H(ETEROAR)AU (A) EZ DA GURE BAKEA. PLAZEREZ DESOBEDITU

EUSKAL HERRIKO BILGUNE FEMINISTA

Familia nuklearrik? Ez, eskerrik asko. Gero eta gehiago gara patriarkatuaren oinarria den familia nuklearraren nagusitasuna eta gailentzen den harreman eredua ezbaian jarriz, heteroaraua plazerez desobeditzeko hautua egiten dugunak: guraso bakarrak, lesbianak, bi guraso baino gehiagoko haurrak, harreman poligamiakoak dituztenak, ama izatea erabakitzen dugun lesbiana bikoteak, sexu langileak, transexualak, praktika sexual koitalak lehentasunezkoak ez ditugunak, ama ez izatea erabakitzen dugunak, praktika sexualen kategorizazioari ihes egiteko hautua egiten dugunak, lagun taldeak, eta abar.

2016/06/28

Hortaz, sexualitateari, plazerari, dimentsio politikoa emateko saialdi erabatekoa izan dadin jarraitzen dugu. Ez ditugulako praktika lesbikoak arauaren barnean sartu nahi, araua bera deslegitimatu, praktika aniztasuna errealitate bat dela ohartarazi eta denak erdigunean gaudela aldarrikatzen jarraituko dugu.

Monogamia, familia eredu patriarkala, estigma zein maitasun erromantikoaren bitartez emakumeon sexualitatearen eta gorputzen kontrola susta-tzen duen heteroarauaren aurrean gero eta ozenagoa da arau nagusitik kanpo kokatzen garenon ahotsa. Sexualitate hegemonikoaren edozein arau-hauste bidean aurrera jarraitzeko ezinbestekoa dugu: patriarkatuak sortu dituen kategoria hertsiak eta mugatuak gailendu, eta aniztasuna oinarri duen jendarte baten beharra gero eta ageriagoa da. Zentzu horretan, jendarte feminista baten alde lanean jarraitzeko beharra ikusten dugu, eta honetan herritar orok badugu zer egina.

H(eteroar)au (a) ez dela gure bakea diogu. Heteroarauaren haitzean arrakalen ugaritzearen aurrean, erresistentziak eta indarkeria ere areagotzen doaz: kaleko erasoak, edota Espainiako Gobernu ultraeskuindarrak krisiaren aitzakiapean-edo egindako erreforma eta bultzatutako neurriak ere. Artean, Familia Plana, zeinetan gay, lesbiana eta etorkinen sendiak arazotsuen multzoan sartu dituen; osasungintzan transen sexu operazioetan egindako murrizketak, lesbianei zuzendutako lagunduriko ugalketa teknologien zerbitzu publikoetan izandako murrizketak, hezkuntzan Lomce legearen bitartez egiten  ari den ideologizazio eskuindarra, balio diskriminatzaile eta erreakzionarioen sustapena, abortuaren lege organikoan eginiko aldaketa (16-17 urte arteko emakumeek gurasoen baimena behar izatea)… Horrek guztiak familia patriarkal nuklearraren indartzea du ondorio, baita sexualitatea plazeraren kudeaketa gisa ulertu beharrean erreprodukziorako bitarteko gisa denaren ulermenean sakontzea ere, besteak beste.

Horregatik guztiagatik, ez gara nazkatuko adierazteaz, H(eteroar)AU (a) EZ DA GURE BAKEA eta plazerez desobeditzen jarraituko dugu muxu, begirada, koxka, masaje, mimo, laztan bakoitzean. Ekainaren 28a borroka eguna dugu, beraz, egingo diren mobilizazio eta ekintzetan parte hartzeko deia zabaltzen dugu.

Homofobiaren aurpegiak

Gizarteak inoiz baino normaltasun handiagoz ikusten du LGTBI komunitatea, baina ez da guztiz islatzen egunerokoan. Homofobiak bizirik dirau herritarren artean, nahiz eta «kontraesanezkoa» izan daitekeen.

zebrabide koloretsua

Stonnewalleko (New York, AEB) istiluen 47. urteurrena da gaur. Poliziek izen bereko tabernan egindako sarekadari erantzunez, altxatu egin ziren New Yorkeko gay, lesbiana eta transexualak. Mugarri bihurtu zen altxamendu hura LGTBI komunitatearentzat; ordura arte ilunpean bizi zen talde hura bere eskubideen eta sexu aukeraren alde agertzen hasi zen. Ostadarra kolorea hartzen hasi zen. Horregatik da ekainaren 28a LGTBI Komunitatearen Nazioarteko Eguna.

