Mutil gazteentzat «zailagoa» da beste gizonei gay direla esatea
Eusko Jaurlaritzak ikerketa bat egin du ikastetxeetan; haren arabera, nerabeek, oro har, «onartzen» dituzte afektibitate eta sexu dibertsitatea
Mobilizazioak egin zituen atzo LGTBI mugimenduak. IÑIGO URIZ / ARGAZKI PRESS
Eusko Jaurlaritzaren ikerketa baten arabera, mutil gazteentzat neskentzat baino «zailagoa» da gay direla esatea beren lagun gizonei. Uste dute baztertu egingo dituztela, edo barregarri utziko. Arabako, Gipuzkoako eta Bizkaiko zortzi ikastetxetako 129 ikaslek parte hartu dute ikerketan, denak 14 eta 16 urte bitartekoak. Ernesto Sainz Familia Politikako eta Aniztasuneko zuzendariak eta Lucia Torrealdai Hezkuntza Berriztatzeko zuzendariak aurkeztu zituzten ondorioak, atzo, LGTBIfobiaren Aurkako Egunean.
Jaurlaritzaren ikerketaren arabera, nerabeek, oro har, «onartzen» dute afektibitate eta sexu aniztasuna, baita familia eta genero aniztasuna ere, baina oraindik badaude «fobia sotilagoak», hautematen zailagoak direnak. Adibidez, azterketan parte hartu duten LGTBI nerabeek adierazi dute «arbuiatze» motaren bat jasan izan dutela.
Erreferente falta
Torrealdaik ohartarazi duenez, badira estereotipo batzuk LGTBI pertsonen aurkako jarrerak sustatzen dituztenak. Transexualei buruzko ideia kontraesankorrak: bitxiak direla, eta, aldi berean, ausartak. Intersexualitatea, berriz, ia ez da «ezagutzen», eta ez dago «aurreiritzirik».
Ikerketaren beste ondorio batek erakusten duenez, nerabeek hedabideetan ez dute erreferentziazko pertsonarik LGTBI kolektiboen ikuspegi «osoa» emango dienik. Zehazki, emakume lesbianak dira «ikusezinenak».
Halere, Torrealdairen esanetan, aurreiritzi, gaitzespen jarrera edo jokabide lotsagabe gutxiago ageri dira, genero rolak eta heteroaraua gero eta gehiago jartzen direlako zalantzan. «Esparru horretan, nerabe askok dute emakumeen eta gizonen arteko berdintasunaren aldeko jarrera, eta gai dira rolen banaketa tradizionala zalantzan jartzeko».
Prebentziorako, berriz, Torrealdaik dio ez dela nahikoa ikastetxeetako lana. «Gizartearen inplikazioa behar da, komunikabideena, eta, nola ez, familiena».
Dokumentazio gunea
Jaurlaritzak eta LGTBI elkarteek dokumentazio gune bat sortu dute Interneten, «mugimenduaren historia antolatzeko, gordetzeko eta ikusarazteko». Aldarte, EHGAM, Errespetuz, Gehitu eta Guztiok taldeen edukiak kontsulta daitezke, eta, laster, Hegoak, Pikara Magazine eta Maite Albiz emakumeen dokumentazio gunearenak ere bai. Jaurlaritzaren arabera, «konpromisoa hartu behar da LGTBI kolektiboaren diskriminazioaren aurka».
EAEko Arartekoak ere konpromiso «irmoa» erakutsi du pertsona «guztien» berdintasunarekin eta duintasunarekin, eta elkartasuna eskatu die erakundeei eta euskal gizarte osoari. Gainera, pertsona guztiek familia bat osatu ahal izatea eskatu du.
Sindikatuek ere heldu diote gaiari. Steilasek material didaktikoa sortu du ikastetxeetarako eta euskaltegietarako, LGTBI kolektibokoen irudi «positiboa» zabaltzeko. Interneten eskuragarri ipini dituzte. LAB, berriz, bere kideak prestatzen ari da homofobia kasuetan lantokietan nola jokatu jakiteko. Sindikatu horretan duela bi urte hasi ziren «bazterkeria eta jazarpenaren» aurkako gida eta protokoloa lantzen. Elkarretaratze bat ere egin zuten atzo, Donostian, «lantokietan ere sexu askatasuna» aldarrikatzeko.
