Lantegietan LGTBIfobiaren aurkako borroka indartzeko premia ikusi du LABek

Sindikatuen arteko elkarlana sustatzeko asmoa iragarri du sindikatuak. Elkarretaratzea egin du Bilbon goizean, eta Euskal Herri osoan egingo diren mobilizazioetan parte hartzera deitu du.

lab- lantokietan ere sexu askatasuna

LAB sindikatuko ordezkariak Bilboko Arriaga plazan elkartu dira LGTBI Komunitatearen Nazioarteko Egunean lantegietan ere sexu askatasuna aldarrikatzeko. Urtzi Ostolozaga sindikatuko bozeramailearen esanetan, “krisia hasi zenetik ugaritu egin dira erasoak”. Haren esanetan, egoera zaurgarriagoan daudenek —gazte, etorkin, emakume eta LGTBI komunitateko kideak, kasurako— langileriak oro har baino gehiago sufritzen dituzte krisiaren erasoak.

Horregatik LABek azken urteetan diskriminazioari aurre egiteko tresna bi sortu dituela ekarri du gogora: gida bat eta protokoloa. Biak fruituak ematen ari direla azaldu du, baina protokoloak espero baino ezagutza txikiagoa lortu duela aitortu du. Ikusgarri egiteko kanpaina bat ipiniko dute martxan, ordezkari sindikalen bulegoetan kartel berezi bat ipinita. Era berean, aurki prestakuntza saioak eskainiko dizkiete.

Sindikatuak berak egindako elkarretaratzean ez ezik, Euskal Herri osoan egingo diren beste mobilizazioetan ere parte hartuko dute LABeko kideek. Gizarteari beste horrenbeste egiteko deia egin diote. Bilbon eta Donostian 19:30ean hasiko dira manifestazioak, Moyua plazan eta Bulebarrean. Iruñean eta Gasteizen, 20:00etan abiatuko dira, autobus geltoki zaharretik eta Andre Mari Zuriaren plazatik.

EHGAMek, berriz, Urrezko Hirukia banatu du Bilboko Kafe Antzokian. Iker Ortiz de Zarate, Javier Liñera eta Jon Koldo Vazquez aktoreek jaso dute, euren ibilbide profesionalean LGTBI komunitatearen helburuekin bat datozen gaiak jorratzeatik. Aurten ez dute Trapuzko Espartinik banatu, hautagaiak “errepenak edo Euskal Herritik urrunekoak” izan direlako.

H(ETEROAR)AU (A) EZ DA GURE BAKEA. PLAZEREZ DESOBEDITU

EUSKAL HERRIKO BILGUNE FEMINISTA

Familia nuklearrik? Ez, eskerrik asko. Gero eta gehiago gara patriarkatuaren oinarria den familia nuklearraren nagusitasuna eta gailentzen den harreman eredua ezbaian jarriz, heteroaraua plazerez desobeditzeko hautua egiten dugunak: guraso bakarrak, lesbianak, bi guraso baino gehiagoko haurrak, harreman poligamiakoak dituztenak, ama izatea erabakitzen dugun lesbiana bikoteak, sexu langileak, transexualak, praktika sexual koitalak lehentasunezkoak ez ditugunak, ama ez izatea erabakitzen dugunak, praktika sexualen kategorizazioari ihes egiteko hautua egiten dugunak, lagun taldeak, eta abar.

2016/06/28

Hortaz, sexualitateari, plazerari, dimentsio politikoa emateko saialdi erabatekoa izan dadin jarraitzen dugu. Ez ditugulako praktika lesbikoak arauaren barnean sartu nahi, araua bera deslegitimatu, praktika aniztasuna errealitate bat dela ohartarazi eta denak erdigunean gaudela aldarrikatzen jarraituko dugu.