Hobetu da egoera 47 urte geroago; agerikoa da urrats handiak egin direla gayen, lesbianen eta transexualen eskubideen alde, baina bizirik dirau homofobiak oraindik ere. Hiltzen. Aldaerarik makurrena erakutsi zuen hilaren 12an: gizonezko batek LGTBI komunitateko 50 lagun hil zituen tiroz Orlandoko (AEB) dantzaleku batean. Samina eta haserrea eragin zuen gertakari hark munduan. Oihartzun txikiagoa izan zuen bi aste lehenago Veracruzko (Mexiko) dantzaleku batean izandako erasoak; lau kide hil zituzten, eta hamar zauritu. Ostadarra belztu zuten erasook.

Tamalez, izozmendiaren erpina besterik ez da. Eraso bortitz horiez aparte, sexu aukera askatasun osoz bizitzeko oztopoak dituzte egunerokoan LGTBI komunitateko kideek. Mikrohomofobien eraginaz hitz egin du Imanol Alvarez EHGAMeko sortzaileak. «Homofobia handia dago; hor daude Orlandoko kasua eta antzeko beste batzuk. Baina egunerokoan agertzen diren homofobia asko daude, mikrohomofobiak, batzuetan gu konturatu gabe; agian gure baitan».

Hainbat adibide jarri ditu: mutiko bati neska-lagunik duen galdetzea edo alderantziz, haurra ustez bere sexuari dagokion arropa erabiltzera behartzea, irainak… «Marikoia esaten duen jende gehienaren helburua ez da norbaiti marikoi deitzea, zerbait txarra esatea baizik, kabroia dela. Hizkera horren atzean ideologia dago». Espainian orain dela hilabete batzuk gertatutakoa ekarri du gogora: Andaluziako futbol epaile batek kargua utzi zuen, ezin zituelako jasan partidaro egiten zizkioten irainak.

Egungo gizartean familia nuklearrak duen garrantzia nabarmendu du Saioa Iraola Bilgune Feministako kideak.Heteroaraua ez da gure bakea! leloa erabili dute gaurkoari begira. «Adierazi nahi dugu bakea ez dela neutroa, patriarkatuak duen funtzionamendu normalari esaten zaiola bake. Heteroaraua bakearen aurkako arau sistema da». Izan ere, Iraolaren irudiz, sistema horren errealitate dira, besteak beste, sexu indarkeria, indarkeria ekonomikoa eta prekaritatea.

«Kontraesanezkoa» da errealitatea, Alvarezen iritziz. Homosexualitateak eta transexualitateak inoiz baino oniritzi handiagoa izan arren, «azalean» dago homofobia. «Balirudike politikoki zuzen izateak egon beharko lukeela azalean, eta gorrotoa barren-barrenean, baina kontrakoa gertatzen dela sumatzen dut: matxismoa eta homofobia daude azalean, pertsona bat zein ar edo zein eme den erakusteko iniziazio erritu bat balitz bezala; baina, gero, barrenean, gehienek normaltzat hartzen dute pertsona bat gaya edo lesbiana izatea».

Kontraesan horren adierazle izan daiteke kale erasoen hazkundea, nahiz eta ez dagoen argi zein aldagaik eragin duen. LGTBI komunitateak orain duen ikusgaitasuna izan daiteke faktoreetako bat, Iraolaren ustez: «Gero eta gehiago gara praktika hegemonikoetan arrakalak egiten ditugun gayak, lesbianak eta transexualak; eta, horren aurrean, areagotu egin da erresistentziaren eta indarkeriaren erabilera. Ilunpean zaudenean, erresistentziak daude, baina ikusgai bihurtzeko apustua egiten duzunean, areagotu egiten dira». Horrez gain, lehen baino beldur gutxiago dago eraso horiek salatzeko garaian.

Alvarez ere iritzi berekoa da, nahiz eta baduen zalantzarik. «Lege aldetik aurrerapauso handiak eman direnez, beharbada gutxiengo bihurtzen ari diren taldeek sutsuago adierazten dute homofobia, amorruaren amorruz; baina ez dakit analisi errazegia ez den hori. Urteak pasatu dira, eta erasoak murriztu beharrean, areagotu egin dira. Kezkatu egiten gaitu horrek». Penduluaren metafora erabili du atzerapausoa irudikatzeko.

Ospakizuna eta borroka

Fobiak gizartean hartzen ari diren garrantzia nabarmendu du Iraolak, beste aldagai bat bezala: «Fobiek oinarritzen dute gure jendarteko joera». Bilgune Feministako kidearen iritziz, «fobiak sustraietan errotuak dituen jendarte batean bizi gara, non gerra letra larriz idazten ez den, eta, meteoritoen gisa, aldizkako gerra uneak bizi direla ematen duen. Bizitza bera baliogabetua dago osoki, eta gorrotoz betetako bizitzak garatzen goaz».

