Gizon homosexualen odola emateko debekua kentzen hasiko da Frantzia

Baldintza bat jarriko diete emaile izan nahi dutenei: urte batez sexu harremanik eduki ez izana

Gizonezko bat odola ematen, Baionan, ekainean

Gizonezko bat odola ematen, Baionan, ekainean. BOB EDME

«Etapaz etapa». Frantziako Gobernuak horrela amaituko du gizon homosexualek odola emateko zuten debekuaren araudia. Marisol Touraine Frantziako Osasun ministroak hala jakinarazi du Le Monde-n egindako iragarpen batean. Lehen etapa datorren urteko udaberrian hasiko da. Hortik aurrera, urte batez sexu harremanik izan ez duten gizonezko homosexualek eman ahal izango dute odola; halaber, plasma eman ahalko dute lau hilabetez «bikotekide egonkorra» izan dutenek eta sexu erlaziorik izan ez dutenek.

François Hollandek 2012ko hauteskunde kanpainan iragarri zuen araudi aldaketa, eta aurtengo maiatzean heldu zion Tourainek gaiari. Hiesaren aurka lan egiten duten elkarteekin bildu ondoren jakinarazi zuen Osasun ministroak erabakia. Are gehiago, erabaki hori beste batzuen atarikoa dela iragarri zuen. Hain zuzen ere, lehen odol eta plasma emateekin ikerketa lerro bat abiaraziko dute, «arriskuak» aztertzeko; arriskurik ez dagoela egiaztatuz gero, «arau orokorretara gerturatuz» joango dira gizonezko homosexualek bete beharreko baldintzak.

Odola eman aurretik bete beharreko galdetegietan gertatuko da aldaketa nagusia, legez zehaztutakoa. 1983. urtetik, sexu hautuari buruz galdetzen zaie emaile izan nahi dutenei, eta, hiesaz kutsatzeko «prebentzio neurri» gisa, «homosexual eta bisexualei» odola ematea ukatu zieten. 2002. urtean araudia aldatu zuten, eta sexu hautuari buruzko galdera zehatzagoa egin zuten; «gizonekin sexu harremanak dituzten gizonetara» mugatu zuten debekua. Alegia, lesbianak kanpoan geratu ziren. Aldaketa berriarekin, galdera hori bera aldatuko dute. Sexu hautuari buruz galdetu beharrean, «arrisku jokabideez» galdetuko diete emaileei, beste hainbat lekutan gertatzen den moduan; Hego Euskal Herrian, kasurako.

LGTBI komunitatearen eskubideen alde lan egiten dutenek askotariko erantzunak eman dizkiote Tourainek iragarritako aldaketari. Les Bascos elkarteak «pauso sinbolikotzat» jo du, baina zehaztutako baldintzek «eboluzionatu» beharko dutela gaineratu du.

SOS Homophobie elkarteak, «bazterketa sistematikoaren» amaiera dela txalotu arren, salatu du sexu hautuaren araberako diskriminazio «sendoari» eusten zaiola. Elkarte horrek eta Frantziako LGTB federazioak eskatu dute odola emateko irizpideak parekatzeko, helburua diskriminazioa desagerraraztea bada; hau da, denentzako baldintza gisa jartzea lau hilabetez odolik ez ematea arrisku jokabiderik izan bada.

Jean-Luc Romero hiesaren aurkako tokiko hautetsien elkarteko presidenteak ere aurrekoen ideia berretsi zuen: «Irrikaz espero dut gizon homosexualek odola emateko duten debekuaren amaiera, baina ez nator bat jarri dituzten baldintzekin».

Estrasburgok, iritzirik ez

Estrasburgora ere iritsi da auzia, Europako Giza Eskubideen Auzitegira, baina auzitegiak ez zuen gaiari buruzko erabakirik hartu. 2015eko apirilean argitaratutako idatzi batean, ordea, halako debekuak ezartzeko baldintza bat jarri zuen: «datu mediko, zientifiko eta epidemiologikoek» egiaztatu behar zuten «sexu jarrerak» gaixotasun larriekin infektatzeko arriskua handitzen duela. Halere, tokiko auzitegien esku utzi zuen justifikazio horri buruz ezer ebaztea.

Hiru emakume elkarrekin “ezkondu” dira Brasilen

poliamor

Argazkiko andregaiak Brasilgo telenobela batekoak dira. Argazkia: Avenida Brasil /TV Globo.

Notariotzara joan eta haien harremana erregistratu dute. Haurra izateko asmotan dira. Familia tradizionalaren eredua hankaz gora jarri dute.

Ez da ordea, Brasilen halakorik gertatzen den lehenengo aldia. 2012an bi emakume eta gizonezko bat “ezkondu” ziren notariotzan.

