Afrikako LGTB eskubideen aldeko borroka gogoan izango du aurtengo Bilboko Zinegoak jaialdiak

Zinegoak, Bilboko gaylesbotrans zinema eta arte eszenikoen nazioarteko jaialdiak, zabalkundearen aldeko apustu sendoa egin du hamalaugarren edizioan. Hala, ohiko iraupena bikoiztuko dute –aste bi, bakarraren ordez– Euskal Herriko 32 herritan zehar hilabeteko “bira” abiatu aurretik. 44 proiekzio egingo dituzte horietan.

Jaialdiak ohi baino askoz iraupen luzeagoa izango du. (Arg.: Zinegoak)

Emanaldiez gain, sari bi emango dituzte antolatzaileek. Lehena, João Pedro Rodrigues portugaldar zinegileari. Rodriguesek Zinegoaken Ohorezko saria jasoko du jaialdiaren hasiera ekitaldian, otsailaren 20an, Arriaga antzokian, eta biharamunean masterclass bat eskainiko die komunikazio, arte eder eta ikus-entzunezko zenbait ikasleri. Arratsaldean O ornitólogo, Rodrigusen azken lana, eskainiko dute Golen Alhondiga zinemetan, dohainik.

Afrikako jaialdi bakarrari saria

Bigarren saria Ugandako Queer Kampala IFF festibalari emango diote. Afrikan egiten den era horretako ekimen bakarra da, non eta homosexualitatea legez kanpokoa den Ugandan. Hassan Kamoga zuzendariak hartuko du saria jaialdiko antolatzaile guztien izenean. Horrez egin, otsailaren 21etik 24ra Queer Africa zikloa eskainiko dute BilbaoArten; zazpi dokumental eskainiko dituzte horren barruan. Saria 24an emango diote  Kamogari, BBK aretoan, haren lan bat eskainiz zikloa amaitzearekin batera: Outed: the painful reality.

Zinegoakeko zuzendari Pau Guillenen esanetan, aurtengoan fikzioari adina garrantzi eman nahi izan diote dokumentalei. Horiexek izango dira nagusi lehenbiziko astean, eta fikziozko lanak bigarrenean. Gainera, film laburrek tartea izango dute Begiradak sailean. Lau ziklo izango dira horren barruan: euskal ekoizpenei eskainitakoa; haurtzaro eta nerabezaroari buruzkoa; emakumeen istorioak oinarri dituena; eta genero identitatearen ingurukoa. Lau zikloak jatorrizko bertsioan emango dituzte, euskarazko azpitituluekin batzuk eta gaztelaniazkoekin besteak. Inundación antzezlana ere aurkeztuko dute La Fundición aretoan, martxoaren 3 eta 4an.

Hilabete Euskal Herrian barna

Martxoaren 5ean amaituko da Zinegoak Bilbon, baina ez da hori agurra izango: martxoaren 6tik apirilaren 7ra arte Bizkaiko hamazazpi udalerritan, Gipuzkoako bederatzitan, Arabako lautan eta Nafarroako bitan egingo dituzte proiekzioak, 44 guztira. Hemen ikus daiteke jaialdiaren egitarau osoa.

Adingabeak ala transexualak

ROSA MARIA MARTIN

Ez gara inoiz jite bakarrekoak. Nor zara zu? Zer zara zu? Emakumea ala gizona? Ala ez ur eta ez ardo? Goizean matematikako irakasle hori, arratsaldez ingelesa ikasten jarraitzen duzu? Eroskin erosi eta Wallapopen saltzen duen horietarikoa zara? Heldu gabeko mutilzaharra? Ume heldua? Gazteleraz bizi den euskalduna? Beti zara bat? Beti berbera? Zenbat izaeratatik migratu zara? Zenbat errealitatetara? Zenbat aldiz aldarrikatu duzu zuretzat itzultzeko eskubidea? Ur geldia zara edo ur-jausiko ura?

Normatibitaterik gabeko jendarterik balego… Baina ez dago. Normatibitate guztiak dira zekenak eta berekoiak. Heteronormatibitateak dikotomia inposatu zigun txikitan: neska zintzoa eta apala ala mutil ausarta eta harroa. Gero onartu zen emakume-gizon zintzoak eta ausartak ere bazirela. Ez besterik. Gainontzekoa ikusezin, ezinezko.

