Iruñean ere Ekai omendu eta aniztasuna balio gisa hartuko duen gizartea aldarrikatu dute

/in , , /by

Ehunka pertsonek egin dute bat Kattalingorri elkarteak deitutako elkarretaratzearekin, Ondarroan bere buruaz beste egin duen nerabe transexualaren omenez.

 

Iruñeko udaletxearen parean egin dute elkarretaratzea, 12:00etan, Ekai, Nafarroa zurekin. Navarra contigo lelopean. Hamar minutuko isilunea egin dute bertaratu direnek, genero aniztasunaren aldeko banderaren inguruan bilduta. Txaloekin eta lore eskaintzarekin eman diote amaiera ekitaldiari.

Antolatzaileek “maitasuna eta babesa” agertu nahi izan diote Ekairen sendiari. 16 urteko nerabeak bere buruaz beste egin zuen ostegunean. Osakidetzan hormona tratamendu noiz hasi zain zegoen. Chrysallis elkarteak adierazi zuen “borroka gehiegi” bizi izan dituela bere identitatearen arabera bizi ahal izateko.

Iruñeko elkarretaratzean hainbat ordezkari politikok parte hartu dute; besteren artean, Aranzadiko Laura Berrok, EH Bilduko Patricia Perales eta Aritz Romeok, Eduardo Santos Nafarroako Ahal Dugu-ko idazkari nagusiak, Koldo Martínez Geroa Baiko parlamentariak eta Nafarroako Berdintasun Institutuko zuzendari Mertxe Leranozek.

Kattalingorri eta Transkolore elkarteko kide banak manifestu bat irakurri dute. Ekairen heriotzak “min handia” eragiten duela adierazi dute, nerabeak “bizitza osoa aurretik” zuelako, eta ezbeharra “bizitzea egokitu zaigun gizarte transfoboaren ondorioz” izan dela gaineratu dute. “Hau ez da gertakari isolatu bat, izateko eredu zurrunak inposatzen dituen sistema zapaltzaile baten parte baizik”.

Hala, gizartean aldaketak sumatzen diren arren, oraindik “bide luzea” falta dela ohartarazi dute, “guztiok gizarte honetan tokia izan dezagun”. Deitzaileek gizarte “justuagoa” eraikitzera deitu dute; aniztasuna “balore bat” bezala hartuko duen gizartea, eta ez “borrokatu beharreko zerbait” gisa ulertuko duena.

Helburu hori lortze aldera galdegin dute legeen babesa, genero anistasunari arreta eskainiko dioten hezkuntza eta osasun sistema eta norberaren izatearen arabera “libreki bizi eta autodeterminatzea” eragozten duten oztopo administratiboak ezabatzea.

Ehunka lagunek oroitu dute hildako nerabe transexuala, Ondarroan

/in , , , /by

 

Udalak hiru eguneko dolua ezarri du; ostegunean bere buruaz beste egin zuen 16 urteko gazteak

Hamabost minutuko bilkura isila egin zuten Ekairen omenez, Ondarroako udaletxe aurrean. ARITZ LOIOLA / ARGAZKI PRESS

Ehunka lagunek parte hartu zuten atzo Ekai Lersundi oroitzeko ekitaldian, Ondarroan (Bizkaia). 16 urteko nerabea ostegunean aurkitu zuten hilik, bere buruaz beste eginda. Adingabe transexualen familiak biltzen dituen Euskal Herriko Chrysallis elkarteak deitu zuen elkarretaratzera, eta hamabost minutuko bilkura isila egin zuten bertaratutakoek, Ekai, maite zaitugu zioen pankartaren inguruan bilduta. Nerabearen senideek ere parte hartu zuten ekitaldian, Chrysallis elkarteko kideekin, herritarrekin eta Ondarroako Udaleko ordezkariekin batera.

Deitzaileek bilkuraren amaieran azaldu zutenez, «minduta eta haserre egon arren, gure seme-alabei diegun maitasunagatik lanean jarraituko dugu». Ondarroako Udalak, nerabearen senide eta lagunei babesa adierazteaz gain, «aurrera begira lanean jarraitzeko» beharra azpimarratu du. Hiru eguneko dolua ezarri du.

Erroldan izen aldaketa lortzeko prozesuan zegoen nerabea; halaber, Gurutzetako ospitalean hormona tratamenduaren zain zegoen. Udalaren arabera, azken urteetan «zenbait erakundek ezarritako oztopo ugariri» aurre egin behar izan dio nerabeak.

Euskal Herriko Chrysallis elkarteak ere azpimarratu du «eguneroko borrokan» aritu behar izan duela Ekaik. Elkartearen arabera, bere institutuan formakuntza saio bat egiteko eskatu zuen adingabeak, komunitateak haren errealitatea ulertu eta errespetatu zezan, baina ikastetxeak ez zuen halakorik egin. Adingabe transexualak babesteko lege bat galdegin du Chrysallisek.