Notariotzan erregistratuta, familiatzat hartzen da hirukotea, ondasunen banaketa egin dute eta hiruretako batek beste biek izan ditzaketen osasun egoera berezietan erabakiak har ditzake. Bakoitzak bere testamentua egin du.

2016an hiruretako batek intseminazio artifizial bidez haurra izateko asmoa duela adierazi du hirukoteak, eta hiruren abizenak izatea nahi dute. Haurra izan nahi duenak honela hitz egin du O Globo egunkarian: “Familia gara. Maitasunaren fruitua da gure batasuna. Haurra eta gutako inor babesik gabe gera ez dadin legalizatu dugu gure harremana. Edonork dituen eskubideez gozatu nahi dugu, baita ama izateko aukeraz ere”.

Brasilgo auzitegietan ez dago jurisprudentziarik halako elkartzeen aldeko edo aurkako epaiak emateko. Beraz, kasuan kasuan interpretazioak egiten dira. Hirukotea “ezkondu” duen Fernanda de Freitas notarioak dio familiaren zutabea maitasuna dela eta hiru emakume horiek ezaugarri guztiak dituztela familia izateko: maitasuna, harreman egonkorra, haurra izateko gogoa…

Lege aldetik sortzen diren arazoen aurrean honela mintzatu da notarioa: “Bikote homosexualak ofizial egiten hasi nintzenean gauza bera gertatzen zen, ilegal ari nintzela esaten zidaten. Tradizioa gainditzen duten elkartze guztiek bidea irekitzen diete besteei”.

Aurkakoen ustez, batze horrek ez du inolako balio legalik, batura bakarra bi pertsonen artean egin baitaiteke, izan sexu desberdineko edo sexu bereko. Poligamia litzateke konstituzioaren begietara. Aldiz, Brasilen bezala mundu zabalean berria ez den kontzeptuak indarra hartu du, polimaitasunak. Bi pertsona baino gehiago maitasun eta sexu harreman egonkorrean murgiltzen direnean polimaitasuna deitzen zaio. Brasilen bertan, Río de Janeiron, polimaitaleek topaketak eta festak antolatzen dituzte sare sozialen bidez. Poliencontro izeneko bilkurak bi pertsona baino gehiagoren arteko maitasun harremanez gogoetatzen du.

Brasilgo Estatistika Institutuak ez ditu polimaitaleak jasotzen familia ereduaz egindako inkestetan, baina garbi azaltzen da familia eredu tradizionala (aita, ama eta umeak) ez dela gehiengoaren hautua. 2013an aita-ama eta haurren familiek ehuneko 43,9 biltzen zuten; %19,4 haurrik gabeko familiak ziren; etxeen %16,5ean ama ezkongabeak umeekin bizi ziren. Ondoren zetozen umeen ardura zuten aitak eta bikote homosexualak.

Polimaitasuna zer den bost minututan jakin nahi baduzue, umore bikainez azalduko dizue Alicia Murillok bideo honetan:

 

Pasolini berriz aurkitua

pier paolo pasolini

Genero beltzeko pieza gogoangarriren batzuk idatziko ziren 1975eko azaroko lehen egun haietan Pier Paolo Pasoliniren hilketaren berri emateko. Horikeriaz zipriztindutako kronika eskandalizatuak. Gertakariak, bere hartan, osagai aproposenak eskaintzen zituen hartarako: Erromako aldirietan, Ostia inguruan, hala moduzko eremu bat… Domu santu gaua… Hiltzailea, hamazazpi urteko mutiko bat, txaperoa, Pasolinik ordu batzuk lehenago topatua… Zuri-beltzeko argazkietan, Pasoliniren gorpu masakratua.

Hori gertatu baino lehen, bizpahiru pintzeladaz zirriborratua geneukan Pasoliniren erretratua: homosexuala zen; komunista, baina partidutik egotzia, eta film eskandalagarriak egiten zituen, inolako erreparorik gabe. Beti izaten da aztiagoren bat, eta Pasoliniren hilketatik bi urtera, pasarte hau irakur zitekeenZeruko Argia-n:

«Fenomeno psikologiko berezi bat gertatzen da askotan: pertsona edo gauza batekiko identifikazioa. Alegia, pertsona horrekin bat egiten dugu, sinbolo bihurtzen dugu eta berari buruz arras subjektiboak gara harrez gero. Sentimentaloi, gutxienik, sarri gertatzen zaigu. Nik behintzat, Pasolini ere sinbolotzat dudala aitortzen dut». (Pasolini, azaroan hil zuten, Joseba Sarrionandia, 1977-11-13).

Sarrionandia, beraz, Pasolini aldarrikatzen, bizpahiru pintzeladaz baino gehiagoz osatutako erretratuaren bukaeran.

San Telmo Museoan uda osoa eta aste pare bat gehiago ere egin ditu Pasolini Roma erakusketak. Bartzelonako Centre de Cultura Contemporània-k ekoitzia —Alemania, Frantzia eta Italiako beste kultur erakunde batzuekin elkarlanean—, hau bai zinez Pasoliniren bizitza eta figura poliedrikoaren deskubrimendua.

