«Traidoretzat gaituzte meskitan LGTBI jendea defendatzeagatik»

/in , , , , , /by

Musulmanen LGTBIfobia Koranaren eta beste idazki batzuen manipulazioaren eraginez sortu dela uste du Zahedek; musulmanen aniztasuna aldarrikatzen du berak sortutako meskitatik, Frantzian.

LUDOVIC-MOHAMED ZAHED. IMAMA

Frantzian bizi da umetatik Ludovic-Mohamed Zahed (Aljer, Aljeria, 1977). Musulmana da, eta gaya; Frantziako lehen meskita inklusiboaren sortzaile ere bada. Madrilen izan da WorldPridek gonbidatua, LGTBI komunitate musulmanari buruz hitz egiten. Zuzen-zuzen bota zuen lehen esaldia: «Islamak bakea esan nahi du, eta aniztasunaren errespetua». Bere lagun Daniel Ahmed ikertzaile musulmanak datuak jarri zituen: «75 herrialdek kondenatzen dute homosexualitatea: horietatik 26 dira gehiengo musulmana dutenak».

Zure meskitaren helbidea ez da publikoa. Erasoen beldur zarete?

Noski. Eraso erradikalen helburu bilaka gintezke, Charlie Hebdo-ren kontra egin zutena bezala. Etorri nahi duten fededunak lagunen edo ezagunen bidez izaten dute gure berri.

2012an, meskita inklusiboa ireki zenuen urtean, sexu bereko pertsonen ezkontzak onartu zituzten Frantzian. Manifestazio izugarriak egin zituzten erabakia salatzeko. Uste duzu Frantzian beste edonon baino homofobo gehiago daudela?

Frantziak oso progresistatzat dauka bere burua, baina, berez, halako kontserbadurismo bat du, ez dena espresuki erlijiosoa, kulturala baizik. Denok utzi gintuen harrituta La Manif Pour Tousek, sexu bereko pertsonen ezkontzaren kontra jardun zen kolektibo nagusiak, horren tradizionala den Frantzia horrek, horren kontserbadoreak. Bagenekien bazela, baina muturreko indar antolatu gisa agertu zen. Haientzat integrazioaren eta LGTBIQ+ kolektiboaren kontrako borroka galtzea bezala izan zen, eta haserrea erakutsi zuten.

Zure diskurtsoetan, islamaren erreforma aldarrikatzen duzu. Nola egin nahiko zenuke?

Latinoamerikan apaiz gorriek egin zutenetik ikasi beharko genuke. Kristautasuna pobreen zerbitzura jarri zuten, ahaztuen zerbitzura, eta errealitate horretara egokitu zuten. Eta gero, klase baxuko jendearen laguntzaz hierarkien kontra borrokatu ziren.

Nola erabiltzen dituzu Korana eta beste idazki batzuk doktrina musulmana bestela formulatzeko?

Adibidez, Koranean, Sodoma eta Gomorraz aritzeko soilik hitz egiten da sodomiaz. Garai hartan, praktika hori bortxaketaren sinonimoa zen. Ez zen, beraz, bi gizonen arteko borondatezko praktika sexuala. Ez zen maitasuna. Ordea, sunan, islamaren bigarren iturri teologikoan, zeina Mahomaren gertaeretan oinarrituta idatzia dagoen, bi edo hiru narrazio daude homosexualen kontrako hilketak onartzen dituztenak, eta jendeak hori sinistu nahi du; testu horiei heltzen die. Narrazio horiek profetak berak gaitzetsi zituen, Koranaren kontrakoak direlako batzuetan. Mahomak esan zigun Alak perfektuak egin gintuela, aingeruak berak baino perfektuago.

Alferrikakoa dirudi erlijio bat aldatzen saiatzeak. Ez da hobe bazterrera uztea?

Lobby gayaren parte batek uste genuen erlijioak desagertuko zirela; halako batean, fededunak galduko zituztela. Baina oker geunden. Gero, ulertu genuen diskurtso homofobiko asko eta asko lider erlijiosoengandik datozela. Horregatik, konturatu ginen ezinbestekoa zela sinismenak aldatzea.

Zure meskitara musulman heterosexualak ere joaten al dira?

Bai, guregana etortzen dira esatera predikatzen dugun islam inklusibo horren parte izan nahi dutela. Musulman askok erlijioa utzi genuen irailaren 11ko atentatuak gertatu zirenean, erradikalen esku zegoela ohartu ginenean. Era berean, horrek esnarazi gintuen, eta ohartu ginen beste islam bat sortu nahi genuela.

Zure lagun Daniel Ahmedek esaten duenaren arabera, moral viktoriar ingelesaren eraginez iritsi ziren Ekialdera lege homofobikoak?

Bai, neurri batean horrela izan zen. Haiek kendu zituzten gure historia liburuetatik XVI. mendeko imam homosexual bat bezalako pertsonak, edota poesia homoerotikoa. Deskolonizazioarekin batera nortasun berriak eraiki behar izan genituen. Eta Mendebaldeak utzitako homofobiaren ikuspuntutik sortu genituen. Orain traidoretzat gaituzte meskitan LGTBIQ+ jendea defendatzeagatik.