Senegalgo egoera ezagutzeko aukera izan zuen Alvarezek orain dela gutxi, Munduko Medikuek Bilbon antolatu zuten jardunaldi bati esker. Herrialde horretako LGTBI komunitateko kideek azaldu zutenez, «beti egon da homofobia», baina inoiz baino erantzun sutsuagoa egiten dute orain bestelako sexualitateen aurka. «Mendebaldetik desberdintzeko egiten dute, kontra egiteko beste modu bat da. Homosexualitatea Mendebaldeko zerbait dela esaten dute. Erlijioa, azken batean, herria erabiltzeko aitzakia da; berdin du islama edo kristautasuna den, botereak interes jakin batzuk defendatzeko erabiltzen du erlijioa».

Erasoen inguruan hausnartzeko garaian, beste gai bati heldu dio Iraolak: norbere egoera sozialari. «Nazioarteko oihartzunari begira ez da berdin Orlandon, AEBetan, LGTB taberna batean jendea erailtzea, edo Mexikon. Euskal Herrian ere ez da gauza bera gay exekutibo bat izatea edo etxeko langile lesbiana bat. Klase soziala, kultura eta nazio ikuspegia ere kontuan hartu beharreko aldagaiak dira».

Gaurko eguna ospatzeko eta borrokatzeko dela uste dute biek. «Aspaldiko leloa da Euskal Herrian Jaia eta borroka. Bietarako aproposa da gaurko eguna. Ondo dago olgetan aritzea, baina ezin dugu ahaztu lan egiteko asko dugula oraindik ere. Batzuek, batez ere gazteenek, pentsatzen dute: ‘Zer gehiago nahi dugu?’. Legea, oro har, nahiko ona da, ñabarduraren bat salbu, baina gizartean homofobia dago oraindik», azaldu du Alvarezek. Ekainaren 28ak duen «ikusgaitasuna» nabarmendu du Iraolak: «Denak dira borrokarako egunak, baina egia da gaur dimentsio handiagoa hartzen duela. Borroka eta mobilizazio eguna da».

Ekainaren 28an plazerez desobeditzera dei egin du Bilgune Feministak

Familia nuklearraren nagusitasuna ezbaian jarriz, «heteroaraua plazerez desobeditzeko» hautua babesten du Bilgune Feministak ekainaren 28ko «borroka egunaren» atarian. Parte hartzera animatu du.

0623_eh_pride

Sexualitateari eta plazerari dimentsio politikoa emateko saialdi erabatekoa izan dadin lanean jarraitzen du Euskal Herriko Bilgune Feministak. Ez dituzt e «praktika lesbikoak arauaren barnean sartu» nahi, baizik eta araua bera deslegitimatu. Praktika-aniztasuna errealitate bat dela ohartarazi eta denak erdigunean gaudela aldarrikatzen dute.

«Gero eta gehiago gara patriarkatuaren oinarria den famili a nuklearraren nagusitasuna eta gailentzen den harreman eredua ezbaian jarriz, heteroara ua plazerez desobeditzeko hautua egiten du gunak: guraso bakarrak, lesbianak, bi guraso baino gehiagoko haurrak, harreman poligamikoak dituztenak…». Era berean, agertzen dutenez, gero eta ageriagoa da aniztasuna oinarri duen jendarte baten premia. Eta bide horretan jendarte feminista baten alde lanean segitzeko beharra ikusten dute. «Honetan herritar orok badugu zer egina».

«Heteroaraua ez da gure bakea» diote, eta haitz honen arrakalen ugaritzearen aitzinean erresistentziak eta indarkeria areagotzen doazela ohartarazten dute. Hor kokatu dituzte kaleko erasoak eta «Espainiako Gobernu ultraeskuindarrak krisiaren aitzakiapean egindako erreformak eta bultzatutako neurriak»; gay, lesbiana eta etorkinen sendiak arazoak dituzte nen multzoan sartu ditue n Familia Plana eta osasunean transexualen operazioetan egindako murrizketak kasu. «Honek familia patriarkal nuklearraren indartzea eta sexualitatea plazeraren kudeaketa gisa ulertu beharrean erreprodukziorako bitarteko gisa ulertzean sakontzea ditu ondorio, besteak beste».

Bilgune Feministak plazerez desobeditzen segituko du «musu, begirada, koska, masaje, mimo eta laztan bakoitzean», eta ekainaren 28ko «borroka egunean» parte hartzera deitu du.