Hor dago Pasolini zinemagilea, bere musa Laura Bettirekin, bere aktore fetitxe Ninetto Davolirekin, Bertolucci bezalako lankide adiskideekin; ez galtzekoa bera eta Ana Magnaniren arteko elkarrizketa, Mamma Roma (1962) filmatu zuten garaian. Hor dago kontzientzia sozial eta politiko sakoneko gizon, artean gaztea, telebistarako elkarrizketa arrunt bat Erroman bizileku duen langile auzoaren deskripzio eta analisi bihurtzen duena.

Eta nolanahi ere, zinema Pasoliniren ertz bat besterik ez da; ezagunena bai, baina ez landu zuen bakarra. Adibidez, pintatu ere egiten zuen gizonak.

Idazteari dagokionez, berriz, beste deskubrimendu bat: friulerari egin zion ekarpena. Ama zuen Friulikoa, Susana Colusi, maistra. Friulik bere hizkuntza propioa du, baina Pasolini hartan idazten hasi zenean, batere prestigiorik gabeko dialektotzat zeukaten friulera —edo furlana— Italian.

«Zeren faszismoak —nire harridurarako- ez zuen ametitzen Italian tokiko berezitasunik eta burugogor traketsen hizkuntzarik egon zedin». (1943, Corriere del Ticino).

Hizkuntzari herri bat zegokion, herri zapaldu bat. Prejerapoeman (1944), herri horren alde egiten dio erregu Pasolinik Kristori: «Gure lurra kanpotarren esku egon da/ eta preso egin gaituzte beste lurralde batean./ Gazteak eta zaharrak jipoitu egin dituzte plazan,/ gure neskatxei ohorea kendu diete».

1945ean friuleraren akademia sortu zuen Pasolinik lagun batzuekin —Academiuta di lenga furlana—, eta haren ikurraren ondoan pasarte hau ezarri zuten: «Friulik, bere historia antzuarekin eta poesiarako irrikarekin, bat egiten du Proventzarekin, Kataluniarekin, Grisoiekin eta hizkuntza erromantzeko beste Aberri Txiki guztiekin».

Rittrato di Pasolini liburuan azaltzen ditu aurreko horiek Luigi Martinelli irakasleak, Pasoliniren biografia intelektual oparoa marraztuz. Eta hala ere, Pasolini hil zuteneko berrogeigarren urteurren honetan, oraindik haren hilketa argitu gabe dagoela konstatatzeaz aparte, bizpahiru pintzeladatako estereotipoa gailenduko da hedabideetan.

Aldarte eta Ehgamen artean idatziako “Begirada ausartak” liburua aurkeztu dute New Yorkeko euskal etxean, ‘Aniztasunaren Asteburua’ ihardunaldietan barne

(artikulu hau Euskal Kulturan izan da argitaratua)

New Yorkeko Euzko Etxeak euskal herritartasun arragoa aldarrikatu zuen bere lehen Aniztasunaren Asteburuan

jendetza bildu ez bazen ere, pozarren agertu ziren antolatzaileak lehen edizioarekin

Jendetza bildu ez bazen ere, pozarren agertu ziren antolatzaileak lehen edizioarekin (Argazkia: Koitz)

 

Urriko bigarren asteburuan, 9tik 11ra, lehendabiziko Aniztasunaren Asteburua antolatu zuen New Yorkeko Euzko Etxeak. Gayaldi festibalaren eboluziotzat har daitekeen jaialdi honek euskal herritar izateko definizio bakarra ez dagoela aldarrikatu nahi du, Aitzol Azurtza antolatzaileak EuskalKultura.com-i azaldu dionez. Ospakizunez eta festaz aparte, ekintza kulturalak ere hartu zituen barne hiru eguneko programak.

New York, AEB. Bi film emanaldi, liburu aurkezpen bat eta argazki erakusketa bat ere programa barnean, 2012an sortutako Gayaldi festibala Aniztasunaren Asteburua bihurtu da, New York-eko Euzko Etxean. “Iban Ubarretxenak, (Euzko Etxeko) presidenteak, kontzeptua sexutik harago eramatea proposatu zuen eta denoi gustatu zitzaigun ideia”, esan du Aitzol Azurtza antolatzaile eta presidente ohiak. “Ez da gay eta lesbianen aldarrikapena soilik, emakumeen eskubideak, arraza desberdinenenak… Edonon jaiota ere, euskal herritar izan zaitezkela aldarrikatu nahi dugu. Gurasoak edonon jaiotakoak izanda, azalaren kolorea edozein izanda… Helburua bilkorrak izatea da, inor baztertu gabe”.

