina akabo telebista. Urte batzuk egin, eta askatasun goseak eraman zuen berriz ere zinema independentera. «Telebistan eraginkorra izan behar duzu, eta asko ikasten da horrekin, baina ez zaituzte sortzaile izateko kontratatzen. Mundu hori utzi, beraz, eta Concussion filmaren ekoizle lanak egin nituen». Eta hor, berriz askatasuna. «Lan hura ez zegoen inoren kontrolaren menpe, oso diru gutxirekin egin genuen eta. Guk kontrolatzen genuen dena, ez baitzegoen kanpoko dirurik. Eta oso zaila da hori telebistan».
Irauli egin da orain giroa, Trocheren hitzetan. Industrian pentsatu gabe hasi zuen berak bere lehen filma, baina egun filma egiten hasterako pentsatzen dute sortzaileek industrian. «Irakasle eta tutore aritzen naiz zinemagile izan nahi duten ikasleekin orain, eta oso kontziente dira Facebook orri bat izan beharraz eta 5.000 jarraitzaile lortu beharraz, baita ezer egiten hasi baino lehen ere. Pelikula egiten hasterako arrakasta lortu beharraren ideia bertan dagoela dirudi. Apur bat etsigarria egiten zait hori, uste baitut gauzarik onenak zure baitako gune puru batetik sortzen direla. Eta horren bila nabil ni neu ere orain filmatuko dudan hurrengo lanarekin».
«Aniztasuna kulturaren bidez lantzea da gure apustua»
Astelehenean hasiko da gaylesbotrans zinema eta arte eszenikoen Zinegoak jaialdia, Bilbon. Alor artistikoa eta alor soziala uztartzea da erronka, Pau Guillen zuzendariaren hitzetan.
PAU GUILLEN. ZINEGOAK JAIALDIKO ZUZENDARIA
Astelehenean hasiko da Zinegoak Bilboko gaylesbotrans nazioarteko zinema eta arte eszenikoen jaialdia, baina hasita balego bezala da. Otsailaren 22tik 29ra egingo da berez jaialdia, eta ehun film baino gehiago proiektatuko dituzte guztira, baina aurten hitzaldi, argazki erakusketa eta proiekzio sorta bat ere prestatu dute jaialdi aurreko egunetarako. Jaialdiaren alde zinematografikoa eta alde soziala inoiz baino estuago uztartzea da asmoa, Pau Guillen jaialdiko zuzendariak azaldu duenez (Alacant, Herrialde Katalanak, 1976).
Handitu egin nahi zenuten jaialdia, eta lortu duzue.
Zinemari dagokionez, oso ongi dago jaialdia; sentsibilizazioaren, ikusgarritasunaren eta naturalizazioaren alorrean nahi genuen handiagoa. Gure berri dutenek badakite pelikula onak jartzen ditugula. Horrek funtzionatzen duela bagenekien, antolatzaileok Hegoak elkarteko kide izateaz gainera zinemaren profesionalak ere bagarelako, eta mimo handiz aritzen garelako. Azken urteetan aurrekontua handitu ahal izan dugu, eta proposamen zinematografikoaz harago jotzeko aukera eman digu horrek. Jaialdiak sentsibilizazio egitasmo modura ere funtziona zezan nahi izan dugu, horiek baitira jaialdiaren bi zutabe nagusiak: zinema eta sentsibilizazioa.
Alde sozialaren eta alde artistikoaren arteko oreka bilatzea izango da beti gisa honetako jaialdien erronka, ezta?
Guk geuk oso barneratuak ditugu bi alor horiek. Oso argi dugu LGTBren sentsibilizazioan aritzen den elkarte batean ez lukeela zentzurik izango huts-hutsean zineman ardaztutako jaialdi batek. Asko zaintzen dugu oreka horregatik. Eta horregatik ditugu programan Veneziako Mostran pelikularik onenaren Urrezko Lehoia jaso zuen Desde allá filma eta aniztasun funtzionala duen jendearen sexualitatea lantzen duen Yes, We Fuck dokumentala.
Urtero saiatzen zarete nazioarteko jaialdietan ibilbidea egina duten eta sarituak izan diren lanak biltzen.