Ondarroan ez ezik, Iruñean, Donostian eta Gasteizen ere egingo dituzte nerabearen omenezko elkarretaratzeak. Gaur eguerdian egingo dituzte Iruñean eta Donostian, herritarrak udaletxeen aurrean bilduta. Aldiz, Gasteizen bihar egingo dute. 19:00etan izango da, Andre Maria Zuriaren plazan.

Kattalin Minerrek irabazi du Tene Mujika saria, transexualitateari buruzko lan batez

/in , , , /by

Euskal Herriko historia hurbilaren inguruko ez-fikziozko lanak saritzen ditu bekak. Minerrek, Amaia-Aimar Elosegi gazte transexualaren inguruko bizipenak jaso, eta gogoetarako hainbat gako proposatuko ditu.

Kattalin Miner, artxiboko irudi batean. / JUAN CARLOS RUIZ/ARGAZKI PRESS

Elosegik bere buruaz beste egin zuen 2007an, eta Minerrek, hamar urte geroago, horren inguruko hainbat hausnarketa plazaratuko ditu Tene Mujika sarietarako aurkeztutako proiektuan —Elkar argitaletxeak eta Debako Udalak antolatzen dute beka hori—. Batetik, asmoa da Elosegi zenaren nondik norakoak liburuan jasotzea. Bestetik, ordea, kazetariak gogoeta egingo du transfeminismoari buruzko ikuspegia aldatu ote den Euskal Herrian . Memoriaren, suizidioaren eta transexualitatearen inguruko proiektua jorratuko du Minerrek. Horretarako, urtebeteko epea izango du, eta bidelagun edukiko ditu orduko hainbat lekuko. Idurre Eskisabel, Imanol Murua eta Aitor Zuberogoitia izan dira proiektua aukeratu duten epaimahaikideak.

Herrikideak eta lagunak ziren Elosegi eta Miner. Gertakariaren oroimena berreskuratzea eta kidearen suizidioak Euskal Herrian edukitako eragina jasotzea ere izango da kazetariaren egitekoa. 2013an ere egin zioten omenaldi xumea Elosegiri. Genero ariketak. Feminismoaren subjektuak liburuaren aurkezpena egin zuten Hernanin (Gipuzkoa), eta bertan jaso zituzten Elosegiren zenbait gogoeta. Liburuaren hasieran ere oroimenezko hitzak eskaini zizkioten hernaniarrari.

Mugimendu feministako kidea da Miner, eta kazetari eta ikerlari gisa aritu da lanean. Iaz kaleratu zuen lehen eleberria: Nola heldu naiz ni honaino. Besteak beste, Martin Ugalde beka jaso zuen udazkenean Danele Sarriugarte eta Maddi Altunarekin aurkeztutako lan bati esker; Euskaldunon Egunkaria-k eta BERRIAk genero ikuspegitik egindako ekarpena aztertuko dute lan horretan.

Sexual Minorities Uganda GKEak jaso du Rene Cassin saria

/in , , , , , , , /by

Afrikako hainbat herrialdetan LGTBI komunitatearen egoera salatzeko erakundeak egindako lana goraipatu du Eusko Jaurlaritzak

Sexual Minorities eta Jaurlaritzako kideak, atzo, saria emateko ekitaldian.J. RUIZ / ARP

Sexual Minorities Uganda gobernuz kanpoko erakundeak jaso du aurtengo Giza Eskubideen Rene Cassin saria. Afrikako eta, bereziki, Ugandako lesbiana, gay, transexual, bisexual eta intersexualek duten egoera salatu eta haien eskubideen alde egindako lana aitortu eta goratu nahi izan du hala Eusko Jaurlaritzak. Giza Eskubideen Nazioarteko egunaren biharamunean izan zen saria emateko ekitaldia, atzo, Gasteizen.

«Sari honek Afrikan zein Ugandan LGTBI komunitatea ikusarazteko balioko digu; bakarrik ez gaudela esateko», adierazi zuen Frank Mugisha Sexual Minorities Ugandako ordezkariak, Diane Sydney kidearekin batera saria jasotzean. «Berdintasuna lortu arte» lanean jarraituko dutela gaineratu zuen, baina , eta ohartarazi zuen «askatasuna arriskuan» dagoela han.

Izan ere, «bereziki larria» da LGTBI komunitateak Afrikako hainbat herritan duen egoera, Mikel Manzisidor Rene Cassin sariaren epaimahaiko bozeramaileak adierazi zuenez. Ugandaren kasua da, baina, guztietan nabarmenena: aniztasun sexuala delitua da, eta bizi guztiko kartzela zigorra dakar.