Monogamia, familia eredu patriarkala, estigma zein maitasun erromantikoaren bitartez emakumeon sexualitatearen eta gorputzen kontrola susta-tzen duen heteroarauaren aurrean gero eta ozenagoa da arau nagusitik kanpo kokatzen garenon ahotsa. Sexualitate hegemonikoaren edozein arau-hauste bidean aurrera jarraitzeko ezinbestekoa dugu: patriarkatuak sortu dituen kategoria hertsiak eta mugatuak gailendu, eta aniztasuna oinarri duen jendarte baten beharra gero eta ageriagoa da. Zentzu horretan, jendarte feminista baten alde lanean jarraitzeko beharra ikusten dugu, eta honetan herritar orok badugu zer egina.

H(eteroar)au (a) ez dela gure bakea diogu. Heteroarauaren haitzean arrakalen ugaritzearen aurrean, erresistentziak eta indarkeria ere areagotzen doaz: kaleko erasoak, edota Espainiako Gobernu ultraeskuindarrak krisiaren aitzakiapean-edo egindako erreforma eta bultzatutako neurriak ere. Artean, Familia Plana, zeinetan gay, lesbiana eta etorkinen sendiak arazotsuen multzoan sartu dituen; osasungintzan transen sexu operazioetan egindako murrizketak, lesbianei zuzendutako lagunduriko ugalketa teknologien zerbitzu publikoetan izandako murrizketak, hezkuntzan Lomce legearen bitartez egiten  ari den ideologizazio eskuindarra, balio diskriminatzaile eta erreakzionarioen sustapena, abortuaren lege organikoan eginiko aldaketa (16-17 urte arteko emakumeek gurasoen baimena behar izatea)… Horrek guztiak familia patriarkal nuklearraren indartzea du ondorio, baita sexualitatea plazeraren kudeaketa gisa ulertu beharrean erreprodukziorako bitarteko gisa denaren ulermenean sakontzea ere, besteak beste.

Horregatik guztiagatik, ez gara nazkatuko adierazteaz, H(eteroar)AU (a) EZ DA GURE BAKEA eta plazerez desobeditzen jarraituko dugu muxu, begirada, koxka, masaje, mimo, laztan bakoitzean. Ekainaren 28a borroka eguna dugu, beraz, egingo diren mobilizazio eta ekintzetan parte hartzeko deia zabaltzen dugu.

Homofobiaren aurpegiak

Gizarteak inoiz baino normaltasun handiagoz ikusten du LGTBI komunitatea, baina ez da guztiz islatzen egunerokoan. Homofobiak bizirik dirau herritarren artean, nahiz eta «kontraesanezkoa» izan daitekeen.

zebrabide koloretsua

Stonnewalleko (New York, AEB) istiluen 47. urteurrena da gaur. Poliziek izen bereko tabernan egindako sarekadari erantzunez, altxatu egin ziren New Yorkeko gay, lesbiana eta transexualak. Mugarri bihurtu zen altxamendu hura LGTBI komunitatearentzat; ordura arte ilunpean bizi zen talde hura bere eskubideen eta sexu aukeraren alde agertzen hasi zen. Ostadarra kolorea hartzen hasi zen. Horregatik da ekainaren 28a LGTBI Komunitatearen Nazioarteko Eguna.

Hobetu da egoera 47 urte geroago; agerikoa da urrats handiak egin direla gayen, lesbianen eta transexualen eskubideen alde, baina bizirik dirau homofobiak oraindik ere. Hiltzen. Aldaerarik makurrena erakutsi zuen hilaren 12an: gizonezko batek LGTBI komunitateko 50 lagun hil zituen tiroz Orlandoko (AEB) dantzaleku batean. Samina eta haserrea eragin zuen gertakari hark munduan. Oihartzun txikiagoa izan zuen bi aste lehenago Veracruzko (Mexiko) dantzaleku batean izandako erasoak; lau kide hil zituzten, eta hamar zauritu. Ostadarra belztu zuten erasook.