Europako gizartea aldatu egingo da errefuxiatuak iristean, asko musulmanak. Beldur zara ez ote den indartuko imam LGTBIfobikoen jarrera?

Astelehenean, Madrilgo Lavapies auzoan izan nintzen errezatzen, taberna feministaren parean dagoen meskitan. Elkarrekin bizi dira lasai asko. Eta hori da Europan hamarkadak daramatzagulako tolerantzia sexuala lantzen. Heziketari esker, lortu da, neurri handi batean. Errefuxiatuek heziketa ezberdina izan dute, eta erronka bat da niretzat haiei beste islam bat azaltzea eta erakustea.

Uste duzu Frantzian elkarbizitza bultzatuko duela Emmanuel Macron presidente izendatu berriak?

Ideia interesgarri batzuk baditu. Adibidez, halal janariari zergak jartzea. Diru hori erabiliko litzateke Frantzian jaiotako imamak hezteko, musulman frantziarrak izateko beren modua sor dezaten. Lider erlijiosoen kontrola oso garrantzitsua da. Gehienak Saudi Arabian, Aljerian eta Turkian hezi dituzte, non erakusten dieten emakumeak eta gizonak ez direla berdinak, eta homosexualek hil egin behar dutela.

Gay zinela esan zenuenean, islama utzi zenuen, eta gero federa itzuli zinen. Bi errealitateak nola bizi jakiteko erantzunak aurkitu zenituen?

Duela hamar urte gobernuz kanpoko erakunde batean lan egiten nuen, eta neure buruari esaten nion: «ni pertsona ona naiz», ez perbertitu bat. Nire denbora ematen nuen besteei laguntzen, nire esku zegoen guztia egiten siatzen nintzen, baina nire baitan kontraesanek jarraitu zuten. 30 urte behar izan nituen ulertzeko gay eta musulman izanda ere, berdin-berdin jarraitzen dudala pertsona ona izaten. Hortik aurrera, tradizio islamiko inklusiboak ezagutu nituen. Irakurketa batzuen arabera, lehen musulmanak, profeta bera, inklusiboak ziren, ez ziren homofoboak. Ezusteko zoragarria izan zen niretzat, eta pentsatu nuen: «zergatik ez dut hori eskolan ikasi?». Erakutsi ziguten gauza bakarra izan zen emakumeak gu baino gutxiago zirela, eta homosexualak hil beharra zegoela, mundua hobetzeko. Baina hori ez dator koranetik, ez horixe; geroago sortutako asmakizuna da. Ulertzen hasi nintzen egiazkoa izan nintekeela berriro ere, benetakoa jainkoarekin. Eskizofrenian erori gabe.

Europa oraindik ez da transgenero lurraldea

/in , , , , , /by

Europako 30 estatutan alda daiteke generoa agirietan, baina haietako lau soilik oinarritzen dira pertsonaren autodeterminazio eskubidean. Azken urteotan ulermen sakonagoa lortu den arren, Europak giza eskubideen atal horretan dauzkan gabeziez ohartarazi dute LGTBI erakundeek Transexualen Ikusgarritasunaren Egunean.

Argazkia: FRANTZISKA NEUMEISTER

Jaiotzatik gizon edo emakume izendatu eta hala eroso sentitzen den edonorentzat, ebidentzia hutsa izan daiteke bere genero nortasuna aitortua izateko eskubidea daukala jakitea. Beste guztientzat, ordea, ezinbesteko baldintza da bizitza normala egiteko orduan. Transexualitatearen definizioak, gaur-gaurkoz, eremu zabala hartzen du aintzat: jaiotzean ezarritakoaz bestelako genero identitate bat daukatenak eta hura beste modu batera «erretratatu» nahi dutenak sartzen dira, TGEU Europako transgeneroen elkarte nagusiak ematen duen definizioaren arabera.

Prozesu horren abiapuntua pertsonala da, baina burura eramateko ezinbestekoa da ingurunearen aitorpena. Eta, bide horretan, oinarrizko urratsetako bat da generoaren legezko aitorpena jasotzea: agiri pertsonalak bat etortzea norberaren generoarekin. «Maila pertsonalenean, oso prozedura garrantzitsua da, behartutako outing-a eragotz dezakeelako; alegia, ez dituzula okerreko agiriak erakutsi behar postan pakete bat jasotzen duzunero edo garraio publikoan ikasle txartela erakusten duzunero», azaldu du Richard Koehlerrek, TGEUren politika arduradunak. «Esparru pribatuaren babes kontu bat da, baina baita norbanakoarekiko errespetuarena ere». Estatuak, finean, ez dauka zehaztu beharrik zein generotara atxiki zaion pertsona bakoitza. «Erlijioarekin pareka daiteke: Estatuak —Europan, bederen— ez dauka eskubiderik esateko zein erlijiotakoa sentitzen den pertsona bat; gehienez ere dokumentatu egiten du, baina ez nortasun agirietan».

