Gizon homosexualen odola emateko debekua kentzen hasiko da Frantzia

Baldintza bat jarriko diete emaile izan nahi dutenei: urte batez sexu harremanik eduki ez izana

Gizonezko bat odola ematen, Baionan, ekainean

Gizonezko bat odola ematen, Baionan, ekainean. BOB EDME

«Etapaz etapa». Frantziako Gobernuak horrela amaituko du gizon homosexualek odola emateko zuten debekuaren araudia. Marisol Touraine Frantziako Osasun ministroak hala jakinarazi du Le Monde-n egindako iragarpen batean. Lehen etapa datorren urteko udaberrian hasiko da. Hortik aurrera, urte batez sexu harremanik izan ez duten gizonezko homosexualek eman ahal izango dute odola; halaber, plasma eman ahalko dute lau hilabetez «bikotekide egonkorra» izan dutenek eta sexu erlaziorik izan ez dutenek.

François Hollandek 2012ko hauteskunde kanpainan iragarri zuen araudi aldaketa, eta aurtengo maiatzean heldu zion Tourainek gaiari. Hiesaren aurka lan egiten duten elkarteekin bildu ondoren jakinarazi zuen Osasun ministroak erabakia. Are gehiago, erabaki hori beste batzuen atarikoa dela iragarri zuen. Hain zuzen ere, lehen odol eta plasma emateekin ikerketa lerro bat abiaraziko dute, «arriskuak» aztertzeko; arriskurik ez dagoela egiaztatuz gero, «arau orokorretara gerturatuz» joango dira gizonezko homosexualek bete beharreko baldintzak.

Odola eman aurretik bete beharreko galdetegietan gertatuko da aldaketa nagusia, legez zehaztutakoa. 1983. urtetik, sexu hautuari buruz galdetzen zaie emaile izan nahi dutenei, eta, hiesaz kutsatzeko «prebentzio neurri» gisa, «homosexual eta bisexualei» odola ematea ukatu zieten. 2002. urtean araudia aldatu zuten, eta sexu hautuari buruzko galdera zehatzagoa egin zuten; «gizonekin sexu harremanak dituzten gizonetara» mugatu zuten debekua. Alegia, lesbianak kanpoan geratu ziren. Aldaketa berriarekin, galdera hori bera aldatuko dute. Sexu hautuari buruz galdetu beharrean, «arrisku jokabideez» galdetuko diete emaileei, beste hainbat lekutan gertatzen den moduan; Hego Euskal Herrian, kasurako.

LGTBI komunitatearen eskubideen alde lan egiten dutenek askotariko erantzunak eman dizkiote Tourainek iragarritako aldaketari. Les Bascos elkarteak «pauso sinbolikotzat» jo du, baina zehaztutako baldintzek «eboluzionatu» beharko dutela gaineratu du.

SOS Homophobie elkarteak, «bazterketa sistematikoaren» amaiera dela txalotu arren, salatu du sexu hautuaren araberako diskriminazio «sendoari» eusten zaiola. Elkarte horrek eta Frantziako LGTB federazioak eskatu dute odola emateko irizpideak parekatzeko, helburua diskriminazioa desagerraraztea bada; hau da, denentzako baldintza gisa jartzea lau hilabetez odolik ez ematea arrisku jokabiderik izan bada.

Jean-Luc Romero hiesaren aurkako tokiko hautetsien elkarteko presidenteak ere aurrekoen ideia berretsi zuen: «Irrikaz espero dut gizon homosexualek odola emateko duten debekuaren amaiera, baina ez nator bat jarri dituzten baldintzekin».

Estrasburgok, iritzirik ez

Estrasburgora ere iritsi da auzia, Europako Giza Eskubideen Auzitegira, baina auzitegiak ez zuen gaiari buruzko erabakirik hartu. 2015eko apirilean argitaratutako idatzi batean, ordea, halako debekuak ezartzeko baldintza bat jarri zuen: «datu mediko, zientifiko eta epidemiologikoek» egiaztatu behar zuten «sexu jarrerak» gaixotasun larriekin infektatzeko arriskua handitzen duela. Halere, tokiko auzitegien esku utzi zuen justifikazio horri buruz ezer ebaztea.