Tamalez, izozmendiaren erpina besterik ez da. Eraso bortitz horiez aparte, sexu aukera askatasun osoz bizitzeko oztopoak dituzte egunerokoan LGTBI komunitateko kideek. Mikrohomofobien eraginaz hitz egin du Imanol Alvarez EHGAMeko sortzaileak. «Homofobia handia dago; hor daude Orlandoko kasua eta antzeko beste batzuk. Baina egunerokoan agertzen diren homofobia asko daude, mikrohomofobiak, batzuetan gu konturatu gabe; agian gure baitan».

Hainbat adibide jarri ditu: mutiko bati neska-lagunik duen galdetzea edo alderantziz, haurra ustez bere sexuari dagokion arropa erabiltzera behartzea, irainak… «Marikoia esaten duen jende gehienaren helburua ez da norbaiti marikoi deitzea, zerbait txarra esatea baizik, kabroia dela. Hizkera horren atzean ideologia dago». Espainian orain dela hilabete batzuk gertatutakoa ekarri du gogora: Andaluziako futbol epaile batek kargua utzi zuen, ezin zituelako jasan partidaro egiten zizkioten irainak.

Egungo gizartean familia nuklearrak duen garrantzia nabarmendu du Saioa Iraola Bilgune Feministako kideak.Heteroaraua ez da gure bakea! leloa erabili dute gaurkoari begira. «Adierazi nahi dugu bakea ez dela neutroa, patriarkatuak duen funtzionamendu normalari esaten zaiola bake. Heteroaraua bakearen aurkako arau sistema da». Izan ere, Iraolaren irudiz, sistema horren errealitate dira, besteak beste, sexu indarkeria, indarkeria ekonomikoa eta prekaritatea.

«Kontraesanezkoa» da errealitatea, Alvarezen iritziz. Homosexualitateak eta transexualitateak inoiz baino oniritzi handiagoa izan arren, «azalean» dago homofobia. «Balirudike politikoki zuzen izateak egon beharko lukeela azalean, eta gorrotoa barren-barrenean, baina kontrakoa gertatzen dela sumatzen dut: matxismoa eta homofobia daude azalean, pertsona bat zein ar edo zein eme den erakusteko iniziazio erritu bat balitz bezala; baina, gero, barrenean, gehienek normaltzat hartzen dute pertsona bat gaya edo lesbiana izatea».

Kontraesan horren adierazle izan daiteke kale erasoen hazkundea, nahiz eta ez dagoen argi zein aldagaik eragin duen. LGTBI komunitateak orain duen ikusgaitasuna izan daiteke faktoreetako bat, Iraolaren ustez: «Gero eta gehiago gara praktika hegemonikoetan arrakalak egiten ditugun gayak, lesbianak eta transexualak; eta, horren aurrean, areagotu egin da erresistentziaren eta indarkeriaren erabilera. Ilunpean zaudenean, erresistentziak daude, baina ikusgai bihurtzeko apustua egiten duzunean, areagotu egiten dira». Horrez gain, lehen baino beldur gutxiago dago eraso horiek salatzeko garaian.

Alvarez ere iritzi berekoa da, nahiz eta baduen zalantzarik. «Lege aldetik aurrerapauso handiak eman direnez, beharbada gutxiengo bihurtzen ari diren taldeek sutsuago adierazten dute homofobia, amorruaren amorruz; baina ez dakit analisi errazegia ez den hori. Urteak pasatu dira, eta erasoak murriztu beharrean, areagotu egin dira. Kezkatu egiten gaitu horrek». Penduluaren metafora erabili du atzerapausoa irudikatzeko.

Ospakizuna eta borroka

Fobiak gizartean hartzen ari diren garrantzia nabarmendu du Iraolak, beste aldagai bat bezala: «Fobiek oinarritzen dute gure jendarteko joera». Bilgune Feministako kidearen iritziz, «fobiak sustraietan errotuak dituen jendarte batean bizi gara, non gerra letra larriz idazten ez den, eta, meteoritoen gisa, aldizkako gerra uneak bizi direla ematen duen. Bizitza bera baliogabetua dago osoki, eta gorrotoz betetako bizitzak garatzen goaz».