Edozein normatibitatetik at daudenak ikusezinduak izan direlako, aldarrikatu nahi ditut hemen. Hitza eta irudia izateko eskubidea dute eurek, dut nik, dugu guztiok. Nortasunak forma ezberdinak, lausoak, iragankorrak, kontraesankorrak hartzen dituelako. Nortasuna ez delako inposatzen, ezta saltzen edo erosten ere.

Transexuala. Izena duena da. Jon ala Jone. Garai batean elizako pontean izena jartzen zen bezalaxe, gaur telebistak ipintzen dio izena eta izana jaio berri den helduren bati: Nora, Izaro, Ares… Euren izenean mintzatzen dira, aske eta askatuta.

Nahiane izen ederra da. Adingabe baten izena.

Adingabeen eskubideak ez daude gurasoen borondatearen menpe, ez eta komunikabideek audientzia igotzeko estrategien zerbitzuan, are gutxiago komunikazio-marketinaren esanetara.

Erreza da hitz-jario handiko adingabe batek transexuala izan nahi duela esaten badu, ikus-entzule kopurua igotzea. Berrogei urteko transexual batek haurtzaroan isilik jasan zituenak entzuten ditugunean, irtenbidea ezin da izan haurra telebistako platoan jesartzea.

Adingabe transexualen guraso batzuen hitzak entzutean, hotzikara sentitzen dut: gonak eta printzesen jantziak, jostailuak, eta ilearen luzera aipatzen dituzte umearen identitate-frustrazioa azaltzeko. Hotzikara, heteronormatibitatearen hamaikagarren ondorio gaiztoa delako.

Baina egia da genero-disforia –genero/sexuarengatiko sufrimenduak– jasanezina denean, zerbait egin beharra dagoela. Egia da identitate sexuala ez dela patologizatu behar, baina seguru nago ospitale publikoetako genero-unitateek telebistan entzun ditudan guraso batzuek baino ikuspegi zabalagoa dutela, eta ez dela apetak emandako erabakirik hartzen. Umeei ipuinak kontatzen jarraituko dugunean, argitu ez dagoela zoriontasuna bermatuko dien aldaketarik. Adingabe baten izena eta izana jokoan.

Haurtzaroan identitatea ukatu zitzaien heldu transexualen %41 saiatu da bere buruaz beste egiten

Haur transexualen errealitatea ikusgarri egiteko kanpaina jarri du abian Chrysallis Euskal Herria taldeak. Facebook sare sozialak zentsuratu egin du elkarteak erabilitako irudia.

zentsuratu-duten-irudia-chrysalliseh

Chrysallis-en iritziz, pertsona transexualen bizi-kalitatea eta zoriontasuna gizartearen onarpenaren menpe dago. Izan ere, identitatea ukatu zaienen suizidio saiakera-tasa %41ekoa dela azaldu du elkarteak; aldiz, onarpena jaso duten pertsona transexualen bizi eta zoriontasun kalitate adierazleak gainontzeko biztanleriarenaren antzekoak dira.

Gizartearen onarpenak duen garrantziaz jabetuta, haur transexualen errealitatea ezagutarazteko kanpaina jarri du abian elkarteak, Badira zakila duten neskak eta bulba duten mutilak lelopean. Horretarako, kartelak jarri dituzte EAEko eta Nafarroako hiriburuetako metro eta autobus geltokietan. Bestalde, elkarteak salatu du Facebook sare sozialak zentsuratu egin duela kanpainan erabili duten irudia. Aldi berean argazki hori ahalik eta gehien zabaltzeko eskatu du, transexualitatea ikusgarri egitearen garrantzia azpimarratuz.

Haurra bere burua izendatzeko gai denean ezagutu daiteke bere identitatea, eta ikerketen arabera, hori bi urte inguru dituenean gertatzen da. Jaiotzean genitalen arabera esleitu zaion sexua ez badator bat pertsona horrek sentitzen duenarekin, transexualitate egoera dagoela esaten da.

Egoera horretan dagoen mutil edo neska batek behar duena bere ingurukoen onarpen eta maitasuna dela azaldu du Chrysallis-ek, eta horretarako hezkuntza zein osasun arloko langile eta gizarte osoaren laguntza beharrezkoa dela gaineratu du.

“Begira zer gertatu zaizun zuri, imajinatu futbolariok armairutik aterako bagina!”

