Oihu geldiezina, aho batez

Euskal Herriko mugimendu feministak indarkeria matxisten aurka antolatutako manifestazioak 12.000 lagun bildu ditu Gasteizen. Emakumeek euren bizitzen protagonista izatea aldarrikatu dute. Bideoa: Mobilizazio eguneko erreportajea (Lara Madinabeitia, BERRIA TB).

«Ez dugu atzera egingo. Geldiezinak gara. Zuen indarkeriek erantzuna jasoko dute!». Andre Maria Zuriaren plazan hasitako oihua ozen zabaldu zen bazter guztietatik. Feministok Prest plataformak deitutako manifestazioak 12.000 pertsona inguru bildu zituen Gasteizko bihotzean, antolatzaileek emandako datuen arabera. «Gora borroka feminista» oihukatzeko bat egin zuten 12.000 ahotsek. Tonu, tinbre eta kolore askotako ahotsak, lelo bera zabalduz: 11 eraso, 12 erantzun.

Indarkeria matxisten aurkako manifestazioak lepo bete zuen Andre Maria Zuriaren plaza. «Egun historiko bat» izango zela iragarri zuen Euskal Herriko mugimendu feministak manifestazioaren aurreko astean, eta aurreikuspenak bete-betean gauzatu ziren. Euskal Herriko bazter guztietatik heldutako jendea bildu zen, baita beste hamaika txokotatik etorritakoak ere. Besteak beste, Madrildik eta Bartzelonatik autobusak heldu ziren, eta Asturiasko banderaren bat edo beste ere ikusi zen manifestazioan.

Natalie Van Puten hilketari egindako erreferentziak etengabekoak izan ziren egun osoan —asteon hil dute Bidarten (Lapurdi)—. Ekitaldi nagusian ekarri zuten gogora. «Zenbat gehiago zenbatu beharko ditugu? Ez gara hiltzen, hiltzen gaituzte», salatu zuen Gladys Giraldo Feministok Prest plataformako kideak. «Ez dira kasu bakanak, eta ez dira burua galdu duten gizonezkoak: indarkeria matxista da». Bidarteko hilketa gogorarazten zuten afixak ere baziren manifestazioan.

Van Putek indarkeria matxistarik «bortitzena» pairatu zuela gaineratu zuen Marina Sagastizabal plataformako kideak. Ordea, zehaztu zuen hori ez dela indarkeria matxista bakarra. 11 eraso, 12 erantzun lelopean atzoko manifestazioak indarkeria horiek guztiak plazarazteko helburua zuen, baita horien gaineko hausnarketa hastekoa ere. Ibilbidean indarkeria horietako hainbat islatu zituzten antolatzaileek.

Horien artean manifestazioan egoterik izan ez zuten emakumezkoek lehentasunezko lekua izan zuten. Batetik, errefuxiatutako emakumeak izan zituzten gogoan, Europako Batasuna hiltzaile, SOS emakume errefuxiatuak lelodun pankartarekin. Bestalde, espetxeetan dauden Euskal Herriko emakume presoak ere presente izan ziren Gasteizko kaleetan, kartelen bitartez. «Kartzelaren egitura patriarkalaren biolentzia gordinari aurre egiten diote», nabarmendu zuen Aitziber Perez de Karkamok. «Zigor bakoitza jasotzen dute, gainera: zigor penala, eta jendartearen zigor morala».

Sistema heteropatriarkalak emakumeari ezarritako moldea gogora ekarri zuten ekitaldian: «Maitasun eredu toxikoen morroi; heterosexuala; sexu objektua, gorputz desiragarriekin; hierarkikoki gizonen osagarria; derrigorrezko ama eta zaintzaile: emazte finak…». Indarkeria matxistak molde horretatik ateratzen direnen aurka jotzen duela salatu zuten, eta horiei aurre egiteko zilegitasuna aldarrikatu. «Bizi nahi dugu, gure bizitzen protagonista izan nahi dugu; horregatik defendatuko gara, eta erantzungo dugu», ohartarazi zuen Sagastizabalek.

Ekitaldiko mezuak, aldarrikapenak, sutsuki txalotu zituzten plazan bildutako 12.000 pertsonek. «Instituzioak, agente politiko zein sozialak, Euskal Herriko jendartea osatzen dugun pertsona oro norabide berean bultzatu behar dugu», eskatu zuen Sagastizabalek.

Pertsona ezberdinen arteko elkarlanaren adibidea izan zen atzoko manifestazioa. Halaber, elkarlan horren adibide txikiagoak ikusteko aukera ere egon zen: Gasteizen te topaketan indarkerien gainean hausnartu zuten emakumezkoen txirikordekin apaindutako pankartak, Gora Gasteiz ekinbidean oihal koloretsuekin jositako beste kartel bat, eskubide sozialen aldekoak…

Kalea eta gaua

«Beldurra izan da gure eguneroko ogia; gure bizitza kontrolatzeko beldurrean hezi gaituzte», nabarmendu zuen Sagastizabalek. «Espazio publikoetatik kanpo nahi gaituzte gaua heldu baino lehen», gaineratu zuen Giraldok. Mugimendu feministaren salaketa hori etengabekoa izan zen Gasteizko kaleetan. Atzoko eguneko ekitaldia horren isla izatea bilatu zuten antolatzaileek.

Goizetik iluntzera arte hamaika ekintza egin zituzten kaleetan. 11:30ean zumba-reggaeton saioarekin hasi zuten eguna dozenaka emakumek, Foru plazan. Horrez gain, indarkeria matxistak salatzeko kaleko arte eskaintza zabala izan zen atzokoan. Besteak beste, Elina Chauvet artistaren Zapatos Rojos(Zapata gorriak) instalazioa egon zen ikusgai Katedral Berriaren aurrean. 2009an Ciudad Juarezen (Mexiko) inauguratu zuen artelana, emakumeen aurkako indarkeria eta justiziaren gaineko hausnarketa gisa. Orduan, 66 zapata gorri ziren, bikoteka kokatuta, falta ziren 33 emakumeren manifestazioa irudikatzeko. Gasteizen, 66 zapata baino gehiago izan ziren.

Aldarrikapen eta hausnarketaz gain, aisialdirako parada egon zen egun osoan: bazkaria eta bazkalosteko ikuskizunak Landatxo kiroldegian; iluntzean, Gasteizko Gaztetxean hasitako kontzertuak… Musika isildu zenean ere, «gora borroka feminista» oihuaren eta danborren burrunbaren oihartzun geldiezinak jarraitu zuen, kalez kale.