BilbaoPride, una ola positiva a la altura de la ciudad

BilbaoPride es una iniciativa para celebrar la diversidad y la visibilidad del colectivo de Lesbianas, Gays, Bisexuales y Transexuales (LGTB). Ha nacido en Bilbo gracias al esfuerzo de mucha gente. Se ha creado la comisión HarroBi, en la que participan Bilbao Bizkaia Be Friendly, Ortzadar GLBT, Bilbao Historiko, “Blue magazine” y personas de distintos ámbitos.

Combinando la visión social y comprometida con otra de tipo lúdico-cultural, presenta un potente programa de cuatro días, desde hoy hasta el domingo, con una gran variedad de artistas, animación, ruta gastronómica, decoración callejera, conferencias, exposiciones… y un evento único que aspira a convertirse en icono: un desfile en la ría con varias embarcaciones que reunirá todos los colores del arco iris. Quieren celebrar un Pride a la altura de la ciudad, y lograr que Bilbo esté a la altura de esta ola positiva que muestra que «el derecho a ser felices siempre será una forma de reivindicar».GARA

Ostegun feministak antolatu dituzte ekainerako Gasteizen

Ekainaren 28an ospatzen den LGTB kolektiboaren nazioarteko egunaren harira, egitarau zabala prestatu du Arabako Bilgune Feministak.

55463ostegun-feministak-2016

Ekainaren 28an ospatuko den LGTB kolektiboaren nazioarteko egunaren harira, Gasteizko Bilgune Feministak egitarau zabala antolatu du, besteak beste, tailerra, hitzaldia eta bideo emanaldia eskainiko dute.

Ostegun honetan, Sexu Langileen Nazioarteko Egunean, elkarretaratzea egingo dute 20:00etan Farolonen. Ondoren, ekainaren 9an gai hau lantzeko tailerra antolatu dute Las Otras kolektiboarekin batera. Ekainaren 16an berriz, Gure Genealogia Feministak liburuaren aurkezpena antolatu dute Emagin elkartearen eskutik.  Amaitzeko, ekainaren 23an Arrakala bideo emanaldia burutuko dugu.

Albiste hau Arabako Aleak argitaratu du eta CC-by-sa lizentziari esker ekarri dugu ARGIAra

LGTBIfobiaren kontrako eguna ospatuko du Gasteizek

1990eko maiatzaren 17an gaixotasun mentalen zerrendatik kendu zuen homosexualitatea Osasunaren Mundu Erakundeak. Data hori dela-eta, transexual, lesbiana, gay, bisexual eta intersexualenganako errespetua aldarrikatzeko jarduerak antolatu dituzte Gasteizen.

m17gasteiz2016

1990eko maiatzaren 17an gaixotasun mentalen zerrendatik kendu zuen homosexualitatea Osasunaren Mundu Erakundeak. Hori izan zen lehen urratsa, sexu-joera eta -identitatea onartuak izaten has zitezen, gizarteen berezko aniztasunaren baitako gisa. Ildo horretatik aldaketa eta aurrerapen ugari gertatu badira ere, transexual, lesbiana, gay, bisexual eta intersexualek (LGTBI)  diskriminazioa, estigmatizatzea eta bortizkeria jasaten jarraitzen dute.

Hainbat ekitaldirekin ospatuko du Udaleko Berdintasun Zerbitzuak data hori, LGTBfobiaren kontrako borrokan ahaleginak egiteko asmoz, kultura, hezkuntza, entretenimendua eta ezagutza baliatuz aniztasunarekiko errespetua sustatzeko.

Hitzaldia

Batetik, ‘Transgeneroak: teoria feministentzako erronkak’  hitzaldia izango da Montehermoso kulturunean maiatzaren 11n, 19:00etan, Cristina Garaizabal Elizalderen eskutik —aktibista feminista eta prestakuntza psikoanalitikoko psikologo klinikoa, eta sexu-aniztasunarekin eta generoarekin zerikusia duten arazoetan aditua—. Inmaculada Mujika Flores izango da moderatzailea, Aldarte / Lesbianei, gayei eta transexualei arreta eskaintzeko zentroaren sortzaile-kidea eta zuzendaria.

Zinema

Maiatzaren 16an, 18an eta 20an, zinema-erakustaldiaren egoitza izango da Montehermoso. 18:30etik aurrera izango dira emanaldiak, eta film hauek eskainiko dira:Closet monster, ingelesez, gaztelaniazko azpitituluekin; Pojkarna, suedieraz, gaztelaniazko azpitituluekin, eta Sangailés Vasara, lituanieraz, gaztelaniazko azpitituluekin.