Egoera horretan lan egiten du Sexual Minorities erakundeak 2004az geroztik. Oinarrizko eskubideak aldarrikatzeaz gain, defentsa juridikoa, hezkuntza edota babes soziala ere ematen die LGTBI pertsonei. «Erreferente» bilakatu da egun, Manzisidorren arabera. Ortzadar euskal elkarteak proposatu zuen Sexual Minorities Rene Cassin sarirako.

Iñigo Urkullu lehendakariak, berriz, «enpatiaren aukeraren aldeko apustu argia» izan dela adierazi zuen. «Sari honekin Afrikan eta Afrikatik duintasunaren alde borrokan diharduten pertsona eta erakunde guztiak aintzatesten ari gara: gaur haiekin guztiekin senidetzen da eta erakusten du bere enpatia Euskadik». Zaragozako Guardia Zibilaren aurkako atentatua eta Jose Luis Caso Errenteriako PPko zinegotzia ere gogoratu dituzte, ekitaldia hasi aurretik bi minutuko isilune bat eginez.

Ehunka lagun Bilbon, autobus transfoboaren kontra

/in , , , , , , , , , , /by

Protesta artean iritsi da Hazte Oir elkartearen autobusa Bizkaiko hiriburura. Geratzeko baimenik gabe, heldu eta berehala joan da

Udalean baimenik eskatu gabe eta Ertzaintzaren babespean iritsi zen Hazte Oir erakunde ultrakatolikoaren autobus transfoboa, atzo, Bilboko Euskadi plazara. Geldialdi laburra egin bazuen ere, argi eta ozen salatu zuten plazan bildutako ehunka herritarrek autobus laranjaren presentzia: «Ez zarete ongi etorriak». Asteartean kanpaina berria abiatu zuen elkarteak, Espainiako Kongresuan LGTBI kolektiboaren eskubideen alde prestatzen ari diren lege proiektuaren aurka, eta, iragarri duenez, mezua zabaltzeko itzulia egingo dute datozen hilabeteetan. Ez dute hasiera ona izan, ordea; autobusetik kanpo hamar minutu besterik ez zituzten egin Bizkaiko hiriburuan.

Beste behin, LGTBI kolektiboaren eskubideen aldeko plaza bihurtu zen Hazte Oir taldekoek euren diskurtsoaren propagandarako nahi zuten ekitaldia. Asteazken iluntzean zabaldu zuen elkarte transfoboak ostegunean Bilbon izango zirela autobus laranjarekin, eta berehalakoa izan zen herritarren eta eragile sozialen erantzuna, ehunka lagun elkartu baitziren Moiua plazan protesta egiteko.

Herritarren mobilizazioaz ohartuta, geldialdia Arte Ederren Museoan egiteko neurriak hartu zituen Ertzaintzak, museoaren aurrealdea sokaz inguratuz. Baina tokia aldatu zela ohartuta, bertara jo zuten Moiuan bildutakoek ere, elkarte ultrakatolikoari harrera egiteko. 12:30ean iritsi zen autobus laranja, eta ozena izan zen gerturatutakoen oihua: «Kanpora». Askoren artean, Euskal Herriko Eskubide Sozialen Karta sinatua duten eragile eta sindikatuak, E28 plataforma eta Gehitu Euskal Herriko gay, lesbiana, bisexual eta transexualen elkarteko kideak izan ziren han.

«Bazekiten ez zirela ongi etorriak izango», azaldu zuen Izaro Antxia Gehitu elkarteko kideak. «Nolakoak garen eta nola jokatu behar dugun agindu nahi digute, eta hori onartezina da. Gizarte tolerante batean ezin da halakorik gertatu: autoritateek onartzen badute halakoen aurka egiteko legerik ez dagoela, guk jarraituko dugu aurrez aurre jartzen». Izan ere, fiskaltzak martxoan autobusa geldiarazteko agindua eman bazuen ere, errepidera itzultzeko eskubidea itzuli zion epaileak uztailean. Epaitegiaren arabera, autobusaren mezuak «desatseginak diren arren, ez dira legez kanpokoak», eta zalantzan jarri du «gorroto delitua» egiten duenik.

Goiburu berriarekin atera du elkarte ultrakatolikoak autobus laranja bidera: Podemos eta bere LGTBI mozal legea: zuen seme-alaben bila doaz. Espainiako Kongresuan LGTBI kolektiboaren eskubideen inguruan lantzen ari diren lege proiektuak «askatasunak» murriztuko dituela adierazi du Miguel Vidal elkarteko bozeramaileak: «Legearen helburua haurrak doktrinatzea da. Izan ere, guraso agintea kenduko du arauak: 16 urte bete ondoren sexua aldatzeko baimena emango die gaztetxoei, aurrez gurasoei baimenik eskatzeko beharrizanik izan gabe».