Aitzol Azurtzaren bizitza pribatua bortxatu izana salatu du New Yorkeko Euskal Etxeak

Orain arte New Yorkeko Euskal Etxeko lehendakari izan den Aitzol Azurtzari elkartasuna adierazi dio bazkideen batzarrak eta zenbait komunikabidek bere bizitza pribatua bortxatzeko egin duten «lan zitala» salatu du.

aitzol azurtza

Aitzol Azurtza. (Gotzon Aranburu)

Euskal Etxearen mendeurren ekitaldietan gertatutakoak soka luzea ekarri du. Donostiako alkate Juan Karlos Izagirrekzorion mezua igorri zuen bideo bitartez, eta New Yorken zen Iñigo Urkullu lehendakariak ez zuen begi onez ikusi ekitaldian hura botatzea. Ezadostasunak izan zituzten antolatzaileek eta Lakuako ordezkariek, baina Euskal Etxeak onartu egin zuen bideoaren emanaldia bertan behera uztea.

Bertan gertatutakoa, ordea, Euskal Herriraino heldu zen Aitzon Azurtza presidente zenaren hitzen bitartez. Gogor salatu zuen berak Lakuako ordezkaritzak izan zuen jarrera.

Ondoren, bere aurkako zenbait informazio argitaratu dira komunikabideetan. Horien artean, aktore pornoa zela esaten zutenak. Horrek bere presidente kargua uztera eraman zuen.

Euskal Etxeko bazkideen batzarrak eskutitzaigorri die bazkide guztiei, Azurtzaren aurka zenbait komunikabidek izandako jarrera salatu eta bere jarduna defendatzeko. «Narda ematen digu eta goibeldu egiten gaitu zenbait komunikabidek Aitzolen bizitza pribatuaz egin duen erabilera interesatua», esan dute.

Halaber, Izagirreren bideoaren harira sortutako polemikaren ildotik, Azurtzari zuzendaritza-kontseiluak hartu zuen erabakia berari eta solik berari egotzeko izan diren ahaleginak salatu ditu Euskal Etxeak. «Batzarrak bere egiten ditu zuzendaritza-kontseiluak hartutako erabakiak eta gure Euskal Etxearen burujabetzaren alde hark erakutsitako irmotasuna», dio eskutitzak.

Aitzol Azurtzak bazkideen «begirune osoa» duela azpimarratu dute eta Euskal Etxean egindako lana goratu. «Aitzoli gure elkartasuna adierazten diogu, Euskal Etxearen independentziaren alde bere buruaren kaltean egindako sakrifizioa eskertzen diogularik».

New Yorkeko Euzko Etxeak euskal herritartasun arragoa aldarrikatu zuen bere lehen Aniztasunaren Asteburuan

jendetza bildu ez bazen ere, pozarren agertu ziren antolatzaileak lehen edizioarekin

Jendetza bildu ez bazen ere, pozarren agertu ziren antolatzaileak lehen edizioarekin (Argazkia: Koitz)

Urriko bigarren asteburuan, 9tik 11ra, lehendabiziko Aniztasunaren Asteburua antolatu zuen New Yorkeko Euzko Etxeak. Gayaldi festibalaren eboluziotzat har daitekeen jaialdi honek euskal herritar izateko definizio bakarra ez dagoela aldarrikatu nahi du, Aitzol Azurtza antolatzaileak EuskalKultura.com-i azaldu dionez. Ospakizunez eta festaz aparte, ekintza kulturalak ere hartu zituen barne hiru eguneko programak.

New York, AEB. Bi film emanaldi, liburu aurkezpen bat eta argazki erakusketa bat ere programa barnean, 2012an sortutako Gayaldi festibala Aniztasunaren Asteburua bihurtu da, New York-eko Euzko Etxean. “Iban Ubarretxenak, (Euzko Etxeko) presidenteak, kontzeptua sexutik harago eramatea proposatu zuen eta denoi gustatu zitzaigun ideia”, esan du Aitzol Azurtza antolatzaile eta presidente ohiak. “Ez da gay eta lesbianen aldarrikapena soilik, emakumeen eskubideak, arraza desberdinenenak… Edonon jaiota ere, euskal herritar izan zaitezkela aldarrikatu nahi dugu. Gurasoak edonon jaiotakoak izanda, azalaren kolorea edozein izanda… Helburua bilkorrak izatea da, inor baztertu gabe”.

