“Fundamentalismoa” salatu dute ehunka lagunek Iruñean

Aldaketarekin, denon Iruñea. Fundamentalismorik ez lelopean, manifestazioa egin dute Nafarroako hiriburuan, Abel Azkonaren erakusketak sortutako kritiken harira.

2015-12-01, Iruñea. Fundamentalismo eta fanatismo erlijiosoaren kontrako manifestazioa.  01-12-2015, Pamplona. Manifestación contra el fundamentalismo y el fanatismo religioso.

Manifestazio burua. Iñigo Uriz / Argazki Press

Abel Azkona artistak ostia sagaratu batzuekin pederastiahitza idatzi zuela-eta, haren Desenterrados erakusketak polemika eragin zuen iragan astean. Erakusketa iketzeko eskatu zioten fiskalari, eta ehunka kristau elkartu zen erakusketan bertan, errezatu eta Azkonaren lana gaitzesteko. Halaaber, Gazteluko plazan bilkura egin zuten 200 sinestun inguruk.

Protesta horien harira, “fundamentalismoaren kontrako martxa” egin dute Iruñean. Udaletxeko plazan amaitu da, eta bertan irakurri dute oharra. Carlos Otxoa (Memoriaren Autobusa): “Interes politikoa dago fundamentalisten atzean. Frankismora itzuli nahi dute”. Azkonaren erakusketaren aurkako elkarretaratzean, “Asiron, exekuzioa” oihukatu zuten, eta horiek gogoan izan ditu Otxoak: “Alkatearen exekuzioa eskatzen duten horiek ez dute inoiz demokrazian sinetsi”.

Asmo politikoa ikusi du Otxoak Azkonaren erakusketaren aurkako protestetan: “Aldaketa galgatu nahi dute, eta horren kontra ari gara protestan”.

Ibon Iparragirreren askatasuna exijitu eta hiesaren «erabilera politikoa» gaitzetsi dute

Ehunka lagunek manifestazioa egin dute Ondarroan, larriki gaixo dagoen Ibon Iparragirre presoaren «berehalako askatasuna» exijitu eta hiesaren «erabilera politikoa» salatzeko.

2015-11-28, Ondarroa. Preso gaixoen kaleratzea eta hiesaren erabilpen politikoa salatzeko manifestazioa, bereziki Ibon Iparragirreren kasua. 28-11-2015, Ondarroa. Manifestación para exigir la libertad de los presos enfermos y denunciar la utilización política del sida, especialmente el caso de Ibon Iparragirre.

2Ibon Iparragirreren askatasuna exijitzeko manifestazioa, Ondarroan. (Andoni CANELLADA/ARGAZKI PRESS)

parra Galdu Baik plataformak eta Kitzikan mugimenduak deituta, ehunka lagun bildu dira Ondarroan, Ibon Iparragirreren «berehalako eta baldintzarik gabeko askatasuna» exijitzeko.

Gogoratu dutenez, Iparragirrek gaixotasun kroniko, sendaezin eta endekapenezkoa dauka. «Epaileak berak, Iboni 1-5 urteko bizitza gelditzen zaiola onartzen du, baina hala ere kartzelan mantentzea erabaki du», salatu dute.

Zentzu horretan, nabarmendu dute hiesa eta espetxea «bateraezinak» diren bi elementu direla. «Hiesak gaixotu egiten du, baina espetxea da hiltzen duena», aldarrikatu dute.

Horregatik guztiagatik, azpimarratu dute «gure gorputzarekin nahieran aritzeko eskubidea dugula; administrazio publikoek ezin dutela erabaki hori zigortu, ez eta Ibonen kontrako euren jarrera kriminalak justifikatzeko erabili».

ABEL AZKONA. ARTISTA:«Argi gelditu da Iruñea ez dela hiri arrunt bat; hau Mordor da»

Kirioak dantzan jarri dizkie Azkonak katoliko hertsiei ‘Amen’ artelanarekin. Umorez hartu du «erreakzio neurrigabea», baina min eman dio protestek erakusketaren mezua urardotu izanak.