Tentsio momentuak

Autobusak alde egin ondoren, bertan bildutakoek elkarte transfoboa babestu izana leporatu zioten Ertzaintzari, eta tentsio momentuak izan ziren poliziak gazte bat indarrez geldiarazi eta lurrera bota zuenean. Aske utzi zuten gutxira.

«Traidoretzat gaituzte meskitan LGTBI jendea defendatzeagatik»

/in , , , , , /by

Musulmanen LGTBIfobia Koranaren eta beste idazki batzuen manipulazioaren eraginez sortu dela uste du Zahedek; musulmanen aniztasuna aldarrikatzen du berak sortutako meskitatik, Frantzian.

LUDOVIC-MOHAMED ZAHED. IMAMA

Frantzian bizi da umetatik Ludovic-Mohamed Zahed (Aljer, Aljeria, 1977). Musulmana da, eta gaya; Frantziako lehen meskita inklusiboaren sortzaile ere bada. Madrilen izan da WorldPridek gonbidatua, LGTBI komunitate musulmanari buruz hitz egiten. Zuzen-zuzen bota zuen lehen esaldia: «Islamak bakea esan nahi du, eta aniztasunaren errespetua». Bere lagun Daniel Ahmed ikertzaile musulmanak datuak jarri zituen: «75 herrialdek kondenatzen dute homosexualitatea: horietatik 26 dira gehiengo musulmana dutenak».

Zure meskitaren helbidea ez da publikoa. Erasoen beldur zarete?

Noski. Eraso erradikalen helburu bilaka gintezke, Charlie Hebdo-ren kontra egin zutena bezala. Etorri nahi duten fededunak lagunen edo ezagunen bidez izaten dute gure berri.

2012an, meskita inklusiboa ireki zenuen urtean, sexu bereko pertsonen ezkontzak onartu zituzten Frantzian. Manifestazio izugarriak egin zituzten erabakia salatzeko. Uste duzu Frantzian beste edonon baino homofobo gehiago daudela?

Frantziak oso progresistatzat dauka bere burua, baina, berez, halako kontserbadurismo bat du, ez dena espresuki erlijiosoa, kulturala baizik. Denok utzi gintuen harrituta La Manif Pour Tousek, sexu bereko pertsonen ezkontzaren kontra jardun zen kolektibo nagusiak, horren tradizionala den Frantzia horrek, horren kontserbadoreak. Bagenekien bazela, baina muturreko indar antolatu gisa agertu zen. Haientzat integrazioaren eta LGTBIQ+ kolektiboaren kontrako borroka galtzea bezala izan zen, eta haserrea erakutsi zuten.

Zure diskurtsoetan, islamaren erreforma aldarrikatzen duzu. Nola egin nahiko zenuke?

Latinoamerikan apaiz gorriek egin zutenetik ikasi beharko genuke. Kristautasuna pobreen zerbitzura jarri zuten, ahaztuen zerbitzura, eta errealitate horretara egokitu zuten. Eta gero, klase baxuko jendearen laguntzaz hierarkien kontra borrokatu ziren.

Nola erabiltzen dituzu Korana eta beste idazki batzuk doktrina musulmana bestela formulatzeko?

Adibidez, Koranean, Sodoma eta Gomorraz aritzeko soilik hitz egiten da sodomiaz. Garai hartan, praktika hori bortxaketaren sinonimoa zen. Ez zen, beraz, bi gizonen arteko borondatezko praktika sexuala. Ez zen maitasuna. Ordea, sunan, islamaren bigarren iturri teologikoan, zeina Mahomaren gertaeretan oinarrituta idatzia dagoen, bi edo hiru narrazio daude homosexualen kontrako hilketak onartzen dituztenak, eta jendeak hori sinistu nahi du; testu horiei heltzen die. Narrazio horiek profetak berak gaitzetsi zituen, Koranaren kontrakoak direlako batzuetan. Mahomak esan zigun Alak perfektuak egin gintuela, aingeruak berak baino perfektuago.

Alferrikakoa dirudi erlijio bat aldatzen saiatzeak. Ez da hobe bazterrera uztea?

Lobby gayaren parte batek uste genuen erlijioak desagertuko zirela; halako batean, fededunak galduko zituztela. Baina oker geunden. Gero, ulertu genuen diskurtso homofobiko asko eta asko lider erlijiosoengandik datozela. Horregatik, konturatu ginen ezinbestekoa zela sinismenak aldatzea.