Senegalgo egoera ezagutzeko aukera izan zuen Alvarezek orain dela gutxi, Munduko Medikuek Bilbon antolatu zuten jardunaldi bati esker. Herrialde horretako LGTBI komunitateko kideek azaldu zutenez, «beti egon da homofobia», baina inoiz baino erantzun sutsuagoa egiten dute orain bestelako sexualitateen aurka. «Mendebaldetik desberdintzeko egiten dute, kontra egiteko beste modu bat da. Homosexualitatea Mendebaldeko zerbait dela esaten dute. Erlijioa, azken batean, herria erabiltzeko aitzakia da; berdin du islama edo kristautasuna den, botereak interes jakin batzuk defendatzeko erabiltzen du erlijioa».

Erasoen inguruan hausnartzeko garaian, beste gai bati heldu dio Iraolak: norbere egoera sozialari. «Nazioarteko oihartzunari begira ez da berdin Orlandon, AEBetan, LGTB taberna batean jendea erailtzea, edo Mexikon. Euskal Herrian ere ez da gauza bera gay exekutibo bat izatea edo etxeko langile lesbiana bat. Klase soziala, kultura eta nazio ikuspegia ere kontuan hartu beharreko aldagaiak dira».

Gaurko eguna ospatzeko eta borrokatzeko dela uste dute biek. «Aspaldiko leloa da Euskal Herrian Jaia eta borroka. Bietarako aproposa da gaurko eguna. Ondo dago olgetan aritzea, baina ezin dugu ahaztu lan egiteko asko dugula oraindik ere. Batzuek, batez ere gazteenek, pentsatzen dute: ‘Zer gehiago nahi dugu?’. Legea, oro har, nahiko ona da, ñabarduraren bat salbu, baina gizartean homofobia dago oraindik», azaldu du Alvarezek. Ekainaren 28ak duen «ikusgaitasuna» nabarmendu du Iraolak: «Denak dira borrokarako egunak, baina egia da gaur dimentsio handiagoa hartzen duela. Borroka eta mobilizazio eguna da».

«I’M ORLANDO, BUT I’M NOT GAY»

AITZIBER PZ. KARKAMO

Orlandoko gertaerek astindua eman dio Mendebaldeko ikuspuntutik mundu deitzen diogun errealitateari. Sarraskiaren egileak marikoiak gorroto zituela jakin zen arren, Texasko gobernadoreorde ultrakatolikoak erailketak justifikatu bazituen ere, hildakoei azken agurra emateko behar duten tanatorioetan ultraeskuindar homofoboak bildu baziren ere, triskantzaren arrazoi zehatzak ahaztuz, bortizkeriarik gabeko mundua aldarrikatzen duten mezu inozo bezain hutsez bete dira sare sozialak eta I’m Orlando leloaren ordez, I’m lesbian, trans and gay hitzak iritsiko zain egon naiz.

AEBetako diskotekan jazotakoak kutsu berezia duelako eta ez delako soilik Frantzia eta Belgika kolpatu dituen fanatismoaren beste eraso bat; izateko, desiratzeko eta maitatzeko era jakin baten aurkako erasoa baizik, gure Mendebaldeko mundu aske eta garatu honetan ere sarri babesa duen fanatismo baten ondorio, hain barneratua dugun kultura judeokristauaren seinale. Ohikoa ez bada ere, gure inguruko hainbat instituziok aurrea hartuz, azkar atera dute ostadar bandera udaletxeetako balkoietara, eraso armatuaren oinarri ideologikoa agerian utziz. Ekainaren 28a gertu dugunean, egun honen zergatiari buruz urtero errepikatzen diren galdera antzuen aurrean, erantzuna Orlandon dago. Eta Errusian, Mexikon, Kenyan, Sirian edo gurean.