Abel Azkona 2

Euria ari du Serapio Esparza plazan. Dozena bat pertsona daude erorien monumentuaren aitzinean, zain, aretoa noiz irekiko. Aitzinean, lau udaltzain, eraikina zaintzen. 18:00etan, aretoa zabaldu dute, eta Abel Azkonaren (Madril, 1988) Desenterrados erakusketara sartu dira bisitariak. Gazte batek areto osoa zeharkatu du pauso luzeak emanez, artelanei jaramonik egin gabe, eta belauniko jarri da ostia sagaratuez osaturiko Amen obraren aurrean. Ostiarik ez dago jada —norbaitek lapurtu zituen astelehenean—, baina gazteak errezoka segitzen du, erakusketari eta errealitateari bizkarra emanda. Orduantxe heldu da Azkona. Eszena ikusita, irribarre meharra irristatu zaio ezpain ertzetik.

Nola ikusten duzu azken egunotako polemika guztia?

Saiatzen naiz egoera naturaltasunez hartzen: probokazio puntu bat duen erakusketa da hau, noski, baina nire lana beti izan da horrelakoa. Probokazioa erabiltzen dut, jendearengan erreakzio bat eragiteko. Batzuetan, erreakzio hori zentzuzkoa da; beste batzuetan, irrazionala; eta kasu bakan batzuetan, erabat neurrigabea. Subjektiboa da. Nik ez diot inori esanen nolakoa izan behar duen bere erreakzioak, adierazpen askatasunean sinesten dudalako. Fedea, etika, arau moralak… Hori guztia eztabaidagarria da, subjektiboa. Eta arteak horixe egin behar du: zirikatu. Arte garaikideak kritikoa, soziala eta politikoa izan behar du.

Asteartean jende andana bildu zen erakusketaren atarian arrosarioa errezatzeko; atzo, Iruñeko gotzainak «erreparazio meza» egin zuen katedralean…

Eta gero esanen dute ni naizela performanceak egiten dituena! Baina tira, gure gizarte arkaikoaren isla da. Batzuek ez dute konfiantza oso handirik euren fedean, antza, eta eraso pertsonal baten gisara hartzen dute edozein kritika edo probokazio. Dena den, nago protesta hauen guztien atzean sektore jakin batzuk daudela, fundamentalista eta fanatiko hauei burua berotzen.

Zeintzuk?

Bada, Opus Dei eta enparauak, alde batetik; eta eskuin politikoa, bestetik. Ez dute oraindik digeritu Iruñean eta Nafarroan gertatutako aldaketa politikoa, eta aitzakia baten bila zebiltzan, iskanbila sortzeko. Gainera, erakusketan garrantzi handirik ez duen obra bat hartu dute oinarri gisa. Izan ere, Amen pieza ez da bereziki indartsua; oso lan sinplea da, oinarrizkoa, erraza. Ez da erakusketan dagoen probokatzaileena, inondik inora. Horregatik uste dut aitzakia hutsa izan dela, udalaren kontra jotzeko. Min ematen diena, egiazki, aldaketa politikoa da.

Gainera, erakusketaren ardatz nagusia memoria historikoa da, eta ez pederastia…

Horrek ematen dit amorru handiena. Azaleratu beharreko kontua da memoria historikoarena, justizia eta ordaina eskatzen duten familia horiena… Eta lau integristak urardotu egin dute proiektu honen asmo nagusia.

Batzuen ustez, zuk zeuk ere bilatu duzu doako publizitate hori.

Hori esaten duenak ez du nire ibilbide artistikoa ezagutzen, urteak baitaramatzat halako lanak egiten. Publizitaterik ez dut behar. Ez dut harroputza izan nahi, baina Iruñeko erakusketa bukatu ostean, New Yorkera joanen naiz beste lan batzuk ikusgai paratzera; eta gerora ere, baditut hogei bat erakusketa antolatuta, 2017ra arte. Nire karrerak ez du honen beharrik, benetan. Hau anekdota hutsa da. Baina gure gizartean errotuta dagoen fundamentalismo erlijiosoa agerian uzteko balio badu, ongi etorria izan dadila.