Zure meskitara musulman heterosexualak ere joaten al dira?

Bai, guregana etortzen dira esatera predikatzen dugun islam inklusibo horren parte izan nahi dutela. Musulman askok erlijioa utzi genuen irailaren 11ko atentatuak gertatu zirenean, erradikalen esku zegoela ohartu ginenean. Era berean, horrek esnarazi gintuen, eta ohartu ginen beste islam bat sortu nahi genuela.

Zure lagun Daniel Ahmedek esaten duenaren arabera, moral viktoriar ingelesaren eraginez iritsi ziren Ekialdera lege homofobikoak?

Bai, neurri batean horrela izan zen. Haiek kendu zituzten gure historia liburuetatik XVI. mendeko imam homosexual bat bezalako pertsonak, edota poesia homoerotikoa. Deskolonizazioarekin batera nortasun berriak eraiki behar izan genituen. Eta Mendebaldeak utzitako homofobiaren ikuspuntutik sortu genituen. Orain traidoretzat gaituzte meskitan LGTBIQ+ jendea defendatzeagatik.

Europako gizartea aldatu egingo da errefuxiatuak iristean, asko musulmanak. Beldur zara ez ote den indartuko imam LGTBIfobikoen jarrera?

Astelehenean, Madrilgo Lavapies auzoan izan nintzen errezatzen, taberna feministaren parean dagoen meskitan. Elkarrekin bizi dira lasai asko. Eta hori da Europan hamarkadak daramatzagulako tolerantzia sexuala lantzen. Heziketari esker, lortu da, neurri handi batean. Errefuxiatuek heziketa ezberdina izan dute, eta erronka bat da niretzat haiei beste islam bat azaltzea eta erakustea.

Uste duzu Frantzian elkarbizitza bultzatuko duela Emmanuel Macron presidente izendatu berriak?

Ideia interesgarri batzuk baditu. Adibidez, halal janariari zergak jartzea. Diru hori erabiliko litzateke Frantzian jaiotako imamak hezteko, musulman frantziarrak izateko beren modua sor dezaten. Lider erlijiosoen kontrola oso garrantzitsua da. Gehienak Saudi Arabian, Aljerian eta Turkian hezi dituzte, non erakusten dieten emakumeak eta gizonak ez direla berdinak, eta homosexualek hil egin behar dutela.

Gay zinela esan zenuenean, islama utzi zenuen, eta gero federa itzuli zinen. Bi errealitateak nola bizi jakiteko erantzunak aurkitu zenituen?

Duela hamar urte gobernuz kanpoko erakunde batean lan egiten nuen, eta neure buruari esaten nion: «ni pertsona ona naiz», ez perbertitu bat. Nire denbora ematen nuen besteei laguntzen, nire esku zegoen guztia egiten siatzen nintzen, baina nire baitan kontraesanek jarraitu zuten. 30 urte behar izan nituen ulertzeko gay eta musulman izanda ere, berdin-berdin jarraitzen dudala pertsona ona izaten. Hortik aurrera, tradizio islamiko inklusiboak ezagutu nituen. Irakurketa batzuen arabera, lehen musulmanak, profeta bera, inklusiboak ziren, ez ziren homofoboak. Ezusteko zoragarria izan zen niretzat, eta pentsatu nuen: «zergatik ez dut hori eskolan ikasi?». Erakutsi ziguten gauza bakarra izan zen emakumeak gu baino gutxiago zirela, eta homosexualak hil beharra zegoela, mundua hobetzeko. Baina hori ez dator koranetik, ez horixe; geroago sortutako asmakizuna da. Ulertzen hasi nintzen egiazkoa izan nintekeela berriro ere, benetakoa jainkoarekin. Eskizofrenian erori gabe.

«Intersexualitatea tabu itzela da, gaixotasun gisa aurkeztua izan delako»

/in , , , /by

«Gizon ala emakume. Hortik kanpo gelditzen den guztia, gaitz edo anormaltasun bat da», uste du Cira Lopez antropologoak. Intersexualak ez baztertzeko, gizartea osoki aldatu behar delakoan da.

Argazkia: JAGOBA MANTEROLA / ARGAZKI PRESS

LGTBI akronimoan, I letra da guztien artean ezezagunena. Intersexual hitzari egiten dio erreferentzia, baina jende askok ez daki zer den ere. Horren inguruan hitzaldia eskaini zuen Cira Lopez antropologoak (Sevilla, Espainia, 1975), Iruñeko Udalak gonbidatuta.

Zer da intersexualitatea?