Ekainaren 28an plazerez desobeditzera dei egin du Bilgune Feministak

Familia nuklearraren nagusitasuna ezbaian jarriz, «heteroaraua plazerez desobeditzeko» hautua babesten du Bilgune Feministak ekainaren 28ko «borroka egunaren» atarian. Parte hartzera animatu du.

0623_eh_pride

Sexualitateari eta plazerari dimentsio politikoa emateko saialdi erabatekoa izan dadin lanean jarraitzen du Euskal Herriko Bilgune Feministak. Ez dituzt e «praktika lesbikoak arauaren barnean sartu» nahi, baizik eta araua bera deslegitimatu. Praktika-aniztasuna errealitate bat dela ohartarazi eta denak erdigunean gaudela aldarrikatzen dute.

«Gero eta gehiago gara patriarkatuaren oinarria den famili a nuklearraren nagusitasuna eta gailentzen den harreman eredua ezbaian jarriz, heteroara ua plazerez desobeditzeko hautua egiten du gunak: guraso bakarrak, lesbianak, bi guraso baino gehiagoko haurrak, harreman poligamikoak dituztenak…». Era berean, agertzen dutenez, gero eta ageriagoa da aniztasuna oinarri duen jendarte baten premia. Eta bide horretan jendarte feminista baten alde lanean segitzeko beharra ikusten dute. «Honetan herritar orok badugu zer egina».

«Heteroaraua ez da gure bakea» diote, eta haitz honen arrakalen ugaritzearen aitzinean erresistentziak eta indarkeria areagotzen doazela ohartarazten dute. Hor kokatu dituzte kaleko erasoak eta «Espainiako Gobernu ultraeskuindarrak krisiaren aitzakiapean egindako erreformak eta bultzatutako neurriak»; gay, lesbiana eta etorkinen sendiak arazoak dituzte nen multzoan sartu ditue n Familia Plana eta osasunean transexualen operazioetan egindako murrizketak kasu. «Honek familia patriarkal nuklearraren indartzea eta sexualitatea plazeraren kudeaketa gisa ulertu beharrean erreprodukziorako bitarteko gisa ulertzean sakontzea ditu ondorio, besteak beste».

Bilgune Feministak plazerez desobeditzen segituko du «musu, begirada, koska, masaje, mimo eta laztan bakoitzean», eta ekainaren 28ko «borroka egunean» parte hartzera deitu du.

BilbaoPride, una ola positiva a la altura de la ciudad

BilbaoPride es una iniciativa para celebrar la diversidad y la visibilidad del colectivo de Lesbianas, Gays, Bisexuales y Transexuales (LGTB). Ha nacido en Bilbo gracias al esfuerzo de mucha gente. Se ha creado la comisión HarroBi, en la que participan Bilbao Bizkaia Be Friendly, Ortzadar GLBT, Bilbao Historiko, “Blue magazine” y personas de distintos ámbitos.

Combinando la visión social y comprometida con otra de tipo lúdico-cultural, presenta un potente programa de cuatro días, desde hoy hasta el domingo, con una gran variedad de artistas, animación, ruta gastronómica, decoración callejera, conferencias, exposiciones… y un evento único que aspira a convertirse en icono: un desfile en la ría con varias embarcaciones que reunirá todos los colores del arco iris. Quieren celebrar un Pride a la altura de la ciudad, y lograr que Bilbo esté a la altura de esta ola positiva que muestra que «el derecho a ser felices siempre será una forma de reivindicar».GARA

Gutxienez 50 lagun hil dituzte homosexualak biltzen diren lokal bati eraso eginda, Orlandon

Goizaldean, lokalean dantzan eta festan ari zirenei tiroka ekin die erasotzaileak, eta ondoren han bertan gotortu da. Hasieran hildakoak 20 direla esan duten arren, azken zenbaketaren ostean 50 direla berri eman dute. Poliziak jakinarazi du erasotzailea ere hil dela, tiroketan.