Baina ezin duzu ukatu egoera honek min eman dizula: protestak, zentsura…

Eta ez hori bakarrik. Zenbait artelan puskatu dizkidate, eta heriotza mehatxu serioak jaso ditut. Gaur bertan, gizon bat etorri da nitaz galdezka. Atea itxita ikusita, ondoko institutura sartu da, eta tiro bat botako zidala esan die han ziren irakasleei. Udaltzainei abisua eman diegu, eta segurtasun neurriak zorroztu dituzte.

Ohituta al zaude halakoetara?

Ez. Behin, Koran bat irentsi nuen performance batean, eta heriotza mehatxuak jaso nituen, baina, horrez gainera, inoiz ez dut halakorik bizi izan. Istilu hauek nire sorterrian piztu izanak penatzen nau. Argi dago hau ez dela hiri normal bat; hau Mordor da.

Kereilarik jaso al duzu?

Oraingoz, bi jarri dizkidate, baina beste bi ere bidean omen dira. Horietako bat, Espainiako Gobernuarena. Dena den, abokatuarekin hitz egin dut, eta ez dut uste arazo handirik izanen dudanik. Ez dut deliturik egin: apaiz batek ostia sagaratu bat ematen dizunean, ez dizu esaten ahotik edo ipurtzulotik sartu behar duzun. Nik patrikan gorde nuen haren aurrean, eta ez zidan ezer esan. Dena den, honengatik kartzelara joan behar badut, pozik joanen naiz.

Nolakoa izan da Iruñeko Udalaren jarrera?

Akasgabea. Borobila.

Baina alkateak esan zuen ez zuela Amen lanaren berri, eta ulertzen zuela haserrea…

Normala da. Integristen presioek behartuta esan zuen, eta, gainera, egia da: alkateak ez du zertan nire lanen berri izan. Horretarako daude erakusketaren komisarioa eta Kultura zinegotzia. Oro har, erabateko babesa adierazi didate, eta oso pozik nago haien jarrera irekiarekin. Inork ez dezala polemika faltsurik asmatu aldaketaren aldeko alderdiak zigortzeko.

“Gizonon prostituzioa botere posizio handiagotik egiten da, emakumeenarekin alderatuta”

Mikel Garcia Idiakez

Jarduna klandestinitatean egiten da

“Jarduna klandestinitatean egiten da. Bezero asko hetero ezkonduak dira eta horiek inoiz ez lukete faktura bat sinatuko”, dio Paralel txaperoak. (Irudia: Elie Grekoff)

Lau emakume prostitutari egindako elkarrizketak eztabaida ugari eragin ostean, gizon prostitutu batelkarrizketatu du Hibai Arbide Aza kazetariak. Hona hainbat pasarte euskaratuta.

Paralel prostitutuak txapero gisa identifikatzen du bere burua, gizonekin baino ez ditu harreman sexualak eta bere hitzetan, “gizonen prostituzioa botere posizio askoz handiagotik egiten da, emakumeenarekin alderatuta, eta hori rol banaketagatik da. Bezeroak ez du gauza bera nahi neska batengandik edo txapero batengandik. Patriarkatuak inposatzen dizkigun rolak direla medio, neska batengan zerbait otzanagoa bilatuko du, delikatuagoa, arretatsuagoa… Baina txaperoez ari bagara, mutilek zerbait bortitzagoa bilatzen dute, harroagoa, txuleskoagoa, boteretsuagoa… Bezeroek tipo gogor bat nahi dute. Zentzu honetan, txaperoa inoiz ez da beldur izango bezeroak joko ote duen”.