Egoera biologiko bat da. Pertsona intersexualen gorputza ez da gure sistema bimorfikoaren arauetara moldatzen, sexuari dagokionez. Zer esan nahi du horrek? Bada, sexualitatea bi multzotan sailkatzen duen sistema honetatik kanpo daudela pertsona intersexualak. Jaiotzean, ez datoz bat ezartzen zaien ezein sexurekin, ez gizonezkoa, ez emakumezkoa.

Halakoetan, medikuek haur jaioberrien sexua eta generoa aukeratzera behartzen dituzte gurasoak…

Bai, hori da prozedura. Eta aukeraketa horrek bestelako ondorioak dakartza: ebakuntza, hormonatzea… Eta zergatik? Gure sistemaren barruan, ezin zarelako gizonezkoa edo emakumezkoa ez den beste ezer izan. Eta zure genitalak ez badatoz bat eredu horietako batekin ere, nahasmendu edo patologia bat duzula ondorioztatuko dute. Horrekin ez dut esan nahi nahasmenduak, anomaliak eta patologiak existitzen ez direnik, baina zaku berean sartzen dituzte gaixo dauden pertsonak eta gaitzik gabekoak. Berrogei tipologia baino gehiago sartzen dituzte intersexualitatearen barruan. Hortaz, pertsona osasuntsu asko pasarazi dituzte sexu eta genero egokitze prozesu horretatik.

Zeintzuk izan daitezke ume intersexualei ebakuntza eta hormona bidezko tratamendua ematearen ondorioak?

Jaiotzean eginiko sexu egokitzapenak ez dira ebakuntza soilak; jarraipena egin behar zaie gaztaroan eta helduaroan, eta, askotan, bizi osorako tratamendu farmakologikoa eskatzen du horrek. Finean, pertsona baten sexua moldatzea da, bere baimenik gabe. Eta horrek kalte izugarria eragiten ahal dio. Medikuek edo gurasoek aukeratzen dituzte jaioberriaren sexua eta generoa, eta hautu hori bat etor daiteke pertsona horren berezko sexualitatearekin, ala ez. Hautua zuzena bada, primeran, baina haur hori hazi, eta, nerabezaroan, beste genero eta sexu identitate batekin identifikatzen bada? Kaltea egina dago jada, eta horrek gaitz eta nahasmendu ugari eragiten ahal dizkio. Edonola ere, erabakiak ez luke egon behar medikuaren edo gurasoen esku, pertsona intersexualen esku baizik. Hori da gakoa: itxoin, pertsona horrek erabakitzeko gaitasuna eta adina izan arte, eta, gero, hark hautatuko du jarraitu beharreko bidea.

LGTBI kolektiboaren barruan ere, errealitate ezezagunena da intersexualitatearena. Tabua al da oraindik?

Tabu itzela da, lehen aipatu ditudan arrazoiengatik: patologizatu egin da. Gaixotasun gisa ikusia izan da, historikoki. Eta pertsona intersexualak patologien zakuan sartuta, ezin izan dute haien sexu eta genero identitatea horren arabera garatu. Nola identifikatuko duzu zeure burua gaixotasun gisa aurkezten dizuten zerbaitekin? Ezinezkoa da. Horregatik, intersexualitatearen aldeko aldarrikapena oso berandu heldu da. Nazioarteko LGTB mugimendu sozialen borrokari esker sortu zen, patologizazioaren aurkako erreakzio gisa. Baina LGTBI siglen bukaerako I hori oso gauza berria da, eta, tamalez, ez da ongi errotutako mugimendua, inondik inora. Kontzeptua bera oso berria da, eta jendeak topikoetara edo hitz arkaikoetara jo izan du, intersexualitateaz hitz egiteko.

Hermafrodita hitzaz ari zara, ezta?

Besteak beste, bai.

Zeintzuk dira gizarteak eman beharreko pausoak, errealitate hori aldatzen hasteko?

Gizartea bera aldatu beharko dugu lehenbizi, goitik behera. Oinarri-oinarrizko kontzeptuak berrikusi behar ditugu. Ezin ditugu haur txikiak hezi bi sexu daudela esanez, eta, gero, helduak direnean, hori ukatu eta beste gauza bat esan. Absurdoa da. Bigarren Hezkuntzako institutu batzuetan, biologia irakasleak dio bi sexu daudela, gizona eta emakumea; eta gizarte gaietako irakasleak, berriz, kontrakoa esaten die ikasleei. Ba al du zentzurik horrek? Gure nerabeek kontraesanezko diskurtsoak entzuten dituzte etengabe, gaizki ari garelako auzia jorratzen. Ez diogu arazoari errotik heldu oraindik.

Eta nondik hasiko zinateke?