Izaro Antxia, areto futboleko partida ofizial bat jokatuko duen lehen jokalari transexuala

Izaro Antxia, Portugaleteko (Bizkaia) kirolaria, izango da areto futboleko partida ofizial bat jokatuko duen Espainiako Estatuko lehenbiziko jokalari transexuala –igande honetan–. Leioa Maia taldean aritzen da, emakumezko Lurralde Mailan.

Kirolean nahi duen lekuan aritzeko ametsa beteko du Antxiak

Kirolean nahi duen lekuan aritzeko ametsa beteko du Antxiak. (Juan Echevarría / Marca)

“Triste samarra da 2016an hau albiste izatea, bide luzea dago egiteke”, adierazi du Antxiak M80 irratiak egindako elkarrizketan. Pasa den denboraldira arte, mutilen talde batean jokatzen zuen, “beste aukerarik ez” zuelako. Pasa den martxoaren 30ean eskuratu zuen NAN berria. “Azkenean nire ametsa bete ahal izango dut: kirolean nahi dudan lekuan aritzea”.

20minutos agerkariak egindako beste elkarrizketa batean, Antxiak onartu du sekula ez duela aurkako jarrerarik sufritu, ez kirolean, ezta egunerokoan ere. Dena den, uste du gizartea ez dagoela prest pertsona transexual bat futbolean jokatzen ikusteko. “Futbolean, kanpoan den jendeak, afizioak, edozein arma baliatzen du eraso egiteko, eta badira erabiltzeko oso errazak diren armak. Ezin da orokortu, baina batzuetan entzuten duzuna entzuten duzu, min egiten dizuten irainak. Ni prest nago. Badakit zer gerta daitekeen. Baina gauza bera gerta dakizuke beste arrazoi batzuengatik. 100 kilo pisatuko banitu, ziur antzekoa jasango nukeela. Hemen, iraintzen denean inork ez duenez ezer egiten…”

Gaiaz gehiago:

Atleta transexualak Joko Olinpikoetan: Aitzindari izatearen ajeak.

Izaro Antxiari elkarrizketa Info7 irratian.

ITSASO ANDUEZA. EGK-KO LEHENDAKARIA «Gazteok ere ari gara berdintasuna lantzen»

Euskadiko Gazteriaren Kontseiluak barne diagnostikoa aurkeztu du. Erakundea osatzen duten gazteek genero berdintasunaren inguruan zer ikuspegi duten jakin nahi izan dute azterketa horren bitartez.

ITSASO ANDUEZA EGK-KO LEHENDAKARIA

Argazkia: JAIZKI FONTANEDA / ARGAZKI PRESS

Berdintasun diagnostikoa egin du EGK Euskadiko Gazteriaren Kontseiluak, erakundearen eguneroko jardunean eta gazteen elkartze eta partaidetza sareetan berdintasun plana txertatzeko. Ikerketa bat egin du erakundea osatzen duten gazteen artean. Itsaso Andueza lehendakariak azaldu duenez, «beharrezkoa» zuen horrelako lanketa bat egitea. «Garrantzitsua zen guretzat gazteoi zuzenean eragiten diguten zenbait arlo lantzen ditugun modu berean berdintasuna ere lantzea. Batez ere, gizarteak behar duelako».

Bi zatitan banatu dute diagnostikoa: alde batetik, erakundeko langileen arteko barne analisi bat egin dute, EGKren «kokapena hobetzea» xede duena. Bestetik, kontseilua bera osatzen duten elkarte eta taldeetako hainbat kideekin ikerketa bat egin dute. 16 eta 30 urte arteko 85 gaztek emakumeei eta generoari buruz eta sexu eta afektibitate aniztasunari buruz duten pertzepzioa aztertu dute. «60 bat elkartek osatzen dute EGK, eta askotarikoak dira, bai ideologia aldetik, bai helburu eta jarduera aldetik. Barne analisi bat da, finean; izan ere, elkarte horiek ere erakundearen parte dira», zehaztu du Anduezak.

Nabarmentzekoa da lehen aldiz neurtu dutela lesbiana, gay, transexual eta bisexualen kolektiboaren gaineko ikuspuntua. «Uste dugu zerikusi handia dutela, eta elkarrekin lantzeak baduela zentzurik». Bada, datuek erakutsi dutenez, «ezkutuko homofobia» uste baino handiagoa da. Galdegindako gazteen hamarretik bederatzik uste dute kolektiboarekiko «bereizketa ekintzak» badirela: gazteen %55 bulliyng edota iseken lekuko izan dira, eta %15, eraso fisikoena.

«LGTB kolektiboaren inguruko datu gutxi daude. Guk ikerketa bat proposatu dugu horren gainean, nola landu eta nondik jo erabakitzeko», azaldu du Anduezak. Era berean, kolektibo horren eskubideak bermatuko lituzkeen lege bat onartzeko eskatu dio erakundeak Eusko Legebiltzarrari.

Rolak eta estereotipoak

Galdegindako ia gazte guztiek genero rolak eta estereotipo sexistak oraindik badirela iritzi diote. Horrez gain, hamarretik ia bederatzik uste dute desberdintasunak daudela lan arloan gizonen eta emakumeen artean, eta azken horiek «egoera okerragoan» daudela lanpostu bat aurkitu ahal izateko, enplegua beste erantzukizun mota batzuekin uztartzeko, eta lanean eta bizitza politikoan erantzukizun karguak eskuratu ahal izateko.

Horren harira, emakumeek enpleguan aukera berdintasuna bermatu ahal izateko «ekintza positiboak indartu» egin behar direla uste du erakundeak. «Ekintza positiboak diogunean, esan nahi dugu berdintasuna bermatzen duten neurri guztien balioa nabarmenduko dugula. Berdintasuna denontzat ona dela ikusaraziko dugu, ez bakarrik emakumeentzat, baizik eta guztiontzat», azaldu du Anduezak.

Horretarako, kontzientziazio lana lagungarria bada ere, ez da aski, ikerketak azaldu duenez. Hori dela eta, Anduezak adierazi du proposamen eta neurri zehatzak egingo dizkietela erakunde publikoei: «Kontzientziazioarekin ez da aski. Neurri aktiboak behar dira. Gure ideia da urte amaierarako proposatzea neurri zehatz horiek erakunde publikoei».

Neurriak, halaber, genero indarkeriari aurre egiteko, adibidez. Izan ere, nahiz eta gaur egungo gazteek berdintasunari eta indarkeria matxistari buruzko ezagutzak badituzten, praktikan bestelakoa da egoera, datuek erakusten dutenez. Anduezak gogorarazi du kasu horietan gizartean onartuta dauden diskurtsoak errepikatzeak ez duela esan nahi diskurtso hori barneratuta dagoenik. «Genero indarkeriako kasuetan, deigarriena edo gehien ikusten dena da indarkeriaren erabilera fisikoa. Aldiz, horren azpitik dauden joera eta jarrerak ez dira askorentzat ikusgarriak, eta, ondorioz, ez dira lantzen».