MAN05. Orlando (United States), 12/06/2016.- A handout photograph made available by Univision Florida Central showing a view of the general scene of a shooting at Pulse Nightclub in Orlando, Florida, USA, 12 June 2016. Orlando Police state there are multiple injuries with reports stating that the attacker is still inside the club and has taken hostages. (Estados Unidos) EFE/EPA/UNIVISION FLORIDA CENTRAL / HANDOUT HANDOUT EDITORIAL USE ONLY/NO SALES

Homosexualak elkartzen diren lokal batera sartu, eta festan zebiltzanen kontra tiro egin du gizonezko batek, rifle bat eskuetan. Zaurituak daudela zabaldu dute berri agentziek, baina ez dute esan zenbat. Orduek aurrera egin ahala, “gutxienez 20 hildako” daudela berri eman du Poliziak. Geroago esan dute hildakoak 50 direla. Zaurituak ere asko dira.

Poliziak ere tiro egin du, eta jakinarazi du erasotzailea hilda dagoela. “Poliziarekin izandako tiroketan hil da”, esan du John Mina poliziaburuak. “Gutxienez bederatzi polizik hartu dute parte tiroketan”.

Lekukoen arabera, anbulantzia asko eta suhiltzaileak izan dira diskotekan, eta hainbat zauritu eraman dituzte bertatik. 20 zaurituri buruz hitz egin dute hasieran, baina 40 aipatu ditu WFTV telebistak.

“Leherketa kontrolatu bat” ere izan dela esan du poliziak bere twitterreko kontuan. Ez dute esan leherketa hori nork eragin duen, baina erasotzaileak lehergailuak zeuzkala uste du Poliziak.

Eraso homofoboa

Poliziak 20 urteko gizonezko bat egin du erasoaren susmagarri nagusi. Ustezko erasotzailearen aitak homofobia jo du erasoaren hipotesi nagusitzat. Bere arabera, joan zen hilean bere onetik aterata ibili zen Miamin bi homosexual muxuka ikusi zituenean.

“Barkamena eskatzen dugu. Ez genekien halako ezer prestatzen ari zenik. Ahoa bete hortz gaude, gainerako guztiak bezala”, esan du NBC News-en.

Gay inperioa

RIKARDO. ARREGI

ELIZA katoliko erromakoaren jende batzuek harridura, haserrea edo barre algarak sortzeko duten trebetasuna amaigabea da, agintzen duten paradisua eta infernua bezala; milaka astakeria en-tzun badugu ere, beti egongo da norbait prest aurrerapauso berri bat emateko, torlojuari koska estuago bat egiteko. Orain dela egun gutxi Cañizares artzapezpikua eta kardinala izan da: haren ustez, familia kristaua arriskuan dago zenbait politikari familiaren kontra aritzen direlako gay inperioaren eta hainbat ideologia feministaren laguntzarekin (kontuz ibili feministok, badirudi Cañizaresentzat feminismo onak eta feminismo gaiztoak daudela). Gay inperioarena mundiala da. Niri berehala etorri zait burura Star Wars filmetan agertzen den inperioa. Ez dakit zergatik. Bizantzioko inperioa edo austrohungariar inperioa izan zitezkeen, baina ez, Star Warseko Inperio Galaktikoa izan da bururatu zaidan lehen inperioa, agian inperio guztien artetik txarrena, okerrena, krudelena eta maltzurrena delako, inperio benetan gaizkiñebat.

Cañizares jaunaren argazki batzuk ikusi ondoren, pentsatu dut beharbada berari benetan gustatuko litzaiokeena, gauza guztien gainean, balizko gay inperio horren enperadorea izatea dela: hierarkia katoliko erromakoaren agintari gehienek ez bezala, berak (janzkera arruntak nahikoak izango ez balira) “cappa magna” deiturikoa erabili du, hamabost metro luze duen kapa gorri zetazkoa, atzetik beste pertsona batek eutsi egin behar duena, zeinarekin, zalantzarik gabe, Yogurinha Borovak gauza zorragarriak egingo lituzkeen.