Bezeroez, estigmaz eta legeztatzeaz

“Txapero askori lan eskubideez hitz egiten diezu eta barrez lehertzen dira. Batetik, ez dutelako zergetan utzi nahi irabazitako diru zati bat. Eta batez ere, askok nahi ez dugun onarpen publikoa ekarriko lukeelako. Estigmarik ez dagoen arren, jarduna klandestinitatean egiten da, hala bilatzen dugu bai guk bai bezeroek. Klandestinitatea ezinbestekoa da mutilon kasuan. Bezero asko eta asko hetero ezkonduak dira eta horiek inoiz ez lukete faktura bat sinatuko (…) Horretan trans-en antza dugu: gure bezero gehienak eskuin kontserbadoreko gizonak dira”.

Bestalde, saunan, diskoteka berezietan edo interneteko iragarkien bidez jartzen dira harremanetan txaperoa eta bezeroa, Paralelek dioenez. “Baina kalean ez dago prostituzio maskulinorik, beraz ez du prostituzio femeninoak duen ikusgarritasunik eta ez du haien errepresioa jasaten. Gurea festarekin nahasten da asko, beste testuinguru bat da”.

Sandra, Janet, Verónika eta Paula

Joan den ekainean, lau prostituta elkarrizketatu zituen Arbide Azak. Besteak beste, estigmaz galdetu zien. “Beti sentitu naiz ahaldundua eta prostituta aritzeak nire autoestimua sendotu du. Nire buruaz oso seguru nago. Baina aldi berean, puta izatearen estigma bizi izan dut urte luzez”, dio Paulak. “Hori da prostituzioaren okerrena: estigma”, gaineratzen du Sandrak.

Emakumeen salerosketaz galdetuta, hala dio Sandrak: “Prostituta guztiak salerosketaren biktima garela esateak libreki ari garenon jarduna ikusezin bihurtzea dakar eta akats handia da, benetako biktimak antzeman eta lagundu nahi badira”.

“Ea libreki lan egin dudan? –Paulak– Gizarte honek ematen dizun askatasunean. Inork ez du aske lan egiten testuinguru kapitalista honetan. Bizi garen lan, kultur eta gizarte testuinguru honetan, ia inori ez zaio gustatzen egiten duen lana. Nik ez nuen nire burua derrigortuta sentitu, bizimodu lasaia eramateko nuen irteera izan zen”.

“Pertsona batek zenbat eta eskubide aitortu gutxiago izan –gaineratzen du Paulak, batez ere etorkinak buruan–, orduan eta errazagoa da hura esplotatzea. Zenbat eta ahulagoak izan, orduan eta errazagoa izango da salerosketaren biktimak izatea. Nik ikusi dudanagatik, klubetan ematen da salerosketa handiena, emakumeak itxita dituztelako”.

Sexuaren industria

“Sexuaren industriari aurre egitea da gure helburua, esplotazioa amaitzeko –dio Verok–. Industria pornografikoaz ari naiz, lokalez, burdelez, putetxeez… Beste pertsona batek eskaintzen dituen sexu zerbitzuekin enpresario bat aberasteko sortu den edozein egituraz. Deuseztatu behar dugun patriarkatuaren ondarea da sexuaren industria”.

Prostituten eskubideez ere mintzo dira elkarrizketatuak. “Lehenengo gauza da ikusezin dena ikusgarri bihurtzea. Existitzen garela eta langile kolektibo bat garela aitortzea, politikoki ez-zuzena irudituko zaien arren errealitatea delako hemen gaudela: jardutea erabaki dugun emakumeak gara, arrazoiak arrazoi. Arautzeko modu logiko bakarra da langileak aintzat hartzea, bitartekaririk gabe”, uste du Janetek.

“Prostituzioa lanbide bat dela aitortu behar dute legeek eta ondorioz lan eta gizarte eskubideak arautu behar dira, gainerako langileekin egiten den moduan”, dio Sandrak.