«Espero ziren» emaitzak

Edonola ere, diagnostikoan azaldu diren emaitzak «espero zirela» aitortu du EGK-ko lehendakariak, eta azaldu du horrek erakusten duela «lan asko» dagoela egiteko oraindik ere. Hain zuzen, Anduezak adierazi du EGK-k eta erakundea osatzen duten elkarteek «elkarlanean» landuko dutela gaia. «Eratu genuen urteko plangintza ere aurkeztu genien elkarteei, diagnostikoarekin batera, eta asmoa da lantaldea hilabetean behin-edo deitzea eta elkarrekin antolatzea ekintzak aipatutako erronkei aurre egiteko».

Anduezak adierazi du «garrantzitsua» dela gazteen artean ere berdintasuna lantzea. Izan ere, sarritan haien jarrera «gutxietsi» egiten dela iritzi dio EGK-ko lehendakariak. «’Non daude gazteak?’, galdetzen dute askok sarritan. Gazteok bagaude, eta ari gara hau ere lantzen. Gazte asko ari dira elkarteetan askotariko gaiak lantzen, eta berdintasunarekin ere ari dira. Oso garrantzitsua da ikusaraztea gazteok ere honetan ari garela».

«Nafarroan, familia tradizionalari begira diseinatu izan dira genero politikak»

MERTXE LERANOZ. NAFARROAKO BERDINTASUNERAKO INSTITUTUKO ZUZENDARI KUDEATZAILEA

UPNren agintaldian galdutako autonomia berreskuratzeko bidean da Berdintasun Institutua. ‘Familia’ azpisailetik aterata, gizarte eragileekiko harremanetan sakondu nahi dute orain.

MERTXE LERANOZ. NAFARROAKO BERDINTASUNERAKO INSTITUTUKO ZUZENDARI KUDEATZAILEA

MERTXE LERANOZ

Genero ikuspegia administrazioaren esparru guztietara zabaltzea, mugimendu feministarekiko harremanak sendotzea eta legeak berdintasun irizpideen arabera moldatzea. «Hori ere aldaketa da», esan zuen Mertxe Leranozek (Iruñea, 1966), Nafarroako Gobernuak berdintasunaren alorrean dituen lan ildoak aurkeztu zituen egunean. Gauza asko egiteke daudela aitortzen duen arren, norabide onean doazela uste du Berdintasunerako Institutuko zuzendariak.

Genero kontuetan, Nafarroako Gobernuaren lehentasunetako bat berdintasun lege berria ontzea izanen dela esan izan duzu. Zergatik da hain garrantzitsua?

Orain indarrean dagoen Berdintasun Legea zaharkitua dagoelako erabat. 2002. urtekoa da, eta, ordutik, aldaketa sakonak gertatu dira araudien esparruan, baina baita gizarte barruan ere: sexu jazarpen mota berriak ezagutzen ditugu orain, generoari lotutako kontzeptu berriak… Legea berritu behar da, garaietara egokitzeko. Hori egin aurretik, ordea, beharrezkoa izanen da gaur egungo egoeraren ikerketa bat garatzea, diagnostiko bat, eta horren gainean eraikiko dugu legearen egitura.

Berdintasunerako Institutuak eginen du lan hori?

Bai, baina gustatuko litzaiguke prozesua ahalik eta zabalena eta irekiena izatea: atea zabalik utzi nahi dugu, erakundeek, eragile sozialek eta bestelako elkarteek parte hartzeko aukera izan dezaten. Hori guztia, jakina, ezin dugu egun batetik bestera egin. Irailean hasiko gara, baina luze gabeko helburua da. Segur aski, 2016az gainera, 2017. urtea ere behar izanen dugu lana behar bezala bukatzeko. Ongi egin behar ditugu gauzak.

Diagnostikoa gizarteari, baina baita etxe barruan ere?

Bai, noski. Hori da gure lan ildoetako bat. Finean, gizartearen esparru guztiak ukitzen ditu generoak, eta administrazioaren sail guztietan eduki beharko luke isla: Hezkuntzan, Ekonomian, aurrekontuetan… Dena den, aitortu beharra daukat gobernu berria sartu baino lehenagotik ere abian zirela zenbait lan ildo, administrazio barruan genero ikuspegia txertatzeko. Esate baterako, genero berdintasunerako unitateak sortu ziren departamentu guztietan. Ongi egindako lan hori oinarritzat hartu eta indartu eginen dugu guk, unitate horiei egitura sendoagoa emanez, benetako transbertsaltasuna bermatze aldera.

Eragileen parte hartzea aipatu duzu, baina aurreko gobernuak hartu-eman eskasa izan zuen mugimendu feministarekin. Apurtutako zubiak berreraiki nahi dituzue?

Ehundura soziala sendotzea eta parte hartzea sustatzea da gure helburuetako bat, arlo horretan atzerapauso nabarmenak izan direlako. Azken legealdian, bereziki, galera handiak izan ziren. Galdutako harreman horiek guztiak berreskuratu behar ditugu, funtsezkotzat jotzen baitugu emakumeen elkarteekiko loturak indartzea. Besteak beste, 2012az geroztik eman gabeko diru laguntzak berrezarri ditugu: emakumeen elkarteentzako deialdia, Nafarroako Unibertsitate Publikoan generoari buruzko mintegiak antolatzeko diru partida, IPES elkarteari dagokiona… Horiez gainera, deialdi berria sortu dugu, LGTB kolektiboa laguntzeko. Eta laguntza ekonomikoez gainera, galdutako komunikazio bideak berregiten ari gara emakumeen elkarteekin.

Nekeza al da UPNk eraitsitakoa berriz altxatzea?

Edozein prozesu geldiarazten baduzu, gero lanak izanen dituzu berriz martxan jartzeko. Zergatik? Bada, ez diozulako gaiari helduko utzi zenuen toki beretik, atzerago joan behar duzu. Eta horixe gertatu da emakumeen aldeko mugimendu sozialarekin: izugarrizko egoera prekarioan egon dira azken urteetan, eta kostatuko zaigu kolaborazio giroa erabat berreskuratzea. Guk garrantzi handia eman diogu horri, eta aurrekontuak dira horren froga nagusia, genero berdintasuna sustatzeko ekintzetara bideratutako dirua %48 handitu delako. Hori esanda, hain zen apala abiapuntua, ezen edozein hobekuntza txikik sekulako aurreraurratsa baitirudi. Horregatik nabarmendu nahi dut asko dugula oraindik hobetzeko. Lehen harria jarri besterik ez dugu egin.