Hurbildutakoei erakutsitako bi filmak Jon Garaño eta Jose Mari Goenagaren 80 egunean eta Ibai Vigil-Escalera-ren Mama, please forgive me (Barkaidazu, mesedez, ama) izan ziren. Lehenengoa, hirugarren adineko bi emakumeren sexualitateari buruzko fikziozko istorioa da eta, bigarrena, New York-en bizi den gazte baten gora-beheren inguruko dokumentala. Garaño eta Goenagaren pelikularen ostean, mahai-ingurua antolatu zen.

 

Koitz argazkilari nafarraren Brock in a dress (“Brock, soineko bat jantzirik” lanak toki desberdinetan paratuta, emakumezko soinekoekin jantzitako gizonezkoa erakusten du) erakusketaren aurrerapenak interes handia piztu zuela esan du Azurtzak, lana goraipatzearekin batera: “Oso erakusketa interesgarria da. Indartsua eta esanguratsua. Fire Island-en inguruko erakusketako argazkiak ikusgarriak ziren, baina hauek txundigarriagoak eta sakonagoak dira. Argazki bakoitzak norberak topatu behar duen istorioa dauka”. Erakusketak harrera beroa izanagatik amaitu bakoa da oraindik eta, artistak berak azaldu lez, bizpahiru urte gehiago beharko ditu buka dezan..

 

‘Begirada ausartak’

 new yorkeko euzko etxeaEuskal Herrian iaz aurkeztutako Begirada ausartak liburua ere eman zuten ezagutzera festibalean. Euskal Herriko LGTB mugimenduaren parte diren Aldarte eta EHGAM taldeen lan honek Francoren garaiko homosexualen benetako istorioak kontatzen ditu. Aurkezpenean, Ramon Aizarna zarauztarrak egin zuen berba, 62 urteko gizona, duela hiru hamarkada lekualdatutakoa zeru-arraskarien hirira baina, horren aurretik, diktaduraren homofobia pairatu zuena.

Berbaldi interesgarria sortu zen aurkezpenean, garai ilun haietan homosexualen superbibentziaren inguruko interesa agertu baitzuen jendeak. Nola ligatzen zuten? Non batzen ziren? Nola zekiten beste pertsona ere homosexuala zela? Eta liburuaren izenburuak berak laburbiltzen duen legez, begiradek, begirada ausartek ematen zuten beharrezko informazioa. “Bazen ezkutuko hizkuntza bat diktadurapean, nazio askapenaz baino harago zihoana”..

 

Larunbat gauean etorri zen Aniztasunaren Asteburuaren sorburu izan zen Gayaldia. 22:00etan hasita, goizaldeko ordu txikietara bihurtu zuten dantzaleku Euskal Etxea. Aurten ordea, go-go dantzaririk ez zen egon, 2012ko lehen edizioaren ostean klubeko bazkide batzuk ez baitziren horrekin ados agertu.

 

Biharamunean, Euzko Etxeak berak prestatutako igandeko herri afariarekin eman zioten amaiera Aniztasunaren Asteburuari. Hurbildutako gehienak estatubatuarrak izan zirela azpimarratzen du Azurtzak eta, nahiz eta bestela jendetza handirik ez bildu, pozik agertu da antolatzaile gisa eta datorren urtean berriz ere antolatzeko gogotsu, “urtero egin behar dugu, oinarrizko aldarrikapena eta izen berria mantenduta” esanez.

 

Aldarrikapen berbak

Euzko Etxea-ko lehendakari ohi den Azurtzak, Jaialdiaren inguruko gogoeta batekin bukatzen du: “Jaialdi honek, LGTB mugimenduari baino euskal komunitateari bere kideak diren moduan onartzen laguntzen diola esango nuke. Euskal herritarrak ez direla homogeneo eta kolorebakarrak ulertzen laguntzen dio. Eta aldarrikapen horrekin, emakumeen eskubideei ere laguntzen dio, mugimendu politikoei ere, baina bai eta elbarria denari edo beste zenbait jende motari ere. Gure euskal etxean ez dago elbarririk baina egongo balitz, nola tratatuko genituzke? Jaialdi honek kontzientzia sorrarazi eta indartzea du helburu. Ameriketako euskal etxe batzuetan euskal herritar edota euskal-amerikar izatearen inguruan izan dezaketen ikuspegi murritza gainditu nahi du. Aniztasunaren Asteburua urtero egin behar dugu, jendearen gogoari astindua eman eta begiak irekitzen laguntzeko”, bukatu du.