 

Ostiak bakarrik batzuentzat

Iñaki Petxarroman

Mezuak utzi dituzte Azkonaren erakusketan

Mezuak utzi dituzte Azkonaren erakusketan. IDOIA ZABALETA / ARP

Abel Azkona artistaren aurka salaketa jarri du Espainiako Abokatu Kristauen Elkarteak, «profanazioagatik». Artistak pederastia hitza ostia sakratuekin idatzi izanak «sinestun kristauen sentikortasuna» mintzen duela uste dute. Estimatzekoa litzateke sentsibilitate bera azaldu bazuten aurreko asteburuan Espainiako eta Nafarroako hainbat elizatan Francisco Franco diktadore faxista omentzeko egindako mezen harira, esate baterako, «terrorismoaren gorazarreagatik» salaketak jarriz. Edota hainbat apaizek haurren kontra egindako sexu erasoen aurka orain bezain tinko eta sentikor aritu baziren. Baina, noski, ezin da denean egon.

Iruñeko Udalari ere ez zaio gustatu artistaren lana, eta iraintzat har daitekeen zati hori erretiratzeko eskatu dio. Abokatu kristauena baino jarrera ulergaitzagoa da udalarena, zer alderdik sostengatzen duten kontuan hartuta.

Izan ere, bitxia da arte sorkuntzari eta adierazpen askatasunari zer modu ezberdinez erreparatzen dion oraindik ere Francoren kume den gizarte honek. Oso ongi ulertzen du Frantziako edo Danimarkako aldizkariek Mahoma profetarekin txisteak egitea, baina erasoa —edo iraina— iruditzen zaio Kristoren gorputza adierazten duten ostiekin performanceak egitea. Garbi dago: diktadorea hil eta 40 urtera, ostiak batzuentzat bakarrik dira oraindik.

Abel Azkonaren erakusketak irekita jarraituko du Iruñean urtarrilera arte

Udalarekin ados jarri da Azkona, eta ‘Amen’ lana ez dute kenduko. Protestak ugaritu egin dira

Kristauak errezoan atzo Iruñeko Serapio Esparza plazan, Desenterrados erakusketaren kanpoan

Kristauak errezoan atzo Iruñeko Serapio Esparza plazan, Desenterrados erakusketaren kanpoan. IDOIA ZABALETA/ARP

Alde eta kontra. Babesa eta salaketa. Bi muturretako erreakzioak sortzen jarraitzen du Abel Azkonaren lanak Iruñean. Serapio Esparza plazako aretoan duenDesenterrados erakusketako lanetako bat da eztabaidaren iturria. Ostia sagaratuekin Pederastia hitza idatzita daramaAmen izeneko lanak, eta tirabira bizia piztu du kalean eta sare sozialetan. Baina udalak eta artistak erakusketa irekita mantentzea erabaki zuten atzo arratsaldean.

Askorentzat, iraingarria da Azkonaren lana. Beste askorentzat, adierazpen eta arte askatasuna. Atzo arratsaldean Serapio Esparza plazan eta erakusketan bertan ehunka kristau elkartu zen, errezatu eta Azkonaren lana gaitzesteko. Herenegun, Gazteluko plazan egin zuten bilkura 200 sinestun inguruk.

Erakunde eta norbanako ugarik eskatu diote Azkonari eta Iruñeko Udalari performancea erakusketatik erretiratzeko, «herritar askoren sinismenen aurka» egiten duela iritzita. Udalak ere egin zion eskaera artistari, erakusketako hainbat edukik «herritarren parte baten arbuioa» eragin dutela ikusita. Atzo, baina, ados jarri ziren udala eta artista, eta erakusketa irekita egongo da urtarrilaren 17ra arte. Halaber, antza astelehenean erakusketatik «desagertu» ziren ostia sagaratuak berriz ez ipintzea ere adostu dute.

Iritziak iritzi, bere lanaren inguruan sortutako polemikak «grazia» egin dio artista iruindarrari. «Arte garaikideak beti eragin behar du erantzun bat, erreakzio bat; baina kasu honetan gertatzen ari dena bitxia da; deigarria egiten ari zait», esan du Nafar Telebistan egindako adierazpenetan. Azkonak dio «prozesu artistikoaren barruan» dagoela gertatzen ari dena. «Horrela ulertu behar da. Helburua ez zen horrelako egoerarik sortzea».