Urtero bezala, LGTBI mugimenduak mobilizazioak egin zituen han-hemen, eta, bereziki, elkartasuna adierazi zieten Txetxeniako LGTBI mugimenduko kideei, jasaten ari diren jazarpenagatik. Iruñean, «elkar musukatzeko ekitaldia» egin zuten.
Chrysallis EHk ikus-entzunezko material didaktikoa aurkeztuko du astearte honetan
DONOSTIAKO GIZA ESKUBIDEEN ZINEMALDIAN
Cartel de la campaña de Chrysallis Euskal Herria.
Chrysallis Euskal Herria elkarteak “Zakila duten neskak, bulba duten mutilak: aniztasunaren adierazpen bat” ikus-entzunezko material didaktikoa lehenbiziko aldiz aurkeztuko du astearte honetan, apirilaren 4an, Donostiako XV. Giza Eskubideen Zinemaldiaren baitan.
DONOSTIA. Elkarteak jakinarazi duenez, aurre estreinaldia “Transexualitatea adin txikikoen artean” saioaren baitan egingo da, arratsaldeko 19:00etan, Victoria Eugenia antzokian, “Just a normal person” film suediarraren proiekzioaren ostean. Jarraian, gaiaren inguruko solasaldian izango dira Izaro Antxia Gehitu elkarteko transexualitate arloko arduraduna eta Aingeru Mayor sexologo eta Chrysallis Euskal Herria taldeko presidentea.
Chrysallis Euskal Herriak euskaraz eta gaztelaniaz egindako zortzi minutuko ikus-entzunezko muntaia “nazioartean aitzindaria da, haurren transexualitatea ikasgeletan lantzeko egin den lehendabiziko ikus-entzunezko materiala baita”.
“Zakila duten neskak, bulba duten mutilak: aniztasunaren adierazpen bat” auurki jarriko da eskuragarri Internet bidez, dagoeneko zortzi hizkuntzatan dauden “Neskak eta mutilak, identitatea eta gorputza” fitxa didaktikoekin egin zen bezala.
GELDITU DEZAGUN AUTOBUSA!!!
Bilbon…
Donostian…
eta baita Gasteizen ere!!
Europa oraindik ez da transgenero lurraldea
Europako 30 estatutan alda daiteke generoa agirietan, baina haietako lau soilik oinarritzen dira pertsonaren autodeterminazio eskubidean. Azken urteotan ulermen sakonagoa lortu den arren, Europak giza eskubideen atal horretan dauzkan gabeziez ohartarazi dute LGTBI erakundeek Transexualen Ikusgarritasunaren Egunean.
Argazkia: FRANTZISKA NEUMEISTER
Jaiotzatik gizon edo emakume izendatu eta hala eroso sentitzen den edonorentzat, ebidentzia hutsa izan daiteke bere genero nortasuna aitortua izateko eskubidea daukala jakitea. Beste guztientzat, ordea, ezinbesteko baldintza da bizitza normala egiteko orduan. Transexualitatearen definizioak, gaur-gaurkoz, eremu zabala hartzen du aintzat: jaiotzean ezarritakoaz bestelako genero identitate bat daukatenak eta hura beste modu batera «erretratatu» nahi dutenak sartzen dira, TGEU Europako transgeneroen elkarte nagusiak ematen duen definizioaren arabera.
Prozesu horren abiapuntua pertsonala da, baina burura eramateko ezinbestekoa da ingurunearen aitorpena. Eta, bide horretan, oinarrizko urratsetako bat da generoaren legezko aitorpena jasotzea: agiri pertsonalak bat etortzea norberaren generoarekin. «Maila pertsonalenean, oso prozedura garrantzitsua da, behartutako outing-a eragotz dezakeelako; alegia, ez dituzula okerreko agiriak erakutsi behar postan pakete bat jasotzen duzunero edo garraio publikoan ikasle txartela erakusten duzunero», azaldu du Richard Koehlerrek, TGEUren politika arduradunak. «Esparru pribatuaren babes kontu bat da, baina baita norbanakoarekiko errespetuarena ere». Estatuak, finean, ez dauka zehaztu beharrik zein generotara atxiki zaion pertsona bakoitza. «Erlijioarekin pareka daiteke: Estatuak —Europan, bederen— ez dauka eskubiderik esateko zein erlijiotakoa sentitzen den pertsona bat; gehienez ere dokumentatu egiten du, baina ez nortasun agirietan».