Martxoaren 8an, adierazpen instituzionala onartu zuen legebiltzarrak, baina «mugimendu feministarekiko elkartasuna» aipatzen zuen puntuaren kontra bozkatu zuen PPk. Zer iritzi duzu horri buruz?

Berdintasunaz hitz egitean, erraza da kontsentsua lortzea oinarri-oinarrizkoak diren kontuetan. Genero indarkerian, adibidez. Mundu guztia dago horren kontra, nola ez, eta, kontsentsu zabal horri esker, genero indarkeriaren kontrako legea aho batez onartu zuten parlamentuan. Baina zer gertatzen da oinarri-oinarrizkoa alde batera utzita, erroetara jo nahi dugunean? Bada, hortxe azaleratuko direla desadostasunak. Batzuek ez dute onartu nahi mugimendu feministak hamarkadak daramatzala berdintasuna aldarrikatzen, eta lan duin hori ezinbestekoa izan dela emakumeen eskubideen aldeko borrokan. Eta ez dute halakorik onartu nahi, uste dutelako orain arteko ereduari eta politikei aurpegia garbitzea nahikoa dela arazoa konpontzeko.

Beste eredu bat proposatzen duzue zuek.

Hori da. Indarkeriarena, adibidez, ez da ausaz gertatzen den gauza bat. Arrazoi zehatz batzuk daude erasoen atzean, matxismoa bermatzen duen egitura patriarkal oso bat. Eta, beraz, horri aurre egin nahi badiogu, sakoneko neurriak aplikatu beharko ditugu, berdintasun erreala bermatze aldera.

UPNk eta PPk «familiaren barruko balioen heziketa» aipatzen zuten euren adierazpenean, genero indarkeriari aurre egiteko bide bakar gisa…

Bai, eta oso esanguratsua da, berdintasunari buruzko ikuspegi zehatz bat islatzen duelako. Hemen, familia tradizionalari begira diseinatu izan dira genero politikak, eta Nafarroako Berdintasunerako Institutua bera da horren adibiderik garbiena. Aurreko legealdietan, Nafarroako Familia eta Berdintasun Institutua zen, eta Gizarte Eskubideen Departamentuko zerbitzu bat besterik ez zen, Familia izeneko sailaren barruan. Aurten, berriz, lehen lerroan jarri dugu institutua, eta garai batean zeukan izaera autonomoa itzuli diogu.

Institutuaz gain, zeintzuk dira gobernu berriaren lorpenak genero berdintasunaren alorrean?

Abortatzeko eskubidea bermatzea, adibidez, oso garrantzitsua izan da; baita Emakumeak Artatzeko zentroetan sakoneko aldaketak eragitea ere [Sexu eta Ugalketa Osasuneko zentroak dira orain]. Baina lorpenik garrantzitsuena, niretzat, parte hartzea sustatzea izan da. Herritarrak dira gobernuaren politiketan eragina izan beharko luketenak, eta ikuspuntu hori berreskuratu dugu. Hemendik aurrera, mekanismoak ezarri behar ditugu, herritarren parte hartze hori modu eraginkorrean gauzatu dadin.

Emakume eta gizonen arteko berdintasunaren bidean, administrazioen rola genero indarkeriaren kontrako kanpainetara mugatu dela uste al duzu?

Hein handi batean, bai. Emakumeen kontrako indarkeria errealitaterik lazgarriena eta ikusgarriena da, baina ez dugu ahaztu behar arazo orokorrago baten parte dela. Izozmendiaren tontorra. Egiturazko desberdintasunean eta diskriminazioan topatuko ditugu genero indarkeriaren erroak; beraz, arreta ondorioetan bakarrik jartzen badugu, nekez konponduko dugu arazoa. Transbertsaltasuna, parte hartzea, prebentzioa, heziketa, informazioa… Horiek dira gure lan ildo nagusiak, eta indarkeria matxistaren kontrako borroka ere hor kokatzen dugu, noski.

Indarkeria matxistaren banalizazio horretan, erantzukizun handia dute hedabideek ere…

Bai. Lehenik eta behin, istripu soilak balira bezala azaltzen dituzte erailketak, hiltzailea edo krimenaren izaera matxista aipatu gabe: «Emakume bat hil da, leihotik behera erorita». Bestalde, emakumeen kontrako indarkeria mota asko existitzen diren arren, bakarra islatzen dute hedabideek. Elkarrizketak egiten dizkidatenean, adibidez, molde berekoak izan ohi dira galdera guztiak: biktimak, salaketa kopurua, estatistikak… Hori guztia aipatu behar da, jakina, errealitate onargaitza eta mingarria delako, baina harago joan beharko genukeela uste dut, eta berdintasunaren auzia agenda politikoaren erdigunean jarri.

Ez dirudi lan makala…

Izugarri zaila da, eta kostako zaigu joera eta inertzia zaharrak alboratzea, gizarte patriarkal batean bizi garelako. Baina gatazkaren benetako neurria ezagutzeko garaia da. Pernandoren egia botako dut orain: emakumeak gara herritarren erdiak, edo erdiak baino gehixeago. Beraz, diskriminazioa pairatzen dute herritarren erdiek! Zer gertatuko litzateke, bazterketa maila hori beste esparru edo kolektibo batera eramanez gero? Bada, hori barneratzen dugun unean hasiko gara auziaren benetako larritasuna ulertzen.

Bide onean al goaz?

Baietz esanen nuke… Argi dago ez gaudela orain dela hogei urteko egoera berean. Aurrerapausoak eman ditugu hainbat alorretan, eta agerikoa da. Baina aurrera urrats bakoitzaren ondotik, pribilegioak galdu nahi ez dituztenen erreakzio bortitza dator. Hortxe ditugu, esate baterako, sare sozialetan egunero ikus ditzakegun jarrera matxistak, eta abar. Izan ere, berdintasuna orokortzeak zenbait jarrera erradikalizatzea dakar. Hori azpimarratu zuen Nazio Batuen Erakundeak bere azken txostenean: emakumeak, oro har, egoera hobean bizi garela gaur egun, baina zenbait arlotan, ezberdintasunak areagotu egin direla.

Adibidez?

Bada, urrunera joan gabe: Nafarroan, enpleguan, estatistikek diote emakumeen egoera ona dela beste zenbait erkidegorekin alderatuta; baina era berean, gizonen eta emakumeen soldaten arteko arrakala handitu egin da.

Indarkeria homofoboaren biktimentzako protokolo bat eskatu dute Gasteizen

Horrez gain, Gasteizko Eskubide Sozialen Aldeko Plataformak zerbitzu sozialen eraldaketa sakona eskatu du.