Hurbildutakoei erakutsitako bi filmak Jon Garaño eta Jose Mari Goenagaren80 egunean eta Ibai Vigil-Escalera-ren Mama, please forgive me (Barkaidazu, mesedez, ama) izan ziren. Lehenengoa, hirugarren adineko bi emakumeren sexualitateari buruzko fikziozko istorioa da eta, bigarrena, New York-en bizi den gazte baten gora-beheren inguruko dokumentala. Garaño eta Goenagaren pelikularen ostean, mahai-ingurua antolatu zen.

 

Koitz argazkilari nafarraren Brock in a dress (“Brock, soineko bat jantzirik” lanak toki desberdinetan paratuta, emakumezko soinekoekin jantzitako gizonezkoa erakusten du) erakusketaren aurrerapenak interes handia piztu zuela esan du Azurtzak, lana goraipatzearekin batera: “Oso erakusketa interesgarria da. Indartsua eta esanguratsua. Fire Island-en inguruko erakusketako argazkiak ikusgarriak ziren, baina hauek txundigarriagoak eta sakonagoak dira. Argazki bakoitzak norberak topatu behar duen istorioa dauka”. Erakusketak harrera beroa izanagatik amaitu bakoa da oraindik eta, artistak berak azaldu lez, bizpahiru urte gehiago beharko ditu buka dezan..

 

‘Begirada ausartak’


new yorkeko euzko etxea

Euskal Herrian iaz aurkeztutako Begirada ausartak liburua ere eman zuten ezagutzera festibalean. Euskal Herriko LGTB mugimenduaren parte diren Aldarte eta EHGAM taldeen lan honek Francoren garaiko homosexualen benetako istorioak kontatzen ditu. Aurkezpenean, Ramon Aizarna zarauztarrak egin zuen berba, 62 urteko gizona, duela hiru hamarkada lekualdatutakoa zeru-arraskarien hirira baina, horren aurretik, diktaduraren homofobia pairatu zuena.

Berbaldi interesgarria sortu zen aurkezpenean, garai ilun haietan homosexualen superbibentziaren inguruko interesa agertu baitzuen jendeak. Nola ligatzen zuten? Non batzen ziren? Nola zekiten beste pertsona ere homosexuala zela? Eta liburuaren izenburuak berak laburbiltzen duen legez, begiradek, begirada ausartek ematen zuten beharrezko informazioa. “Bazen ezkutuko hizkuntza bat diktadurapean, nazio askapenaz baino harago zihoana”..

 

Larunbat gauean etorri zen Aniztasunaren Asteburuaren sorburu izan zen Gayaldia. 22:00etan hasita, goizaldeko ordu txikietara bihurtu zuten dantzaleku Euskal Etxea. Aurten ordea, go-go dantzaririk ez zen egon, 2012ko lehen edizioaren ostean klubeko bazkide batzuk ez baitziren horrekin ados agertu.

 

Biharamunean, Euzko Etxeak berak prestatutako igandeko herri afariarekin eman zioten amaiera Aniztasunaren Asteburuari. Hurbildutako gehienak estatubatuarrak izan zirela azpimarratzen du Azurtzak eta, nahiz eta bestela jendetza handirik ez bildu, pozik agertu da antolatzaile gisa eta datorren urtean berriz ere antolatzeko gogotsu, “urtero egin behar dugu, oinarrizko aldarrikapena eta izen berria mantenduta” esanez.

 

Aldarrikapen berbak

Euzko Etxea-ko lehendakari ohi den Azurtzak, Jaialdiaren inguruko gogoeta batekin bukatzen du: “Jaialdi honek, LGTB mugimenduari baino euskal komunitateari bere kideak diren moduan onartzen laguntzen diola esango nuke. Euskal herritarrak ez direla homogeneo eta kolorebakarrak ulertzen laguntzen dio. Eta aldarrikapen horrekin, emakumeen eskubideei ere laguntzen dio, mugimendu politikoei ere, baina bai eta elbarria denari edo beste zenbait jende motari ere. Gure euskal etxean ez dago elbarririk baina egongo balitz, nola tratatuko genituzke? Jaialdi honek kontzientzia sorrarazi eta indartzea du helburu. Ameriketako euskal etxe batzuetan euskal herritar edota euskal-amerikar izatearen inguruan izan dezaketen ikuspegi murritza gainditu nahi du. Aniztasunaren Asteburua urtero egin behar dugu, jendearen gogoari astindua eman eta begiak irekitzen laguntzeko”, bukatu du.