Jai dauka Yogurinhak, Cañizaresek ez dio kapa handirik utziko, eta jai dauka Cañizaresek, ez dago enperadore bat behar duen gay inperiorik. Dagoena da homofobiari aurre egin behar dion jendea, lanean, lagunartean eta familietan (oso kristauak askotan) zailtasunak dituen jendea, eskoletan jazarpena pairatzen duen jendea, irainak eta arbuioak jasan behar dituen jendea, egunero begirada etorkorrak agoantatu behar dituen jendea. Gay inperiorik? Bai, eta laser ezpatak.

Homofobia? Ze homofobia?

esku-ortzadar

Lesbiana bikote bati Billabesan ez musukatzeko eskatzea, “bidaiariak molestatzen” ari direlako; eskola-jazarpenik nagusienetakoa bullying homofobikoa izatea; arbitro gayak futbola uztea, irain eta barreen erruz “ezin dut gehiago” erabakita; EAEn galdekatutako gazteen artean 7tik 1ek erantzutea ez dutela homosexualik nahi auzoan; marrazki bizidun eta telesailetan hetero ez bestelako joerak irudikatzen direnean, behin eta berriz zentsuraren guraizeak agertzea; familia eredu berriei buruzko liburuak debekatzea eskoletan; transexualei nahi duten komunetan sartzea galarazten dien legea ateratzea Ipar Carolinan; Frantzian (besteak beste) homosexualek debekatuta izatea odola ematea; buruzagi erlijiosoek homosexualitatea gaixotasun bat dela esatea inpunitate osoz –“haurtzaroari lotutako zauri afektiboen ondorio”, Munillak argitu duenez–; sexu bereko pertsonei ezkontzeko aukera galaraztea hainbat herrialdetan –eta are gehiagotan haurra adoptatzeko aukera–; urtebetean EAEn 500 eraso homofobo baino gehiago salatzea…

Ez, telebistan gizon gayak garai batean baino bisibilazatuago egoteak ez du esan nahi homofobia eta transfobiarik ez dagoenik gure gizarte tolerante eta itxuraz aurrerakoian. Homofobia, Transfobia eta Bifobiaren Aurkako Nazioarteko Eguna da maiatzaren 17a eta aldarrikapen eguna izango da herri ugaritan, tartean Gasteizen: hainbat jarduera antolatu dituzte, errespetua eskatzeko, eta oraindik ere kolektibo honek jasaten duen eskubide urraketa, diskriminazioa eta estigmatizazioa tinko salatzeko.

Armairutik ateratzearen garrantzia

Literaturian estreinatuko diren bi emanaldietako bat da Metrokoadroka konpainiaren ‘Mr. Señora’ teatro errezital dramatizatua. Oier Guillanek idatzi du, eta konpainiako aktoreekin batera moldatu dute.

Guillanek Mr. Señora eta beste ileorde batzuk obra aurkeztu zuen aurreko astean, Donostian

Guillanek Mr. Señora eta beste ileorde batzuk obra aurkeztu zuen aurreko astean, Donostian. JON URBE/ ARGAZKI PRESS

Gaur, armairutik ateratzearen aldeko aldarria egitera nator, armairugabetzearen arriskuaz ohartaraztera, eta desarmairugabetzearen alde egitera». Hitz horiekin aurkezten du bere burua Mr. Señorak, Oier Guillanek sortutako pertsonaiak. Bakarrizketa batetik abiatutako teatro errezital dramatizatua da Mr. Señora, eta Metrokoadroka konpainiak Literaturian estreinatuko du larunbatean 17:00etan, Zarauzko (Gipuzkoa) Modelo aretoan.