New Yorkeko Euzko Etxeak euskal herritartasun arragoa aldarrikatu zuen bere lehen Aniztasunaren Asteburuan

jendetza bildu ez bazen ere, pozarren agertu ziren antolatzaileak lehen edizioarekin

Jendetza bildu ez bazen ere, pozarren agertu ziren antolatzaileak lehen edizioarekin (Argazkia: Koitz)

Urriko bigarren asteburuan, 9tik 11ra, lehendabiziko Aniztasunaren Asteburua antolatu zuen New Yorkeko Euzko Etxeak. Gayaldi festibalaren eboluziotzat har daitekeen jaialdi honek euskal herritar izateko definizio bakarra ez dagoela aldarrikatu nahi du, Aitzol Azurtza antolatzaileak EuskalKultura.com-i azaldu dionez. Ospakizunez eta festaz aparte, ekintza kulturalak ere hartu zituen barne hiru eguneko programak.

New York, AEB. Bi film emanaldi, liburu aurkezpen bat eta argazki erakusketa bat ere programa barnean, 2012an sortutako Gayaldi festibala Aniztasunaren Asteburua bihurtu da, New York-eko Euzko Etxean. “Iban Ubarretxenak, (Euzko Etxeko) presidenteak, kontzeptua sexutik harago eramatea proposatu zuen eta denoi gustatu zitzaigun ideia”, esan du Aitzol Azurtza antolatzaile eta presidente ohiak. “Ez da gay eta lesbianen aldarrikapena soilik, emakumeen eskubideak, arraza desberdinenenak… Edonon jaiota ere, euskal herritar izan zaitezkela aldarrikatu nahi dugu. Gurasoak edonon jaiotakoak izanda, azalaren kolorea edozein izanda… Helburua bilkorrak izatea da, inor baztertu gabe”.

Hurbildutakoei erakutsitako bi filmak Jon Garaño eta Jose Mari Goenagaren80 egunean eta Ibai Vigil-Escalera-ren Mama, please forgive me (Barkaidazu, mesedez, ama) izan ziren. Lehenengoa, hirugarren adineko bi emakumeren sexualitateari buruzko fikziozko istorioa da eta, bigarrena, New York-en bizi den gazte baten gora-beheren inguruko dokumentala. Garaño eta Goenagaren pelikularen ostean, mahai-ingurua antolatu zen.

 

Koitz argazkilari nafarraren Brock in a dress (“Brock, soineko bat jantzirik” lanak toki desberdinetan paratuta, emakumezko soinekoekin jantzitako gizonezkoa erakusten du) erakusketaren aurrerapenak interes handia piztu zuela esan du Azurtzak, lana goraipatzearekin batera: “Oso erakusketa interesgarria da. Indartsua eta esanguratsua. Fire Island-en inguruko erakusketako argazkiak ikusgarriak ziren, baina hauek txundigarriagoak eta sakonagoak dira. Argazki bakoitzak norberak topatu behar duen istorioa dauka”. Erakusketak harrera beroa izanagatik amaitu bakoa da oraindik eta, artistak berak azaldu lez, bizpahiru urte gehiago beharko ditu buka dezan..

 

‘Begirada ausartak’


new yorkeko euzko etxea

Euskal Herrian iaz aurkeztutako Begirada ausartak liburua ere eman zuten ezagutzera festibalean. Euskal Herriko LGTB mugimenduaren parte diren Aldarte eta EHGAM taldeen lan honek Francoren garaiko homosexualen benetako istorioak kontatzen ditu. Aurkezpenean, Ramon Aizarna zarauztarrak egin zuen berba, 62 urteko gizona, duela hiru hamarkada lekualdatutakoa zeru-arraskarien hirira baina, horren aurretik, diktaduraren homofobia pairatu zuena.

Berbaldi interesgarria sortu zen aurkezpenean, garai ilun haietan homosexualen superbibentziaren inguruko interesa agertu baitzuen jendeak. Nola ligatzen zuten? Non batzen ziren? Nola zekiten beste pertsona ere homosexuala zela? Eta liburuaren izenburuak berak laburbiltzen duen legez, begiradek, begirada ausartek ematen zuten beharrezko informazioa. “Bazen ezkutuko hizkuntza bat diktadurapean, nazio askapenaz baino harago zihoana”..

 

Larunbat gauean etorri zen Aniztasunaren Asteburuaren sorburu izan zen Gayaldia. 22:00etan hasita, goizaldeko ordu txikietara bihurtu zuten dantzaleku Euskal Etxea. Aurten ordea, go-go dantzaririk ez zen egon, 2012ko lehen edizioaren ostean klubeko bazkide batzuk ez baitziren horrekin ados agertu.

 

Biharamunean, Euzko Etxeak berak prestatutako igandeko herri afariarekin eman zioten amaiera Aniztasunaren Asteburuari. Hurbildutako gehienak estatubatuarrak izan zirela azpimarratzen du Azurtzak eta, nahiz eta bestela jendetza handirik ez bildu, pozik agertu da antolatzaile gisa eta datorren urtean berriz ere antolatzeko gogotsu, “urtero egin behar dugu, oinarrizko aldarrikapena eta izen berria mantenduta” esanez.