Europako Batasunaz harago, kontinente osoko egoera behatzen du TGEUk, eta herrialde guztietako LGTBI taldeen babesle eta bozeramaile lanak egiten ditu. Gaur egun, Europako 41 estatuetatik 30ek dituzte agiri ofizialak norbere generora moldatzeko prozedurak, hura jaiotzaz bestelakoa denean. Nolanahi ere, haietako askok baldintzak jartzen dituzte, hala nola sendagileen onespen gutunak, tratamendu hormonalak, ezkongabea izatea eta, kasu okerrenetan, pertsonaren esterilizazioa. Lau herrialdek baino ez dute agirien aldaketa pertsonaren autodeterminazio eskubidean oinarritzen.

Erabaki askea da

Europan, oro har, gutxi dira hirugarren genero bat eskatzen duten pertsonak: gehienek genero batetik besterako aldaketa eskatu ohi dute. «Nolanahi ere, geroz eta sendoago ageri dira nortasun ez-binarioak. Alegia, gizon edo emakume sentitzen ez direnak, edo biak, edo tarteko zerbait, edo uko egiten diotenak nola edo hala kategorizatu behar izateari», argitu du Koehlerrek. Horrek oinarrizko galdera batera darama: zergatik erregistratzen da generoa? «Ezkontza heterosexualaren ideia dagoelako atzean. Hori garrantzia galtzen doan neurrian, dokumentazio sistema horien justifikazioa ere desagertzen da».

Azken 30 urteotan, transexualitateari buruz hitz egiteko eta hura epaitzeko logikak nabarmen aldatu dira. «Jarrera kliniko batetik, norbanakoen giza eskubideak direla ulertzera igaro gara», Koehlerren hitzetan: «Transak gaixo daude, eta lagundu behar zaie hartatik, eremu pribatuaren babesa hobeto ulertzera». Mugarrietako bat 2009an izan zen, Europako zKontseiluko Giza Eskubideen Komisarioak zerrenda bat argitaratu zuenean trans pertsonek sufritu ohi dituzten giza eskubideen urraketa sistematikoekin. 2015ean, genero identitaterako eskubidea existitzen dela berretsi zuen Kontseiluak berak.

Nolanahi ere, horrek ez dio bide eman EB mailako arau bati, eta aginduak estatu gutxitan egin du Bruselatik hiribururainoko bidea. Malta da salbuespenetako bat: TGEUk eredutzat du hango Genero Identitate eta Sexu Ezaugarrien Adierazpenaren Legea. Hark Konstituziora lotzen du genero identitatea adierazteko eskubidea, eta legeak zigortu egiten du administrazioak pertsona transgenero bat nabarmen uzten badu. Aitorpen prozesuak hiruzpalau egunekoak dira, ahalik eta laburren: «Pertsonek lanpostuan jarrai dezakete paperak aldatu bitartean, eta ez dute urtea galdu behar epaitegietan borrokan».

«Ikusgarria izan da Maltaren bilakaera», azaldu du Koehlerrek, pozik: «Transexualentzat egoera okerrenetakoa zeukan, eta bat-batean Erdi Arotik XXI. mendera egin dute jauzi». Hiru osagai nabarmendu ditu errezetan: ahalik eta lege onena lortzeko borondate politikoa, nazioarteko eta bertako trans erakundeekin izandako lankidetza, eta gizartearen babesa. «Maltan, iritzi publikoa baikorra zen lehendik ere, baina legea atera zutenean, albistea nazioartera zabaldu zen goizetik gauera ; besteak beste, debekatu egin zutelako haur intersexualen derrigortutako kirurgia. BBCren bidez, Zeelanda Berriraino heldu zen: maltarrak izugarri harrotu ziren, eta horrek are babes publiko handiagoa ekarri zion legeari».

Haurrak eta migratzaileak

Maltako legeak arreta berezia jartzen die egoera hauskorrenetan dauden pertsonei. Adingabeen kasuan, prozedura euren esku hartzeko aukera ematen die, eta, gurasoak ados ez dauden kasuetan, umeen interesa bihurtzen da administrazioarentzako irizpide nagusia. Koehlerrek azaldu duenez, halako neurriak ezinbestekoak dira, herrialde gehienetan ia ez dagoelako araututa haurren genero aitorpena. «Sarritan, helduei egiten zaizkien galdera berberak egiten dizkiete umeei, nahiz eta helduentzat ere zailak izaten diren erantzuteko, oso intimoak direlako: sexu fantasien inguruan, gurasoekiko harremanaren inguruan… Eta gurasoak kooperatiboak ez direnean, izugarri luzatu ohi dira prozedurak».

Migratzaile eta iheslarien egoera ere antzekoa da: araudi nazional gutxik aurreikusten dituzte eurentzako neurriak. Arriskua bikoitza da halakoetan, transfobia eta arrazakeria nahasten direlako: «Hain zuzen ere indarkeria transfobikotik ihes egin duten pertsonen kasuan, errefuxiatzeko arrazoiaren luzapen bat da».