Albiste hau Arabako Aleak argitaratu du eta CC-by-sa lizentziari esker ekarri dugu ARGIAra

Ekainaren 28ko Koordinakundearen komunikatua maiatzaren 17aren harira, Nazioarteko Homofobiaren aurkako eguna

Maiatzaren 17aren bezperan, les-homo-trans-bi-inter-fobiaren aurkako Nazioarteko eguna den honetan,  Bizkaiko E28ko Koordinakundea osatzen ditugun taldeek gure elkartasuna helarazi nahi diegu, lehenengo eta behin, bortizkeria hau jasaten duten pertsona guztiei. Azken egun hauetan Madrilen  gertatutako hainbat erasoren berri izan dugu, Bartzelonako mutil gay baten heriotzako arduradunak libre geratu dira, Marokon bi mutil gay atxilotu dituzte erasotuak izan ondoren, eliza katolikoa azkenaldian transexualen aurka agertu da modu berezian… eta hau ez da salbuespena, pertsona askoren egunerokoa baizik. Zenbat eta askatasun espazio gehiago konkistatzen ditugun, hainbat eta handiagoa da batzuek gure existentzia hutsaren kontra adierazten duten gorrotoa. Hau homofobia sozialaren isla da, eta baita ibiltzeke geratzen zaigun bidearena ere.

Bortizkeria hauek guztiak, gehien bat gure ingurunean gertatzen direnean,  gogor salatu behar ditugu. Gure ustez, funtsezkoa da erasoak, diskriminazioa edo-eta euren orientazio sexualagatik edo genero-identitateagatik bortizkeria jasaten duten pertsonentzako tratu egokia bermatzen duen protokoloa garatzea. Erne egon behar dugu bortizkeria homofoboaren edozein kasu antzemateko, eta haren kontra azkar eta gogor erreakzionatzeko gai izan. Horregatik, eraso homoforen bat jasan duzuen guztiei, edo norbaitek jasan duela dakizuen guztiei, eskatu nahi dizuegu isil ez zaitezten eta sala dezazuen. Homofobia erakustea da haren aurka borroka eraginkorra egin ahal izateko era bakarra. Eta bide honetan zuen aldean izango gaituzue beti.

Erakunde publikoek Bilbo eta Euskal Herria homofobiarik gabeko lurraldeak izan daitezen biziki lan egin behar dutela uste dugu. Gu beti egongo gara haien aldean lan honetan. Adibide eran, Bizkaiko Foru Aldundiak urteak daramatza homofobiaren aurkako egunean kanpainak egiten, zeinetan Koordinakundeak ere parte hartu duen. Bilboko Udalak, bere aldetik, azken urte honetan “Bilbao gay-friendly” ekitaldia bultzatu du. Udalaren gu guztiontzako Bilbo libreagoa eraikitzearen aldeko interes berri hau positiboki hartzen dugun arren, Udaleko turismo arloak egindako kanpainaren aniztasun ezak kezkatzen gaitu. Urte askotan zehar pertsona disidente sexualek gainditu behar izan ditugun handicapik handiena ikusezintasuna izan da; edo beste era batean esanda, soilik estereotipo erreduktore eta iraingarrien bidez ikusi izana. Horrek ezkutatzen gintuen eta ahultzen gintuen. Gizartearen aurrerapen handiena gure aniztasun osoan nabaritu gaituztenean gertatu da. Gure aniztasuna gure armarik handiena da, eta hau gure banderetan adierazten dugun ideia nagusia da. Estereotipo bakarrera txikiagotzen gaituztenean, gure taldearen parte handiena kanpoan uzten dutenean, uniformatu egiten gaituzte, banatzen gaituzte, ahultzen gaituzte. Gaur honetaz kontziente izan behar dugu, gure gorputz guztiekin, gure desio guztiekin, gure bizi-historia guztiekin ikus gaitzaten. Azken finean, gure kolore guztiekin.

Hau dela eta, gaur eta hemen Ekainaren 28ko Koordinakundetik dei egin nahi diegu erakunde horiei, guztiok batera benetako Bilbo eta Bizkaia gay-friendly, les-friendly, trans-friendly, inter-friendly… eraikitzeko: gizarte askotariko eta guztiontzakoa, inor kanpoan uzten ez duena. Lortzen dugun eguna iritsiko da, eta egun horretan benetan erakutsi ahal izango dugu harro gure hiria. Ordura arte, guztiok elkarrekin borrokatu beharko dugu gogor.

 

Bilbon, 2016.eko maiatzaren 16an

Bizkaiko Ekainaren 28ko koordinakundea

(Aldarte, Bizigay, Ehgam, Guztiok, Hegoak, Liga LGTB, Ortzadar, Zaharrok)

%89

SEXUA ALDATZEKO EBAKUNTZEN ALDE DAUDEN GAZTEAK

Homofobia, Transfobia eta Bifobiaren Aurkako Egunaren harira, Gazteriaren Euskal Behatokiak 2016ko Gazteriaren Txosteneko datu batzuk eman ditu: gazteen %89 sexu aldaketarako ebakuntzen alde daude; %83 ziren 2008an. Sexu bereko ezkontzen alde %91 daude.