 

Aldarrikapen berbak

Euzko Etxea-ko lehendakari ohi den Azurtzak, Jaialdiaren inguruko gogoeta batekin bukatzen du: “Jaialdi honek, LGTB mugimenduari baino euskal komunitateari bere kideak diren moduan onartzen laguntzen diola esango nuke. Euskal herritarrak ez direla homogeneo eta kolorebakarrak ulertzen laguntzen dio. Eta aldarrikapen horrekin, emakumeen eskubideei ere laguntzen dio, mugimendu politikoei ere, baina bai eta elbarria denari edo beste zenbait jende motari ere. Gure euskal etxean ez dago elbarririk baina egongo balitz, nola tratatuko genituzke? Jaialdi honek kontzientzia sorrarazi eta indartzea du helburu. Ameriketako euskal etxe batzuetan euskal herritar edota euskal-amerikar izatearen inguruan izan dezaketen ikuspegi murritza gainditu nahi du. Aniztasunaren Asteburua urtero egin behar dugu, jendearen gogoari astindua eman eta begiak irekitzen laguntzeko”, bukatu du.

Ametatik haurretara GIB birusaren transmisioa eteten lehena izan da Kuba

OME Osasunaren Mundu Erakundearen ziurtagiria jaso du. Sifiliaren transmisioa ezabatzeagatik ere egin diote aitortza.

AWA06 ARUSHA (TANZANIA) 07/02/06. Mujer masai embarazada camina por la maternidad del Hospital Arumeru, cerca de Arusha, Tanzania, el pasado 30 de enero. Cincuenta estadounidenses participaron en la tercera Marcha contra el SIDA en Africa en la que se recaudaron 620.000 dólares (cerca de 518,300 euros) que se destinarán a los proyectos de la Fundación Elizabeth Glaser contra el SIDA, que ayuda a las clínicas y escuelas de las comunidades rurales. Aproximadamente el ocho por ciento de la población tanzana es seropositiva, y esta fundación ha construído 152 centros para prevenir la transmisión de madre a hijo con numeros programas de cuidados y tratamientos. Según el último informe del Programa de la ONU para el Sida (UNAIDS), el Africa subsahariana continúa siendo la zona más afectada por esta enfermedad. EFE/Jon Hrusa

AWA06 ARUSHA (TANZANIA) 07/02/06. Mujer masai embarazada camina por la maternidad del Hospital Arumeru, cerca de Arusha, Tanzania, el pasado 30 de enero. Cincuenta estadounidenses participaron en la tercera Marcha contra el SIDA en Africa en la que se recaudaron 620.000 dólares (cerca de 518,300 euros) que se destinarán a los proyectos de la Fundación Elizabeth Glaser contra el SIDA, que ayuda a las clínicas y escuelas de las comunidades rurales. Aproximadamente el ocho por ciento de la población tanzana es seropositiva, y esta fundación ha construído 152 centros para prevenir la transmisión de madre a hijo con numeros programas de cuidados y tratamientos. Según el último informe del Programa de la ONU para el Sida (UNAIDS), el Africa subsahariana continúa siendo la zona más afectada por esta enfermedad. EFE/Jon Hrusa

IB birusa duten ametatik jaiotzen diren ehun haurretatik bik baino gutxiagok daukate GIB birusa Kuban. Horrenbestez, amen eta haurren arteko birusaren transmisioa etentzat jotzen da. Hori horrela dela ofizialki aitortzen duen ziurtagiria jaso du Kubako Osasun ministro Roberto Morales Ojedak OME Osasunaren Mundu Erakundearen eskutik. Washingtonen izan da ekitaldia.

Ojedak nabarmendu du Kubako osasun sistema “publiko eta osoa” dela.

GIB birusaren transmisioa eteteagatik ez ezik, sifiliaren transmisioa etetegatik ere egin diote aitortza Kubari.

Beste herrialde batzuetan ere bai

Kuba ez da GIBaren kontra halako aurrerapausua egin duen herrialde bakarra. Bai, ordea, lehena. Izan ere, aitortza bera jasotzeko zain daude AEB, Kanada eta, besteak beste, Puerto Rico.

GIB birusa haurdunaldian, erditzean edota edoskitzean transmititu ohi zaie haurrei. GIBa duten amen haurretatik %15etik %45era kutsatzen dira, gutxi gora behera.