“Normala da futbol jokalariak armairutik ez ateratzea. Begira zer gertatu zaizun zuri, imajinatu guri zer gertatuko litzaigukeen!”. Andrés Iniesta Bartzelonako kapitainaren hitzak dira, homosexuala dela publikoki adierazi eta eraso homofoboak jasan dituen Jesús Tomillero arbitro andaluziarrari esanak. Adierazpenek piztu duten eztabaidatik harago, Espainiako Liga jokatzen hasi zenetik izandako 15.000 futbolarietatik nolatan ez da gayrik agertu? Edota zergatik ez zen azkenean argitara atera euren sexu-joera publiko egiteko prest zeuden Lehen Mailako sei jokalariei (tartean Realeko eta Athleticeko hainbati) buruzko artikulua? Gako batzuk, segidan.

iniesta

Iniestaren hitzek hainbat internauten haserrea eragin dute: aitzakiak jarri ordez, eliteko jokalari homosexualek publikoki aurpegia ematea garrantzitsua litzatekeela uste dute, normalizazioaren mesedetan, eta ume askorentzako erreferentzia direlako. Beste batzuen iritziz, ordea, intimitatearen esparruari dagokion gaia da eta jokalariek ez dute zertan horren berri eman.

Kontuak kontu, gizonen futbolean ikusezina da homosexualitatea. Arbitro andaluziarrak berak esan zuen, armairutik irten zenean: “Gay asko dago ezkutuan Espainiako futbolean, baita Lehenengo eta Bigarren mailetan ere. Diskriminatuak izateko beldur dira eta ulertu dezaket. Baina nik jada ez dut beldurrik”. Handik bi hilabetera, arbitro izateari utzi behar izan zion, publikoaren eraso homofoboengatik eta ez duelako Andaluziako eta Espainiako federazioengandik inolako babesik sentitzen.

Gaia jorratzen duen erreportaje interesgarri honetan, hiru gako nagusi aipatzen dituzte: kluben eta futbol munduko erakundeen presioa, ikusle askoren jarrera intolerantea, eta futbolarien bizitza pribatua espektakulu bilakatzen duten hedabideak.

Kluben presioa, edo nola gelditu zuten argitalpen deserosoa

Klub eta erakundeek egiten duten presioaren erakusle, 2008an Zero aldizkarian homosexualak zirela agertzeko prest zeuden Lehen Mailako sei jokalarien kasua. Azkenean bertan behera geratu zen artikulua, klubetatik bai aldizkariak bai jokalariek eurek jaso zituzten presioengatik. “Futbolariek gogo handia zuten egiteko, baina kluba da agintzen duena, zelaira ateratzen edo bazter batean uzten dituena”, dio aldizkariko kazetariak. “Futbola oso mundu kontserbadorea da eta gayrik ez balego bezala jokatzen dute. Beldur handia dute, interes ekonomiko handiak daude tartean”.

Harmailetan, zirko erromatar inpunea

Partidua ikustera joaten diren zaleen artean irainik errepikatuenak homofoboak izatea (“marikoia!” da kuttunenetakoa) ez da kasualitatea. Ikusleek edozer esan arren duten inpunitatea salatzen dute erreportajean, eta gehitzen dutenez, irain arrazistekin egiten hasiak diren bezala eraso homofoboak zigortzen ez dituzten bitartean, gayak bistaratzeko oztopo handia izaten jarraituko du horrek. Beste herrialde batzuetan ohituta omen daude harmailetan ortzadarraren bandera ikustera, ez ordea Espainiako Ligan.

Hedabideen fribolitatea

Azkenik, hainbat hedabideren jokabidea kritikatzen du erreportajeak: futbolarien bizitza intimoa dutelako jomuga eta inongo errespetu eta duintasunik gabe sexu-joerari buruzko zurrumurruak zabalduz kaltea besterik ez dutelako egiten.

LGTBI zentro bat irekiko du Iruñeko Udalak abenduan

LGTBI (Lesbiana, gay, transexual, bisexual eta intersexual) zentroak abenduan zabalduko ditu ateak. Sexu eta genero aniztasuna tratatuko ditu eta arreta sexologiko eta psikosoziala eskainiko du.  

lgtbi-zentro-bat-irekiko-du-iruneko-udalak-abenduan

LGTBI zentro bat irekiko du Iruñeko Udalak abenduan

Iruñeko San Gregorio kaleko 28. zenbakian egongo da LGTBI zentroa. Abenduan jarriko dute martxan, eta sexu eta genero aniztasunari buruzko formazio eta informazioa eskainiko dute bertan.