Europako Batasunaz harago, kontinente osoko egoera behatzen du TGEUk, eta herrialde guztietako LGTBI taldeen babesle eta bozeramaile lanak egiten ditu. Gaur egun, Europako 41 estatuetatik 30ek dituzte agiri ofizialak norbere generora moldatzeko prozedurak, hura jaiotzaz bestelakoa denean. Nolanahi ere, haietako askok baldintzak jartzen dituzte, hala nola sendagileen onespen gutunak, tratamendu hormonalak, ezkongabea izatea eta, kasu okerrenetan, pertsonaren esterilizazioa. Lau herrialdek baino ez dute agirien aldaketa pertsonaren autodeterminazio eskubidean oinarritzen.
Erabaki askea da
Europan, oro har, gutxi dira hirugarren genero bat eskatzen duten pertsonak: gehienek genero batetik besterako aldaketa eskatu ohi dute. «Nolanahi ere, geroz eta sendoago ageri dira nortasun ez-binarioak. Alegia, gizon edo emakume sentitzen ez direnak, edo biak, edo tarteko zerbait, edo uko egiten diotenak nola edo hala kategorizatu behar izateari», argitu du Koehlerrek. Horrek oinarrizko galdera batera darama: zergatik erregistratzen da generoa? «Ezkontza heterosexualaren ideia dagoelako atzean. Hori garrantzia galtzen doan neurrian, dokumentazio sistema horien justifikazioa ere desagertzen da».
Azken 30 urteotan, transexualitateari buruz hitz egiteko eta hura epaitzeko logikak nabarmen aldatu dira. «Jarrera kliniko batetik, norbanakoen giza eskubideak direla ulertzera igaro gara», Koehlerren hitzetan: «Transak gaixo daude, eta lagundu behar zaie hartatik, eremu pribatuaren babesa hobeto ulertzera». Mugarrietako bat 2009an izan zen, Europako zKontseiluko Giza Eskubideen Komisarioak zerrenda bat argitaratu zuenean trans pertsonek sufritu ohi dituzten giza eskubideen urraketa sistematikoekin. 2015ean, genero identitaterako eskubidea existitzen dela berretsi zuen Kontseiluak berak.
Nolanahi ere, horrek ez dio bide eman EB mailako arau bati, eta aginduak estatu gutxitan egin du Bruselatik hiribururainoko bidea. Malta da salbuespenetako bat: TGEUk eredutzat du hango Genero Identitate eta Sexu Ezaugarrien Adierazpenaren Legea. Hark Konstituziora lotzen du genero identitatea adierazteko eskubidea, eta legeak zigortu egiten du administrazioak pertsona transgenero bat nabarmen uzten badu. Aitorpen prozesuak hiruzpalau egunekoak dira, ahalik eta laburren: «Pertsonek lanpostuan jarrai dezakete paperak aldatu bitartean, eta ez dute urtea galdu behar epaitegietan borrokan».
«Ikusgarria izan da Maltaren bilakaera», azaldu du Koehlerrek, pozik: «Transexualentzat egoera okerrenetakoa zeukan, eta bat-batean Erdi Arotik XXI. mendera egin dute jauzi». Hiru osagai nabarmendu ditu errezetan: ahalik eta lege onena lortzeko borondate politikoa, nazioarteko eta bertako trans erakundeekin izandako lankidetza, eta gizartearen babesa. «Maltan, iritzi publikoa baikorra zen lehendik ere, baina legea atera zutenean, albistea nazioartera zabaldu zen goizetik gauera ; besteak beste, debekatu egin zutelako haur intersexualen derrigortutako kirurgia. BBCren bidez, Zeelanda Berriraino heldu zen: maltarrak izugarri harrotu ziren, eta horrek are babes publiko handiagoa ekarri zion legeari».
Haurrak eta migratzaileak
Maltako legeak arreta berezia jartzen die egoera hauskorrenetan dauden pertsonei. Adingabeen kasuan, prozedura euren esku hartzeko aukera ematen die, eta, gurasoak ados ez dauden kasuetan, umeen interesa bihurtzen da administrazioarentzako irizpide nagusia. Koehlerrek azaldu duenez, halako neurriak ezinbestekoak dira, herrialde gehienetan ia ez dagoelako araututa haurren genero aitorpena. «Sarritan, helduei egiten zaizkien galdera berberak egiten dizkiete umeei, nahiz eta helduentzat ere zailak izaten diren erantzuteko, oso intimoak direlako: sexu fantasien inguruan, gurasoekiko harremanaren inguruan… Eta gurasoak kooperatiboak ez direnean, izugarri luzatu ohi dira prozedurak».