Jendearen mentalitatea aldatzen hasteko, ezinbestekoa da hezkuntza, baina, horrez gainera, badira era askotako neurriak ere; besteak beste, jazarpenari eta gorroto delituei aurre egiteko protokoloak eta zigorrak; kode zibilaren erreforma, gurasoek askatasun handiagoa izan dezaten haurrak mutiko ala neskato gisa erregistratzeko garaian… Edozer! Kode Zibilarena, adibidez, garrantzitsua da. Espainian, legez, gurasoek 72 ordu dituzte haurrak gizonezko edo emakumezko gisa erregistratzeko. Oharkabean pasatzen zaizkigu gauza asko, gure gizartea aspalditik dagoelako horrela egituratuta.

Plazera, borrokarako bidea

/in , , , , , /by

LGTBI kolektiboaren eskubideak aldarrikatzeko beharra gogorarazi dute milaka lagunek, Hego Euskal Herriko hiriburuetan. Les Bascosek etzi egingo du askapen ibilaldia, Miarritzen

Manifestazio jendetsuenak Hego Euskal Herriko hiriburuetan egin zituzten atzo. Irudietan, Donostiakoa eta Iruñekoa. JUAN CARLOS RUIZ – IÑIGO URIZ / ARGAZKI PRES

Plazera, borrokatzeko arma gisa. Hori aldarrikatu zuten atzo LGTBI Kolektiboaren Nazioarteko Egunaren harira antolatutako hainbat manifestaziotan. «Gure haserrea ez da nahikoa trans, bollo, marika eta gainontzeko disidenteen kontrako indarkeria eteteko: oraingo honetan, plazera aukeratzen dugu», irakurri zuten Gasteizko mobilizazioaren amaieran. Hamaika modutara lortutako plazera dela gaineratu zuten: heteropatriarkatuaren aurkako desobedientzia ekintzetan sentitutakoa, arautik ateratzen diren gorputzek ematen dutena…

Jendetza bildu zuten Hego Euskal Herriko hiriburuetan antolatutako manifestazioek. Askotariko mezuak zabaldu ziren bertan. Ordea, guztietan ideia bat nabarmendu zen: borrokari eusteko beharra. Donostiako manifestazioan irakurritako adierazpena argia izan zen. «Heteroarautik kanpoko harremanak ditugunok estigmatizatuta gaude oraindik, eskubide asko falta zaizkigu, eta isilarazi egiten gaituzte». LGTBI kolektiboko kideak, egunero, «bigarren mailako hiritar» gisa sentiarazten dituztela nabarmendu zuten. «Mundu honek marrazten duen errealitatea heterosexuala da, eta guk egunero egin behar dugu borroka onar gaitzaten». Hori dela eta, ekainaren 28a borroka eguna dela gogorarazi zuten: «Ikusgarritasunaren alde egiteko eguna».

Iruñeko manifestazioan, gogora ekarri zuten «borroka historiko baten ondorioz izugarrizko aldaketa soziala» gertatu dela. Ildo horretan, Nafarroako LGTBI+ Berdintasunerako Legea nabarmendu dute. Dena den, bide luzea geratzen dela gogorarazi zuten. «Eredu tradizionaletik dator jasaten dugun indarkeria, hein handian egitura zisheteropatriarkalak inposatzen baititu». Horrekin hausteko eredu berrien sorrera aldarrikatu zituzten.

Borroka horretan administrazioek ere ardura dutela hausnartu du Les Bascos elkarteak. Areago, borroka «gizarte osoari» dagokiola nabarmendu du. LGTBI elkarteak gizarte osoa «aitzinarazi» nahi du, eta, horretarako, «udal mailako erabakiak» eskatu dituzte. Les Bascosek «askapen ibilaldira» joateko deia luzatu du, larunbatean, Miarritzen.

Adierazpen ofizialak

Herri mugimenduak borrokarako deia egiten zuen bitartean, Hego Euskal Herriko administrazio nagusiek adierazpenak onartu zituzten LGTBI kolektiboaren eskubideen alde. Berdindu zerbitzuaren bitartez egindako aurrerapenak gogorarazi zituen Eusko Jaurlaritzak; edonola ere, oraindik ere diskriminazioa dagoela nabarmendu zuen. Arabako eta Bizkaiko Batzar Nagusiek ere adierazpen bana onartu zuten, baztertze egoerak gainditzearen aldeko aldarrikapenekin. Gipuzkoako Foru Aldundiak, bestalde, giza eskubideak babestearen alde egin zuen. Horrez gain, administrazio publikoen egoitzetan ortzadar koloreko banderak jarri zituzten. Hala egin zuten Eusko Legebiltzarrak eta Iruñeko Udalak, besteak beste.

Administrazioek ez ezik, beste eragile batzuek ere ekitaldi bereziak egin zituzten LGTBI egunean; ELA sindikatuak, adibidez, hitzaldi sorta bat antolatu zuen atzo goizean.