Maltako legeak neurri batean erantzuten die kasu horiei. Preso egoeran daudenei —espetxean edo migratzaileentzako harrera zentroetan— «behin-behineko genero aitorpena» egiten diete. Koehlerrek adibide batekin ilustratu du: «Demagun trans emakume errusiar bat Maltako espetxe bateko gizonen moduluan dagoela. Bere naziotasuna dela-eta, gizonezkoa dela diote agiriek; baina aukera du, hala nahi badu, administraziotik emakume gisa tratatua izateko, eta, beraz, emakumeen modulura igarotzeko».

Maltaz gain, Norvegia eta Danimarkako ereduak ere txalotzen ditu TGEUk. Lehenbizikoan haurrek sei urtetatik aurrera har dezakete euren esku agirien prozesua. Danimarkan, duela hiru urte sartu zen indarrean lege berria: esterilizaziorako baldintza kendu eta genero nortasuna 18 urtetik aurrera libreki aldatzeko eskubidea bermatzen du.

Ikusgarritasunerako jauzia

Legeak ezinbestekoak dira transexual gisa bizitza normala eraman ahal izateko. Nolanahi ere, paperak dioena abiapuntua da, eta bide osoa egiteko askoz elementu gehiagoren beharra dago. Bizitako errealitatea zailagoa da gehienetan: «Ez dago herrialde segururik trans pertsonentzat». Azken hamarkadan, ehun hilketa baino gehiago dokumentatu ditu TGEUk, eta ondorioztatzen du: «Nabaritzeko moduan transgeneroa den ia edozein pertsonak sufritzen ditu jazarpena, abusuak edo indarkeria fisikoa». Hala eta guztiz ere, soilik hamahiru estatuk debekatzen dute indarkeria transfobikoa esplizituki.

Koehlerren arabera, Europako esparruan Turkian eta Italian sumatu dituzte egoera okerrenak. Nabarmendu duenez, transgeneroek «proportzio handiagoan» dute langabezian geratzeko arriskua, espazio publiko zein pribatuan sufritutako diskriminazioaren ondorioz. Hori nabarmena da iheslariengan edo atzerriko jatorria dutenengan: «Eraso gehien sufritzen dituztenak, alde handiarekin, sexu langile transgeneroak eta migratzaileak dira».

Tolerantziatik ikusgarritasunera ere jauzi handia dago oraindik: Koehler kexu da, hedabideetan joera handia dagoelako pertsona transgeneroak biktima gisa irudikatzeko, eta gutxiegitan ezagutarazten direlako eredu positiboak: «Laverne Cox aktorea bezalako pertsonek laguntzen diote ikusgarritasunari, euren ospea erabiltzen dutelako trans komunitatearen arazoei buruz hitz egiteko».

ure emakumeak bortxatzera datoz

/in , , , , , , /by

Hedabideek erruz informatu dute Coloniako bortxaketa “oldeaz”. Iritsi al da sexu indarkeria estatu mailako gai bihurtu dela ospatzeko garaia? Ala emakumeen borrokak populazioaren sektore batzuk kriminalizatzeko eta politika arrazistak egiteko erabiltzen diren ohiko adibide baten aurrean gaude?

Irudian, sexu indarkeria hutsaltzat hartzeagatik salatutako Calvin Kleinen iragarkia

“Bortxatu gaituztenak beste batzuk izan direlako aztoratu da eremu atzerakoiena. Eta gu gure gizonek baino ez gaituzte bortxatzen”. Irudian, sexu indarkeria hutsaltzat hartzeagatik salatutako Calvin Kleinen iragarkia

Alemaniako Colonia herrian 516 salaketa jarri dituzte Urte Zahar gauean ehunka gizonek emakumeei egindako erasoak medio. 237 salaketa sexu erasoengatik jarri dituzte. Fokua ordea, erasotzaileen jatorrian jarri dute hedabideek, errefuxiatuak omen. Pikara Magazine aldizkari digitalean Brigitte Vasallok, bere artikuluan, azpimarra lekuz aldatu du: sexu erasoak erdigunean, eta ez erasotzailearen kolorea, klasea edo erlijioa.

Ondoko lerroetan artikuluaren pasarte batzuk dituzue itzulita:

“Gertaera horren berezitasuna erasotzaileen balizko jatorrian fokua jarri izana da. Ipar Afrikakoak. Atzerritarrak. Xehetasun hori azpimarratzea biziki kezkagarria da. Tranpa da. Europa ez da bihurtu feminista Urte Berriarekin, baizik eta beti bezain arrazista izaten jarraitzen du. Jai giroan gertatzen diren sexu eraso guztiek, izan Colonian, Cairon edo Bartzelonan, amankomunean dutena ez da erasotzaileen jatorria edo kolorea, baizik eta erasotzea sexualitatearen zati bat izan daitekeela pentsarazten dieten eraikuntza. Erasotzaileak ez dira zuriak edo beltzak, kristauak edo musulmanak: maskulinitate hegemonikoan eraikitako gizonak dira. Ez gehiago, ez gutxiago.