Rueda de prensa ofrecida en Gasteiz

Homofobiaren aurkako protokoloa eskatu dute. (Argazkia: Arabako Alea)

Gaur goizean Gasteizko Eskubide Sozialen Aldeko Plataformak pasa den azaroan 21 urteko gazte batek jasan zuen eraso homofoboa salatu du eta ildo horretan, indarkeria homofoboa, lesbofoboa eta transfoboa pairatzen duten biktimentzako protokolo bat eta zerbitzu sozialen eraldaketa sakona eskatu du.

Kolektiboak agerraldian azaldu duenez, iazko azaroan 21 urteko ikasle gazte bat bere etxetik bota zuten, “gay izateagatik”. Bere kasua erakunde ezberdinetan aurkeztu arren, momentu horretan behar zuen laguntza ez zuela jaso azaldu du plataformak.

Erakundez erakunde, laguntza eske

Gaztea “kale gorrian” geratu zen eta  auzokide baten laguntzarekin, erakunde desberdinetan eskatu zuen laguntza. Zerbitzu sozialetan hitzordua eskatu baina hilabete itxaron behar izan zuela salatu du plataformak. Gainera, lehenengo elkarrizketa horretan konponbiderik eskaini ez zitzaiola gaineratu du.

Abenduan, Eusko Jaurlaritzako Berdindu zerbitzura jo zuen erasoa pairatu zuen gazteak.  Zerbitzu honek aniztasun sexual eta generoko gaiak lantzen dituen arren, homofobia, lesbofoia eta transfobia kasuen aurrean “protokolorik ez dagoela” salatu du Gasteizko Eskubide Sozialen Aldeko Plataformak. Ondoren, Larrialdi Sozialerako Udal Zerbitzutik pasa ondoren, berriro ere, bere gizarte langilera bideratu zuten. Gasteizko udaleko politika sozialaz arduratzen den zinegotziarekin kontaktuanere  jarri ziren. “Interesa aurkeztu arren, ez da ezer aldatu, eta gaztea bere bizitza aurrera eramateko baliabiderik gabe jarraitzen du, gay izateagatik jasandako eraso matxista baten ondorioz”, zehaztu du plataformak.

Zerbitzu sozialen “eraldaketa sakona”

Egoera honen aurrean, Gasteizko Eskubide Sozialen Aldeko Plataformak gazte honen kasuan inplikatzeko eta behar dituen baliabiadeak martxan jartzeko eskatu dio Gasteizko udalari. Horrez gain, “pasa den azaroaren 5ean onartu zuten deklarazio instituzionalean jasota dagoen bezala protokolo bat sortzeko” eskatu dio.

Azkenik, zerbitzu sozialen “eraldaketa sakona” egin behar dela azaldu dute. “Zerbitzu hauen funtzionamenduen aldaketa sakon bat eskatzen dugu, bere lehenbiziko funtzioa bete dezaten,  alegia, pertsonen integrazioa eta bertaratzen diren kolektibo desberdinei laguntza eskaintzea, pobreziaren kriminalizazioa alde batera utziz”.

Gasteizko giza mugimenduen plataforma, Kitzikan, 7menos20, Arabako Emakumeen asanblada, Bilgune Feminista eta Mugarik Gabe kolektiboek osatzen dute Gasteizko Eskubide Sozialen Aldeko plataforma.

Oharra: albiste hau Arabako Aleatik ekarria da Creative Commons lizentzia libreei esker.

Homosexuala izateagatik, kale gorrian

21 urteko gazte bat etxetik bota du aitak Gasteizen. Gizarte zerbitzuetan laguntza eskatu arren, ez diote irtenbiderik eman.

LGTBI komunitatea babesteko protokoloa ezartzeko eskatu diote Gasteizko Udalari

LGTBI komunitatea babesteko protokoloa ezartzeko eskatu diote Gasteizko Udalari. / Argazki Press

Hainbat elkartek eman dute gaztearen egoeraren berri. Azaldu dutenez, gizarte langile ugarirekin izan da gaztea aitak etxetik egotzi eta gero, baina oraingoz ez diote aterabiderik eskaini. Udalak azaldu du gizarte zerbitzuak lanean ari direla irtenbide baten bila.

Eskubide Sozialen Gasteizko Plataformak, Arabako Emakumeen Batzordeak, Bilgune Feministak, Mugarik Gabek eta 7menos20 eta Kitzikan elkarteek udalari eskatu diote martxan jar dezala gay, lesbiana eta transexualen eskubideen alde azaroan iragarritako protokoloa.

Sexu pilulatua, porroterantz

Ia hogei urte egin dituzte farmazia konpainiek ’emakumeentzako viagraren’ bila. Kezka artean, azaroan merkaturatu zuten Addyi izeneko pilula, depresioaren aurkako botika bat, baina ez du arrakastarik izan. Andreen sexu osasunaren medikalizazioaz eztabaida berpiztu du auziak.

pilula arrosak

Botika hori ez da segurua, ezta eraginkorra ere». Irmo mintzo da Leonore Tiefer sexologoa, AEB Amerikako Estatu Batuetako New View Campaign egitasmoko burua; sexualitatearen medikalizazioa auzitan jartzea eta bestelako ikuspegi bat zabaltzea du helburu elkarteak, eta, beraz, AEB Amerikako Estatu Batuetan emakumeentzako viagraezizenez ezagututako botikaren aurka ahotsa ozenen altxatu duen erakundeetako bat izan da. Europara ere iritsi da oihartzuna. Eta kezka. «Ez da botika beharrezkoa, andreen arazo sexualak ez direlako pilula baten bidez konpontzeko moduko osasun arazoak», esan du Margarita Lopez Carrillok, Kataluniako Xarxa de Dones per la Salut elkarteko presidenteak. Bat egin du Tieferen diagnostikoarekin: «Abantaila gutxi ditu, eta eragozpen asko; funtsean, depresioaren aurkako botika bat da, egunero hartzekoa, horrek dakarrenarekin».

Addyi izen komertzialaz heldu zen azaroan AEBetako farmazietara, ia hogei urteko bidea egin ostean. Izan ere, farmazia enpresak 1998an hasi ziren emakumeen sexu desioa estimulatuko zuen botika baten bila; hain justu, Pfizer konpainiak Viagra merkaturatu zuenean. Gizonentzako pilularen arrakasta ikusita, andrazkoentzako baliokide baten bila hasi ziren. Konpondu beharreko gaitzari izena ere jarri zioten: emakumeen disfuntzio sexuala. «Baina andreen sexu arazoetarako konponbide farmazeutikoa bilatzen zuten bitartean, disfuntzioaren definizioa zein proposatutako botiken arrakasta irizpideak etengabe aldatu dituzte ikertzaileek, emakumeen gorputzak ez zirelako viagra eredura egokitzen», azaldu du Marta Gonzalez Garcia Oviedoko Unibertsitateko (Espainia) irakasle eta La medicalización del sexo (Sexuaren medikalizazioa) liburuaren egileak.