Gay, lesbiana eta etorkinen sendiak arazotsuen multzoan sartu ditu Madrilek

Familia plana onartu du Espainiako Gobernuak. Abortuak saihesteko, ikasketak ez oztopatzeko bekak eskainiko dizkie haurdun gazteei. Pentsioak igo nahi dizkie amei

hauteskunde-kanpainan-onartu-du-espainiako-gobernuak-familia-plana

Hauteskunde kanpainan onartu du Espainiako Gobernuak familia plana. LUIS JAUREGIALTZO / ARGAZKI PRESS

Familia Babesteko Plan Integrala onartu zuen atzo Espainiako Gobernuaren Ministroen Kontseiluak. Berritzailea baino gehiago—225 neurrien hiru laurden martxan daude jada—, ideologikoa da egitasmoa, familia eredu tradizionala indartzea baitu helburu; Alfonso Alonso Osasun eta Gizarte Gaietako ministroak berak onartu du PPren boto-emaileekiko «konpromisoa» bete dutela. Hala, familia aniztasuna «arazoak» dituzten sendien multzoan txertatu du gobernuak. «Beharrizan bereziak dituzten familien» atalean sartu ditu gay, lesbiana eta transexualen sendiak, etorkinenak, preso dauden edo egon diren amak, eta gaixotasun larriak dauzkaten pertsonak zein adinekoak dituztenak.

Zirriborroa lantzen ari zirela jada zeresana sortu zuen puntu horrek: LGTB elkarteak kexu agertu ziren, ez zirelako planean ageri. Azkenean, laguntza behar dutenen multzoan sartu ditu gobernuak. «Espainian kopuruz gehiengoa den ereduaren beharrizan diferenteak edo gehigarriak dituzten kolektiboak» dira, ministroaren arabera; 58 neurri bideratu ditu haientzat.

Edonola ere, sendi horietatik kanpo jarri du gobernuak planaren fokua. Familiaren inguruan PPk agertu izan dituen kezkak bildu baititu egitasmoak: biztanleriaren zahartzea, jaiotza tasa baxua eta amatasunaren «babesa». Ildo horretan, «harrituta» mintzatu da Alonso, emakumeek «berandu» dituztelako beren lehen haurrak —31 urtean dago batez bestekoa Espainian—. Ume gehiago nahi ditu ministroak, eta horretarako, amatasuna «babesteko beharra» ikusten du.

Haurdunentzako laguntzak aurreikusten ditu planak, «egoera zaurgarrian» daudenentzat batik bat. Ildo horretan, arreta berezia eskainiko die adingabeei eta gazteei: beka sistema bat abiatu nahi du gobernuak, «amatasuna ez dadin oztopo izan ikasketekin jarraitzeko», Alonsok adierazi duenez —autonomia erkidegoek dute beken gaineko eskumena, halere—. Abortuak saihesteko politika hori indartuko du gobernuak orain, abortuaren erreformaren porrotaren ondoren: PPren erkidego gobernu batzuek onartu dituzte amatasuna babesteko legeak azken urteotan.

Era berean, amen pentsioak handitzeko asmoa ere agertu du Espainiako Gobernuak: bi seme-alaba izan dituzten andreen pentsioa %5 igoko litzakete, hiru izan dituztenena %10, eta lau ume edo gehiago izan dituztenena %15. Alonsok gogoratu du emakumeen pentsioak gizonenak baino %30 txikiagoak direla, neurri batean, seme-alabak zaintzeko lanaldia murrizten dutelako amek. «Berdintasunaren aldeko neurria da, emakumea ama gisara aitortzekoa, eta gizartearen iraunkortasunarekiko konpromisoa». Toledoko Itunaren barruan negoziatu beharko du neurria.

Oposizioaren kritikak eragin ditu familia planak. Batetik, hauteskunde kanpainan onartu dutelako; bestetik, berrikuntzarik ez dakarrelako, ezta dirurik ere: 5.526 milioi euroko aurrekontua jarri dio gobernuak, baina ez du zehaztu zein sailetik aterako den.

Gorrotoaren gorakada

2014an 141 eraso egon ziren Hego Euskal Herrian arrazakeriak, homofobiak eta antzekoek bultzatuta.

Algortan manifestazioa egin zuten apirilaren 6an izandako eraso homofoboa salatzeko.

Algortan manifestazioa egin zuten apirilaren 6an izandako eraso homofoboa salatzeko. MARISOL RAMIREZ / ARGAZKI PRESS

Espainiako Barne Ministerioak gorrotozko delituen inguruko 2014ko txostena eman du argitara. Horren arabera, iaz 141 eraso egon ziren Hego Euskal Herriko lau herrialdeetan. Horietatik gehienek, 102k, arrazakeriarekin eta xenofobiarekin izan zuten zerikusia. Eraso homofoboak eta sexu identitate eta orientazioarekin erlazionatutakoak, berriz, 23 izan ziren. Eraso antisemitak, erlijio aniztasunaren kontrakoak eta elbarritasunen bat duten pertsonen aurkakoak ere egon ziren, kopuru txikiagoetan izan bazen ere.

Polizia indarrek emandako datuekin osatu du Espainiako Barne Ministerioak txostena. Horien arabera, Hego Euskal Herrian izandako 141 eraso horietan, 98 biktima izan ziren, eta 29 erasotzaile atxilotu edo inputatu zituzten.