Irakurketa honek ez ditu muturreko eskuinaren, eskuin tradizionalaren, eta ezkerreko matxismoaren txaloak jasoko. Aldiz, irakurketa honek, feminista gisa, arrazismoaren aurka kokatzen laguntzen digu eta eraso horien aurka neurriak hartzen jarraitzeko eskatzen.

Bortxaketaren kulturatik salbu, zoritxarrez, ez dago inor, ezta Ipar Afrikakoak ere. Mundu globalizatuko gizon guztiak, jaio direnez gero, bortxatzera bultzatuak dira. Zine meanstream-arekin hazten diren guztiak, internet daukatenak, sexu heziketa bakartzat biologiako eskuliburuak dituztenak eta interneteko pornorik txuskoena kontsumitzen dutenak. Gizarte patriarkaletan bizi diren guztiak, zeinetan maskulinitatea erakustea sexualitate erasokorra eta konkistatzailea azpimarratzea den. Denak akuilatzen dituzte era batera edo bestera bortxatzera, indarkeria erabiliz, jo eta ke bakerik eman gabe arituz, bestea nekatuz… Denek ikasten dute ‘ez’ ‘agian bai’ dela, autobusean neska bati ipurdia ukitzea doan dela eta berotzen bazara saria eskatzeko eskubidea duzula.

Bortxatu gaituztenak beste batzuk izan direlako aztoratu da eremu atzerakoiena. Eta gu gure gizonek baino ez gaituzte bortxatzen. Emilia Ariasek Pikara Magazinen argitaratu zuen Tetas y torosartikulua irakurri besterik ez dago, sanferminetako sexu indarkeria hizpide zuela.

Bortxaketaren kultura sasoi betean dago eta salatzen saiatze hutsak indarkeria itzela sortzen du. Parranda gauean mila gizonek emakumeak erasotzea ez da delinkuentziaren dimentsio berria: betiko dimentsioa da.

Egin duten jokoak purplewashing izena du: tankera faxista eta arrazistako errepresio politikei aurpegi garbiketa feminista egitea. Xenofobiari jaten eman ‘gure emakumeak’, ‘gure homosexualak’, ‘gure pertsona transak’ defendatzeko. Horiek bat-batean mehatxatu dituzte ar oldarkor eta LGTBI-fobikoek, zeinak gure paradisuko mugez haratagotik datozen. Duela astebete Alanen erailketaz ari ginen hitz egiten, ikaskideek jazarri zuten Bartzelonako institutu batean, inguru isilaren onarpenarekin. Ezin dugu onartu gure izena alferrik erabiltzea. Ez dira haiek: gu gara.

Sexu erasoak beharrean, erdigunean erasotzailearen kolorea, klasea edo erlijioa jartzeak errealitate ankerra alboratzea esan nahi du: sexu erasoak sistemikoak dira, eta sistema da aldatu behar dena. Goitik behera. Atzerakoiei horrek ez die grazia handirik egiten.

Arrazismoa eta generoa

Arrazagatiko zapalketari arretarik jartzen ez dion feminismoa bezain ezdeusa izango da generoa aintzat hartzen ez duen arrazakeriaren kontrako borroka. Hondamendi beraren zati dira, premiazkoak dira aliantzak hau beso guztiekin, oihu guztiekin eta gorputz guztiekin gelditzeko. Bortxaketak salatzea ez dezaten erabili arrazakeria eraikitzeko, beti salatzeko aukera izan dezagun, beti egunkarietan atera dadin, beti alkateek premiazko neurriak har ditzaten. Neurriek behar duten tokian eragin dezaten: ez klasean, ez arrazan, ez jatorrian. Baizik eta maskulinitate gerrero, konkistatzaile eta bortxatzailearen eraikuntzan”.

Maitasun lesbikoari guraizeak

/in , , , , , , , , , /by

Cartoon Network kateak ‘Steven Universe’ saioko eszena bat zentsuratu du Erresuma Batuan

Perla eta Kuartzo Arrosa Steven Universe saioko pertsonaiak, zentsuratu duten eszenan

Perla eta Kuartzo Arrosa Steven Universe saioko pertsonaiak, zentsuratu duten eszenan. BERRIA

Azkeneko egunetan zer esana eman du Cartoon Network kateak Erresuma Batuan Steven Universe animaziozko saioko eszena batean egin duen zentsura. Editatze lan originala eta britainiarra argitaratu ditu PinkNews-ek, lesbiana, gay, transexual eta bisexualen berriak argitaratzen dituen webak, zentsura agerian utziz. Bigarren denboraldiko bederatzigarren atalean, What can I do for you? abestia kantatzen ari direnean elkarrekin dantzan hasten dira Pearl eta Rose Quartz pertsonaiak (Perla eta Kuartzo Arrosa). Emakumezkoak biak. Hala ageri dira jatorrizko lanean. Erresuma Batuan ez dute halakorik ikusi, orduantxe Greg gaztearen irudiak sartu baitituzte.