Migratzaile eta iheslarien egoera ere antzekoa da: araudi nazional gutxik aurreikusten dituzte eurentzako neurriak. Arriskua bikoitza da halakoetan, transfobia eta arrazakeria nahasten direlako: «Hain zuzen ere indarkeria transfobikotik ihes egin duten pertsonen kasuan, errefuxiatzeko arrazoiaren luzapen bat da».
Maltako legeak neurri batean erantzuten die kasu horiei. Preso egoeran daudenei —espetxean edo migratzaileentzako harrera zentroetan— «behin-behineko genero aitorpena» egiten diete. Koehlerrek adibide batekin ilustratu du: «Demagun trans emakume errusiar bat Maltako espetxe bateko gizonen moduluan dagoela. Bere naziotasuna dela-eta, gizonezkoa dela diote agiriek; baina aukera du, hala nahi badu, administraziotik emakume gisa tratatua izateko, eta, beraz, emakumeen modulura igarotzeko».
Maltaz gain, Norvegia eta Danimarkako ereduak ere txalotzen ditu TGEUk. Lehenbizikoan haurrek sei urtetatik aurrera har dezakete euren esku agirien prozesua. Danimarkan, duela hiru urte sartu zen indarrean lege berria: esterilizaziorako baldintza kendu eta genero nortasuna 18 urtetik aurrera libreki aldatzeko eskubidea bermatzen du.
Ikusgarritasunerako jauzia
Legeak ezinbestekoak dira transexual gisa bizitza normala eraman ahal izateko. Nolanahi ere, paperak dioena abiapuntua da, eta bide osoa egiteko askoz elementu gehiagoren beharra dago. Bizitako errealitatea zailagoa da gehienetan: «Ez dago herrialde segururik trans pertsonentzat». Azken hamarkadan, ehun hilketa baino gehiago dokumentatu ditu TGEUk, eta ondorioztatzen du: «Nabaritzeko moduan transgeneroa den ia edozein pertsonak sufritzen ditu jazarpena, abusuak edo indarkeria fisikoa». Hala eta guztiz ere, soilik hamahiru estatuk debekatzen dute indarkeria transfobikoa esplizituki.
Koehlerren arabera, Europako esparruan Turkian eta Italian sumatu dituzte egoera okerrenak. Nabarmendu duenez, transgeneroek «proportzio handiagoan» dute langabezian geratzeko arriskua, espazio publiko zein pribatuan sufritutako diskriminazioaren ondorioz. Hori nabarmena da iheslariengan edo atzerriko jatorria dutenengan: «Eraso gehien sufritzen dituztenak, alde handiarekin, sexu langile transgeneroak eta migratzaileak dira».
Tolerantziatik ikusgarritasunera ere jauzi handia dago oraindik: Koehler kexu da, hedabideetan joera handia dagoelako pertsona transgeneroak biktima gisa irudikatzeko, eta gutxiegitan ezagutarazten direlako eredu positiboak: «Laverne Cox aktorea bezalako pertsonek laguntzen diote ikusgarritasunari, euren ospea erabiltzen dutelako trans komunitatearen arazoei buruz hitz egiteko».
Transfobiaren aurka protesta egin dute Gasteizen, baina autobusa ez da agertu
Dozenaka lagunek bat egin zuten protesta bilkurarekin. JUANAN RUIZ / ARGAZKI PRESS
GASTEIZ. Dozenaka pertsonak transfobiaren kontrako aldarria entzunarazi zuten atzo Gasteizen. Hazte Oir elkartearen autobusa Eusko Legebiltzarrera iritsiko zela zabaldu zuten goizean sare sozialetan, eta arbuioa adierazteko bilkurara deitu zuten mugimendu feministak eta LTGBI kolektiboak. EH Bilduk, Elkarrekin Podemosek eta PSEk bat egin zuten protestarekin. Autobus transfoboa, baina, ez zen agertu.