Itxura guztien arabera, datuok gorroto delituen gorakada nabarmena adierazten dute, alderaketak egitea zaila bada ere. 2013ko txostenean, 24 erasoren berri baino ez zuen eman Espainiako Barne Ministerioak Hego Euskal Herrian, eta horietatik lau baino ez Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan; baina txosten hura egiteko, ministerioak ez zuen jaso Ertzaintzak emandako daturik. Horrek azaltzen du hiru herrialde horietan erasoen kopurua hain baxua izatea.

Edozein modutan, 2013ko txosten hura osatzeko, kontuan har daiteke iazko maiatzean Estefania Beltran de Heredia Eusko Jaurlaritzaren Segurtasun sailburuak emandako informazioa. EH Bilduko parlamentari Julen Arzuagak Eusko Legebiltzarrean egindako galdera bati erantzunez, Beltran de Herediak esan zuen 2013an gorrotoak bultzatutako sei delitu izan zirela Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, den-denak arrazakeriari lotuak.

Bi txostenak aintzat hartuta, eta suposatuz Espainiako Barne Ministerioak eta Jaurlaritzak jasotakoak delituak desberdinak direla, emaitza da 2013an gorrotoarekin lotutako hamar delitu izan zirela Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, 2014an gertatutako 117etatik oso urrun. Nafarroan ere, 20tik 24ra egin zuen gora delitu kopuruak. Beraz, datuok zuhurtziaz hartzekoak badira ere, badirudi horrelako erasoen gorakada nahiko argia dela, herrialde guztietan gainera.

«Kezkagarria»

Datu horien gaineko balorazioa egin dute Sare Antifaxista, EHGAM eta Kitzikan mugimenduek. Adierazi dute «kezkagarria» dela horren atzean ezkutatzen den errealitatea: «Eraso arrazistak, homofoboak, pobreen aurkakoak edo bestelakotasun funtzionala duten pertsonen aurkakoak gero eta maizago gertatzen dira gurean».

Espainiako Barne Ministerioaren arabera, gorakada horrek zerikusia du datuak biltzeko sistemak zorroztearekin eta zenbait poliziatan ezarritako protokolo bereziekin. Aipatutako erakundeak ez datoz bat balorazio horrekin; aitzitik, esan dutenez, txostenean agertzen diren 141 erasoak ez dira iaz gertatutako guztiak, «asko salatzen ez direlako», eta datuak biltzeko moduez ere zalantza handiak dituzte. «Ohitura handia dago zenbait eraso taberna giroko liskar gisa aurkezteko, batez ere gauez gertatzen badira», esan du Sare Antifaxistako Eduardo Gonzalezek.

Artxibatzen diren kasuekin zer gertatzen den ere galdetu dute, eta, adibide gisa, Bilbon 2014ko ekainaren 17an aurkezturiko salaketa aipatu dute. «Gazte batek salaketa jarri zuen eraso faxista jaso zuelako», azaldu du Gonzalezek, «baina epaileak ez zuen aintzat hartu eta artxibatzea erabaki zuen. Kasu horretan, oso litekeena da eraso hori estatistiketan ez agertzea».

Edozein modutan, eta eskura dituzten datuak aintzat hartuta, argi dute erasoen gorakada dagoela eta horri erantzun bat eman behar zaiola. «Ez dago normaltzat edo onargarritzat jo daitekeen eraso kopururik», adierazi du Gonzalezek. «Gure ustez, eraso bakar bat ere gehiegi da».

Beste aldetik, zenbait politikarik ematen dituzten mezuak ere salatu dituzte, horrelako erasoen ugaltzea dakartelakoan eta zigorgabetasuna sustatzen dutelakoan. Bereziki, Gasteizko alkate Javier Marotok eta Laguntza Bidezkoagoak plataformak etorkinen inguruan egindako adierazpenak salatu dituzte, bai eta Bilboko zenbait zinegotzik cruising guneei buruz egindakoak ere.

«Horrelako mezuek zigorgabetasuna bultzatzen dute», esan du Gonzalezek, eta zigorgabetasun horren adibide gisa duela gutxi Algortan (Bizkaia) izandako eraso homofoboa aipatu du: «Orain dela bi aste gertatu zen, eta oraindik ez dago horren inguruko berririk».

Erasoen ugaltzearen aurrean, «jendartearen inplikazioa» eskatu dute hiru mugimenduek, «faxismo, arrazakeria, homofobia eta diskriminazio mota guztien kontra elkartu eta borrokatzeko». «Iragan hurbilean kontzentrazio esparruetara eraman gintuzten jarrera eta pentsaerei aurre egin behar zaie», esan du Kitzikaneko Aitor Latailladek. «2015erako, zero gorroto-krimen nahi dugu».

Instituzioei, berriz, «mugimendu antifaxista ez kriminalizatzeko» eskatu diete, «antifaxismoaren kontra egitea faxismoaren alde egitea delako».