Transexualak babesteko adierazpena aurrera, UPN eta PP gabe

Nafarroako Legebiltzarra

Pertsona Transexualen Despatologiaren Nazioarteko Egunarekin adierazpena eraman dute Mahai eta Eledunen batzarrera kolektibo horren alde. Geroa Baik, EH Bilduk, Ahal duguk, PSNk eta Ezkerrak babestu egin dute eta UPN zein PP abstenitu egin dira.

Nafarroako Parlamentuaren izenean adierazpen horrek jasotzen duena da, babesa ematen diotela aktibista talde horrek transexualen alde egindako lanari eta transexualen patologizazioaren aurka. Horrez gain, herritarrei dei egiten diete heldu den urriaren 24an antolatu dituzten ekitaldietan parte hartzera. Transexualen eskubideen alde egitera deitu dute gizartea.

Nafarroako Parlamentua “transfobiarik gabeko gunea” dela ere jaso du adierazpenak eta transexualen aurkako erasoak salatu ditu. Horrez gain, legea indartzea ere adostu dute.

(Albistea CC lizentzia baliatuta ekarri da Euskalerria Irratitik. Hemen originala)

 

Sexu erasoengatik jarritako salaketetan ez du ugaritze «larririk» ikusi Jaurlaritzak

Ertzaintzaren datuak aurkeztu ditu Beltran de Herediak: igoera bat izan bazen ere, biktimek ipinitako salaketak, oro har, %16,7 urritu dira aurten

eraso sexistarik ez

Datuak esku artean hartuta agertu zen atzo Eusko Legebiltzarrean Eusko Jaurlaritzako Segurtasun sailburu Estefania Beltran de Heredia. Udan izan diren sexu erasoen inguruan Ertzaintzak egindako lanari buruzko galdera egina zion Nerea Llanos PPko legebiltzarkideak, eta datuekin erantzun nahi izan zuen. Iragan hilabeteotan eraso klase horien gaineko kezka nabarmena izan bada ere, eta hainbat egoera «zinetan larri» izan direla onartu arren, datuek ez dutela «larritzeko» moduko igoerarik erakusten azaldu zuen sailburuak: urteko lehen sei hilabeteetan sexu erasoei lotutako salaketetan %24ko igoera egon zela aitortu zuen, baina igoera hori abusuetan izan zela nabarmendu zuen, eta sexu eraso larrietan, aldiz, beherakada bat izan zela: 22 gutxiago izan ziren. Eta sexu erasoen arloan, oro har, urte osoari begira, beherako joera nabaria dela azaldu zuen: urteko lehen bederatzi hilabeteetan %16,7 urritu dira biktimek jarritako salaketak. Andreen salaketarik gabe, ertzainen edo beste hirugarren baten ekimenez abiatutako salaketak ere urritu egin dira: %15,8 gutxiago dira. Nolanahi ere, argi utzi zuen gaiari ezin zaiola garrantzirik kendu. «Salaketa bakar bat kezkatzeko motibo da guretzat». Adierazi zuen uda guztietan plangintza landua egiten dutela ertzainek udal ordezkariekin batera jai eremuetan segurtasun neurriak ezartzeko.

Bikotekideek emakumeei egindako erasoei buruzko datuak ere jakinarazi zituen Beltran de Herediak: urteko lehen bederatzi hilabeteetan %3,1 urritu dira andreek genero indarkeriagatik jarritako salaketak. Familia barruko indarkeria kasuetan, ordea, igoera bat izan dela nabarmendu zuen: andreek jarritako salaketak %1 ugaritu dira, eta hirugarrenek jarritakoak, %4,4. Poliziaren esku hartzea kasu horietan zailagoa izaten dela ohartarazi zuen, ezkutuan daudela usu. Nabarmentzeko datuen artean, ofizioz hasitako ikerketen igoera nabarmendu zuen: salaketa mota horiek ugaritu egin dira bai genero indarkerian eta bai sendi barrukoan.

Funtsean, arazoa konpontze aldera gizonen eta emakumeen arteko harremanek «berdinen arteko erlazio»bihurtu behar dutela ohartarazi zuen, eta horretarako lan handia egin behar dela oraino gizartearen arlo guztietan. «Arazoa ez da segurtasun neurriekin bakarrik konponduko».