Sexu orientazio edota genero eraikuntzari dagokionez, “irizpen heteronormatiboekin bat ez datozen” pertsonei zerbitzua eman nahi die Iruñeko Udalak. Sektore hauek oraindik ere bazterkeria eta mespretxua jasaten dutela adierazi dute udaletxetik. Hori dela eta, arreta sexologiko eta psikosoziala eskainiko die pertsona eta familiei. Horrez gain, homofobia, lesbofobia eta transfobiaren gaineko prebentzio eta sentsibilizazio ekimenak ere antolatuko ditu zentroak.

Ordutegiari dagokionez, zabalik egongo da astelehenetik ostiralera 10:00etatik 14:00etara eta 17:00etatik 21:00etara bitartean.

XABI SANCHEZ GORONAETA. SEXUA ERDIGUNEAN JARRITA “Sexuan arreta jartzea gorputzera itzultzea da”

ruñeak badu LGTBQI politikak garatu ahal izateko bulegoa. Kattalingorriko kideak gogor ibili dira lanean azken hilabete hauetan, ikasturte berriarekin batera bulegoko baliabide guztiak martxan jarri ahal izateko. Ekimena ez dator komunitate zehatz bati zerbitzu asistentziala ematera bakarrik, gizarte osoari egin nahi dio ekarpena: erreferentzia sexologiko berri bat izan nahi du pertsona guztientzat.

xabi-sanchez-goronaeta

XABI SANCHEZ GORONAETA. SEXUA ERDIGUNEAN JARRITA

Sexua ala generoa, non jarri arreta?
Argi dago eraldaketa sozialean urratsak emateko bietan lan egin behar dela. Halere, uste dut azken urteetan denbora gehiago eskaini diogula generoaren auziari sexuari baino. Hamaika teoria garatu dugu horren inguruan eta asko aldendu gara sexutik. Generoa sexu soziala da, gertatzen dena da genero izena eman diogula, baina funtsean sexutik eratortzen da. Nire ustez, sexutik aldentzean “gorputzak” eskaintzen duen osotasunetik urruntzen gara, baita norbanakoen artean ematen den elkartzetik (enkontrutik) ere.

Sexutik aldentzean, zer ahazten dugu?
Norbanakoak elkartzean ematen diren aukerak, berezitasunak eta aldagaiak. Sortzen ditugun harremanetan, arreta jartzen dugunean, konturatzen gara generoaren eta botere harremanen inguruko teorizazio guztiak ez direla nahikoa enkontrua bera ulertzeko. Sexua bizitzea pertsonen arteko erlazio moduak zentrora ekartzea da: azken batean, hainbeste teoriaren artean, nola demontre egiten dugu zuk eta biok elkarren arteko harremana gauzatzeko? Badakigu subordinazio egoerak bizi gaituela, baina ez dakigu nola harremana egin elkarrekin.

Gure inguruan, zein da esparru honetan ikusten duzun beharrik handiena?
Euskal Herria oso herri bizia eta bitxia izan da beti. Dena dela, edozein herrialdetan dagoen bezainbesteko aniztasuna dago hemen, ez gara bereziki ezberdinak zentzu horretan. Alabaina, egia da Euskal Herrian korronte politiko handien eragina nabarmena izan dela; esate baterako, feminismoak potentzial izugarria dauka. Baina berriz ere diot, buruan eta teorizazioan gehiegi aritu gara eta gorputzaren ingurukoak ahaztu ditugu gehiegitan. Sinistuta nago gorputzaren inguruko ezagutzak eta jabetzeak potentzial politiko handia izan dezakeela, eta gurean horretaz jabetzea askapen prozesuetarako erabakigarria izan daitekeela.

LGTBQI kolektiboak eta feminismoak bat egiten duten une hori; zein da?
Nire ustetan gehiago elkartu beharko lirateke; iturburu errepresibo berbera konpartitzen dute, heteropatriarkatua, hain zuzen. Halere, oso bilakaera ezberdina izan dute. Emakumeen borroka batetik, homosexualitatearena bestetik eta transexualitatearena azkenik. Ordena honetan garatu dira aldarrikapenak, neurri batean itxarote-zerrendak eta hierarkiak izan badirelako.