Gure marka hori dela esango nuke. Beti izaten dugu hain ezagun izan gabe ere nazioarteko sariren bat jaso duten lanak. Aurten Oscarretarako hautatu duten Sangailés Vasara lituaniarra dugu, adibidez, eta baita Berlinaleko sekzio ofizialean izan den Bizarreere. Beti saiatzen gara LGTBko zirkuituez harago jaialdien zirkuitu orokorretako filmak ere harrapatzen. Zinemazaleek izugarri gozatzen dute gure jaialdiarekin. Tira, zinemazaleek, eta baita publiko orokorrak ere, gure asmoa beti baita jaialdia zabal egitea. Ehun zinema ekitaldi baino gehiago ditugu, eta beti topatuko duzu intereseko zerbait, zinema edo aniztasuna edonola ulertzen duzula ere. Badaude pelikulak zinemazaleentzat, aniztasunaren alorreko militanteentzat, eta publiko orokorrarentzat ere bai. Programa begiratu behar da, eta hautatu. Horregatik banatzen ditugu doan 3.000 liburuxka baino gehiago hirian.
Zein da, orduan, LGTB zinema jaialdi on bat egiteko giltza?
Jendea entzun behar da, eta ulertu behar da mezu bera eman arren komunikazio bide ezberdinak erabili behar direla jende ezberdinarengana iristeko. Ergela litzateke umeentzako tailerrak antolatu eta bertan queer teoriak azaltzen hastea. Ulertu behar da badagoela jendea gaian murgilduago dagoena, eta jendea kanporago dagoena, eta asmatu behar da bakoitzari nola helarazi bere intereseko izan daitekeena.
Iaz galizierazko A esmorga filma programatu zenuten: aretoan, LGTB kolektiboko jendea eta galiziarrak.
Ikaragarri maite ditut uztarketa horiek. Bistakoa dena da zu gay bazara, edo lesbiana, edo trans, edo bisexuala, edo intersexuala…
…edo galiziarra…
edo galiziarra bazara, ba, gaiarekin identifikatuta sentitzen zarenetan errazago jotzen duzula zinemara. Eta horietariko bat ere ez bazara, pelikula on batez gozatzera joango zara aretora. Saio guztietan saiatzen gara sentsibilitate artistikoa eta sentsibilitate soziala uztartzen.
Rose Troche zinemagileak jasoko du aurtengo ohorezko saria. Zergatik hautatu duzue bera?
Zinema zuzendari emakumezko oso gutxi daude, eta Troche zuzendari, gidoigile eta ekoizle da. 1990eko hamarkadan lortu zuen sona, Go Fish filmarekin, ordura arte inori ez zitzaiolako bururatu ere egin emakumezko lesbianen bizitzaz modu erlaxatuan aritu zitekeenik ere. Eta hori egin zuen berak: melodramarik gabe, lesbiana batzuen bizitza kontatu zuen, eta hori ikustea liluragarria izan zen lesbiana askorentzat. Gero, global bilakatu zen The L Word telesaila sortu zuen, eta aritzen da ekoizle lanetan ere. Zaila da zineman hainbeste alor landu dituen eta lesbiana dela argi adierazten duen emakume militanterik topatzea. Ideia ona iruditu zitzaigun horregatik saria hari ematea; bere lanagatik, eta baita ikur gisa ere.
Kolektiboa ikusarazi eta ahalduntzea zen erronka hasieran.
Orain 13 urte, kolektiboa ikusgarri egiteko espazioak sortu behar ziren. Guk hori kulturaren bidez egitea erabaki genuen, ordurako bai baitzeuden ekintza zuzenean eta kontu legaletan aritzen ziren elkarteak. Oinarrizkoak dira lan horiek, horiek gabe ez dagoelako ezer, baina guk apustu egin genuen kulturaren bidezko ikusgarritasun hori lantzearen alde. Ahaldundu beharra zegoen orduan: «Ei, hau gure jaialdia da». Oraindik ere gure jaialdia da, baina mundu guztiari eskaintzen diogun tresna bat ere bada. Jaialdiak irauten duen bitartean aniztasunaren gaia erdigune bihurtu nahi dugu hirian eta hedabideetan. Aniztasun sexuala ez baita gizarte aniztasuna besterik.
Jaialdiko egitarau osoa ikusteko, bisitatu webgune hau:
zinegoak.com