Izan ere, sexologia medikoak eratutako uste baten gainean abiatu zituzten ikerketak: emakumeen eta gizonen funtzionamendu sexuala berdina zela. Hartara, Viagraren printzipio aktiboa —sildenafil— gizonen erekzioan eragiten zuen hodi-zabaltzailea izaki, andreengan sintoma eta tratamendu antzekoak bilatu zituzten. Eragozpen batekin egin zuten topo: emakumeen eszitazioa neurtzeko zailtasunak. «Erantzun sexuala kuantifikatzea ez zitzaien erraza suertatu: alde esanguratsua zegoen ikertzaileen tresnen bidez neurtutako eszitazioaren eta andreen bizipen subjektiboen artean».

Orduan ohartu ziren ikertzaileak emakumeen sexualitatea ezin zutela soilik ikuspegi fisiologikotik ulertu, eta sexu desioa bera desberdin bizi zutela gizonek eta andreek. Hormona bidezko terapietara egin zuten jauzia: Intrinsa izeneko testosterona partxeak probatzen hasi ziren 2000. urtean. Beste behin, emakumeen desio falta kausa organiko bati egotzi zioten, androgeno faltari, hormona maila normalak zein ziren ebazteko adostasunik ez zegoen arren. Gainera, sintoma kliniko gisara ezarri zituzten beste hainbat gaitzekin nahas zitezkeen arazoak —baita bikotearen barruko edo eguneroko bizitzako gorabeherekin ere—: gogo egoera disforikoa, nekea, libidoa murriztea, hezur masa galtzea…

Entsegu klinikoetan ez zituzten esperotako emaitzak lortu: sei hilabeteko tratamenduaren ondoren, hilean bost sexu harreman asebetegarri lortu zituzten partxeekin, eta lau plazeboarekin —botikaren eraginkortasuna neurtzeko irizpide hori erabiltzeak ere ez ditu kritika gutxi jaso—. Eraginkortasun eskasa eta tratamendu hormonalen arriskua argudio hartuta, Intrinsa atzera bota zuen FDAk, AEBetan botikak baimentzen dituen agentziak. Aldiz, Sendagaien Europako Agentziaren oniritzia jaso zuen 2006an. Porrot egin zuen, ordea: oso gutxi erabili zela eta, merkatutik kendu zuten 2012an.

Eraginkortasun apala

Aurreko hipotesien emaitza antzua antzemanda, teoria berri bati ekin zioten ikertzaileek 2007an: emakumeen sexualitatea «burmuinean» zegoela, eta desio arazoen iturria neurotransmisoreetan zela. Aldi hartan agertu zen flibanserina: depresioaren aurkako botika gisa probatzen ari ziren, eta sexu disfuntzioan eragin txiki bat antzeman zioten. Entsegu klinikoek berretsi egin zuten eraginaren tamaina: hilean sexu harreman asebetegarri bakarraren berri ematen zuten andreek.

Baina eraginkortasuna ez, segurtasuna izan zen FDAren kezka nagusia, 2010ean eta 2013an flibanserina ez baimentzea erabaki zuenean. Izan ere, entseguetan parte hartzen ari ziren andreen %15ek tratamendua utzi zuten, bigarren mailako efektuengatik.

Halere, agentziak iritzia aldatu zuen iazko abuztuan, eta aurretik birritan baztertutako botikari baimena eman zion. Baina zergatik orduan, eta ez aurretik? Galdera beste modu batera egin du Leonore Tieferrek: «Nola heldu da hain urrun burmuinean diharduen botika bat, pentsatuta dagoena andreek egunero hartzeko, nahasmendu aldagarri eta zehaztugabe bat tratatzeko?». Publizitatean aurkitu du erantzuna: «Presio politikorako kanpaina baten ondorio izan zen».

Presio sozialak lagunduta

Sprout konpainiak —botikaren jabeak— 2014an abiatutako Even The Score (Berdin dezagun markagailua) kanpainaz ari da Tiefer. Emakumeen eta gizonen arteko berdintasunaren «mozorroa» erabili zuela azaldu du Marta Gonzalez Garciak: «Iritzi publikoaren aurrean salatu zuen sexu disfuntzio maskulinoa tratatzeko 26 botika zeudela merkatuan, eta femeninorako bat ere ez; hartara, emakumeen desio arazoei behingoz konponbide farmakologiko bat emateko eskatu zion FDAri».

Kanpainak sare sozialetan lortutako babes zabala giltzarri izan zela uste dute eragileek. «Emakume elkarteen zein kongresisten atxikimendua lortu zuen, FDAri buruzko informazio okerra zabalduz; estrategia onartezina izan zen, baina ondo atera zitzaien», gogoratu du Tieferek. «Aktibismo tranpatiaren arriskuez» ohartarazi du Gonzalezek: «Itxura feministako kanpaina sexista batekin presio soziala eginez lortu zuten eraginkortasun eta segurtasun eskaseko botika bat onartzea».

Addyiren onarpen prozesuak irakaspen gazi-gozoa utzi duela uste du Oviedoko Unibertsitateko irakasleak. Batetik, andreen sexualitateari buruzko «ezagutza baliotsua» lortu dela uste du, baina, bestetik, ondorio kezkagarriak antzeman ditu: «Farmazia industriak bizitzako esparru guztietan bere logika inposatzeko daukan gaitasuna erakusten du. Gure bizimoduetan eragin negatiboa du pilula magikoak eta adabaki teknologikoak erabiltzeak bestelako irtenbideak dauzkaten auzietarako: arazoak aztertzeko eta kudeatzeko gaitasuna murrizten digu, eta gizartea anestesiatzen du».

Bat dator Margarita Lopez Carrillo. Gogora ekarri du FDAk berak kezka agertu duela flibanserinaren albo ondorioen inguruan: «Hainbesteko kezka badute, jakin nahi nuke zergatik onartu duten. Egun industriak duen botere latzaren erakusgarri da, eta agentzia erregulatzaileek presioen aurrean duten ahuldadearena».

Kataluniako adituaren ustez, emakumeen osasunaren medikalizazioaren paradigma da Addyi: «Osasuna negozio bihurtu da; 1990eko hamarkadatik ikerketa biomediko eta farmakologikoaren xede nagusia izan da botikak sortzea existitzen ez diren edo bestelako tratamendua duten osasun arazoetarako. Hori da medikalizazioa: beharrezkoa ez den esku hartze medikoa, eta prozesu naturalak eritasun bihurtzea». Alde horretatin, andreak «mauka» direla erantsi du, ugalketa osasun konplexua dutelako. «Etapa guztiak medikalizatu dizkigute: hilekoa, haurdunaldia, erditzea, menopausia… Eta orain sexualitatearen txanda da».