Erresuma Batuko Cartoon Network-ek salaketari erantzun dio ohar baten bidez, zentsura justifikatuz: «Ameriketako Estatu Batuetan, legeek exijitzen dute saio bakoitzak sailkapen bat izatea. Kasu honetan, 12 urtetik beherakoentzat gomendatzen ez den saioa da». Eta kateak gaineratu du: «Ziurtatu behar dugu emititzen dugun guztia haurrentzat egokia dela, ordutegia bat ala bestea izan». Erresuma Batuan editatutako bertsioa «erosoagoa» da haurrentzat eta haien gurasoentzat, katearen iritziz.

Halakoetan maiz gertatu ohi den moduan, zentsuratzen den edukiak oihartzun handiagoa hartzen du, eta lan originala Internet bidez berehala zabaldu da —Youtuben ikus daiteke—.

Iratxe Fresneda Euskal Herriko Unibertsitateko Ikus-Entzunezko Saileko irakaslea kritiko mintzatu da katearen erantzunarekin. «Cartoon Network UK-ek ‘onargarriak’ diren edukiez hitz egiten duenean zertaz ari da? Gizarteari bizkarra emateaz ari da batez ere, hau da, identitate, maitasun eta sexu harreman desberdinak existitzen direla ukatzen ahalegintzen da bere erabakiarekin, haurrak aitzakiatzat erabiliz». Telebista katearen erabaki eta jokamoldea «arriskutsua» iruditzen zaio irakasleari. «Are gehiago, haurren sexu hezkuntza osasuntsuaren kontra egiten du. Oso atzerakoia da».

Ez da lehen aldia Steven Universe saioaren eszena bat zentsuratzen dutena —aurrekoetan, antzeko arrazoiengatik—. 2013. urtean estreinatu zutenetik saioak zale ugari lortu ditu. Animaziozko saio gehienek ukitzen ez dituzten gaietan barneratzen da, tarteka. Protagonista mutiko bat da, eta hiru emakume borrokalarik zaintzen dute. Emakumezko pertsonaiek superbotereak dituzte, trametan funtsezko rolekin.

Gaur egun jarrera homofobikoak ez dira desagertu ikus-entzunezkoen sektorean. Fresnedaren arabera, homofobia ez da soilik azaleratzen estereotipo negatiboak «esplizituki» ikusgarri egiten direnean. «Homofobia LGTB kolektiboak ikusgarritasunik gabe uzten direnean areagotu egiten da, existituko ez balira bezala uzten baitira».

Sexua, basakeria, maitasuna eta heriotza Berlinen

/in , , , , , , /by

Sexua, basakeria, maitasuna eta heriotza Berlinen

Azken boladan, beldurrezko istorioez osaturiko antologiak egitea, modan dagoen joera bat dirudi (V/H/S,  Tales of Halloween ala urrutira joan gabe,  EHaren ABDAak adibidez).  Kasu honetan “German Angst “(Beldur Alemana),  hiru istorio odoltsu, erotiko eta basatiz osaturiko lan bat. Normalean, mota honetako proiektuen akats nagusiena, guztien arteko adostasun falta izaten da. Hau da, filma osotasunean hartuz gero, irregulartasun sintomak ageri direla. Batzuk kalitate aldetik bereizten diren bitartean, besteak hondoratu egiten dira. Zorionez, ez da lan Alemaniar honen kasua izan. Egia esan, hiruren artean, normalean mota honetako lanetan faltatzen den oreka hori ikusi ahal izan dut, bai forman eta baita edukian. Istorio aldetik zeharo desberdinak diren arren, teknikoki behintzat, maila berean daudela iruditzen zaidalako.

Hasteko, “Final Girl”, Jörg Buttgereit egina , besteak beste, NEKRomantik film mitikoaren zuzendaria. Hiruretatik ezohikoena beharbada, elementu gutxi erabiliaz eta eszenaratze xumeagoa erabiliaz.  Apartamendu zikin eta nazkagarri batean, bakarrik bizi den neska baten istorioa kontatzen digu. Logelan gizon bat aurkitzen da, lotua eta ahoa bozatua duela. Pertsonaia gutxi eta elkarrizketarik ez.Off ahots baten salbuespenarekin, nire ustez modu egokian erabilia gainera.  Bigarrena, “Make a Wish” , Michal Kosakowski zuzendariarena. Koadrila batengatik erasotuak izango diren bikote gor-mutu bat. Ikusteko “zailena” agian, begirada pantailatik kentzeko desira, behin baina gehiagotan pizten duen kontakizuna delako. Ez bakarrik ikusgai den basakeria horrengatik,  baizik eta guztia, tonu negatibo eta kaltegarri batek bustitzen duelako. Hirugarrena eta azkena, antologia honi amaiera ezin hobea ematen dion “Alraune”, Andreas Marschall-ek zuzendua. Mandragora landarearen bitartez eginiko droga bati esker, esperientzia sexual harrigarri bat bizi nahi duen tipo baten inguruko kontakizuna.  Nire ustez, onena ala behintzat biribilena. Estetikoko oso landua eta eduki erotiko-surrealistago batez hornitua.