Koloretako harresia Iruñerrian, autobus transfoboaren kontra
Protesta artean heldu da Hazte Oir elkartearen autobusa Nafarroara. Lelo eta ikur transfobo guztiak kentzera behartu ditu Iruñeko Udalak. Protestan ari ziren gazteetako bat harrapatu du autobusak
Argiago ezin da esan: «Ez zarete ongi etorriak». Eta ozenago ere, nekez. Iruñeak erantzun irmoa eman zion atzo Hazte Oir erakunde ultrakatolikoaren autobus transfoboari, eta LGTBI kolektiboaren eskubideen aldeko aldarri bihurtu zuen eskuin muturraren paseo propagandistikoa izan behar zuena.
Alde batetik, herritarren eta eragile sozialen presioak izugarri zaildu zuen Hazte Oirren egitekoa. Bestetik, Nafarroako erakundeek ere ez zioten bidea erraztu: Iruñeko Udalak autobuseko errotulazio oro kentzera behartu zuen elkarte ultrakatolikoa, hiriburura sartu ahal izateko ezinbesteko baldintza gisa; eta Nafarroako Gobernuak eta legebiltzarrak, bestalde, adierazpen bana argitaratu zuten, kanpaina transfoboaren aurka. Espainiako Gobernuko ordezkaritza izan zen eskuin muturrari oxigeno pixka bat eman zion erakunde bakarra, autobusari zirkulatzeko baimena emanda.
Nafarroara sartu ziren unetik beretik, argi zegoen ikuskizuna lortu nahi zutela Hazte Oir taldekoek. Haur transexualen aurkako mezua epaitegietan kamustuta, biktimaren rola bete nahi izan zuen elkarteko presidente Ignacio Artsuagak, «adierazpen askatasuna» aldarrikatuta. Baina karta hori ere ezin izan zuen berak nahi bezala jokatu. 12:00etan Nafarroako Legebiltzarrera joatekoa zen Artsuaga, manifestu bat erregistratzera, baina, Iruñean protestak antolatu zituztela jakinda, ordubete lehenago egin zuen hitzordua kazetariekin, Zuastiko gasolindegian. Autobusetik jaitsita, ordea, elkarretaratze batekin egin zuen topo. Han ziren, besteak beste, E28 plataformako, Bilgune Feministako eta LAB sindikatuko kideak, Transfobia ez, Ez zarete ongi etorriak eta Nafarroa: aniztasun lurraldea zioten pankartekin, besteak beste.
Diskurtsoa lasai eman ezinik, alde egitea erabaki zuten Hazte Oirreko kideek. Guardia Zibila arduratu zen, bultzaka, autobus laranjari bidea irekitzeaz, eta han ziren manifestari eta kazetari batzuk atxiki egin zituzten, identifikatzeko. Segizio transfoboa, baina, ez zen urrunera iritsi: gasolindegi batetik, hurrengora. Hiper Eroski merkataritzagunera, hain zuzen. Han geldiarazi zuen autobusa Iruñeko Udaltzaingoak, hirian ibiltzeko baimena behar zuela argudiatuta. Eta baimen hori eskuratu ahal izateko, autobuseko lelo eta ikur guztiak kendu behar izan zituzten Artsuaga eta bere bi laguntzaileek.
Errealismo magikoko eleberri batetik edota landismoko pelikula zahar batetik aterata zirudien eszenak: elkarte ultrakatolikoko bi buruzagiak, oparitarako paper laranja esku batean eta zeloa bestean, hanka puntetan, euren leloak estali nahi eta ezin. «Arazo logistikoak ditugu», aitortu zien Artsuagak kazetariei. Goiko aldeko hitzak estaltzera iristen ez zirenez, eskailera bat eskatu zieten ondoko tailerreko langileei, baina ez zieten utzi. Azkenean, Eroskiren hipermerkatura sartu behar izan zuen Hazte Oirreko kide batek, eskailera bat erosteko. Protestak eta oihuak baino ozenago entzuten ziren jendearen barreak, eskuin muturreko militanteak mezu transfoboak oparitarako paper pusketekin estaltzen saiatzen ziren bitartean.