1936ko gerran fusilatutakoak eta haien familiak omentzeko maiatzean Iruñean egin zuen Enterrados performancearen bigarren zatia da erakusketa. Hura zen «obra nagusia», eta oraingo erakusketan ikus daitekeena «orduko zein beste performance batzuetako hondarrekin egindako lanak dira». Iruindarrak 242 ostia sagaratu erabili zituen, Iruñeko erakusketan ikus daitekeen argazkia egiteko. «Zehazki, Nafarroan, Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Elizaren aurka jarri ziren salaketa kopurua».

Erakusketak sortu duen aferaren harira, egindakoarekin pozik agertu da Azkona, eta izan ditzakeen ondorioak bere gain hartzeko prest. Hiru salaketa jaso ditu, baina ez da beldur: «Abokatuarekin hitz egin dut, eta esan dit lasai egoteko. Baina sei hilabeterako kartzelara joan behar badut, harro joango naiz, egin behar nuena egin dudalako».

Erreakzio soka luzea

Azkonaren lanak eta haren hitzek erreakzio soka luzea eragiten jarraitzen dute erakusketa ireki eta sei egunera. Atzo, kasurako, dozenaka lagun elkartu zen erakusketan. Amen lanaren aurrean jarrita, errezoan aritu ziren herritar asko. Sare sozialetan ere nabarmena da sortu den iskanbila.

Iruindarrarentzat, ordea, lanaren atzean «adierazpen askatasuna» dago: «Jendea zentzua galtzen ari da honekin guztiarekin». Azaldu duenez, «erakusketan badago Amen baino lan garrantzitsuagorik, eta pena da jendea lan bakarrean zentratzea». Azkonak gogoratu du fusilatuak direlaDesenterrados erakusketaren ardatz nagusia.

Abel Azconaren erakusketak aurrera jarraitzen du, bere obra batzuk “desagertu” ondoren

Iruñeko Udalak artistarekin adostu du erakusketa irekita mantentzea baina desagertutako obra berrezarri gabe.

pederastia-abel azkona

Azaroaren 20tik Iruñeko “Erorien Monumentuan” ikusgai dago Abel Azcona artista nafarrarenDesenterrados bilduma, oroimen historikoaren inguruan. Bertako obra batek baina sektore ultra-katolikoen erreakzioa ekarri du. Hainbat argazkitan ikus zitekeen Azcona ogi pusketa edo ostiekin “Pederastia” hitza idazten.

Sexu abusuen eta pederastiaren itzala Eliza Katolikoaren oso gainean egon da azken urteetan. 2014an Vatikanoak lehen aldiz azalpenak eman behar izan zituen publikoki Nazio Batuen Erakundean. Honekondorioztatu zuen Elizak ez duela nahikoa egin erakunde barruan adin txikikoen sexu-gehiegikeriekin amaitzeko.

Frankismoan Elizak haurren kontra izandako jazarpena azaltzen duten hainbat testigantza ere argitaratu da azkenaldian. Kataluniako TV3 telebista katean, esaterako, Els internats de la por  (Beldurraren barnetegiak) estreinatu zuten joan den maiatzean. Barnetegi horietan elizgizonek haurrei egiten zizkieten basakeriak agerian uzten ditu dokumentalak.

Erakusketaren kontrako erasoak

Azconaren obra Franco hil zela 40 urte bete direnean jarri dute, Emilio Mola eta José Sanjurjo militar golpistak lurperatuta dauden toki berean. Egileak berak azaldu duenez, ostia horiek elizkizunetan jauna hartzeko itxura eginez eskuratu omen zituen:

tweet abel azcona 1

Erakusketaren kontrako eraso fisikoak eta artistaren kontrako mezuak etengabeak izan dira egunotan. Hainbat elkarte erradikalek kereila jarri dute ostiak “profanatzeagatik”. Bestalde, pintaketak azaldu dira Iruñean barrena eta katolikoek bilkura eta errezo harrigarriak egin dituzte eraikin barruan; zenbaitentzat ez dago argi obrari loturiko “performancea” ote den hori guztia. Sare sozialetan ere oihartzun handia izan du gaiak:

tweet abel azcona 2 tweet abel azcona 3

tweet abel azcona 5 tweet abel azcona 6

Joseba Asiron Iruñeko alkateak asteartean esan zuen “adierazpen askatasunaren aldeko konpromiso ukaezina” duela baina hitzartutako erakusketan ez zela ageri pederastiarekin loturiko edukirik eta aitortu zuen “sentsibilitate batzuentzat iraingarri” izan zitekeela obra zehatz hori.

Asteartean ostien argazkiak zekartzan pieza “desagertu” egin zen. Udalak eta artistak erakusketarekin aurrera jarraitzea erabaki dute, baina desagertutako pieza berrezarri gabe.

Prostitutak, «biktima ikusezinak»

Sexu indarkeriaren infernua gehien sufritzen duten sektoreetako bat prostitutena dela salatu du Askabide elkarteak ohar batean. Lanaren izaera «babesgabe eta arriskutsua» dela eta, prostitutak «bereziki kalteberak» direla nabarmendu du elkarteak: «Sozialki gaitzetsia dago prostituzioa, eta horri gehitu behar zaio irregulartasun administratiboa. Horrek guztiak azpikategoria batean kokatzen ditu prostitutak. Ikusezin bihurtzen ditu edozein erasoren aurrean».

Lesbianen ikusgarritasuna sustatzeko proiektua martxan da

Aldarte elkartetik sortutako talde baten ekimenez, emakume lesbianek gizartean duten ikusgarritasuna sustatzeko kanpaina abian dago. Helburu horri jarraituz, alderdi politikoen inplikazioa eskatu zuten hauteskundeei begira ahal duten neurrian pausoak eman ditzaten. Erantzun aktibo eta baikorra jaso dute EH Bildu, PSE, Ezker Anitza, EAJ eta Ahal Dugu-ren aldetik. PPren erantzunaren zain daude oraindik, nahiz eta lortu duten haiekin ere biltzea.

2014-06-28, Iruñea. LGBT Arrotasun eguneko manifestaldia. Argazkian, manifestaldiaren burua.  28-06-2014, Pamplona. Manifestación del Día del Orgullo LGBT. En la imagen, la cabecera de la manifestación.

2014-06-28, Iruñea. LGBT Arrotasun eguneko manifestaldia. Argazkian, manifestaldiaren burua.

Aldartek, gay, lesbiana eta transexualen arreta zentroak, lesbianek gizartean ikusgarritasun handiagoa izan dezaten proiektu bat garatu du hauteskundeei begira alderdi politikoek pausoak eman ditzaten. Elkartearen ustez, emakume horiek «ikusezinak» dira eta hori oztopo bat da «gizarte baliabideak besteen baldintza beretan baliatzeko orduan».

Ideia hori abiapuntu hartuz, “Lesbianak: ikusgai eta eskubidedun. Politikan eragiteko kanpaina” abiarazi dute. Honen helburu nagusia lesbianismoarekin eta jendartean ikusgarritasun handiagoa eskuratzearekin zerikusia duten gaietan emakume lesbianen parte-hartze aktiboa sustatzea da. Era berean, politikan eragiteko jarduerak iragarri dituzte, alderdi politikoak inplika daitezen. Bestalde, oinarrizko testu bat landu dute lesbianen ikusgarritasun urriarekin loturiko arazoen berri emateko eta horiek konpontzeko proposamenak egiteko.

Aldartek, gay, lesbiana eta transexualen arreta zentroak, lesbianek gizartean ikusgarritasun handiagoa izan dezaten proiektu bat garatu du hauteskundeei begira alderdi politikoek pausoak eman ditzaten. Elkartearen ustez, emakume horiek «ikusezinak» dira eta hori oztopo bat da «gizarte baliabideak besteen baldintza beretan baliatzeko orduan».