Addyiren puxika, baina, airea galtzen hasi zen merkatura heldu eta berehala. Botika saltzeko baldintza gogorrak jarri zituen FDAk —medikuek zein farmaziek baimen berezi bat behar dute—. Emaitzak agerikoak izan ziren: AEBetan salgai izandako lehen bi asteetan 227 aldiz baino ez zuten errezetatu. «Uste dut osagileak zein hartzaileak zuhur ibili direla, Addyirekin batera alkohola edateko debekuagatik batik batik», azaldu du Tieferek. Berriki, gainera, pilulari eraginkortasun gehiago kentzen dion ikerketa bat azaldu da: sexu harreman asebetegarri bat egozten dio bi hilean behin.

«Porrota» dute ahotan adituek. Zalantzan dute zenbat denbora iraungo duen merkatuan. Europara iritsiko den ere dudan dago. Oraingoz, Valeant konpainiak —Sprouti erosi zion botika, 1.000 milioi dolarren truke— ez dio baimenik eskatu Sendagaien Europako Agentziari. «Ez dut uste halakorik gertatuko denik, AEBetan izandako arrakasta eskasa eta jasotako kritikak ikusita», adierazi du Gonzalezek.

Gaitza «asmakizun»

Baina andreen disfuntzio sexuala existitzen al da? «Inola ere ez. Asmakizun bat da», erantzun du Lopez Carrillok. «Laborategiek sortu zuten kontzeptua, Viagra nola egokitu pentsatzen hasi zirenean: euren ikerketa justifikatuko zuen sindrome bat behar zuten». Ez dator guztiz bat Gonzalez: «Sufrimendua erreala bada, existitzen da. Baina etiketa horren pean zein nahasmendu sar daitekeen eztabaidatu behar da». Izan ere, kontzeptua definitzean farmazia konpainiek erabiltzen duten logika kritikatzen dute biek. Lopez Carrillo: «Haientzat, sexualitatea gorputzaren prozesu bat da, digestioa edo odol zirkulazioa bezala; hortaz, arazorik badago, zerbaitek ez du funtzionatzenorganismoan».

Konpainia horiek mezu «sinplifikatuak» igortzen dituztela gaineratu du Tieferek: «Mitoak sustatzen dituzte; esaterako, sexu desioa eta plazera unibertsalak direla, eta norbaitek halakorik ez badu medikuarengana joan behar ­duela; edo sexualitatea berezkoa dela». Alde horretatik, normaltasuna birdefinitzearen alde agertu da Lopez Carrillo: «Desio handia, txikia edo erdibidekoa izatea normala da. Bizitzan zehar andreek —gizonek bezalaxe— askotariko garaiak izaten dituzte, biologiarekin, bizipenekin, lanarekin eta abarrekin lotuta; ez dituzte beti desio berdinak. Eta dena da normala. Halere, egia da sarri gure sexu desioa murrizten dela gure bizimoduek edo harremanek ez digutelako pizten».

Berdin gertatzen zaie gizonei; baina pilula urdinak euren sexualitatea bizitzeko modua eraldatu du. «Gure kulturak gizonei esaten die sexu harremanetarako gai izan behar dutela, eta hor aliatu bat izan da Viagra eurentzat», azaldu du Lopez Carrillok. «Funtzionatu du, gizonengan gehien baloratzen dena ahalbidetzen duelako: erekzioa mantentzea».

Harago joan da Gonzalez; sexualitatea ulertzeko modua bera eraldatzea ekarri du botikak: «Gizonen sexu errendimendunormalari buruzko irizpideak aldatu ditu: estandarrak igo ditu. Hortaz, zahartzearen ondorioz errendimendua jaistea —lehen normala zena—, disfuntzio edo patologia gisa hartzen da». Sexu erlazioetako dinamikak ere aldatu dituela erantsi du: «Erlazioak sarketan zentratu ditu».

Hori dela eta, adituok bat datoz: sexualitateari eta sexu arazoei buruzko ikuspegia zabaldu behar da, biomedikalizaziotik aldentzeko. Tiefer: «Gizarte ingurumari zabal baten barruan ulertu behar da, eragina dutelako kulturak, erlijioak, familiak, sexu heziketak, gorputzari buruzko mezuak eta sexismoak». Lopez Carrillo: «Sexu arazoek lotura handiagoa dute pertsona bakoitzaren istorio pertsonal, afektibo eta kulturalarekin, arazo fisikoekin baino. Sen onak esaten digu sexualitatea organo baten funtzioa baino askoz gehiago dela, eta horrekin lotutako gorabeherak ezin direla pilula batekin konpondu».

NICOLAS LEPORT-LETEXIER. BETIEREKO INDULJENTZIAKO SERORA: “LGBT komunitatearen historia transmititu behar dugu”

Plazer handia hartzen du Nicolas Leport-Letexierrek, serora jantzia soinean, heteronormatibitatea zalantzan jartzen. Betiereko induljentziako serora izateko botoak eman zituen 2007an, LGBT komunitatearen historia transmititzeko engaiamendu militantea hartuz. 1979an San Frantziskon sortu mugimenduak 1.300 bat serora ditu gaur egun. Lau urtero egiten duten konklabea dute irailean Berlinen.

“Mozorroak erakartzen du eta diskurtso politikoarekin jendea ustekabean atzematen dugu. 35 urte eta gero, heteronorma eta patriarkatua galdekatzen eta inarrosten segitzen dugu”.

“Mozorroak erakartzen du eta diskurtso politikoarekin jendea ustekabean atzematen dugu. 35 urte eta gero, heteronorma eta patriarkatua galdekatzen eta inarrosten segitzen dugu”.

Erakartzen zintuzten.

Nire homosexualitatea onartu nuen garai horretan. LGBT komunitateak eraman borrokak deskubritzen hasi nintzen eta sekulako irakaspenak jaso nituen. Serorak bikainak iruditzen zitzaizkidan arren, ekintzen formak jenatzen ninduen, muturrekoegiak iduritzen zitzaizkidan. Berez ontsa ikasiriko mutil bat naizelako, kontsentsuan dagoena. Lagun baten suizidioa elektrotxokea izan zen eta aisetasunetik ateratzeko erabakia hartu nuen. 2006an hasi nuen prozesua eta urte bat berantago serora nintzen.

Agnostikoa da mugimendua.

Pobrea, agnostikoa eta barregarria; horra nolakoa den gurea. Erabat serioa eta aldi berean erabat zernahi da gurea. Ahalkea eta errua alde batera utzi eta bizipoza aldarrikatzen gabiltza.

Lehenak 1979ko Pazko astelehenez agertu ziren San Frantziskoko Castro gay eta lesbianen auzoan, metraileta arrosa faltsuak esku artean.