Orokorrean beraz,  proiektu interesgarria eta orekatua. Berlingo zoko ilunei buruzko kontakizun sadikoa, eldarnio hutsa. Erabaki bikaina iruditu zait gainera, bideo analogikoak eskaintzen duen ehundura zikin hori eta gore ez digitalaren erabilpena, erabateko gai eta estetika esplizituz itsatsiz. Inor engainatzen ez duen filma azken finean, aurretik dakigulako zer topatuko dugun eta zentzu horretan behintzat, ez da batere iruzurgilea. Genero honen jarraitzaile eta zaleentzat ezinbestekoa.Gainerakoentzat, ordea, hobe ez gerturatzea.

Gizon homosexualen odola emateko debekua kentzen hasiko da Frantzia

/in , , , , , , /by

Baldintza bat jarriko diete emaile izan nahi dutenei: urte batez sexu harremanik eduki ez izana

Gizonezko bat odola ematen, Baionan, ekainean

Gizonezko bat odola ematen, Baionan, ekainean. BOB EDME

«Etapaz etapa». Frantziako Gobernuak horrela amaituko du gizon homosexualek odola emateko zuten debekuaren araudia. Marisol Touraine Frantziako Osasun ministroak hala jakinarazi du Le Monde-n egindako iragarpen batean. Lehen etapa datorren urteko udaberrian hasiko da. Hortik aurrera, urte batez sexu harremanik izan ez duten gizonezko homosexualek eman ahal izango dute odola; halaber, plasma eman ahalko dute lau hilabetez «bikotekide egonkorra» izan dutenek eta sexu erlaziorik izan ez dutenek.

François Hollandek 2012ko hauteskunde kanpainan iragarri zuen araudi aldaketa, eta aurtengo maiatzean heldu zion Tourainek gaiari. Hiesaren aurka lan egiten duten elkarteekin bildu ondoren jakinarazi zuen Osasun ministroak erabakia. Are gehiago, erabaki hori beste batzuen atarikoa dela iragarri zuen. Hain zuzen ere, lehen odol eta plasma emateekin ikerketa lerro bat abiaraziko dute, «arriskuak» aztertzeko; arriskurik ez dagoela egiaztatuz gero, «arau orokorretara gerturatuz» joango dira gizonezko homosexualek bete beharreko baldintzak.

Odola eman aurretik bete beharreko galdetegietan gertatuko da aldaketa nagusia, legez zehaztutakoa. 1983. urtetik, sexu hautuari buruz galdetzen zaie emaile izan nahi dutenei, eta, hiesaz kutsatzeko «prebentzio neurri» gisa, «homosexual eta bisexualei» odola ematea ukatu zieten. 2002. urtean araudia aldatu zuten, eta sexu hautuari buruzko galdera zehatzagoa egin zuten; «gizonekin sexu harremanak dituzten gizonetara» mugatu zuten debekua. Alegia, lesbianak kanpoan geratu ziren. Aldaketa berriarekin, galdera hori bera aldatuko dute. Sexu hautuari buruz galdetu beharrean, «arrisku jokabideez» galdetuko diete emaileei, beste hainbat lekutan gertatzen den moduan; Hego Euskal Herrian, kasurako.

LGTBI komunitatearen eskubideen alde lan egiten dutenek askotariko erantzunak eman dizkiote Tourainek iragarritako aldaketari. Les Bascos elkarteak «pauso sinbolikotzat» jo du, baina zehaztutako baldintzek «eboluzionatu» beharko dutela gaineratu du.

SOS Homophobie elkarteak, «bazterketa sistematikoaren» amaiera dela txalotu arren, salatu du sexu hautuaren araberako diskriminazio «sendoari» eusten zaiola. Elkarte horrek eta Frantziako LGTB federazioak eskatu dute odola emateko irizpideak parekatzeko, helburua diskriminazioa desagerraraztea bada; hau da, denentzako baldintza gisa jartzea lau hilabetez odolik ez ematea arrisku jokabiderik izan bada.

Jean-Luc Romero hiesaren aurkako tokiko hautetsien elkarteko presidenteak ere aurrekoen ideia berretsi zuen: «Irrikaz espero dut gizon homosexualek odola emateko duten debekuaren amaiera, baina ez nator bat jarri dituzten baldintzekin».

Estrasburgok, iritzirik ez

Estrasburgora ere iritsi da auzia, Europako Giza Eskubideen Auzitegira, baina auzitegiak ez zuen gaiari buruzko erabakirik hartu. 2015eko apirilean argitaratutako idatzi batean, ordea, halako debekuak ezartzeko baldintza bat jarri zuen: «datu mediko, zientifiko eta epidemiologikoek» egiaztatu behar zuten «sexu jarrerak» gaixotasun larriekin infektatzeko arriskua handitzen duela. Halere, tokiko auzitegien esku utzi zuen justifikazio horri buruz ezer ebaztea.