Eraso homofoboak salatu zituen arbitroak futbola utzi du

“Ezin dut gehiago”. Halaxe mintzatu da Jesús Tomillero arbitro andaluziarra. Futbol partidu batean eraso homofoboak publikoki salatu eta bi hilabete pasa ez direnean, futbola utzi behar izan du, beste norgehiagoka batean berriz ere irainak eta barreak jasan ostean eta Andaluziako Futbol Federazioaren aldetik “baztertuta” sentitu ostean.

Jesús Tomillero

Oraingo honetan, penalti bat adierazi eta oihuka hasi zitzaizkion harmailetatik: “Hori da telebistan agertzen den marikoia, gola ipurditik sartuko duzu, marikoi zikina!”. Tomillerorentzat, dena den, “publiko guztia barrez ikustea” izan zen gogorrena, “horrek eman zidan min gehien”. Gertatutakoa eta gero, eta eraso homofoboak salatu zituenetik Andaluziako Futbol Federazioak izan duen jarrera ikusita –erasoak publiko ez egiteko presioak izan zituen eta hedabideetan agertzen jarraituz gero zigortuko zutela esan zioten–, futbola behin-behinean uztea erabaki du Tomillerok. Homosexuala dela onartu duen Espainiako Estatuko lehenengo arbitroa da bera.

Martxoan hasi zen dena

Martxoaren 26an, kadeteen arteko partidu batean, “nazkatu arte jango dituzu zakilak” bezalako irainak entzun behar izan zituen eta komisarian salatzea erabaki zuen. “Gehiagotan gertatu zait, baina beldurragatik ez dut salaketarik jarri. Aski da. Ez dut gehiago halakorik onartuko”, adierazi zuen orduan. Jarrera hauek inpune ez uztea eta bide batez futbol kategoria guztietan ematen den homofobia bistaratzea zuen helburu.

Babes mezu asko jaso ditu ordutik, baina nonbait, kontrako erasoek irabazi dute partida, oraingoz.

BENAT GACHEN LES BASCOS ELKARTEKO PRESIDENTEA: «Larrialdi egoeran ez, larritasuna arazo sozialetan dago»

Duela hamar urte sortu zen Les Bascos, Ipar Euskal Herrian LGTBen aldeko borrokan ari den elkartea. Larunbatean zuten ospakizun jaia Baionan, Elkarteen Etxean. Hori aitzakia harturik, sexu aukeren berdintasuna nola eta zertan den aztertzeko tartetxo bat hartu dugu historia irakasle honekin.

A Baiona le 17-04-2013.Conf de presse des "Bascos" (Be–at Gachen) sur le projet de mariage pour tous.

Zertan gaude sexu aukeren bazterketari dagokionez egun?

Ezkontza legeak erakutsi bezala, lege mailan gauzak aldatu dira, mentalitate mailan beste bat da egoera. Lan ikaragarria dugu egiteko horretan, pazientziaz, jendearekin hartu-emanean. Baionan ezkon gaitezke bi mutil, kalean eskua emanda ibili edota musuka aritu… Komunikabideek homosexualitatearen gaia konponduta egongo balitz bezala aurkezten dute eta errealitatea bestelakoa da. Alde sozialean ere badago zer egin, egoera ekonomiko zaila bizi duten gay eta lesbianak badirelako.

Beste aldarrikapen batzuk dituzten elkarteekin batera ikusten dugu maiz Les Bascos; hor zineten, adibidez, Ailleten aurkako martxan martxoaren 8an. Zer dela-eta hori?

Diskriminazio guztien aurka altxatzen dugu ahotsa; herritarrak gara, beste herritarrekin bizi garenak, eta gure borrokak haienarekin egin behar du bat, dela elkartasun arazoa, dela ilun aroaren aurkako borroka, dela diskriminazio arazoa sexismoagatik edota elbarritasunagatik… Egun, adibidez, etorkinen gaia jarri nahi dut mahai gainean; jarrera humanista da gurea. Ez gara alde horretatik arras LGBT mugimendu bat, nahiz eta gure partaideen %90 hala izan. Berdintasun balioek batzen gaituzte, ez sexu-aukerak. Azken hau oso garrantzitsua iruditzen zait indar populista batzuk kolektibo ezberdinok elkarren aurka jarri nahian dabiltzan garai hauetan. Horrexegatik sartu gara batzuk ezbaian jartzen duten laikotasunaren defentsan, sinetsita gaudelako balio horretan oinarrituta eraikiko dela elkarbizitza etorkizunean.