Feministen esku hartzea

EH Bilduko legebiltzarkide Diana Carolina Urreak alde horretatik emakumeen aldeko politiketan harago egitea ezinbestekoa dela esan zuen: «Estrategia oso bat eskatzen dugu; esaterako, indarkeria matxista jasaten duten andreak ahalduntzeko. Estrategia hori zertan den jakin nahi dugu». Galdetu zuen, era berean, zertan diren erasotzaileen gaineko kontrola areagotzeko neurriak; gainerakoan zama biktimen gain lagatzen dela gogorarazi zuen. Eta baliabide gehiago eskatu zituen. «Eusko Jaurlaritzak berdintasunari ematen dion benetako garrantzia aurki ikusiko dugu, aurrekontuetan ematen zaion tokian; ea zerrendako azken-azkena izateari lagatzen dion».

Urreak goratu egin zuen mugimendu feministak udan festa giroan izan diren sexu erasoak gaitzesteko eta «ikusgarri egiteko» egin dituen ahaleginak. Sailburuak, hala ere, zenbait mezu klaserekin «alarma funsgabeak» sor daitezkeela ohartarazi zuen.

Eraso bat Gasteizen

Genero indarkeriaren gaineko kezka apaldu ezin dela erakusten duten albisteetako atzo helarazi zuten Gasteizko udaltzainek hedabideetara: jakinarazi zuten igande gauean 34 urteko gizonezko bat atxilotu zutela, andrea jotzea leporatuta. Etxera hordituta iritsi eta andreari kolpeka eraso ziola esan zuten. Larrialdi telefonoaren bidez izan zuten udaltzainek emakumearen berri, eta harengana iritsi zirenean azaldu zien gizonak «ohikoak» dituela jokabide horiek. Berehala atxilotu zuten gizonezkoa.

EHBILDUk Udal Gobernuari exijitu dio udalerriko zenbait gunetan ematen ari den gay-en kontrako jazarpena bertan behera gelditzeko

 Lander Etxebarria zinegotziak salatu du Ergiletan Udaltzaingoa aurrera eramaten ari den jazarpena, non bertaratzen diren autoak gertutik jarraitu eta, ustez, autoen matrikulak apuntatuko lituzkeen, baita han elkartzen diren pertsonen kontrola eramango ere

  • EHBILDUk berretsi egiten du, lesbianen, gayen, bisexualen eta transexualen eskubide eta askatasunen defentsarekin eta dei egiten diegu herritarrei igandean, ekainaren 28an, LGTBI eskubideen aldeko Nazioarteko Egunean, 12:30etan Plaza Eliptikotik aterako den manifestazioan parte hartzeko

EHBILDU exige al gobierno municipal que deje de acosar a ciudadanos en ciertas zonas del municipio por su presunta condición de gays

  • Lander Etxebarria denuncia el acoso continuado de patrullas de Policía Municipal en la zona de Santo Domingo, donde siguen de cerca a los coches que allí estacionan y, aparentemente, apuntarían sus matrículas y llevarían un control de las personas que se dan encuentro en dicho lugar
  • La coalición reafirma  su compromiso con la defensa de los derechos y libertades de lesbianas, gays, bisexuales, transexuales y personas intersexuales, al tiempo que hace un llamamiento a la ciudadanía para que acuda a la manifestación convocada este domingo, 28 de junio, a las 12:30 de la Plaza Elíptica, con motivo del Día Internacional por los derechos LGTBI

Identitatea ez dago hankartean, buruan baizik

Transexualitatea ikus dadin, eta transexualitateaz ikas dadin, Usurbilen argazki erakusketa eta ikus-entzunezko emanaldiak prestatu dituzte.

Usurbilgo Sutegi aretoan izango da argazki erakusketa.

Usurbilgo Sutegi aretoan izango da argazki erakusketa.

Usurbilgo Udaleko Berdintasun  Saila eta Sutegi Udal Liburutegia dira antolatzaileak. Ekainaren 28a, Lesbiana, Gay, Transexual eta Bisexualen (LGTB) kolektiboaren Nazioarteko Askatasun Eguna, aitzakiatzat hartuta, erakusketek ekainaren 22tik 29ra iraungo dute.

Errespetuz elkarteak gizon transexualen inguruko argazki erakusketa paratuko du. Helburua estereotipoak apurtzea da, gizon batzuen eguneroko bizitza erakutsi nahi dute, eta alaitasuna, harrotasuna, adiskidetasuna transmititu nahi dituzte.