Protokoloa erasoen aurka

Gasteizko Transbollomarika Sareak gorroto erasoen aurreko protokoloa abiarazi du. Triptikoetan jaso dituzte eman beharreko pausoak, baita nora jo ere, laguntza bila. Sejo Carrascosa Sareko kideak gogorarazi du azken asteetan zenbait eraso gertatu direla. Hiru salaketa daudela azaldu du, eta Poliziaren jokabidea salatu du. «Polizia ez da behar beste egiten ari, erasoak ez direlako gelditu; ez dakigu trebetasun faltagatik den, edota asmo txarragatik».

Protokoloari buruzko informazioa hirira zabaldu nahi dute. Egun salatzen ez diren erasoen berri izan nahi du Sareak. «LGTBI kolektiboko kideok sufritzen dugun egoeraren mapa erreala sortu nahi dugu». Hala, kolektibo horietako kideen aurkako fobia egon badagoela gogorarazi du Carrascosak. Lorpenak egon direla argitu du, baita gaineratu ere erasoak eta bazterkeria dagoela ahulen direnen aurka: gazteak, migratzaileak, pobreak…

Administrazioei lan handiagoa eskatu diete, halaber. «Hutsune handia dago administrazioen partetik jendea ahaldundu dadin, eta eraso baten aurrean egin dezakeena jakiteko». Ildo horretan, egun jakinetan adierazpenak egiteari utzi, eta adierazpen horietan esaten dutena betetzeko eskatu diete.

Lanean izandako eraso homofobo bat epaitu dute

/in , , , , , , /by

Langile batek jasandako eraso homofobo bat epaitu zuten atzo Bilbon

 

BILBO. Langile batek jasandako eraso homofobo bat epaitu zuten atzo Bilbon. LAB sindikatuak protesta egin zuen epaitegien aurrean; azaldu zuenez, langileak ezin izan zuen lanera joan erasoagatik, eta, itzuli zenean, kaleratu egin zuten. «Bi aldiz zapaldu» zutela salatu zuen sindikatuak.

Gorroto jarreren kontra

/in , , , , /by

Sexu adierazpenen eta genero identitateen askatasunaren alde ekitaldiak izango dira gaur Euskal Herriko hamaika txokotan. Helburua, hauxe: LGTBI kolektiboaren kontrako gorroto diskurtsoak gaitzetsi eta aniztasuna ospatzea.

 

Hego Euskal Herriko lau hiriburuetan izango dira manifestazioak gaur, sexu adierazpen eta genero identitate askatasunaren aldeko eragileek deituta. LGTBI kolektiboak jasaten dituen erasoak salatzeko ekitaldiak izango dira, baina baita sexu aniztasunaren aldeko borrokan egin diren urratsak ospatzeko mobilizazioak ere.

«Sistema heteropatriarkal baten aurka borrokatzen ari gara, botere ardatzen bitartez indarkeria sortzen duela ahaztu gabe», adierazi du Bizkaiko E28 koordinakundeak. Sistema horretatik kanpoko sexu adierazpenen eta genero identitateen kontrako jarrerek elkarbizitza eragozten dutela salatu dute, aurten ere askotariko «indarkeria eta gorroto erasoak» izan baitira jarrera horien ondorioz. Aniztasunaren aurkako diskurtsoak «gorroto delituen hitzaurre eta oinarri ideologiko» dira, koordinakundearen esanetan.

Mobilizaziorako deialdiak

Iruñean, Gasteizen Bilbon eta Donostian manifestazioak izango dira gaur arratsaldean, eta larunbaterako egin dute mobilizaziorako deia Baionan.

Iruñean, 19:00etan abiatuko da manifestazioa, autobus geltoki zaharretik. Memoria historikoari begirako ekitaldia izango da 18:30etan, geltokian bertan, frankismo garaian harreman homosexualentzako babesleku izan zela nabarmentzeko. Geltokiaren memoria «duintzeko» plaka bat jarriko du E28 plataformak.

Gasteizen, kalejira egingo dute 19:00etan, eta ordubete beranduago irtengo da manifestazioa Andre Maria Zuriaren plazatik, Heteropatriarkatua desobeditu. Plazerez blaitu lelopean.

«Harrotasunez beteriko gorputz, bizitza eta larrua jotzeko modu intsumisoak» aldarrikatuko dituzte Donostian. Bulebarretik irtengo da manifestazioa, 19:30ean. Aniztasun sexuala edonon! izango da leloa.

Ordu bererako egin dute deia Bilbon. Moyua Plazatik hasita, manifestazioak hiriko erdigunea zeharkatuko du. Ez da adierazpen askatasuna. Gorrotoa baino ez da mezua aukeratu dute.