Eskua emanda aritu beharko lirateke, beraz?
Jakina. Eta ez dut kritika modura esaten, azken batean, jendea gauzen alde mobilizatzen denean mugitzen dira gauzak, eta emakumeen aldeko borrokak jende asko mugiarazi du. Halere emakume/gizon kategoriak aldarrikatzea politikoki baliagarria izan badaiteke ere, nire ustez intersekzionalitateaz hitz egiten hasi behar gara. Aliantza horrek, beraz, horretan egin dezake indarra: nola egin dezakegun denborarekin binarismoa gainditzeko eta bestelako identitateak aldarrikatzeko.

LGTBQI, gero eta gehiago luzatzen den terminoa…
Ulergarria da guztiz. Pentsa, pertsonen baitan ordena guztietako maskulinoek eta femeninoek bat egiten dute: sozialek, kulturalek, endokrinoek, biologikoek… Horiek guztiek norbanako intersexualak garela adierazten digute, eta horrek ez du zerikusirik genitalitatearekin. Zentzu horretan, LGTBQI mugimendua kluster bat da. Akronimo horrek identitateaz eta orientazioaz hitz egiten digu: denborarekin adieraziz joan gara zer ari garen aldarrikatzen, eta aniztasun horri guztiari buruz hitz egiten dugu norbera nahi duen lekuan koka dadin.

Zein izan da Iruñean ireki berri duzuen bulegoaren ibilbidea?
Oso luzea izan da. Duela hamasei urte hasi ginen honen aldeko lanean Iruñean. Dena hasi zen EHGAMen geundenean LGTB zerbitzu baten beharraren inguruko eztabaida egin ondoren, Gomik eta biok Amsterdamera egin genuen bidaia batekin. Bagenekien han mugimendu asko ematen ari zirela. Egin kontu, udal igerilekuak igandeetan homosexualentzat irekitzen zituzten, elkargune bat izan zezaten, eta horrekin guztiz liluratu ginen. Handik etorri eta Kattalingorri bulegoa ireki genuen Iruñeko alde zaharrean. Hamasei urte pasatu dira eta oraingo honetan bulegoa martxan jartzeko lagundu diguten arte ez dugu izan inolako babes instituzionalik.

Honetan guztian, instituzioek zertan lagundu dezakete?
Bada, hasteko, publikoa dena esanahi berriz betetzen. Alor publikoa jendearen alorra da, ez gehiago eta ez gutxiago ere. Zentzu horretan udal baliabideak, hau da, jendearen baliabideak, LGTBQI komunitatearen esku uztea publikotasunari beste dimentsio bat gehitzea da. Pertsona horiek guztiak instituzioen zerbitzurik eta arretarik gabe egon dira, eta hori ez da zuzena. Edozein kasutan, ez da zerbitzu asistentzial bat bakarrik izango, gizarte osoari begirako kanpainak egin nahi ditugu. Erreferentzia sexologiko berria izan nahi dugu Iruñeko herritarrentzat.

Identitatea eta orientazioa

“Askotan gertatzen da identitatea eta orientazioa nahasten direla. Nire baitan elementu maskulinoak eta femeninoak aurkitzen ditut, ordena guztietako maskulino eta femeninoak, kontua da horiek nola bizi ditudan. Emakume femeninoa izateak –nolabait esatearren– ez zaitu heterosexual bihurtzen ezinbestean, eta alderantziz, gizon oso maskulinoak ezagutu ditut orientazio homosexuala dutenak”.

Sexu askatasunaren alde manifestazio jendetsuak Euskal Herrian

LGTB Harrotasunaren Nazioarteko Egunak Euskal Herriko hiri nagusiak koloreztatu ditu ekainaren 28an. Borrokarako, sexu askatasuna aldarrikatzeko eta aniztasuna ospatzeko egunean ortzadarra izan da protagonista.