Chrysallis, Sexune eta Errespetuz taldeek antolatuta, dokumentalak, spotak, kartelak eta mezuak ikusi ahal izango dira.

Udal Liburutegiak eskura izango du paperean eta formatu digitalean baliabide gida, hau da, gaia lantzeko ipuinak, liburuak, filmak eta abar edonoren esku jarriko ditu.

Gay, lesbiana eta etorkinen sendiak arazotsuen multzoan sartu ditu Madrilek

Familia plana onartu du Espainiako Gobernuak. Abortuak saihesteko, ikasketak ez oztopatzeko bekak eskainiko dizkie haurdun gazteei. Pentsioak igo nahi dizkie amei

hauteskunde-kanpainan-onartu-du-espainiako-gobernuak-familia-plana

Hauteskunde kanpainan onartu du Espainiako Gobernuak familia plana. LUIS JAUREGIALTZO / ARGAZKI PRESS

Familia Babesteko Plan Integrala onartu zuen atzo Espainiako Gobernuaren Ministroen Kontseiluak. Berritzailea baino gehiago—225 neurrien hiru laurden martxan daude jada—, ideologikoa da egitasmoa, familia eredu tradizionala indartzea baitu helburu; Alfonso Alonso Osasun eta Gizarte Gaietako ministroak berak onartu du PPren boto-emaileekiko «konpromisoa» bete dutela. Hala, familia aniztasuna «arazoak» dituzten sendien multzoan txertatu du gobernuak. «Beharrizan bereziak dituzten familien» atalean sartu ditu gay, lesbiana eta transexualen sendiak, etorkinenak, preso dauden edo egon diren amak, eta gaixotasun larriak dauzkaten pertsonak zein adinekoak dituztenak.

Zirriborroa lantzen ari zirela jada zeresana sortu zuen puntu horrek: LGTB elkarteak kexu agertu ziren, ez zirelako planean ageri. Azkenean, laguntza behar dutenen multzoan sartu ditu gobernuak. «Espainian kopuruz gehiengoa den ereduaren beharrizan diferenteak edo gehigarriak dituzten kolektiboak» dira, ministroaren arabera; 58 neurri bideratu ditu haientzat.

Edonola ere, sendi horietatik kanpo jarri du gobernuak planaren fokua. Familiaren inguruan PPk agertu izan dituen kezkak bildu baititu egitasmoak: biztanleriaren zahartzea, jaiotza tasa baxua eta amatasunaren «babesa». Ildo horretan, «harrituta» mintzatu da Alonso, emakumeek «berandu» dituztelako beren lehen haurrak —31 urtean dago batez bestekoa Espainian—. Ume gehiago nahi ditu ministroak, eta horretarako, amatasuna «babesteko beharra» ikusten du.

Haurdunentzako laguntzak aurreikusten ditu planak, «egoera zaurgarrian» daudenentzat batik bat. Ildo horretan, arreta berezia eskainiko die adingabeei eta gazteei: beka sistema bat abiatu nahi du gobernuak, «amatasuna ez dadin oztopo izan ikasketekin jarraitzeko», Alonsok adierazi duenez —autonomia erkidegoek dute beken gaineko eskumena, halere—. Abortuak saihesteko politika hori indartuko du gobernuak orain, abortuaren erreformaren porrotaren ondoren: PPren erkidego gobernu batzuek onartu dituzte amatasuna babesteko legeak azken urteotan.

Era berean, amen pentsioak handitzeko asmoa ere agertu du Espainiako Gobernuak: bi seme-alaba izan dituzten andreen pentsioa %5 igoko litzakete, hiru izan dituztenena %10, eta lau ume edo gehiago izan dituztenena %15. Alonsok gogoratu du emakumeen pentsioak gizonenak baino %30 txikiagoak direla, neurri batean, seme-alabak zaintzeko lanaldia murrizten dutelako amek. «Berdintasunaren aldeko neurria da, emakumea ama gisara aitortzekoa, eta gizartearen iraunkortasunarekiko konpromisoa». Toledoko Itunaren barruan negoziatu beharko du neurria.

Oposizioaren kritikak eragin ditu familia planak. Batetik, hauteskunde kanpainan onartu dutelako; bestetik, berrikuntzarik ez dakarrelako, ezta dirurik ere: 5.526 milioi euroko aurrekontua jarri dio gobernuak, baina ez du zehaztu zein sailetik aterako den.