Arazo logistikoak konponduta, ia ordubeteko atzerapenarekin sartu zen Hazte Oirren autobusa Iruñean. Ordurako, dozenaka lagun zain ziren Sarasate pasealekuan, Nafarroako Legebiltzarraren aurrean. LGTBI kolektibo, ikasle elkarte eta bestelako gizarte eragileez gainera, han ziren Geroa Bai, EH Bildu, Ahal Dugu, Ezkerra eta PSNko ordezkariak ere, protestan. Herritar ugarik arrautzak jaurti zizkioten autobusari, eta leihoak ukabilez jotzen hasi ziren, «Hazte Oir, kanpora!» oihukatzen zuten bitartean. Tentsioak goia jo zuen une hartan: manifestariak atzean utzi nahian, azeleragailua sakatu zuen autobus gidariak, eta emakume bat harrapatu zuen. Espaloian etzanda gelditu zen gaztea, baina autobusak ez zuen gelditzeko imintziorik ere egin. Gerora, anbulantzia batek eraman zuen osasun etxera. Zauriak zituen oin batean eta aurpegian.
Giroa ikusita, amore eman behar izan zuten ultrakatolikoek: manifestu transfoboa parlamentuan aurkeztu beharrean, Nafarroako Gobernuko erregistrora eraman zuten. Epikotasuna eta drama nahi zituen Hazte Oirrek, baina propagandarik gabe gelditu zen orduan ere, kameretatik urrun, isilean sartu eta atera baitzen Artsuaga. Atzeko atetik.
Iruñetik aterata, autobusa Gasteizera zihoala zabaldu zen sare sozialetan, eta elkarretaratzea antolatu zuten Andra Mari Zuriaren plazan. Iluntzean, ordea, autobusaren arrastorik ere ez zegoen Gasteizen. LGTBI mugimenduaren arabera, Madrilera itzultzea erabaki zuen Hazte Oirrek.
“Hazte Oir kanpora” entzunaraziz geratu dute Iruñean haur transexualen aurkako autobusa
Gizon bat Hazte Oirren autobuseko mezuak estaltzen, protesta artean. / Iñigo Uriz, Argazki Press
Parlamentura joan nahi zuten elkarteko kideek autobusean, han oharra uzteko, baina ez dira iritsi. Udaltzaingoak geldiarazi du aurrena autobusa, harik eta logotipoak eta leloak estali arte. Parean jarri zaion jendea jo du autobusak. Gutxienez pertsona bat zaurituta dago, eta anbulantzian eraman dute. Iruñetik irten ostean, Gasteiz aldera abiatu da ibilgailua. Zuzeneko kontaketa egin du Ion Orzaiz kazetariak. Bideoa albiste barruan.
Iritsi da Iruñera Hazte Oir taldearen autobusa. Zuastiko ordaintokian adierazpenak egin dituzte, eta hiriburura abiatu da autobusa, baina Udaltzaingoak geldiarazi egin du. Esan diete logotipoak estali ezean ezin direla hiriburuan sartu. Ignacio Arsuaga elkarteko presidenteak esan du debekuak debeku legebiltzarrera joango direla. Gainera, salatu du ez dagoela adierazpen askatasunik: “Gure logoa estaltzera behartu gaituzte. Iruñean ez dago askatasunik”. (Bideoa: Argazki Press)
Logoak estalita, parlamentura abiatu dira. Han, baina, transfobiaren kontrako protestan elkartuta zeuden hainbat lagun, eta aurre egin diete. “Hazte Oir kanpora!” oihuak egin dizkiete, besteak beste, eta arrautzak ere bota dizkiete. Handik alde egin behar izan dute, baina bidean, parean jarri zaien jendea jo du autobusak. Neska bati hanka ere zapaldu dio.
Bitartean, Arsuagak manifestua utzi du Nafarroako Gobernuko erregistroan.
Protesta artean hartu dute autobusa Zuastin ere E28, LAB eta Bilgune Feministako kideek. “Ez, ez, ez, transfobiarik ez” eta “faxistak!” oihu egin diete besteak beste, eta “ez zarete ongi etorriak” esan diete.
Joseba Asiron alkateak esan du adi egongo direla autobusak ez ditzan mezu transfoboak erakutsi. Izan ere, gogora ekarri duenez, halaxe dio araudiak. Gainera, gaitzetsi egin du “oso sentibera den gizartearen zati baten kontra” kanpaina egitea. Nafarroako Gobernuak arbuiatu egin du elkartearen jarrera eta autobusarekin egiten ari diren kanpaina. Guztientzako giza eskubideen errespetua nahi duela azpimarratu du gobernuak, “baita transexualentzat ere”.