Guillanek aurreko astean argitaratutako Mr. Señora eta beste ileorde batzuk liburuan oinarritutako emanaldia osatu dute Metrokoadroka konpainiako lagunek. Hala, bakarrizketa lau ahotsetan banatuta dago, eta hainbat elementu performatiborekin osatu dute ikuskizuna. Bakarrizketari buelta bat eman diote, Guillanen esanetan: «Autorea, hau da, ni neu, boikoteatu dugu errezitala sortzeko. Nik idatzitako testua oinarria bada ere, Metrokoadrokako gainontzeko aktoreekin batera eraldatu dugu istorioa, hasierako probokaziotik abiatuz baina nire lana sakratu bihurtu gabe». Idoia Beratarbide arduratu da estetikaz, kartelaz eta jantziez; oholtza gainean, berriz, Ainhoa Alberdi, Amaia Corral eta Joseba Roldan ariko dira, Guillanekin batera.

Mr. Señora publikoari arituko zaio, begiratuak sentitzen diren gorputzei buruzko gogoeta eginez; hainbat galdera airera botako ditu: «Zein neurritan naiz besteek ikusten dutena? Existitzen al naiz besteen begiradarik gabe? Nortzuk zarete zuek, begiratzen dizuedanean? Nik, gaur, nire armairua topatu dut: antzokia». Umorea eta probokazioa dira lanaren abiapuntuak, eta ikusleen jarrera aktiboa lortu nahiko dute. «Beharbada, jendeak ez du hala ikusiko, baina guk ulertzen dugu umorean duela oinarria antzezlan baten sormen lanak. Umoretik abiatuta, eraginkorragoa izan ohi da ikusleengana iristea. Gainera, emanaldiak zentzu performatiboa duenez, zuzenean publikoari hitz egiten diogu, ikuskizun probokatzaileagoa sortuz. Publikoaren esku dago guk bidalitako mezua hartzeko modua; eroso senti daitezke ala ez, baina haien begirada ezinbestekoa da sormen lana erabat osatzeko».

Armairutik ateratzen den jendearentzako maitasun adierazpen moduan deskribatu du Guillanek Mr. Señora. Iluntasunean hasten da errezitala, armairuan sartuta egoteak dakarren sentipena adieraziz: «Mr. Señora armairu barrutik hasten da hizketan, eta, horretarako argiztapenarekin jokatu dugu; hala, pertsonaia iluntasunetik argira mugitzen da, argitasun hori bonbilla zahar bat bada ere». Armairutik ateratzen direnak behatuak sentitzen dira, baina horrek ez du zertan txarra izan, idazlearen esanetan: «Begiratuak sentitzen diren gorputzei buruzko errezitala da; pertsonaia armairutik ateratzen denean, besteen begirada jasotzen du. Alde horretatik, esker onekoa sentitzen naiz armairutik atera direnekin, beren izaera eta nortasuna jendaurrean aurkezteko beldurrik ez dutelako. Errealitatea beste betaurreko batzuekin ikusteko aukera eskaini digute».

Errezitala armairutik ateratzeko ekintzatik harago doa, eta belaunaldi baten sustrai kulturalei erreparatzen die. «Feminismoa edota LGTB mugimenduaren historia errotuta dago gure belaunaldian, txikitatik edan dugu feminismotik eta sexu askapenaren aldarritik. Gutako askok gertutik sentitu dugu armairutik ateratzeak dakarrena, eta sentipen hori baliagarria da egunerokotasuneko gainontzeko egoeretan ere».

Literaturian ikuskizuna estreinatzea plazera da Guillanentzat: «Halako sormen lanak aurkezteko zirkuituak ez dira oso ugariak, eta, guretzat, oso garrantzitsua da Literaturian izatea, gure lanean interesa duen publikoarekin egoteko aukera eskaintzen digulako». Larruarekin lotura badu Guillanen obrak; aurreko astean plazaratutako liburua zazpi antzezlanekin osatu du, eta bertan gorputz matxuratuak dituzten pertsonaien istorioak bildu ditu.