Duela bi urte ireki zenuten Txalaparta lokala Baionan. Zer nolako harrera izan du?

Dimentsio asko ditu lokalak: kulturala batetik, erakusketak, eztabaidak, egiten direlako; bizikidetzarena bestetik, topaleku bat delako; azkenik, zerbitzu soziala ere bada. Orientazio lana egiten dugu eta atakan daudenak beste egitura batzuetara bideratzen: sindikatuetara, ospitalera, abokatuarenera… Iaz egoera kezkagarriko 70 dosier kudeatu genituen. Gero eta gehiago daude. Ez dira denak zentzu hertsian LGTB dinamikak; hortik ere ondorioztatzen da diskriminazio egoera orokorki hartuz jarduteko premia.

Zein dira zuen esperientzia horretatik bazterketaren aurrean kolektiborik ahulenak?

Bi polo bereizten dira argi, batetik gazteak, bestetik adinekoak. Baditugu klandestinitatetik ateraz beren sexu-hautua onartu zutenak eta zahartu ahala atzera egin dutenak, zahar etxeak-eta ez daudelako dimentsio horretarako prestatuta. Hor benetako lana dago egiteko. Bestetik gazteak ditugu; hezkuntza sistema mamuta baita. Borondatea badago, kontzientzia ere bai, baina hortik gauzak egitera beti egoten da tarte handia. Gazteekin beraiekin ikastetxez ikastetxe lan egitea litzateke interesgarria; esperientzia batzuk burutu ditugu jada. Lizeoko ikasleekin talde bat osatu nahian gabiltza, uste baitugu ikasleek eurek hitza hartzeak beste eragin bat duela.

Zer bilakaera izan du klase politikoak LGTB eskaerekiko?

Hauteskunde guztietan mahai inguruak antolatzen ditugu, hautagaiak gure aldarrikapenekin sentsibiliza daitezen. Geuk aurre egin behar diogun errealitatetik lekutan bizi dira maiz ordezkari politikoak. Baionako alkateari, adibidez, hautagai zenean, diskriminazioaren aurkako batzordea sortzeko eskatu genion eta axuant bat izendatzeko. Hitzeman zuen eta bete du. Hemengo diputatuekin ere harremana dugu.

Larunbatean egin zenuten Baionako elkarteen egoitzan urteurreneko ospakizun jaia. Zer darabilzue orain esku artean?

Harrotasun martxa ekainaren 18an izango da, «eginarazi diezaiegun atzera beldurrei, aurrera eskubideei» ardatz duela. Beldurra aipatzean Estatu frantsesaren egoeraz ari gara, denaren beldur baita uneotan, eta bere baitan ixten ari da, atzera doa; eskubideek aurrera egin behar dutela esatean, berriz, ezkontza-lege mediatikotik harago doala kontua azpimarratu nahi dugu. Hor datoz presidentetza hauteskundeak 2017an eta ate guztiak, baita irekitzeko prest ez daudenak ere, jo beharko ditugu, tartean, Michel Alliot Marierena. Ez gaitu inoiz hartu nahi izan. Larrialdi egoerarik ez, arazo sozialei aterabidea aurkitzeko larritasuna dago, eta gurea horietako bat da.

Hona irakaslearentzako etxeko lana: aipatu azken hamar urteotan mugarri izandako hiru une.

Lehena, ezbairik gabe, elkartearen sorrera bera, mendi ibili hutsak ziren haiek berdintasunaren aldeko ibilaldi bihurtzen hasi baitziren pixkanaka. Bigarrena, nola ez, guztientzako ezkontza arautu zuen legea, eztabaida hark gure elkartea ezagutaraztea ahalbidetu baitzuen eta hari izaera militantea behin betiko ematea. Hirugarrena, duela bi urte Baionan Txalaparta lokala irekitzea izan zen, urrats horrekin elkarteari izaera soziala eman genion.

Les Bascos larrugorrian: 204 partaide, bi heren gizon

Batzuetan lortzen horren nekeza dena konplexurik gabe egin digu Beñat Gachenek: elkartea biluzi. Uneotan 204 kide direla dio, baina egunerokotasunean 40 bat dabiltzala, «leku guztietan bezala». Azterketa soziologikoa egiteko eskatuta, hagin zorrotzez heldu dio ogi gogorrari: gehienak 50 urtetik gorakoak dira; bi heren gizonezkoak, herena andreak. Egoitza Baionan dute; aurrekontua 60.000 eurokoa, nagusiki Txalaparta lokalaren zerbitzuetan joaten dena. Diru-laguntzek gastuen %18 estaltzen dute.