Iruñean martxoaren 3an egindako manifestazioan jakinarazi zioten elkarteari autobusa ez dela ongi etorria izango. Hala ere, Ignacio Arsuaga elkarteko presidenteak dio Nafarroako hiriburuko askok azaldu dietela babesa.
Madrilen eta Bartzelonan ez zioten sartzen utzi autobusari. Baina elkarteak ibilgailu gehiago prestatu ditu. Chrysallisek haren kontrako salaketa jarrita dauka.
Transfobiaren mamua salatu dute herritarrek Iruñean
“Nafarroa, lur anitza. Transfobiarik ez!” zioen Iruñean larunbat arratsaldean egindako manifestazio alai eta jendetsuak.
http://www.argia.eus/albistea/transfobiaren-mamua-salatu-dute-herritarrek-irunean
Hotza zen arratsaldea eta euria ari zuen manifestazioaren lehen urratsetan. Berehala atertu zuen, ordea, eta ostadarra ere agertu zen zeruan, manifestazioan ziren kolore bereko banderak lagunduz. Transexualitatearen aldeko ikur handi batek ireki zuen Ekainak 28 plataformak deitutako manifestazioa. Hazte Oir muturreko elkarte katolikoa Iruñera etortzearen aurka agertu ziren bildutakoak eta sostengu osoa adierazi zioten Chrysallis elkarteari.
Ehunka lagun abiatu ziren Autobus Geltoki Zaharretik. Merindadeetako plazatik barrena, Karlos III. Etorbidea zeharkatu zuten eta Iruñeko Udaletxera abiatu ziren. Bidean jende ugari bildu zen manifestaziora eta amaierarako 1500-2000 lagun bildu ziren Udal plazan. Bertan egin zen ekitaldia, Udaletxeko ateak parez pare zabalik zirela.
LGTB mugimendua biltzen duen Kattalinguneko kide Erika Salvatierrak esan zuenez, gorrotoaren, transfobiaren eta arbuioaren mamua ez da Nafarroara pasatuko. Nafarroa anitza dela azpimarratu zuen, ezberdintasunak defendatzen dituela eta “gorrotoak ez duela lekurik lurralde honetan”. Gizarteak inongo arazorik gabe onartzen duela transexualitatea, hainbat lorpen eskuratu direla eta horietan ezin dela atzera egin.
Aznarez eta Asiron ere manifestazioan
Nafarroako Legebiltzarreko lehendakari Ainhoa Aznarez eta Iruñeko Alkate Joseba Asiron ere manifestazioan izan ziren. Antolatzaileek eskertu egin zuten Nafarroako erakunde nagusienetatik eskainitako babesa. Bertsolariak eta abeslariak ere izan ziren ekitaldiaren amaieran eta jendeak gogotik txalotu zituen. Gobernua sostengatzen duten lau alderdietako hainbat politikari ere ikusi ziren manifestazioan.
Poztasun sentipena zabala zen manifestazioaren amaieran, bai Iruñeko herritarrek transexualitateari erakutsitako sostenguagatik, bai gorrotoaren autobusak Crysallisen kanpaina indartu besterik ez duelako egin eta bai halako eguraldi txarrarekin ere bildutako jendearengatik ere.
Transfobiak atertu du
Hazte Oir talde ultrakatolikoaren gorroto mezuaren aurka eta Chrysallis elkarteak haur transexualen alde egindako kanpainaren alde, ehunka lagunek aniztasuna aldarrikatu dute.
Argazkia: JAGOBA MANTEROLA / ARGAZKI PRESS
Iruñeko Udaletxe plaza mukuru dago. Hotz egiten du. Euria egin duenez, asko busti egin dira, baina animoak bero daude. Transexualitatearen aldeko bandera erraldoia udaletxe aurrean dago, ilunabarrari kolorea emanez. Denen gogoan, berriz, Hazte Oir erakunde ultrakatolikoak zabaldu nahi izan duen gorroto mezua dago. Ustez, bihar hel daiteke autobusa Iruñera. «Transfobiaren eta gorrotoaren mamua dabil Nafarroan, baina argi dugu ez dugula gorrotorik nahi», esan du antolatzaileetako batek. Amaieran, bizi nahiari abesten dion kanta jo du nerabe batek, eta, ondoren, lagun bati bultza egin dio, mikrofono aurrean jartzeko. «17 urteko trans mutiko bat naiz. Urte guztiotan gizarteak bilakaera handia izan du, eta, horregatik, oso kontentu nago gainerakoak bezala ikusten gaituzuelako. Mila esker». Plaza guztia txaloka eta oihuka jarri denez, hunkituta nabaritu zaio. Transfobiak atertu du.