Pasolini berriz aurkitua

/in , , , , /by

pier paolo pasolini

Genero beltzeko pieza gogoangarriren batzuk idatziko ziren 1975eko azaroko lehen egun haietan Pier Paolo Pasoliniren hilketaren berri emateko. Horikeriaz zipriztindutako kronika eskandalizatuak. Gertakariak, bere hartan, osagai aproposenak eskaintzen zituen hartarako: Erromako aldirietan, Ostia inguruan, hala moduzko eremu bat… Domu santu gaua… Hiltzailea, hamazazpi urteko mutiko bat, txaperoa, Pasolinik ordu batzuk lehenago topatua… Zuri-beltzeko argazkietan, Pasoliniren gorpu masakratua.

Hori gertatu baino lehen, bizpahiru pintzeladaz zirriborratua geneukan Pasoliniren erretratua: homosexuala zen; komunista, baina partidutik egotzia, eta film eskandalagarriak egiten zituen, inolako erreparorik gabe. Beti izaten da aztiagoren bat, eta Pasoliniren hilketatik bi urtera, pasarte hau irakur zitekeenZeruko Argia-n:

«Fenomeno psikologiko berezi bat gertatzen da askotan: pertsona edo gauza batekiko identifikazioa. Alegia, pertsona horrekin bat egiten dugu, sinbolo bihurtzen dugu eta berari buruz arras subjektiboak gara harrez gero. Sentimentaloi, gutxienik, sarri gertatzen zaigu. Nik behintzat, Pasolini ere sinbolotzat dudala aitortzen dut». (Pasolini, azaroan hil zuten, Joseba Sarrionandia, 1977-11-13).

Sarrionandia, beraz, Pasolini aldarrikatzen, bizpahiru pintzeladaz baino gehiagoz osatutako erretratuaren bukaeran.

San Telmo Museoan uda osoa eta aste pare bat gehiago ere egin ditu Pasolini Roma erakusketak. Bartzelonako Centre de Cultura Contemporània-k ekoitzia —Alemania, Frantzia eta Italiako beste kultur erakunde batzuekin elkarlanean—, hau bai zinez Pasoliniren bizitza eta figura poliedrikoaren deskubrimendua.

Hor dago Pasolini zinemagilea, bere musa Laura Bettirekin, bere aktore fetitxe Ninetto Davolirekin, Bertolucci bezalako lankide adiskideekin; ez galtzekoa bera eta Ana Magnaniren arteko elkarrizketa, Mamma Roma (1962) filmatu zuten garaian. Hor dago kontzientzia sozial eta politiko sakoneko gizon, artean gaztea, telebistarako elkarrizketa arrunt bat Erroman bizileku duen langile auzoaren deskripzio eta analisi bihurtzen duena.

Eta nolanahi ere, zinema Pasoliniren ertz bat besterik ez da; ezagunena bai, baina ez landu zuen bakarra. Adibidez, pintatu ere egiten zuen gizonak.

Idazteari dagokionez, berriz, beste deskubrimendu bat: friulerari egin zion ekarpena. Ama zuen Friulikoa, Susana Colusi, maistra. Friulik bere hizkuntza propioa du, baina Pasolini hartan idazten hasi zenean, batere prestigiorik gabeko dialektotzat zeukaten friulera —edo furlana— Italian.

«Zeren faszismoak —nire harridurarako- ez zuen ametitzen Italian tokiko berezitasunik eta burugogor traketsen hizkuntzarik egon zedin». (1943, Corriere del Ticino).

Hizkuntzari herri bat zegokion, herri zapaldu bat. Prejerapoeman (1944), herri horren alde egiten dio erregu Pasolinik Kristori: «Gure lurra kanpotarren esku egon da/ eta preso egin gaituzte beste lurralde batean./ Gazteak eta zaharrak jipoitu egin dituzte plazan,/ gure neskatxei ohorea kendu diete».

1945ean friuleraren akademia sortu zuen Pasolinik lagun batzuekin —Academiuta di lenga furlana—, eta haren ikurraren ondoan pasarte hau ezarri zuten: «Friulik, bere historia antzuarekin eta poesiarako irrikarekin, bat egiten du Proventzarekin, Kataluniarekin, Grisoiekin eta hizkuntza erromantzeko beste Aberri Txiki guztiekin».

Rittrato di Pasolini liburuan azaltzen ditu aurreko horiek Luigi Martinelli irakasleak, Pasoliniren biografia intelektual oparoa marraztuz. Eta hala ere, Pasolini hil zuteneko berrogeigarren urteurren honetan, oraindik haren hilketa argitu gabe dagoela konstatatzeaz aparte, bizpahiru pintzeladatako estereotipoa gailenduko da hedabideetan.