Hedapen geografikoaz galdetu diogunean zintzo erantzun digu: «Baditugu partaideak barnealdean, baina elkartea ez dago han errotua. Adar bat behar genuke sortu». Barnealdeko ekitaldietan, «normala den eran», jende gutxiago batzen da eta zio bat ere eman digu: «Eragozpena izaten du hainbatek gela nabarmenen batera etortzeko». Nerabeen etxea edo CPAM bezalako egitura zabalagoekin lan egitea ikusten du giltzarri Gachenek hor aurrera egiteko.G. M. Z.

Prostitutak ez, haien bezeroak zigortzea erabaki du Frantziak

Bi urte eta erdiko eztabaidaren ondotik onartu du Prostituzio Sistemaren Kontrako Legea Frantziako Asanblea Nazionalak. 3.750 eurorainoko isunak ezarriko dizkiete bezeroei

Argazkia IAN LANGSDON

Argazkia: IAN LANGSDON / EFE

Eztabaida eta aldaketa anitzen ondotik, Parisek onartu du azkenean Prostituzio Sistemaren Kontra Borrokatzeko eta Prostituitutako Pertsonak Laguntzeko Legea. Lehendik ere legedi zigortzailea zuen Frantziak sexu lanaren inguruan —prostituzio etxeak debekatuta daude, adibidez—, eta ildo beretik jarraituko du lege berriarekin ere. Ez ditu zuzenean prostitutak zigortuko, ordea. Haien zerbitzuak erabiltzen dituzten bezeroak izanen ditu jomugan: 1.500 eurotik 3.750 eurorainoko isunak ezarriko dizkie «sexua erosteko» delitua egiten atzemanez gero. Orain arte prostitutei «bezero bila aritzea» debekatzen zien delitua kendu eginen dute, horren truke —Nicolas Sarkozyren gobernuak ezarri zuen, 2003an—.

Bi urte eta erdiko eztabaidaren ondotik eta Asanblea Nazionaletik Senatura behin eta berriro joan-etorrian ibili eta gero onartu zuten atzo behin betiko testua, Asanblea Nazionalean. Aldeko 64 boto eta aurkako hamabi izan zituen. 11 diputatu, berriz, abstenitu egin ziren. 577 diputatu ditu berez Asanblea Nazionalak, baina 87 soilik zeuden atzo testua bozkatu zuten mementoan.

Oro har, eskuineko parlamentariak legearen kontra aritu dira, eta ezkerrekoak, berriz, alde —ekologistak izan ezik—. Bezeroak zigortzeko asmoak eragin ditu eztabaidarik handienak. PS Alderdi Sozialistako diputatuen ustez, bezeroak zigortzearen helburua da ardura haiei ematea, prostitutei eman beharrean. Hala azaldu du Marisol Touraine Gizarte Gaietarako eta Osasuneko ministroak: «Gizonei ere badagokie hausnartzea zer egiten duten eta zein den beren jokamoldea». Maud Olivier diputatu sozialistaren erranetan, halaber, lege berriari «esker» prostitutak «biktima» gisa hartuko dituzte, eta ez «gaizkile» modura.

Prostituten eskubideen aldeko elkarte ugarik eta prostitutek berek gogor kritikatu dute neurria, ordea. Izan ere, salatu dutenez, bezeroak zigortuta sexu langileak ere jarriko dituzte arriskuan, eta are ezkutuagoa bilakatuko du beren lana. Jacques Toubon Frantziako Eskubideen Defendatzaileak ere gaitzetsi du bezeroak zigortzeko delitua legean sartu izana. Haren hitzetan, «proxenetismoaren eta emakumeen salerosketaren kontrako borroka» zailduko du neurriak, eta sexu langileak kalteberago eginen ditu sexu bidez kutsatzen diren eritasunekiko.

Baliabideak, zalantzan

Bertze hainbat neurri ere biltzen ditu legeak. Tartean, prostituzioa uzteko laguntza eman nahi die Parisek sexu langileei. Alta, zenbait diputatuk eta elkartek zalantzan jarri dute horretarako aski baliabide izanen ote den. Izan ere, kalkulu ofizialek diote Frantzian 30.000 eta 40.000 pertsona artean ari direla prostituzioan lanean —gehienak, emakumeak—. Horiei laguntzeko ezarri den 4,8 milioi euroko aurrekontua ez litzateke aski horientzat guzientzat.

«Sexua erosteko» delitua egiten duten bezeroak atzemateko baliabideak ere ez daude argi. Legeak ez du aurreikusten horretarako polizia gehiago ezartzea, adibidez.