Halaxe amaitu da Iruñean E28 kolektiboak deitutako manifestazioa. «Ozen eta argi esan nahi dugu Nafarroak ezezko irmoa ematen diola transfobiari. Ez dugu utziko ezein autobus transfobo gure lurraldean sartzen, askotarikoak baikara», esan du Erika Salvatierra Kattalinguneko kideak. Nahiz eta Hazte Oir elkarteak desberdintasunarekiko ezinikusia azaldu, Euskal Herriko Chrysallis elkarteak aurretik egindako kanpaina «indartu» egin duela uste du Xabi Sanchez E28 kolektiboko ordezkariak. Zakila duten neskak eta alua duten mutilak badaudela ikusarazi nahi izan dio gizarteari Chrysallisek, eta, Sanchezen aburuz, orain kanpainak bigarren bultzada jaso du: «Ez dugu inoren aurka jo nahi, eta, berez, fabore bat egin digute. Kanpainak jasotako babesa inoiz baino handiagoa izan da».
Euripean hasi da manifestazioa, eta ahoan bilorik gabe hitz egin du Patxi Sanzek: «Hazte Oir-eko lotsagabe hauen aurka etorri naiz, talde sektarioa baitira». Funtsezkotzat jo du edonork sexua aukeratu ahal izateko askatasuna izatea. Txalotu egin du Chrysallisen mezu irmoa, «ezkutatuta zegoen errealitate bat» kalera atera duelako. «Denok gogoan ditugu armairutik ateratzen ziren gay-ak lau katu zireneko garaia, baina hura ez zen errealitatea. Kanpaina honek erakutsi du jende asko dagoela ezkutuan».
Ana Fernandezi «aniztasunarekiko errespetu falta» iruditu zaio talde ultrakatolikoaren ekinaldia. «Batez ere desberdinak diren haurrei min handia egin diezaiekete. Errespeta ditzatela. Norberak nahi duen bezalakoa izateko eskubidea du». Fernandezek aniztasunarekiko errespetua eskatu du. Patricia Esparzaren irudiko, berriz, ulergaitzak dira hainbat jarrera: «Onartezina da gaur egun jende batek horrelako pentsamendua izatea, norberak nahi duen bezalakoa izateko eskubidea ukatzen baitute».
«Ez da patologia bat»
Manifestazioa aurrerantz doa, giro alaian. Euria egiteari utzi dio, eta Karlos III.aren etorbidetik igarotzean erosketak egiten ari diren herritarrek apur bat harrituta begiratzen diote protestari. Aurrera egin ahala, geroz eta jende gehiago elkartu da, eta 2.000 pertsona inguru mobilizatu da. Ez, ez, ez, transfobiarik ez, eta Hemen dago trans erresistentzia dira gehien errepikatutako oihuak. Manifestazioan ordezkari politikoak daude. Tartean, Joseba Asiron Iruñeko alkatea eta Ainhoa Aznarez parlamentuko presidentea. EH Bildu, Geroa Bai eta Ahal Dugu-ko ordezkariak ere ikus daitezke.
Udaletxe aurrean, E28 kolektiboak transfobiaren aurkako mezua zabaldu du: «Gizarteak arazorik gabe onartzen ditu transexualak. Horregatik uste dugu iraganean bizi direnen azken astinaldiak direla eraso hauek. Transexualitatea ez da patologia bat, eta genitalek ez dute erabakitzen inoren generoa».
Chrysallisek jasotako babesa eskertu du. «Diren bezalakoak izanda, entzuteko, errespetatzeko eta maitatzeko gaitasuna duen ingurune batean hezi nahi ditugu. Barre egin dezatela eta euren izaera zabal dezatela duten aukera guztiekin. Bizi daitezela, izan daitezela. Horretarako euren familiak euren alboan izatea erabaki dugu, eta zuen eskua zabalik egotea beharko dugu, gure haurren bizitza jokoan dago eta».