“Jainkoaren maitasuna eskuratzeko hil ezazu homosexual bat” errepikatzen zebilen Anita Bryant-en garai betean ginen, eskuin gogor kristaua arkaz zebilen. Testuinguru horri buruzko kritika zen. Aldi berean, LGBT komunitatearen barneko kritika ere bazen. Castro clone-n garaia zen eta ultragizonkeria matxista heteronormatu hori kritikatu nahi izan zuten. Heterozentrismoaren aurka zebiltzan Radical Faeries taldekoak ziren hamar ekintzailetarik zazpi.

Sekulako oihartzuna ukan zuen ekintzak.

Bai, lagun arteko txiste eroxka izan behar zuenak sekulako oihartzuna ukan zuen. Zulo bat betetzen zutela ohartu ziren berehala. Konturatu ziren seroraz janztearekin, andana batek betebehar espiritual bat gomendio uzten ziotela.

Hortik urte batera agertu zen hiesa.

Bai, oraindik hiesa deitzen ez zen gaitz beltz hori agertu zen. Laster erreakzionatu zuten; militante sutsuak izanki, sekulako komunikazio kanpainak eta eriei banatzeko diru bilketak hasi zituzten.

Seroraren itxurak indar handiagoa hartu zukeen.

Argi eta garbi. Elizak ez zituen hiesaz hildakoak ehorzten, “gayen minbiziaz” hilak zirelako. Drama ikaragarriak ziren, trauma handiak. San Frantziskoko gayen %70 zen hamar urtez hil! Sekulako hekatonbea, isilean gertaturikoa. Ronald Reaganek ez zuen behin ere bere kargualdian hiesa hitza ahoskatu. Kristauek zioten haien bekatuen ondorioa zutela, medikuek ez zuten deus proposatzeko eta politikarien iritziz, homosexualak, drogazaleak eta prostitutak ziren hunkiak eta horiek gabe pasa zitekeen jendartea. Serorei mutil lagunaren ehorzketa sinbolikoa egitea ala hil aitzin sinbolikoki ezkonaraztea galdatuz hurbiltzen zitzaizkien anitz.

Hamarkada izugarri beltza.

Horri guztiari izu-ikara giroa gehitu behar zaio. Ez genekien zer zen, ez eta nola atzematen zen. Doi bat emantzipazio eta askatasun lortu orduko, horra hor zorigaitza… Ez gara ohartzen zein heinetakoa izan zen traumatismoa. Homosexualen eskubideen aldeko borrokaren oinarrian dagoen grina bizipen horietan dugu kausitzen. Oso bortitza izan zen eta nonbait, oso aberatsa ere bai. Arrazoi pertsonalengatik, serora batzuk San Frantziskotik joan ziren eta komentuak sortu zituzten iristen ziren hirietan. Medikuntza-ikerkuntzan erien parte hartzea bultzatuko zuen borroka horrek ere. LGBT komunitateak eta batez ere Act Up taldeak zuen hori inposatu, urgentzian.

Hiesak aitzina segitzen du.

Garaian, Mendebaldeko gizon txuri pribilegiatuak ziren ezaxolakeria handienean hiltzen; horregatik zen azkenean erantzun bat eman. Izurriak segitzen du Afrikan, ezaxolakerian halaber. Hemen, etorkinak, ingurugiro ez pribilegiatuko gazteak eta emakume transexualak dira gehienik hunkiak; ez dira erakargarriak, ez da hiesa anitz aipatzen. Horregatik diot LGBT komunitatearen historia transmititu behar dugula, bai belaunaldi zaharraren onerako, baita gazteenaren onerako ere. Jakin dezagun ezaxolakeria handienean, gay belaunaldi oso bat hil zuela hiesak.

Zertan da jendarte heteronormatuari talka egitearen xedea?

Eragina testuinguruaren araberakoa da. Frantzia gisako herrietan, nazi eta katoliko integristez aparte, gayen partetik ditugu erreakzio bortitzenak, diote karikaturan garela eta guztiok ez garela lumadunak. Gay eta lesbiana horien umore eskasa kritikatzen segitzen dugu. Parisen inoiz ez gara bakarrik ateratzen, arriskutsua delako, San Frantziskon berriz ia instituzio bat gara. Baserri munduan berriz, horrelakorik izan litekeela ere ez dute imajinatzen. Usu ikuspen ezak baldintzatzen du tolerantzia, onartua izateko heteronormatua izan behar da baserri munduan. Bizi guztian subertsioaren bandera izatearen gogorik ez ukaitea ulertzen dut… Baina seroron betebeharra hori da. Mozorroak erakartzen du eta diskurtso politikoarekin jendea ustekabean atzematen dugu. Beraz bai, 35 urte eta gero, heteronorma eta patriarkatua galdekatzen eta inarrosten segitzen dugu.

Geneseko gailurrak markaturik

“Mugimendu altermundialistan nenbilen buru-belarri. Geneseko G-8aren gailurrean, Carlo Giulianiren erailketak izugarri inarrosi ninduen eta ohartu nintzen ez nintzela ideientzat hiltzeko prest. Nonbaitik ere, garai horretan Betiereko Induljentziako Serorak geroz eta gehiago gurutzatzen nituen manifestazioetan. Haienak funtzionatzen zuela ohartzen nintzen”.

Zinegoak jaialdiko film laburren aukeraketa bat izango da EHUko Leioako campusean

ASTEARTE HONETAN

Cartel del festival Zinegoak 2016.

Zinegoak 2016

BILBO. Zinegoak Bilboko gaylesbotrans nazioarteko zinema eta arte  eszenikoen jaialdia Euskal Herriko Unibertsitatera (EHU) iritsiko da  asteartean, martxoaren 1ean, 16:00etatik aurrera Gizarte eta  Komunikazio Zientzien Fakultateko auditoriumean (Leioako campusa)  ikusgai izango den film laburren aukeraketa batekin. Besteak beste,  Uxue Egia Ikus-entzunezko ikasle ohiaren “Garelako” film laburra  ikusi ahal izango da.

EHUk gogoarazi duenez, Bilboko Hegoak elkarteak, beste erakunde  eta enpresa batzuren laguntzarekin, 13. aldiz antolatu du jaialdia,  ikus-entzunezko eskaintza kultural ezberdinen bitartez LGTBI  kolektiboa ikustarazteko.

Unibertsitatean lehen aldiz antolatu den erakusketa bereziki  Ikus-entzunezko Komunikazioko ikasleei zuzenduta dago. Ekimenaren  antolatzaileak, Pello Maudo Herrero Ikus-entzunezko hirugarren  mailako ikaslea eta Vanesa Fernández Guerra Ikus-entzunezko  Komunikazioko eta Publizitateko saileko irakaslea dira.