LGTB Harrotasunaren egunez manifestazioa Bilbon

LGTB Harrotasunaren egunez manifestazioa Bilbon. (Argazkia: @EcuadorEtxea)

Hego Euskal Herriko hiriburuetan barrena manifestazio jendetsuak izan dira. Arratsalderako zegoen egina deialdia lau hiriburuetan eta ehunka lagun bildu ditu gay harrotasunaren eta aniztasunaren aldarrikapenaren egunak. LGTBfobiaren aurkako aldarriak nagusitu dira eta errefuxiatuekiko elkartasuna adierazi dute manifestariek. Bilbon, esaterako, Harrotasunak ez du mugariklelopean egin dute. Eredu tradizionaletik kanpo dauden errealitate ugariak aldarrikatu dituzte.

bilbo 2016-ecuador etxea

“Sexu askatasuna posible izateko, pertsonen duintasuna errespetatu behar da”

Urtero ohi duenez, EHGAM Euskal Herriko Gay Askapenerako Mugimenduak Urrezko Hirukia sariak banatu ditu gaur Bilboko Kafe Antzokian.

urrezko hirukia 2016

Iker Ortiz de Zarate, Imanol Alvarez, Javier Liñera eta Jon Koldo Vazquez

ker Ortiz de Zarate, Javier Liñera eta Jon Koldo Vazquez aktoreek jaso dute, euren ibilbide profesionalean LGTBI komunitatearen helburuekin bat datozen gaiak jorratzeagatik.

Bilbo Hiria irratiko koordinatzaile Ane Zabalak Imanol Alvarez EHGAMeko kidearekin eta Vazquez sarituarekin hitz egin du.

Ostegun feministak antolatu dituzte ekainerako Gasteizen

Ekainaren 28an ospatzen den LGTB kolektiboaren nazioarteko egunaren harira, egitarau zabala prestatu du Arabako Bilgune Feministak.

55463ostegun-feministak-2016

Ekainaren 28an ospatuko den LGTB kolektiboaren nazioarteko egunaren harira, Gasteizko Bilgune Feministak egitarau zabala antolatu du, besteak beste, tailerra, hitzaldia eta bideo emanaldia eskainiko dute.

Ostegun honetan, Sexu Langileen Nazioarteko Egunean, elkarretaratzea egingo dute 20:00etan Farolonen. Ondoren, ekainaren 9an gai hau lantzeko tailerra antolatu dute Las Otras kolektiboarekin batera. Ekainaren 16an berriz, Gure Genealogia Feministak liburuaren aurkezpena antolatu dute Emagin elkartearen eskutik.  Amaitzeko, ekainaren 23an Arrakala bideo emanaldia burutuko dugu.

Albiste hau Arabako Aleak argitaratu du eta CC-by-sa lizentziari esker ekarri dugu ARGIAra

Homofobia? Ze homofobia?

esku-ortzadar

Lesbiana bikote bati Billabesan ez musukatzeko eskatzea, “bidaiariak molestatzen” ari direlako; eskola-jazarpenik nagusienetakoa bullying homofobikoa izatea; arbitro gayak futbola uztea, irain eta barreen erruz “ezin dut gehiago” erabakita; EAEn galdekatutako gazteen artean 7tik 1ek erantzutea ez dutela homosexualik nahi auzoan; marrazki bizidun eta telesailetan hetero ez bestelako joerak irudikatzen direnean, behin eta berriz zentsuraren guraizeak agertzea; familia eredu berriei buruzko liburuak debekatzea eskoletan; transexualei nahi duten komunetan sartzea galarazten dien legea ateratzea Ipar Carolinan; Frantzian (besteak beste) homosexualek debekatuta izatea odola ematea; buruzagi erlijiosoek homosexualitatea gaixotasun bat dela esatea inpunitate osoz –“haurtzaroari lotutako zauri afektiboen ondorio”, Munillak argitu duenez–; sexu bereko pertsonei ezkontzeko aukera galaraztea hainbat herrialdetan –eta are gehiagotan haurra adoptatzeko aukera–; urtebetean EAEn 500 eraso homofobo baino gehiago salatzea…

Ez, telebistan gizon gayak garai batean baino bisibilazatuago egoteak ez du esan nahi homofobia eta transfobiarik ez dagoenik gure gizarte tolerante eta itxuraz aurrerakoian. Homofobia, Transfobia eta Bifobiaren Aurkako Nazioarteko Eguna da maiatzaren 17a eta aldarrikapen eguna izango da herri ugaritan, tartean Gasteizen: hainbat jarduera antolatu dituzte, errespetua eskatzeko, eta oraindik ere kolektibo honek jasaten duen eskubide urraketa, diskriminazioa eta estigmatizazioa tinko salatzeko.