Ideia hori abiapuntu hartuz, “Lesbianak: ikusgai eta eskubidedun. Politikan eragiteko kanpaina” abiarazi dute. Honen helburu nagusia lesbianismoarekin eta jendartean ikusgarritasun handiagoa eskuratzearekin zerikusia duten gaietan emakume lesbianen parte-hartze aktiboa sustatzea da. Era berean, politikan eragiteko jarduerak iragarri dituzte, alderdi politikoak inplika daitezen. Bestalde, oinarrizko testu bat landu dute lesbianen ikusgarritasun urriarekin loturiko arazoen berri emateko eta horiek konpontzeko proposamenak egiteko.

Pasa den martxoan, Aldarteren ekimenez talde eragile bat sortu zen. Zenbait eztabaida saioren ostean, agiri bat idatzi zuten. Uztailean LGTB talde guztiei bidali zieten testua, eta bilera antolatu zuten haiekin, euren ekarpenak egin zitzaten.

Taldeek izenpetutako agiria alderdi politikoei bidali zieten, horiekin beste bilera bat izateko eta ze konpromiso maila duten jakiteko. Azkenean, alderdien erantzunak jaso zituzten dokumentu batean. «Oso jarrera ona eta irekia agertu dute hasieratik, eta kanpaina aurkeztu genuenetik alderdi guztiekin bildu gara», azaldu zuten. Hala, EH Bildu ekimenera atxiki zen; PSEk kanpainarekin bat egin zuen; Ezker Anitzak LGTB pertsonen giza eskubideen defentsa babestu zuen; EAJk bat datorrela esan zuen; Ahal Dugu proposamenetako batzuk lantzen hasia da; PPk oraindik ez die erantzunik eman.

Egindako proposamenak

Alderdiei egin dizkieten proposamenen artean hainbat lege aldatzeko konpromisoa hartzea dago. Aldatu nahi duten horietako bat da 3/2007 legea, izenaren erregistro aldaketarako eskatzen diren beharkizunak ezabatzeko, besteak beste, hormona tratamenduan bi urtez jarduteari eta «genero disforia» diagnostikoa izateari dagozkionak. Era berean, lege honek dio Erregistro Zibilean egin beharreko izapideetan, mediku forentsearen laguntza behar dela probak egiteko, eta Aldartek uste du horrek «pertsonen intimitateari eraso» egiten diola.

Horrez gain, 14/2006 legea aldatzeko eskatzen dute, lesbiana bikoteen adingabeak erregistratzeko zenbait eskakizun ezartzen dituelako. Eta horiek ezabatzea nahi dute.

Haurren izenei dagokienez, «sexua gizonezkoa ala emakumezkoa den zalantzan jartzen duten izenak» jartzeko debekua ezabatzea proposatzen dute.

Era berean, uste dute lagundutako ugalketari buruzko legeari 2013an egindako aldaketek murriztu egiten dituztela emakume ezkongabe eta lesbiana bikoteen aukerak teknika horiek erabiltzeko, eta hortaz, 18 urtetik gorako emakume guztiei zerbitzu horiek osasun publikoan erabiltzeko aukera bermatzea eskatzen dute, egoera zibil edo joera sexualari erreparatu gabe.

Eguneroko politikari dagokionez, lesbianismoa ikusgai izan dadin alderdiek ahaleginak egitea proposatzen dute. Bestalde, bullying lesbofoboa antzeman eta errotik eraginkortasunez erauzteko ikerketa sustatzea proposatu dute, neskatoei nola eragiten dien jakiteko.

Transexualitatea haurtzaroan

Ikoitzen arkatza

Aingeru Mayor sexologoa eta ‘Euskal Herriko Chrysallis‘ elkarteko presidentea da.Gorlizeko Guraso Elkarteak transexualitateaz eta haurtzaroaz antolatutako konferentzian hartu du parte Mayorrek eta bere hitzaldia jaso du Plentzia Telebistak (gaztelanieraz).